Wojna hybrydowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wojna hybrydowa – strategia wojenna łącząca działania konwencjonalne, nieregularne, cybernetyczne, terroryzm i przestępczość, w tym samym czasie i na tym samym polu bitwy, celem osiągnięcia celów politycznych^[1][2][3]. Wojna taka często jest prowadzona bez oficjalnego wypowiedzenia^[4]. Jej charakter ma pozwolić agresorowi na całkowite lub częściowe uniknięcie za nią odpowiedzialności^[5]. Zagrożenie hybrydowe jest definiowane jako działanie jakiegokolwiek adwersarza używającego wyżej wymienionych kombinacji działań^[1].

Działania w ramach wojny hybrydowej są prowadzone na różnorodnych płaszczyznach: militarnej, politycznej, gospodarczej, społeczno-kulturowej, historycznej, psychologicznej oraz informacyjnej (dezinformacja i propaganda)^[1].

Według różnych definicji wojna hybrydowa to^[6]:

• współczesna odmiana wojny partyzanckiej, prowadzonej za pomocą współczesnych technik wojskowych i metod mobilizacyjnych^[6],
• połączenie czterech odmian agresji: tradycyjnej, nieregularnej, terrorystycznej i cybernetycznej,
• odmiana konfliktu asymetrycznego, toczonego na trzech arenach: działań wojskowych, propagandy we własnym państwie oraz propagandy międzynarodowej,
• kombinacja elementów wojny nieregularnej, domowej, sztucznie wywołanego powstania i terroryzmu,
• użycie tradycyjnych metod wojennych, działań nieregularnych, terroryzmu i zachowań kryminalnych na polu walki w celu osiągnięcia korzyści politycznych.

Pierwsze przykłady wojny hybrydowej pochodzą z lat 20. XX wieku^[7]. Ówczesny Związek Radziecki prowadził takie działania przeciwko Polsce, Korei, a także Kolei Wschodniochińskiej^[7]. Współczesnym przykładem jest konflikt na wschodniej Ukrainie^[7].

Jednym z prekursorów teorii wojen hybrydowych był rosyjski wojskowy, płk Jewgienij Messner, który nazywał je mianem wojen buntowniczych^[8]

Zdaniem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) powołującej się na opinię prezentowaną przez większość ośrodków analitycznych państw członkowskich NATO agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę od 2014 (aneksja Krymu przez Rosję i wojna w Donbasie) jest nową formą zagrożenia bezpieczeństwa, określanego jako wojna hybrydowa^[9]. Po raz pierwszy rosyjski sposób prowadzenia działań na Ukrainie nazwał tak holenderski generał Frank van Kappen – 26 kwietnia 2014 nieoficjalnie określił rosyjskie operacje „hybrydowymi”^[9]. 3 lipca 2014 Pakt Północnoatlantycki oficjalnie ogłosił, że wojna na południowym wschodzie Ukrainy to wojna hybrydowa^[9].

Za element wojny hybrydowej ABW uważa działania przebywającej w Polsce od 2013 roku rosyjskiej obywatelki Jekateriny C., która 17 maja 2018 roku została zatrzymana przez ABW celem wydalenia jej z kraju. Zdaniem Rzecznika Ministra Koordynatora Służb, akcja polskich służb była elementem szerszej operacji mającej na celu neutralizację dwóch struktur sieciowych biorących udział w rosyjskiej wojnie hybrydowej i informacyjnej prowadzonej przeciwko Polsce. Ich elementem miało być kwestionowanie i podważanie polskiej polityki historycznej i zastępowanie jej narracją rosyjską^[10][11][12].

Według informacji podanych przez media w listopadzie 2019, w wyniku działań kontrwywiadu ABW w marcu 2019 wydalono z Polski wicekonsula Konsulatu Generalnego Rosji – otrzymał on zakaz wjazdu do Polski i na teren strefy Schengen^[13]. Rosjanin miał prowadzić działania niezgodne ze statusem dyplomatycznym, które mogły szkodzić relacjom polsko-rosyjskim^[13]. Pod koniec 2017 ABW objęła zakazem wjazdu do Polski i strefy Schengen trzech „ekspertów” kierujących rosyjskimi działaniami hybrydowymi w Europie: Olega B., Dmitryja K. i Aleksieja M.^[13] B. to zastępca dyrektora moskiewskiego think tanku i dyrektor Rosyjsko-Ukraińskiego Centrum Informacyjnego, który przedstawia się jako „międzynarodowy doradca liderki francuskiego Frontu Narodowego Marine Le Pen”^[13]. K. to rosyjski politolog i publicysta związany z agencją informacyjną „Regnum”, stanowiącą według ABW przykrycie dla rosyjskich służb specjalnych w aspekcie prowadzenia wojny informacyjnej w Europie Środkowo-Wschodniej^[13]. M. to oficer rosyjskiego wywiadu, działający jako „ekspert do spraw międzynarodowych”, jeden z głównych zleceniodawców prorosyjskich projektów realizowanych w Polsce przez środowisko jednej z partii politycznych^[13]. Według ABW wszyscy trzej mężczyźni pełnili rolę wiodących moderatorów rosyjskich działań hybrydowych w Europie i również zostali objęci zakazem wjazdu do Polski i na teren strefy Schengen^[13].

• prorosyjski separatyzm na Ukrainie
• aneksja Krymu przez Rosję
• wojna w Donbasie
• wojna rosyjsko-ukraińska

• Hybrydowa wojna – hybrydowa reakcja?. nato.int. [dostęp 2015-02-14].