Wiktor Plesner – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wiktor Plesner (przed 1939) | |
podpułkownik geograf | |
Pełne imię i nazwisko | Wiktor Józef Plesner |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 27 sierpnia 1892 |
Data i miejsce śmierci | 12 stycznia 1961 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Wiktor Józef Plesner (ur. 27 sierpnia 1892 w Tłumaczu, zm. 12 stycznia 1961 w Londynie) – podpułkownik geograf Wojska Polskiego, inżynier, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 sierpnia 1892 w Tłumaczu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Teodory z Białasów[1][2] . W 1911 ukończył c. k. Wyższą Szkołę Realną w Stanisławowie[3]. Maturę zdał z wynikiem „dojrzały jednomyślnie”[4]. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej.
1 sierpnia 1914 został wcielony do c. k. Pułku Piechoty Obrony Krajowej Nr 20, który w 1917 został przeniamowany na c. k. Pułk Strzelców Nr 20[5]. Od listopada 1914 do stycznia 1915 odbył szkolenie w szkole oficerów rezerwy. Został mianowany kadetem rezerwy[5]. Następnie został skierowany na front. W kwietniu 1915 dostał się do niewoli rosyjskiej[2][6]. Przebywał w miejscowości Czembar, w guberni penzeńskiej[5]. W lutym 1918 wrócił z niewoli, a w czerwcu tego roku został mianowany podporucznikiem. Od lipca do 1 listopada 1918 służył na froncie włoskim[2] .
Po zakończeniu I wojny światowej przedostał się do Polski, wstąpił do Legii Oficerskiej w Krakowie, walczył w wojnie polsko-ukraińskiej. 13 grudnia 1918 pod Janowem został ranny w pierś[2] . Został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia podporucznika[7]. Od stycznia 1919 służył w III batalionie 6 pułku piechoty Legionów. Dowodził 9. kompanią na wojnie z bolszewikami. 14 lutego 1920 został mianowany z dniem 1 lutego 1920 porucznikiem w piechocie[8].
26 marca 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[9]. W listopadzie 1921 został odkomenderowany na studia geodezyjne (miernicze) na Wydziale Komunikacji Politechniki Lwowskiej[2][10]. Ukończył je w czerwcu 1923 i uzyskał tytuł inżyniera geodety[2][11]. Został zweryfikowany w stopniu kapitana w korpusie oficerów geografów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12]. W październiku 1923 rozpoczął służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym[2][13]. Następnie awansowany został na stopień majora geografa ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928[14][15]. 12 marca 1933 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów geografów[16]. W maju 1934 został szefem Wydziału Triangulacyjnego WIG[17][2][18], a od maja 1935 do kwietnia 1936 pełnił obowiązki szefa WIG[2] . W 1939 był kierownikiem Biura Pomiarowego w Ministerstwie Komunikacji[19]. Do tego roku zamieszkiwał przy ul. Barbary 1 w Warszawie[20].
Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z częścią personelu WIG do Lwowa, gdzie rozpoczął przygotowania do druku map wojskowych w oparciu o drukarnię Książnicy-Atlas[2] . Od 12 do 18 września 1939 pełnił obowiązki szefa w trakcie ewakuacji i przekraczania granicy, a po przedostaniu się na Zachód był szefem WIG w szkockim Edynburgu[21][22][23].
Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Bezpośrednio przed demobilizacją w 1949 został awansowany do stopnia pułkownika. Po demobilizacji został pracownikiem Directorate of Overseas Surveys[2] . Zamieszkując w angielskim Teddington 10 października 1950 został naturalizowany w Wielkiej Brytanii[24][25].
Zmarł 12 stycznia 1961 w Londynie[2][26]. Został pochowany na cmentarzu Ealing[2] , jest symbolicznie upamiętniony na grobowcu rodzinnym kpt. Antoniego Pudłowskiego (1894–1933) na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 88-4-13)[11].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 1173[1][27]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[27]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”[28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[29]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[29]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[29]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[30]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m iPSB ↓.
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 105, jako Wiktor Plezner.
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 108.
- ↑ a b c Lista strat nr 608. k. u. k. Kriegsministerium, 1917-08-24, s. 4., jako Wiktor Plessner.
- ↑ Sprawozdanie 1916 ↓, s. 16, jako Wiktor Plessner.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 89.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 28 lutego 1920, s. 110.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921, s. 646.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 140.
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: ANTONI PUDŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-04-29] .
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1254.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1251.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 818.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 347, 832.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933, s. 46.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 149.
- ↑ WIG. pism.co.uk. s. 4, 8, 11. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ 20-lecie komunikacji w Polsce odrodzonej. Kraków: 1939, s. 236.
- ↑ Książka telefoniczna. genealogyindexer.org, 1939. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ WIG. pism.co.uk/. s. 206. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ Szefowie WIG. zecernia.com. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ Wojna obronna 1939 r. III. geoforum.pl. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ Naturalisation. „London Gazette”, s. 5746, 17 listopada 1950.
- ↑ Naturalisation Certificate: Wiktor Jozef Plesner. discovery.nationalarchives.gov.uk/. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
- ↑ Wiktor J. Plesner. ancestry.co.uk. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 347.
- ↑ M.P. z 1928 r. 260, poz. 634.
- ↑ a b c Łoza 1939 ↓, s. 238.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Plesner Wiktor Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.31-2253 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-05-03].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1910/11. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 19114/15 i 1915/16. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1916.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939.
- Wiktor Józef Plesner. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny. [dostęp 2023-05-03].