Wiktor Plesner – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wiktor Plesner
Ilustracja
Wiktor Plesner (przed 1939)
podpułkownik geograf podpułkownik geograf
Pełne imię i nazwisko

Wiktor Józef Plesner

Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1892
Tłumacz

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1961
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Wojskowy Instytut Geograficzny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Grób Antoniego Pudłowskiego i symboliczny Wiktora Plesnera na cmentarzu Powązkowskim

Wiktor Józef Plesner (ur. 27 sierpnia 1892 w Tłumaczu, zm. 12 stycznia 1961 w Londynie) – podpułkownik geograf Wojska Polskiego, inżynier, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 sierpnia 1892 w Tłumaczu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Teodory z Białasów[1][2]. W 1911 ukończył c. k. Wyższą Szkołę Realną w Stanisławowie[3]. Maturę zdał z wynikiem „dojrzały jednomyślnie”[4]. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej.

1 sierpnia 1914 został wcielony do c. k. Pułku Piechoty Obrony Krajowej Nr 20, który w 1917 został przeniamowany na c. k. Pułk Strzelców Nr 20[5]. Od listopada 1914 do stycznia 1915 odbył szkolenie w szkole oficerów rezerwy. Został mianowany kadetem rezerwy[5]. Następnie został skierowany na front. W kwietniu 1915 dostał się do niewoli rosyjskiej[2][6]. Przebywał w miejscowości Czembar, w guberni penzeńskiej[5]. W lutym 1918 wrócił z niewoli, a w czerwcu tego roku został mianowany podporucznikiem. Od lipca do 1 listopada 1918 służył na froncie włoskim[2].

Po zakończeniu I wojny światowej przedostał się do Polski, wstąpił do Legii Oficerskiej w Krakowie, walczył w wojnie polsko-ukraińskiej. 13 grudnia 1918 pod Janowem został ranny w pierś[2]. Został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia podporucznika[7]. Od stycznia 1919 służył w III batalionie 6 pułku piechoty Legionów. Dowodził 9. kompanią na wojnie z bolszewikami. 14 lutego 1920 został mianowany z dniem 1 lutego 1920 porucznikiem w piechocie[8].

26 marca 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[9]. W listopadzie 1921 został odkomenderowany na studia geodezyjne (miernicze) na Wydziale Komunikacji Politechniki Lwowskiej[2][10]. Ukończył je w czerwcu 1923 i uzyskał tytuł inżyniera geodety[2][11]. Został zweryfikowany w stopniu kapitana w korpusie oficerów geografów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12]. W październiku 1923 rozpoczął służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym[2][13]. Następnie awansowany został na stopień majora geografa ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928[14][15]. 12 marca 1933 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów geografów[16]. W maju 1934 został szefem Wydziału Triangulacyjnego WIG[17][2][18], a od maja 1935 do kwietnia 1936 pełnił obowiązki szefa WIG[2]. W 1939 był kierownikiem Biura Pomiarowego w Ministerstwie Komunikacji[19]. Do tego roku zamieszkiwał przy ul. Barbary 1 w Warszawie[20].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z częścią personelu WIG do Lwowa, gdzie rozpoczął przygotowania do druku map wojskowych w oparciu o drukarnię Książnicy-Atlas[2]. Od 12 do 18 września 1939 pełnił obowiązki szefa w trakcie ewakuacji i przekraczania granicy, a po przedostaniu się na Zachód był szefem WIG w szkockim Edynburgu[21][22][23].

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Bezpośrednio przed demobilizacją w 1949 został awansowany do stopnia pułkownika. Po demobilizacji został pracownikiem Directorate of Overseas Surveys[2]. Zamieszkując w angielskim Teddington 10 października 1950 został naturalizowany w Wielkiej Brytanii[24][25].

Zmarł 12 stycznia 1961 w Londynie[2][26]. Został pochowany na cmentarzu Ealing[2], jest symbolicznie upamiętniony na grobowcu rodzinnym kpt. Antoniego Pudłowskiego (1894–1933) na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 88-4-13)[11].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Kolekcja ↓, s. 1.
  2. a b c d e f g h i j k l m iPSB ↓.
  3. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 105, jako Wiktor Plezner.
  4. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 108.
  5. a b c Lista strat nr 608. k. u. k. Kriegsministerium, 1917-08-24, s. 4., jako Wiktor Plessner.
  6. Sprawozdanie 1916 ↓, s. 16, jako Wiktor Plessner.
  7. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 89.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 28 lutego 1920, s. 110.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921, s. 646.
  10. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 140.
  11. a b Cmentarz Stare Powązki: ANTONI PUDŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-04-29].
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1254.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1251.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 818.
  15. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 347, 832.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933, s. 46.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 149.
  18. WIG. pism.co.uk. s. 4, 8, 11. [dostęp 2018-04-29].
  19. 20-lecie komunikacji w Polsce odrodzonej. Kraków: 1939, s. 236.
  20. Książka telefoniczna. genealogyindexer.org, 1939. [dostęp 2018-04-29].
  21. WIG. pism.co.uk/. s. 206. [dostęp 2018-04-29].
  22. Szefowie WIG. zecernia.com. [dostęp 2018-04-29].
  23. Wojna obronna 1939 r. III. geoforum.pl. [dostęp 2018-04-29].
  24. Naturalisation. „London Gazette”, s. 5746, 17 listopada 1950. 
  25. Naturalisation Certificate: Wiktor Jozef Plesner. discovery.nationalarchives.gov.uk/. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
  26. Wiktor J. Plesner. ancestry.co.uk. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
  27. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 347.
  28. M.P. z 1928 r. 260, poz. 634.
  29. a b c Łoza 1939 ↓, s. 238.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]