Wojna chorwacko-bośniacka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wojna chorwacko-bośniacka

Rozpad Jugosławii
Zgodnie z ruchem wskazówek zegara od prawego górnego rogu: resztki Starego Mostu w Mostarze zastąpionego mostem linowym; francuski oddział IFOR na patrolu pod Mostarem; chorwacki pomnik wojenny w mieście Vitez; bośniacki pomnik wojenny w miejscowości Stari Vitez; panorama Travnika podczas wojny
Czas	18 października 1992 – 23 lutego 1994
Miejsce	głównie środkowa Bośnia oraz wzdłuż rzeki Neretwa
Terytorium	Bośnia i Hercegowina
Wynik	porozumienie waszyngtońskie
Strony konfliktu
Herceg-Bośnia  Chorwacja  Bośnia i Hercegowina
Dowódcy
Franjo Tuđman Gojko Šušak Janko Bobetko Mate Boban Milivoj Petković Slobodan Praljak Ante Roso Valentin Ćorić Alija Izetbegović Sefer Halilović Rasim Delić Enver Hadžihasanović Arif Pašalić Mehmed Alagić
Siły
40–50 tys. 100–120 tys.
brak współrzędnych

Wojna chorwacko-bośniacka – konflikt zbrojny pomiędzy Republiką Bośni i Hercegowiny a samozwańczą Chorwacką Republiką Herceg-Bośni, wspieraną przez Chorwację, który trwał od 18 października 1992 r. do 23 lutego 1994 r. Często określa się go mianem „wojny w wojnie”, ponieważ był częścią większej wojny w Bośni. Na początku Bośniacy i Chorwaci walczyli w sojuszu przeciwko Jugosłowiańskiej Armii Ludowej (JNA) i Armii Republiki Serbskiej (VRS). Jednak pod koniec 1992 r. wzrosły napięcia na linii bośniacko-chorwackiej. Pierwsze incydenty zbrojne pomiędzy nimi miały miejsce w październiku 1992 r. w środkowej Bośni. Ich sojusz wojskowy trwał do początku 1993 r., kiedy współpraca całkowicie rozpadła się, a dwóch byłych sojuszników zaangażowało się pomiędzy sobą w otwarty konflikt zbrojny.

Wojna chorwacko-bośniacka nasiliła się w środkowej Bośni i wkrótce rozszerzyła się także na Hercegowinę, a większość walk odbyła się w tych dwóch regionach. Bośniacy byli skupieni wokół Armii Republiki Bośni i Hercegowiny (ARBiH), a Chorwaci w Chorwackiej Radzie Obrony (HVO). Konflikt był zasadniczo serią chaotycznych starć przerywanych licznymi okresami zawieszenia broni w trakcie jego trwania. Nie była to wojna totalna pomiędzy Bośniakami i Chorwatami, którzy pozostali sojusznikami w innych regionach. Społeczność międzynarodowa zaproponowała kilka planów pokojowych, ale każdy z nich zawiódł. W dniu 23 lutego 1994 r. osiągnięto ostateczne zawieszenie broni, a porozumienie kończące działania wojenne podpisano w Waszyngtonie w dniu 18 marca 1994 r., w wyniku którego HVO odnotowało znaczne straty terytorialne. Porozumienie doprowadziło do ustanowienia Federacji Bośni i Hercegowiny oraz wspólnych operacji przeciwko Serbom, co umożliwiło zmianą równowagi militarnej i zakończenie wojny w Bośni.

Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii w Hadze (MTKJ) skazał 17 polityczno-wojskowych przywódców HVO i Herceg-Bośni, z których sześciu zostało skazanych za udział w zorganizowanej grupie przestępczej, która dążyła do aneksji lub uzyskania kontroli nad większością powierzchni Bośni i Hercegowiny przez Chorwację, a także dwóch przywódców bośniackich za zbrodnie wojenne popełnione podczas trwania konfliktu. MTKJ orzekł, że Chorwacja miała całkowitą kontrolę nad HVO i że konflikt ten miał charakter międzypaństwowy.

• Masakra w Ahmići

• Bosnian War - War crimes and trials, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-01-11]  (ang.).
• The Yugoslav War. [dostęp 2020-01-11]. (ang.).
• Croat-Bosniak War: Short Chronology. [dostęp 2020-01-11]. (ang.).