Wangowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wangowate
	Vangidae
	Swainson & J. Richardson, 1831
	; Przedstawiciel rodziny – wanga czarnolica (Xenopirostris xenopirostris)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	wangowate
	Typ nomenklatoryczny
	Vanga Vieillot, 1816
Synonimy
	Vangæ Swainson & J. Richardson, 1837; Euryceridæ de Sélys Longchamps, 1842; Euricerotinae Bonaparte, 1850; Eurycerotinae Bonaparte, 1850; Falculianés Chenu & des Murs, 1852; Prionopinæ Bonaparte, 1853; Prionopidæ Sharpe, 1877; Hyposittinæ Shelley, 1896; Vangidæ Shelley, 1896; Aerocharitidae Sharpe, 1903; Tylidae Oberholser, 1917; Hyposittidae Wetmore, 1930; Hyposittinae Mayr & Amadon, 1951; Prionopinae Mayr & Amadon, 1951;
Rodzaje
	21 rodzajów – zobacz opis w tekście
	21 rodzajów – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wangowate^[16] (Vangidae) – rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Występowanie

Rodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce, Azji Południowej i Południowo-Wschodniej^[17].

Charakterystyka

Są to ptaki leśne, polujące na gady, żaby i owady. Gniazda umieszczają na drzewach. Nie podejmują migracji. Historia naturalna wang przypomina nieco historię zięb Darwina. Przodkowie wszystkich wang po przybyciu na Madagaskar, przystosowali się do wykorzystania różnych nisz ekologicznych, co zaowocowało dynamiczną radiacją i wyodrębnieniem się wielu odmiennych gatunków^[18].

Systematyka

Do rodziny należą następujące rodzaje^[16]:

Philentoma Eyton, 1845
Prionops Vieillot, 1816
Megabyas J. Verreaux & E. Verreaux, 1855 – jedynym przedstawicielem jest Megabyas flammulatus J. Verreaux & E. Verreaux, 1855 – kongowczyk białogardły
Bias Lesson, 1831 – jedynym przedstawicielem jest Bias musicus (Vieillot, 1818) – kongowczyk czubaty
Hemipus Hodgson, 1844
Tephrodornis Swainson, 1832
Newtonia Schlegel, 1867
Tylas Hartlaub, 1862 – jedynym przedstawicielem jest Tylas eduardi Hartlaub, 1862 – tylas
Calicalicus Bonaparte, 1854
Hypositta A. Newton, 1881 – jedynym przedstawicielem jest Hypositta corallirostris (A. Newton, 1863) – koralodziób
Leptopterus Bonaparte, 1854 – jedynym przedstawicielem jest Leptopterus chabert (Statius Müller, 1776) – wanga srokata
Cyanolanius Bonaparte, 1854 – jedynym przedstawicielem jest Cyanolanius madagascarinus (Linnaeus, 1766) – wanga błękitna
Mystacornis Sharpe, 1870 – jedynym przedstawicielem jest Mystacornis crossleyi (A. Grandidier, 1870) – wanga białowąsa
Vanga Vieillot, 1816 – jedynym przedstawicielem jest Vanga curvirostris (Linnaeus, 1766) – wanga hakodzioba
Pseudobias Sharpe, 1870 – jedynym przedstawicielem jest Pseudobias wardi Sharpe, 1870 – wanga żałobna
Schetba Lesson, 1831 – jedynym przedstawicielem jest Schetba rufa (Linnaeus, 1766) – wanga rdzawa
Euryceros Lesson, 1831 – jedynym przedstawicielem jest Euryceros prevostii Lesson, 1831 – hełmodziób
Xenopirostris Bonaparte, 1850
Oriolia I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1838 – jedynym przedstawicielem jest Oriolia bernieri I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1838 – wanga stalowa
Falculea I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836 – jedynym przedstawicielem jest Falculea palliata I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836 – wanga sierpodzioba
Artamella W.L. Sclater, 1924 – jedynym przedstawicielem jest Artamella viridis (Statius Müller, 1776) – wanga białogłowa

Uwagi

↑ Typ nomenklatoryczny: Euryceros Lesson, 1831.
↑ Typ nomenklatoryczny: Falculia I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836 (= Falculea I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836).
↑ Typ nomenklatoryczny: Prionops Vieillot, 1816.
↑ Typ nomenklatoryczny: Hypositta A. Newton, 1881.
↑ Typ nomenklatoryczny: Aerocharis Gistel, 1848 (= Euryceros Lesson, 1831).
↑ Typ nomenklatoryczny: Tylas Hartlaub, 1862.

