Trzcinnik piaskowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trzcinnik piaskowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	trzcinnik
Gatunek	trzcinnik piaskowy
	Nazwa systematyczna
	Calamagrostis epigejos (L.) Roth; Tent. Fl. Germ. 1: 34 (1788)
Synonimy
	Calamagrostis gigantea Roshev.;
	Calamagrostis gigantea Roshev.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trzcinnik piaskowy^[3] (Calamagrostis epigejos (L.) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji oraz wschodniej i południowej Afryce. Ponadto zawleczony na oba kontynenty amerykańskie i na Tasmanię^[4]. W Polsce wszędzie pospolity^[5]. Gatunek pionierski na ubogich nieużytkach, odłogach, zrębach.

Morfologia

Pokrój: Ze względu na szybkie rozprzestrzenianie się za pomocą rozłogów podziemnych i nadziemnych tworzy często rozległe łany, nierzadko jednogatunkowe agregacje.
Łodyga: Grube i sztywno wzniesione źdźbła osiągają wysokość do 2 m. Mają 2–3 międzywęźla, pod wiechą są szorstkie i zwykle nie rozgałęziają się.
Kłącze: Silne kłącze rozgałęzia się na liczne, cienkie rozłogi podziemne osiągające do 100 cm długości i grube nadziemne o długości kilku cm.
Liście: Szarozielone, do 70 cm długości i 15 mm szerokości, sztywne, nagie, gęsto żeberkowane. Na brzegu ostre, ząbkowane (bardzo szorstkie), w miejscach suchych zwinięte. Od dołu błyszczące. Języczek liściowy tępo zakończony, czasem porozrywany, od 4 do 14 mm długi, żółtawy, często fioletowo zabarwiony. Pochwa liściowa otwarta i szorstka.
Kwiaty: Zebrane w kwiatostan - prosto wzniesioną wiechę. Gałązki ku górze skierowane u dołu do 8 cm długości. Kwiaty skupione w kłoskach 5-7 mm długości, ostro zakończonych i szorstkich. Ich barwa i tym samym całego kwiatostanu może być jasnozielona do fioletowo nabiegłej.
Owoc: Okryty plewkami ziarniak, żółtawy o długości 1,5 mm i 0,4 mm szerokości.

Biologia

Bylina. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty są wiatropylne. 2n = 28 i 56.

Ekologia

Gatunek o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Jest światłolubny, choć rośnie też w miejscach umiarkowanie zacienionych. Jest wskaźnikowy dla niskiego poziomu wód gruntowych. Najsilniej rośnie na glebach luźnych i kwaśnych. Za sprawą silnie rosnących rozłogów zagłusza inne gatunki. W leśnictwie traktowany jako uporczywy chwast^[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Epilobietea angustifolii i Ass. Calamagrostietum epigeji^[7]. Masowo porasta niezalewane odsypiska rzeczne w dolinach rzek^[6].

Zmienność

Opisywanych jest kilka podgatunków i odmian:

C. epigejos ssp. macrolepis (Litv.) Tzvelev
C. epigejos ssp. meinshausenii Tzvelev
C. epigejos var. epigejos (L.) Roth
C. epigejos var. georgica (K. Koch) Ledeb.

Tworzy mieszańce z trzcinnikiem leśnym, lancetowatym, prostym, szuwarowym i pstrym. Tworzy też sterylne mieszańce międzyrodzajowe z piaskownicą zwyczajną (Ammophila arenaria), spotykane w Polsce nad Bałtykiem^[6].

Zastosowanie

Trawa bezwartościowa gospodarczo, choć młode rośliny w przypadku braku innej karmy, mogą być używane jako pożywienie zwierząt trawożernych. Można też używać trzcinnika jako ściółkę pod zwierzęta lub w nasadzeniach do umacniania piaszczystych lub żwirowych skarp.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-28] (ang.).
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 46, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Calamagrostis epigejos (L.) Roth, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-06] .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 103, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

J. Czarnocki: Klucz do oznaczania traw. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1950.
Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-28] (ang.).

[checklist-3] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 46, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[powo-4] Calamagrostis epigejos (L.) Roth, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-06] .

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 103, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[Falkowski-6] Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]