Wybory prezydenckie w Zimbabwe w 2008 roku – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wybory prezydenckie w Zimbabwe w 2008 roku odbyły się 29 marca. Trzema głównymi kandydatami byli: obecny prezydent kraju Robert Mugabe (ZANU-PF), lider opozycyjnej MDC - Morgan Tsvangirai oraz były minister finansów - Simba Makoni. Wstępne wyniki wskazywały na zwycięstwo Morgana Tsvangirai[1]. Drugą turę wyborów zaplanowano na 27 czerwca[2], jednak w obliczu zastraszania opozycjonistów Morgan Tsvangirai wycofał swoją kandydaturę[3].
29 marca przeprowadzone zostały również wybory parlamentarne i samorządowe[1].
Okoliczności wyborów
[edytuj | edytuj kod]Robert Mugabe sprawuje rządy w Zimbabwe od 1980 roku. Jest odpowiedzialny za doprowadzenie kraju do stanu największego w historii kraju kryzysu gospodarczego. Sprawuje władze w sposób dyktatorski[4], zapowiedział jednak swoją gotowość do ustąpienia z urzędu w razie porażki. Zarówno opozycja, jak i obserwatorzy Unii Afrykańskiej stwierdzili, że w czasie wyborów doszło do fałszerstw[1].
O ogłoszenie oficjalnych wyników zaapelowali przedstawiciele siedmiu państw Unii Europejskiej[5]. Podobny apel wystosował rzecznik Białego Domu[6].
I tura wyborów
[edytuj | edytuj kod]Wyniki i reakcje
[edytuj | edytuj kod]Komisja wyborcza zwlekała z ogłoszeniem wyników, co spowodowało złożenie skargi do sądu przez opozycję. Rządzący Narodowy Związek Zimbabwe - Front Patriotyczny (ZANU-PF) dąży jednak do przeprowadzenia drugiej tury wyborów[7]. Opozycja poinformowała o bojkocie ewentualnej drugiej tury[8].
W związku z próbą ponownego przeliczenia głosów opozycjoniści postanowili zorganizować strajk generalny, próba ta jednak nie powiodła się, a organizatorzy zostali aresztowani przez oddziały wojska i policji[9][10].
24 kwietnia przedstawiciele Departamentu Stanu USA poinformowali, że według ich danych zdecydowane zwycięstwo odniósł kandydat opozycji[11].
Oficjalne wyniki
[edytuj | edytuj kod]Oficjalne wyniki ogłoszono 2 maja 2008. Według nich żaden z kandydatów nie przekroczył progu 50% głosów i konieczna będzie II tura głosowania. Minister sprawiedliwości poinformował o przedłużeniu terminu ich przeprowadzenia z 21 na 90 dni od daty ogłoszenia wyników I tury[12].
II tura wyborów
[edytuj | edytuj kod]II tura wyborów odbyła się 27 czerwca 2008. W okresie pomiędzy turami wyborów bojówki partii (ZANU-PF) terroryzowały opozycjonistów. Przedstawiciele opozycji twierdzą, że w czasie kampanii wyborczej zginęło ok. 90 zwolenników Morgana Tsvangirai, on sam był kilkakrotnie aresztowany. Aresztowano również około 2000 zwolenników opozycji, 10 000 zostało rannych, a ok. 200 tys. (całe wioski głosujące na Tsvangirai) wysiedlonych. W tych okolicznościach Morgan Tsvangirai zrezygnował z kandydowania i schronił się na terytorium ambasady Holandii. Mugabe pozostał jedynym kandydatem, ale zdecydował się przeprowadzić wybory. Uzyskał w nich ponad 2 mln głosów wobec 233 tysięcy oddanych na Tsvangirai[13]. Wyniki znów zostały ogłoszone z opóźnieniem[14].
