Wgłębka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wgłębka
Ilustracja
Wgłębka wąskopłatkowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

wątrobowce

Klasa

porostnicowe

Rząd

porostnicowce

Rodzina

wgłębkowate

Rodzaj

wgłębka

Nazwa systematyczna
Riccia L.
Riccia huebeneriana
Riccia fluitans
Riccia glauca
Riccia ciliata

Wgłębka (Riccia) – rodzaj roślin z gromady wątrobowców, jeden z dwóch rodzajów rodziny wgłębkowatych. Obejmuje ok. 150 gatunków, których zasięg obejmuje niemal cały świat[3]. W Europie występuje 35 gatunków, w tym 14 w Polsce[4]. Przedstawiciele rodzaju występują na podmokłych glebach[5] tworząc zwykle koliste rozetki oraz w wodach stojących[6]. Wielu przedstawicieli to rośliny roczne, w tym także pojawiające się efemerycznie zimą[4]. Najczęściej spotykanym przedstawicielem we florze środkowoeuropejskiej jest wgłębka wąskopłatkowa (R. sorocarpa) występująca w uprawach i na ścierniskach[6]. Wgłębka wodna w warunkach naturalnych wchodzi w skład pleustonu, a ponadto uprawiana jest w akwariach[3] i oczkach wodnych[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Ryzoidy u wgłębki

Rośliny o niewielkich, dychotomicznie rozgałęzionych plechach o poszczególnych częściach kształtu sercowatego lub równowąskiego[6]. U form lądowych zwykle szersze, tworzące nierzadko charakterystyczne rozetki, u wodnych – taśmowate[4].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Wgłębka wodna tworzy na powierzchni zbiorników jasnozielony dywan, w którym schronienie znajduje narybek i bezkręgowce wodne. Poza tym intensywnie pochłania związki azotowe. Z tych względów jest cenioną rośliną akwariową i stosowaną do oczek wodnych[7]. W uprawie akwarystycznej często przywiązana żyłką nylonową mocowana jest do podłoża (kamieni, korzeni) tworząc charakterystyczny element wystroju akwariów urządzonych w stylu japońskim[8] (aquascaping).

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Wykaz gatunków

subg. Chartaceae Perold, Bothalia 16 (1): 29, 1986

subg. Leptoriccia R.M.Schust., Phytologia 56 (2): 72, 1984

subg. Riccia

sect. Pilifer O.H.Volk, Mitt. Bot. Staatssamml. München 19: 455, 1983

sect. Riccia

subg. Ricciella (A.Braun) Boulay, Musc. France 2: 198, 1904 (Boulay 1904)

sect. Ricciella (A.Braun) Bisch., Bem. Leberm.: 160, 1835 (Bischoff 1835)=

sect. Spongodes Nees, Naturgesch. Eur. Leberm. 4: 391, 1838

subg. Thallocarpus (Lindb.) Jovet-Ast, Cryptog. Bryol. Lichénol. 14 (3): 220, 1993

subg. Triseriata Jovet-Ast, Cryptog. Bryol. Lichénol. 17 (2): 132, 1996

Incertae sedis

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. Söderström L, Hagborg A, von Konrat M, et al.. World checklist of hornworts and liverworts. „PhytoKeys”. 59, s. 1–828, 2016. DOI: 10.3897/phytokeys.59.6261. 
  3. a b Helmut Muhlenberg: Das grosse Buch der Wasserpflanzen. Edition Leipzig, 1980, s. 98–99. (niem.).
  4. a b c Władysław Koła, Magdalena Turzańska: Wątrobowce (Hepaticopsida) i glewiki (Anthocerophytina). Wrocław: Wyd. Uniw. Wrocławskiego, 1995, s. 65. ISBN 83-229-1325-7.
  5. Riccia, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).
  6. a b c Jadwiga Mickiewicz, Dygna Sobotka: Zarys briologii. Warszawa: PWN, 1973, s. 144.
  7. a b Hubert Zientek: Rośliny w oczkach wodnych. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2008, s. 65. ISBN 978-83-60135-40-2.
  8. Peter Beck: Rośliny akwariowe. Warszawa: Multico, 2002, s. 56. ISBN 83-7073-335-2.