Trzciański Potok – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trzciański Potok
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

powiat bocheński

Potok 4 rzędu
Długość ok. 16 km
Źródło
Miejsce Rozdziele, Łopusze Zachodnie
Wysokość

519 m n.p.m.

Współrzędne

49°47′32″N 20°26′28″E/49,792222 20,441111

Ujście
Recypient Stradomka
Miejsce

Ubrzeż

Wysokość

222 m n.p.m.

Współrzędne

49°51′58″N 20°19′49″E/49,866111 20,330278

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”

Trzciański Potok – prawobrzeżny dopływ Stradomki w województwie małopolskim. Taką nazwę nosi według urzędowego Wykazu wód płynących[1]. Na mapach i w nazewnictwie miejscowym Potok Trzciański ma jednak inne nazwy: Sanka lub Potok Sanecki. Nazwą tą obejmuje się cały bieg potoku od źródeł aż do ujścia do Stradomki[2][3]. Na mapie Geoportalu ma nazwę Trzciański Potok[4]. W dawnych czasach, gdy Trzciana nazywała się Libichową, potok ten nazywany był Libichówką[5].

Według Geoportalu Potok Trzciański wypływa na wysokości 519 m na północnych zboczach szczytu Łopusze Zachodnie w miejscowości Rozdziele. Spływa w kierunku południowym pod drogą wojewódzką nr 965. W dolinie pod Przełęczą Rozdziele zmienia kierunek na północno-zachodni. Przepływa przez Żegocinę, potem Łąktę Górną w ogólnym północnym kierunku. W Łąkcie Górnej po przyjęciu dopływu Podkosówka zmienia kierunek na zachodni. Wpływa na teren Łąkty Dolnej i od tego czasu płynie cały czas wzdłuż drogi Łąkta Dolna – Ubrzeż. Uchodzi do Stradomki zaraz za granicą Trzciany we wsi Ubrzeż na wysokości 222 m. Wchodzi w skład zlewni Raby[4].

Zlewnia Trzciańskiego Potoku znajduje się w dwóch mezoregionach: w Beskidzie Wyspowym i na Pogórzu Wiśnickim (w większości). Dorzecze jest symetryczne; jest 21 lewych i 20 prawych dopływów. Największe z nich to prawobrzeżne potoki Podkosówka i Z Sepnego oraz lewobrzeżna Saneczka. Liczne z dopływów mają duży spadek. W obrębie Żegociny i Łąkty Górnej w dwóch miejscach Trzciański Potok rozdziela się na dwa koryta, które po pewnym odcinku znów łączą się z sobą[4]. W czasie wielkiej powodzi w 1997 r. rzeka wylała niszcząc większość mostów i powodując wiele innych poważnych strat materialnych. Obecnie jej koryto na większej części swojego przebiegu jest uregulowane (w trakcie regulacji rzeki zlikwidowano spore zakole w obrębie wsi Trzciana poniżej budynku Urzędu Gminy). Na całej długości Trzciańskiego Potoku są 23 mosty[6].

Woda w potokach zasilających Sankę i płynących przez zalesione i niezamieszkane tereny ma I klasę czystości. Rzeka w różnych miejscach na swoim przebiegu ma I lub II klasę czystości. W 2020 r. miejscowości położone nad Trzciańskim Potokiem (Żegocina, Łąkta Górna i Trzciana) są podłączone do oczyszczalni ścieków. Dno rzeki jest kamienisto-piaszczyste. Sanka i większe z zasilających ją potoków są dość obficie zarybione. Pospolicie występują w niej takie ryby, jak: kleń, jelec, kiełb, rzadziej brzanka, pstrąg potokowy, pstrąg źródlany, strzebla potokowa, śliz. Ilość ryb w rzece zmniejszyła się po jej uregulowaniu (głównie z powodu braku głębszych miejsc i naturalnych jazów służących rybom za kryjówkę). W 2002 r. po raz pierwszy pojawiły się na Sance w Trzcianie bobry, których nie pamiętają w tych okolicach najstarsi ludzie[6]. Zapewne wytępione zostały kilkaset lat temu, na samym początku osadnictwa w dolinie rzeki.

Z rzeką wiąże się kilka legend, które Zofia Wiśniewska opisała w książce pt. Baśnie i legendy znad Sanki[5]. Warto wiedzieć, że w Żegocinie, tuż przy jednym z potoków zasilających Sankę wytryskują dwa źródełka wody mineralnej, która swoim składem przypomina krynickiego „Zubera”. Prowadzi do nich znakowana ścieżka spacerowa[7].

  • Widok z mostu do Kamionnej
    Widok z mostu do Kamionnej
  • Działalność bobrów (Glinik w Trzcianie)
    Działalność bobrów (Glinik w Trzcianie)
  • Sanka pod kościołem w Trzcianie
    Sanka pod kościołem w Trzcianie
  • Potok Z Sepnego
    Potok Z Sepnego

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 298, ISBN 83-239-9607-5.
  2. ↑ Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
  3. ↑ Zofia Wiśniewska, Baśnie i legendy znad Sank, ISBN 83-86744-29-3.
  4. ↑ a b c Mapa Geoportal [online] [dostęp 2020-08-05].
  5. ↑ a b Aleksandra Młynarska, Było to w Trzcianie, Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, 2003, ISBN 83-918669-04.
  6. ↑ a b Dane z Urzędu Gminy w Trzcianie.
  7. ↑ Dane z Urzędu Gminy w Żegocinie [dostęp 2024-07-04].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trzciański_Potok&oldid=74204341”