Przypisy

↑ Vangidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b W. Swainson: Northern Zoology.. W: W. Swainson & J. Richardson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions, under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: J. Murray (etc.), 1831, s. 171. (ang.).
↑ E. de Sélys Longchamps: Faune belge. 1^re partie, Indication méthodique des mammifères, oiseaux, reptiles et poissons observés jusqu’ici en Belgique. Liége: H. Dessain, 1842, s. 260. (fr.).
↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 92.
↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 423.
↑ M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.-Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 3. Paris: Maresq, 1852, s. 91. (fr.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Classification omithologique par series. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 37, s. 645, 1853. (fr.).
↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or Perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 3. Printed by order of the Trustees: London, 1877, s. 270, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).
↑ Shelley 1896 ↓, s. 10.
↑ Shelley 1896 ↓, s. 48.
↑ R.B. Sharpe: A hand-list of the genera & species of birds. (Nomenclator avium tum fossilium tum viventium). Cz. 4. London: Printed by order of the Trustees, 1902, s. xi, 275. (ang.).
↑ H.Ch. Oberholser. Ornithology.-Diagnosis of a new laniine family of Passeriformes. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 7, s. 181, 1917. (ang.).
↑ F.A. Wetmore. A systematic classification for the birds of the world. „Proceedings of the United States National Museum”. 76 (2821), s. 7, 1930. (ang.).
↑ Mayr i Amadon 1951 ↓, s. 24, 37.
↑ Mayr i Amadon 1951 ↓, s. 37.
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Vangidae Swainson & Richardson, 1832 – wangowate – Vangas, Helmet-shrikes and Shrike-flycatchers (wersja: 2022-08-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-17].
↑ Frank Gill, David Donsker (redaktorzy): Batises, bushshrikes, boatbills, vangas (sensu lato). IOC World Bird List: Version 13.1. [dostęp 2023-06-17]. (ang.).
↑ S. Yamagishi, M. Honda, K. Eguchi & R. Thorstrom. Extreme Endemic Radiation of the Malagasy Vangas (Aves: Passeriformes). „Journal of Molecular Evolution”. 53 (1), s. 39–46, 2001. DOI: 10.1007/s002390010190. (ang.).

Bibliografia

Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 1–543. (łac.).
G.E. Shelley: The birds of Africa, comprising all the species which occur in the Ethiopian region. Cz. 1. London: Published for the author by R.H. Porter, 1896, s. 1–196. (ang.).
E. Mayr & D. Amadon. A classification of Recent birds. „American Museum novitates”. 1496, s. 1–42, 1951. (ang.).

[3] Typ nomenklatoryczny: Euryceros Lesson, 1831.

[7] Typ nomenklatoryczny: Falculia I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836 (= Falculea I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1836).

[9] Typ nomenklatoryczny: Prionops Vieillot, 1816.

[12] Typ nomenklatoryczny: Hypositta A. Newton, 1881.

[15] Typ nomenklatoryczny: Aerocharis Gistel, 1848 (= Euryceros Lesson, 1831).

[17] Typ nomenklatoryczny: Tylas Hartlaub, 1862.

[itis-1] Vangidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[swa&rich-2] W. Swainson: Northern Zoology.. W: W. Swainson & J. Richardson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions, under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: J. Murray (etc.), 1831, s. 171. (ang.).

[lon-4] E. de Sélys Longchamps: Faune belge. 1^re partie, Indication méthodique des mammifères, oiseaux, reptiles et poissons observés jusqu’ici en Belgique. Liége: H. Dessain, 1842, s. 260. (fr.).

[CITEREFBonaparte1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43560143_92]-5] Bonaparte 1850 ↓, s. 92.

[CITEREFBonaparte1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43560640_423]-6] Bonaparte 1850 ↓, s. 423.

[che&murs-8] M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.-Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 3. Paris: Maresq, 1852, s. 91. (fr.).

[bon-10] Ch.-L. Bonaparte. Classification omithologique par series. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 37, s. 645, 1853. (fr.).

[sha77-11] R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or Perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 3. Printed by order of the Trustees: London, 1877, s. 270, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).

[CITEREFShelley1896[https://www.biodiversitylibrary.org/page/13980643_10]-13] Shelley 1896 ↓, s. 10.

[CITEREFShelley1896[https://www.biodiversitylibrary.org/page/13980681_48]-14] Shelley 1896 ↓, s. 48.

[sha03-16] R.B. Sharpe: A hand-list of the genera & species of birds. (Nomenclator avium tum fossilium tum viventium). Cz. 4. London: Printed by order of the Trustees, 1902, s. xi, 275. (ang.).

[obe-18] H.Ch. Oberholser. Ornithology.-Diagnosis of a new laniine family of Passeriformes. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 7, s. 181, 1917. (ang.).

[wet-19] F.A. Wetmore. A systematic classification for the birds of the world. „Proceedings of the United States National Museum”. 76 (2821), s. 7, 1930. (ang.).

[CITEREFMayrAmadon195124,_37-20] Mayr i Amadon 1951 ↓, s. 24, 37.

[CITEREFMayrAmadon195137-21] Mayr i Amadon 1951 ↓, s. 37.

[eko-22] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Vangidae Swainson & Richardson, 1832 – wangowate – Vangas, Helmet-shrikes and Shrike-flycatchers (wersja: 2022-08-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-17].

[ioc-23] Frank Gill, David Donsker (redaktorzy): Batises, bushshrikes, boatbills, vangas (sensu lato). IOC World Bird List: Version 13.1. [dostęp 2023-06-17]. (ang.).

[jme53-24] S. Yamagishi, M. Honda, K. Eguchi & R. Thorstrom. Extreme Endemic Radiation of the Malagasy Vangas (Aves: Passeriformes). „Journal of Molecular Evolution”. 53 (1), s. 39–46, 2001. DOI: 10.1007/s002390010190. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[b]

[6]

[c]

[7]

[8]

[d]

[9]

[10]

[e]

[11]

[f]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki skałowrony modrogłówki cudowronki czarniaki kruczaki dzierzby białoczuby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki remizy sikory wąsatki skowronki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki wierzbówkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce mysikróliki pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki bąkojady przedrzeźniacze szpakowate pluszcze muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate