Czernidłak kępkowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czernidłak kępkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

Tulosesus

Gatunek

czernidłak kępkowy

Nazwa systematyczna
Tulosesus congregatus (Bull.) D. Wächt. & A. Melzer
Mycol. Progr. 19(11): 1211 (2020)

Czernidłak kępkowy (Tulosesus congregatus (Bull.) D. Wächt. & A. Melzer) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tulosesus, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1786 r. Jean Baptiste François Bulliard jako Agaricus congregatus[1]. W 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Coprinus (czernidłak), a w 1879 r. Petter Karsten do rodzaju Coprinellus. Obecną nazwę nadali mu D. Wächt. i A. Melzer w 2020 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus congregatus Bull. 1786
  • Agaricus disseminatus Schumach. 1803
  • Coprinellus congregatus (Bull.) P. Karst. 1879
  • Coprinus congregatus (Bull.) Fr. 1838
  • Coprinus congregatus var. megasporus Bogart 1975[2]

Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował polską nazwę czernidłak kępkowy, ale dla synonimu Coprinus congregatus[3]. Nazwa ta jest niespójna z nazwą naukową. W opracowaniu Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego zaproponowano nazwę czernidłaczek kępkowy[4], ale ta nazwa też jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie Coprinellus congregatus w licznych krajach Europy oraz w Ameryce Północnej[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6]. Do 2003 r. w piśmiennictwie naukowym podano tylko 3 stanowiska, wszystkie bardzo dawne, podane przez niemieckich mykologów w Gdańsku i Prusach Wschodnich w latach 1888, 1904, 1921[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7].

Saprotrof. Rozwija się na słomie, kompoście, kiszonkach, odpadach kuchennych, próchnicznej glebie[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-11] (ang.).
  2. a b Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-11] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego [online] [dostęp 2020-11-05] (ang.).
  5. Występowanie Coprinellus congregatus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2020-11-05].
  6. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
  7. Stanowiska ''Coprinellus congregatus'' w Polsce [online] [dostęp 2020-11-05].