Wrzosy (Toruń) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wrzosy
Część urzędowa Torunia
Ilustracja
Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ulicy Zbożowej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miasto

Toruń

W granicach Torunia

1 stycznia 1951

Populacja (2024)
• liczba ludności


16582

Strefa numeracyjna

(+48) 56

Kod pocztowy

87-100

Tablice rejestracyjne

CT

Położenie na mapie Torunia
Położenie na mapie
53°02′53,34″N 18°35′03,85″E/53,048150 18,584403

Wrzosy – część urzędowa Torunia. Północna granica Wrzos stanowi jednocześnie granicę miasta. Jej granicę południową wyznacza las między ul. Polną a ul. Jelenią, Szosa Chełmińska oraz tor kolejowy między ul. Szosa Chełmińska a Grudziądzką, wschodnią ul. Grudziądzka, a zachodnią ulice: Kozia, Jaskółcza i Szosa Chełmińska[1]. W 2024 roku liczba osób zameldowanych na pobyt stały we Wrzosach wynosiła 16582 osób, a na pobyt czasowy 403[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś Wrzosy powstała w latach 20. XIX wieku[3][4], do 1920 roku nosiło nazwę Schönwalde (pol. Piękny Las)[5]. Oryginalna nazwa przez pewien czas zachowała się wśród polskich torunian, którzy Wrzosy nazywali Szynwałdem[5]. Pomiędzy 1892 a 1909 roku przy ul. Owsianej 57 w przysiółku wsi Dreiangel założono cmentarz[4]. 1 stycznia 1951 roku zostały włączone do Torunia[6]. W latach 50. XX wieku założono, że Wrzosy będą zespołem osiedli niskiej wysokości[7].

25 marca 1937 roku na Wrzosach wyznaczono kurację. Nie wiadomo, kiedy kuracja przekształciła się w parafię św. Antoniego[8]. W 1938 roku na Wrzosach rozpoczęto budowę kościoła. Pracę ukończono po II wojnie światowej, jednak oddana do użytku świątynia okazała się zbyt mała do potrzeb parafii św. Antoniego[9]. W 1988 roku rozpoczęto budowę kościoła św. Antoniego. Pierwsze nabożeństwo w kościele odbyło się w 1998 roku[9][10]. Kościół został konsekrowany 13 czerwca 2012 roku[8].

W okresie komunistycznym Wrzosy uzyskały regularne połączenie autobusowe i tramwajowe. Do osiedla kursowały autobusy linii 16 i 33 Miejskiego Zakładu Komunikacji w Toruniu. Linia 16 kursowała do Rubinkowa, a 33 do stacji kolejowej Toruń Główny. W 1958 roku wydłużono linię tramwajową łączącą stacje Toruń Główny z Toruń Północ. Nowy odcinek linii zlokalizowano na Wrzosach przy ul. Lisiej. Komunikację tramwajową zawieszono w latach 70. XX wieku[11].

W latach 1991–2021 roku na Wrzosach działało Społeczne Ognisko Artystyczne „Wrzosy”, prowadzone przez Sabinę i Benedykta Leszczyńskich[12].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Na Wrzosach mieszczą się dwa forty wchodzące w skład Twierdzy Toruń: Fort V Karol Chodkiewicz (przy ul. Polna 9) oraz Fort VI Jarema Wiśniowiecki (przy ul. Szosa Chełmińska 204-210). Oba obiekty figurują w rejestrze zabytków, fort V od 5 października 1971 (A/672), fort VI od 7 października 1971 (A/1368)[13][14]. Ponadto w gminnym rejestrze zabytków figurują trzy budynki mieszkalne przy Szosie Chełmińskiej (260A, 264 i 284/286), budynek mieszkalny przy ul. Warzywnej 37 oraz budynek dawnej szkoły podstawowej przy Szosie Chełmińskiej 178A[15].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Granice części urzędowych miasta Torunia [online], torun.pl [dostęp 2025-01-12].
  2. Liczba osób zameldowanych na pobyt stały i czasowy w Toruniu, według podziału na jednostki urbanistyczne i stanu na 30.06.2024 r. [online], torun.pl [dostęp 2025-01-12].
  3. Przedmieścia i dzielnice dawnego Torunia [online], toruntour.pl [dostęp 2025-01-12].
  4. a b Cmentarz rzymskokatolicki, ul. Owsiana 57 [online], torunskiecmentarze.pl [dostęp 2025-01-12].
  5. a b Szymon Spandowski, Toruń. Część lasu na Wrzosach zostanie jednak wycięta? Mieszkańcy się tego obawiają [Zdjęcia] [online], nowosci.com.pl, 15 czerwca 2021 [dostęp 2025-01-12].
  6. Sudziński 1993 ↓, s. 163.
  7. Sudziński 1993 ↓, s. 134.
  8. a b Dariusz Żurański, 75 lat parafii św. Antoniego w Toruniu [online], niedziela.pl, 2012 [dostęp 2025-01-12].
  9. a b Parafia pw. św. Antoniego – historia [online], diecezja.torun.pl [dostęp 2025-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-24].
  10. Ziółkowska 2018 ↓, s. 64.
  11. Historia [online], mzk-torun.pl, 24 sierpnia 2022 [dostęp 2025-01-12].
  12. Małgorzata Oberlan, Toruń. Co dalej z budynkiem po Ognisku Artystycznym „Wrzosy”? [online], torun.naszemiasto.pl, 30 listopada 2021 [dostęp 2025-01-12].
  13. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 7. [dostęp 2025-01-12].
  14. Gmina Miasta Toruń 2020 ↓, s. 91.
  15. Gmina Miasta Toruń 2020 ↓, s. 121.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Gmina Miasta Toruń, Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025, Toruń 2020 [dostęp 2025-01-12].
  • Ryszard Sudziński, Przekształcenia strukturalne Miasta Torunia w latach 1920–1975, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1993, ISBN 83-231-0439-5.
  • Emilia Ziółkowska, Sakrokicz czy oryginalna estetyka? Postmodernizm w architekturze toruńskich kościołów, [w:] Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.), Toruńska architektura sakralna po 1945 roku: minimalizm czy kultura nadmiaru?, Toruń 2018, ISBN 978-83-946646-1-9.