Trwałoporka świerkowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trwałoporka świerkowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	żagwiowce
Rodzina	żagwiowate
Rodzaj	trwałoporka
Gatunek	trwałoporka świerkowa
Nazwa systematyczna
Perenniporia subacida (Peck) Donk Persoonia 5(1): 76 (1967)
Multimedia w Wikimedia Commons

Trwałoporka świerkowa (Perenniporia subacida (Peck) Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Perenniporia, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy gatunek ten w 1885 r. Ch.H. Peck zdiagnozował jako Polyporus subacidus. Według Index Fungorum za prawidłową uznaje się diagnozę Donka, który w 1967 r. zaliczył go do rodzaju Perenniporia.

Synonimy^[2]:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był wcześniej przez Stanisława Domańskiego jako porzyca kwaskowata^[3].

Owocnik

Wieloletni, rozpostarty, rzadziej rozpostarto-odgięty, trudny do oddzielenia od podłoża. Osiąga grubość do 1,5 cm. W stanie wilgotnym jest miękki, kruchy, nieco korkowaty, w stanie suchym twardy. Powierzchnia gładka, o barwie od kremowej do słomkowej, w świetle błyszcząca. Obrzeże białawe lub w kolorze kości słoniowej, strzępiaste, miękkie, o szerokości do 2 mm. Hymenofor rurkowy. Rurki stożkowate, mogą tworzyć kilka warstw, każda o grubości do 4 mm. Warstwy są wyraźnie oddzielone. Pory rurek okrągłe lub wielokątne, bardzo drobne – w liczbie 4–5 (6) na mm^[4].

Cechy mikroskopowe;

System strzępkowy trimityczny. Strzępki generatywne hialinowe, rzadkie, o szerokości 3–5 μm, często ze sprzążkami. Strzępki szkieletowe dominujące w tramie i kontekście, nierozgałęzione lub bardzo rzadko rozgałęzione, elastyczne, grubowarstwowe, silnie amyloidalne, o szerokości 3–6 μm. Strzępki łącznikowe występują bardzo rzadko, są silnie rozgałęzione i cienkie (2–3 μm). W hymenium brak cystyd, występują natomiast wrzecionowate, równe z hymenium, lub nieco wystające cystydiole o rozmiarach 13–35 × 4,5–6 μm ze sprzążką w podstawie. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe o rozmiarach 20–40 × 5,5–8,5 μm, ze sprzążką w nasadzie. Zarodniki o kształcie od jajowatego do szeroko elipsoidalnego, z wyraźnie spiczastymi końcami, brodawkowate, hialinowe, o różnej grubości ścian, lekko amyloidalne, o wymiarach 4,5–6 × 3,5 × 4,5 μm^[4].

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji Północnej i Japonii^[5]. W Polsce jest rzadki. W literaturze naukowej do 2003 r. podano tylko stanowiska w Puszczy Augustowskiej i Puszczy Białowieskiej^[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który w najbliższej przyszłości zapewne przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Norwegii, Szwecji i Finlandii^[3].

Występuje w lasach, głównie na martwym drewnie drzew iglastych, rzadziej liściastych^[3]. Najczęściej występuje na drewnie świerków. Powoduje białą zgniliznę drewna^[4].

Trwałoporka świerkowa od trwałoporki różnobarwnej Perenniporia medulla-panis odróżnia się miejscem występowania – na drzewach iglastych, zwłaszcza na świerku. Mikroskopowo odróżniają ją także bardzo cienkie, rozgałęzione i silnie amyloidalne strzępki^[4].