French
DeutschWładysław Wejtko – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Władysław Wejtko | |
 generał dywizji | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Inspektorat Inżynierii i Saperów |
| Stanowiska | Inspektor Inżynierii i Saperów |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
Władysław Wejtko (ur. 1 lutego 1859 w Inflantach[1] zm. 16 listopada 1933 w Nałęczowie) – generał major Armii Imperium Rosyjskiego, generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Kształcił się w Odessie. Ukończył Nikołajewską Akademię Wojsk Inżynieryjnych w Petersburgu. Uczestnik wojny rosyjsko japońskiej 1904–1905. Od 1916 w Korpusie Technicznym w Moskwie.
Po rewolucji październikowej działał przy organizowaniu oddziałów polskich na Wschodzie, członek Komitetu Wykonawczego Polskiej Konfederacji Wojskowej, przewodniczący komisji formowania przy rosyjskim Sztabie Generalnym w Petersburgu. Potem formował batalion saperów na Mińszczyźnie i wszedł z nim w skład I Korpusu Polski w Rosji. Po kapitulacji Korpusu organizował i dowodził samoobroną Wilna.
28 października 1918 szef Sztabu Generalnego, generał dywizji Tadeusz Rozwadowski mianował go „kierownikiem wszelkich formacyj samoobrony na Litwie i Białorusi”[2]. 8 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia generała majora ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1916 i mianowany „dowódcą wszystkich formacyj Samoobrony krajowej Litwy i Białorusi oraz wszelkich innych polskich oddziałów wojskowych i milicyjnych na terenie Litwy i Białorusi”[3]. 15 maja 1919 roku Minister Spraw Wojskowych mianował go Inspektorem Inżynierii i Saperów[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w 1920 fortyfikował Warszawę. Dowódca fortyfikacji 1 Armii.
3 stycznia 1921 mianowany generałem porucznikiem z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921. 26 października 1923 zatwierdzony został w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z diem 1 czerwca 1919.
Po przeniesieniu w stan spoczynku osiadł w Warszawie, rozpoczął działalność w Towarzystwie Wiedzy Wojskowej i publikował. W 1923 w Pogotowiu Patriotów Polskich, brał udział w przygotowaniu faszystowskiego przewrotu w Polsce. Po aresztowaniu działaczy organizacji w 1924, Wejtko konsekwencji za to nie poniósł.
Był członkiem Sodalicji Mariańskiej Panów pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, Królowej Korony Polskiej[5].
Awanse
[edytuj | edytuj kod]W Armii Imperium Rosyjskiego:
- podporucznik (Подпоручик) w piechocie od 1882
- porucznik (Поручик) od 1885
- sztabskapitan (Штабс-капитан) od 1893
- kapitan (Капитан) od 1898
- podpułkownik (Подполковник) od 1905
- pułkownik (Полковник) od 1911
- generał major (Генерал-майор) od 1915
W Wojsku Polskim:
- generał podporucznik
- generał porucznik – 3 stycznia 1921 z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921
- generał dywizji – zatwierdzony w stopniu 26 października 1923 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
Prace
[edytuj | edytuj kod]- Ramoty i ramotki wojskowe, Polska Zjednoczona, Warszawa 1929.
- Samoobrona Litwy i Białorusi. Szkic historyczny, Nakładem Związku Organizacji b. Wojskowych w Wilnie, Wilno 1930.
- Zdrada ppłk. Grimma, Biblioteczka Historyczno-Geograficzna, tom 90, Towarzystwo Wydawnicze „Rój” Sp. z o.o., Warszawa
- Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. I, Polska Zbrojna Nr 165 z 22 czerwca 1922, s. 1-2.
- Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. II, Polska Zbrojna Nr 166 z 23 czerwca 1922, s. 2.
- Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. III, Polska Zbrojna Nr 167 z 24 czerwca 1922, s. 2.
- Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. IV, Polska Zbrojna Nr 168 z 23 czerwca 1922, s. 1-2.
- Zdrada ppłk Grimma, https://polona.pl/item/zdrada-pplk-grimma,MTA1Nzg0NjE/
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych – dwukrotnie[6]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[6]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[6]
- Oficer Legii Honorowej (1921)[6][7]
- Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)[8]
- odznaczenia rosyjskie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Według pracy Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I Wejtko urodził się w Wilnie
- ↑ Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi ..., s. 9.
- ↑ Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi ..., s. 20.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 60 z 31 maja 1919 roku, poz. 1903. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 56 z 22 maja 1919 roku, poz. 1786.
- ↑ List otwarty do Pana Ministra Sprawiedliwości. „Gazeta Polska”, s. 1, Nr 9 z 12 stycznia 1928.
- ↑ a b c d Gen. dyw. Władysław Wejtko. domkulturylsm.pl. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1208)
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 61 z 06.06.1925
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- H.P Kosk, Generalicja Polska, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
- Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi. Szkic historyczny, Nakładem Związku Organizacji b. Wojskowych w Wilnie, Wilno 1930.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Wejtko – publikacje w bibliotece Polona