Wybory parlamentarne we Francji w 1945 roku – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wybory parlamentarne we Francji w 1945 roku
Państwo

 Francja

Rodzaj

wybory parlamentarne

Data przeprowadzenia

21 października 1945

Głosowanie
Podział miejsc w Zgromadzeniu Narodowym.
Spot wyemitowany we francuskiej telewizji dotyczący wyborów 21 października 1945 r.

Wybory parlamentarne we Francji w 1945 roku były pierwszymi po II wojnie światowej wyborami parlamentarnymi we Francji, które odbyły się 21 października wraz z referendum konstytucyjnym[1]. Trzy pierwsze partie (PCF, SFIO, MRP) utworzyły tzw. „Sojusz Trzech Partii”. Te trzy zwycięskie ugrupowania rozpoczęły prace nad opracowaniem nowej konstytucji w ramach debaty trójstronnej[2]. Wybory odbyły się w systemie proporcjonalnym. Po raz pierwszy udział w nich wzięły kobiety[3].

W wyborach zwyciężyła Francuska Partia Komunistyczna (PCF), która już w wyborach w 1936 r. dokonała wyborczego przełomu w historii francuskiego parlamentaryzmu. Na drugiej pozycji pod względem poparcia znalazł się centroprawicowy Ruch Republikańsko-Ludowy sprzyjający ideom Charles’a de Gaulle’a z 23,91% poparcia[4]. Trzecie ugrupowanie stanowił socjalistyczny Oddział Francuski Międzynarodówki Robotniczej. Trzecie ugrupowanie stanowił Partia Radykalna, która w okresie Trzeciej Republiki Francuskiej stanowiła pierwszą siłę polityczną, w pierwszych wyborach po II wojnie światowej zdobyła zaledwie 10,5% poparcia i 71 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym.

Wyniki wyborów[5]

[edytuj | edytuj kod]
Partie i koalicje Skrót Liczba głosów % głosów Miejsca
Francuska Partia Komunistyczna (Parti communiste français) PCF 5 024 174 26.23 159
Ruch Republikańsko-Ludowy (Mouvement républicain populaire) MRP 4 580 222 23.91 150
Oddział Francuski Międzynarodówki Robotniczej (Section française de l'Internationale ouvrière) SFIO 4 491 152 23.45 146
„Sojusz Trzech Partii” 14 095 548 73.59 455
Partia Radykalna (Parti radical) i Demokratyczna i Socjalistyczna Unia Ruchu Oporu (Union démocratique et socialiste de la Résistance) PR/UDSR 2 018 665 10.54 71
Umiarkowani Konserwatyści (Modérés) M 3 001 063 15.67 53
Pozostali P 37 440 0.20 7
Łącznie 19 657 603 100 586
Głosy wstrzymujące: 20.17%
Wybory parlamentarne we Francji w 1945 roku
% głosów
PCF
  
26,23
SFIO
  
23,45
MRP
  
23,91
PR/UDSR
  
10,54
M
  
15,67
P
  
0,20

Liderzy ważniejszych ugrupowań

[edytuj | edytuj kod]

Grupy polityczne w Zgromadzeniu Narodowym[6]

[edytuj | edytuj kod]
Partia polityczna Miejsca
  Francuska Partia Komunistyczna 159
  Ruch Republikańsko-Ludowy 150
  Oddział Francuski Międzynarodówki Robotniczej 146
  Demokratyczna i Socjalistyczna Unia Ruchu Oporu 42
  Republikańska Partia Wolności 39
  Partia Republikańska, Radykalna i Radykalno-Socjalistyczna 29
  Niezależni Republikanie 14
  Pozostali 7
Łącznie 586

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. histmag.org, Powstanie i zasady funkcjonowania IV Republiki Francuskiej [dostęp: 2016-11-16].
  2. Politycy PCF i SFIO optowali za parlamentem unikameralnym - jednoizbowym; natomiast funkcje prezydenta miały zostać ograniczone zaledwie do reprezentacji państwa na arenie międzynarodowej. Z kolei „gaulliści” skupieni w Ruchu Republikańsko-Ludowym proponowali parlament bikameralny (dwuizbowy) oraz wzmocnienie władzy wykonawczej (uprawnień prezydenta) – dlatego koncepcje skrajnie lewicowej PCF i centroprawicowej MRP wzajemnie się wykluczały. Również socjalistyczny SFIO nie znalazł wspólnego języka z nieco bliższą mu PCF. Ostatecznie w kwietniu 1946 r. Konstytuanta uchwaliła projekt nowej konstytucji. 5 maja 1946 r. nowa konstytucja została poddana pod głosowanie w referendum. Źródło.
  3. M. Sczaniecki, Powszechna Historia Państwa i Prawa, Warszawa 2001, s. 399.
  4. E. Lamberts, Christian Democracy in the European Union 1945/1995, odczyt z Google Books, s. 174–175.
  5. parties-and-elections.de, Wybory parlamentarne we Francji w latach 1945-2007 (odczyt z witryny Wayback Machine) [dostęp: 2016-11-16].
  6. france-politique.fr, Élections législatives 1945 [dostęp: 2016-11-16].