Walter Larysz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Walter Larysz
ilustracja
podporucznik podporucznik
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1898
Ozimek

Data i miejsce śmierci

3 maja 1921
Rybnik

Przebieg służby
Lata służby

1915–1921

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
POW Górnego Śląska
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
I powstanie śląskie
II powstanie śląskie
III powstanie śląskie

Walter Larysz (ur. 31 marca 1898 w Ozimku, zm. 3 maja 1921 w Rybniku) – powstaniec śląski i działacz narodowy na Górnym Śląsku[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie niemieckiego urzędnika w Strzelcach oraz Polki Laura, spokrewnionej z gen. Jakubem Jasińskim. Walter ukończył szkołę ludową w Ozimku, a następnie gimnazjum w Opolu. W 1910 zmarł ojciec Waltera. Matka wyszła ponownie za mąż za aptekarza Emila Gajdasa. Ojczym był liderem polskiego ruchu narodowego w powiecie tarnogórskim. Po wybuchy I wojny światowej Walter Larysz został wcielony do armii cesarskiej. Służył w artylerii. Na Górny Śląsk powrócił w stopniu podporucznika. Osiadł w Radzionkowie, gdzie zamieszkali jego rodzice. Znalazł zatrudnienie w aptece prowadzonej przez ojczyma[2][3].

Na początku 1919 r. Larysz wstąpił w szeregi Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w I powstaniu śląskim, dowodząc natarciem na Tarnowskie Góry. Oddział pod jego dowództwem został wyparty na teren Zagłębia Dąbrowskiego, a dalsze próby przedostania się ponownie na teren objęty walkami zakończyły się niepowodzeniem[4].

Po zakończeniu I powstania śląskiego Walter Larysz wstąpił w szeregi Wojska Polskiego i został skierowany na studia do Poznania. Założył akademickie Koło Górnoślązaków, zostając jego przewodniczącym[4]. W latach 1920–1921 był członkiem Policji Plebiscytowej na obszarze Górnego Śląska, kapitanem i dowódcą sotni w Rybniku. W tym czasie odkrył w mieście tajne niemieckie składy broni[5].

Zmarł 3 maja 1921 r., będąc uczestnikiem III powstania śląskiego w Rybniku w trakcie walk o przejęcie kontroli nad Zakładem dla Umysłowo Chorych przy ulicy Gliwickiej. W szpitalu, w towarzystwie setek pacjentów schroniło się ponad sześciuset uzbrojonych osób z proniemieckich oddziałów[6].

Walter Larysz został pochowany w Radzionkowie.

Jest patronem ulic w Rybniku i Radzionkowie. Przy rondzie Gliwickim w Rybniku znajduje się kamień z tablicą upamiętniającą kpt. Jana Kotucza i kpt. Waltera Larysza[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Walter Larysz (1898-1921) [online], www.chronologia.pl [dostęp 2020-02-16].
  2. Walter Larysz. 100bohaterow.pl. [dostęp 2023-01-06]. (pol.).
  3. 7 wspaniałych. Rybniccy bohaterowie powstań śląskich: kpt. Walter Larysz. rybnik.dlawas.info, 2022-09-19. [dostęp 2023-01-06]. (pol.).
  4. a b 07. OZIMEK – Opolski Szlak Powstań [online] [dostęp 2020-02-16] (pol.).
  5. a b Urząd Miasta Rybnika, Listopadowy spacer z historią w tle (Ulotka), 2015.
  6. Zwycięstwo powstańców, dramat części mieszkańców [online], nowiny.rybnik.pl [dostęp 2020-02-16].