Kandydat | Partia | 1 runda | 2 runda | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Głosy | % | Głosy | % | |||
Morgan Tsvangirai | Ruch na rzecz Demokratycznej Zmiany | 1 195 562 | 47,9 | 233 000 | ||
Robert Mugabe | Narodowy Związek Zimbabwe - Front Patriotyczny | 1 079 730 | 43,2 | 2 150 269 | ||
Simba Makoni | kandydat niezależny | 207 470 | 8,3 | |||
Langton Towungana | kandydat niezależny | 14 503 | 0,6 | |||
Razem | 2 497 265 | 100,0 | ||||
Źródło: BBC News |
Reakcje
[edytuj | edytuj kod]Przebieg głosowania i okoliczności towarzyszące wyborom spotkały się ze zdecydowaną krytyką m.in. władz Niemiec i USA, które zaproponowały zaostrzenie sankcji wobec reżimu. Specjalne oświadczenie potępiające sposób przeprowadzenia wyborów wystosowała także Rada Bezpieczeństwa ONZ[15]. Wielka Brytania pozbawiła Roberta Mugabe tytułu szlacheckiego[16]. Desmond Tutu wezwał natomiast do przeprowadzenia interwencji przez siły międzynarodowe[17]. Z kolei Unia Afrykańska zaapelowała o powołanie rządu jedności narodowej[18]. Stany Zjednoczone przygotowały projekt rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ przewidującej sankcje wobec głównych przedstawicieli reżimu w Zimbabwe, jednak został on zawetowany przez Rosję i ChRL[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Zimbabwe: koniec epoki Mugabe?. rp.pl, 2008-03-30. [dostęp 2008-04-02].
- ↑ Natalia Węgrzyn: Przemoc rządzi w Zimbabwe. rp.pl, 2008-06-20. [dostęp 2008-06-20].
- ↑ Zimbabwe: Mugabe bez rywala. rp.pl, 2008-06-22. [dostęp 2008-06-22].
- ↑ Zimbabwe: Policja na ulicach stolicy, wyniki wyborów w poniedziałek. rp.pl, 2008-03-31. [dostęp 2008-04-02].
- ↑ Zimbabwe wezwane do ogłoszenia wyników wyborów. rp.pl, 2008-04-01. [dostęp 2008-04-02].
- ↑ Zimbabwe czeka na odejście Mugabego. rp.pl, 2008-04-01. [dostęp 2008-04-02].
- ↑ Zimbabwe: Prawdopodobna druga tura wyborów prezydenckich. rp.pl, 2008-04-09. [dostęp 2008-04-09].
- ↑ Policja Zimbabwe zakazała manifestacji, bo brak jej ludzi. rp.pl, 2008-04-11. [dostęp 2008-04-11].
- ↑ Opozycjoniści aresztowani w Zimbabwe. rp.pl, 2008-04-15. [dostęp 2008-04-15].
- ↑ Zimbabwe: Nie powiódł się strajk generalny ws. wyniku wyborów prezydenckich. rp.pl, 2008-04-16. [dostęp 2008-04-16].
- ↑ W wyborach w Zimbabwe wygrała opozycja - pokazują badania amerykańskie. rp.pl, 2008-04-24. [dostęp 2008-04-25].
- ↑ Druga tura wyborów prezydenckich w Zimbabwe opóźniona. rp.pl, 2008-05-14. [dostęp 2008-05-14].
- ↑ Robert Mugabe subdued in victory BBC News 29 czerwca 2008
- ↑ Zimbabwe: Opóźnia się ogłoszenie wyników wyborów prezydenckich. rp.pl, 2008-06-29. [dostęp 2008-06-30].
- ↑ Rada Bezpieczeństwa ONZ krytykuje wybory w Zimbabwe. rp.pl, 2008-06-28. [dostęp 2008-06-30].
- ↑ Zimbabwe: Komisja wyborcza: wybory odbędą się w piątek. rp.pl, 2008-06-25. [dostęp 2008-06-30].
- ↑ Piotr Zychowicz: Zimbabwe: triumf dyktatora. rp.pl, 2008-06-29. [dostęp 2008-06-30].
- ↑ Unia Afrykańska wzywa Zimbabwe do powołania rządu jedności. rp.pl, 2008-07-01. [dostęp 2008-07-10].
- ↑ Rosja i Chiny zawetowały sankcje wobec Zimbabwe. rp.pl, 2008-07-12. [dostęp 2008-09-23].