Wymieranie triasowe – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wymieranie późnotriasowe – masowe wymieranie mające miejsce około 201 milionów lat temu^[1], w wyniku którego w morzach zniknęła cała gromada konodontów^[2] i 23-34% morskich rodzajów zwierząt^[3].

Na lądzie wymarły wszystkie archozauromorfy poza krokodylomorfami, pterozaurami i dinozaurami; niektóre z wymarłych grup były wcześniej liczne, jak aetozaury, fitozaury i rauisuchidy. Przed okresem jurajskim wymarły też niektóre pozostałe nie-ssacze terapsydy i wiele dużych płazów – temnospondyli. Nadal jednak istnieje wiele wątpliwości co do związku granicy Tr-J z wymarłymi kręgowcami lądowymi, ze względu na brak skamieniałości lądowych z ostatniego piętra triasu (retyk)^[4]. Spośród fauny lądowej przetrwały krokodylomorfy, dinozaury, ssaki, pterozaury i żółwie^[5].

Wymieranie związane było najprawdopodobniej z wielkim załamaniem klimatycznym (efekt cieplarniany wywołany wulkanizmem), rozwój warunków beztlenowych^[6].

Przypisy

↑ MartinM. Schmieder MartinM. i inni, A Rhaetian 40Ar/39Ar age for the Rochechouart impact structure (France) and implications for the latest Triassic sedimentary record: A Rhaetian age for the Rochechouart impact structure, „Meteoritics & Planetary Science”, 45 (8), 2010, s. 1225–1242, DOI: 10.1111/j.1945-5100.2010.01070.x [dostęp 2023-01-15] (ang.).
↑ Encyclopedia of life sciences., Chichester, England: Wiley, 2005, ISBN 978-0-470-01590-2, OCLC 527355625 [dostęp 2023-01-15] .
↑ GrahamG. Ryder GrahamG., David E.D.E. Fastovsky David E.D.E., StefanS. Gartner StefanS., The Cretaceous-Tertiary event and other catastrophes in earth history, Boulder, Colo.: Geological Society of America, 1996, ISBN 0-8137-2307-8, OCLC 34943353 [dostęp 2023-01-15] .
↑ L.H.L.H. Tanner L.H.L.H., S.G.S.G. Lucas S.G.S.G., M.G.M.G. Chapman M.G.M.G., Assessing the record and causes of Late Triassic extinctions, „Earth-Science Reviews”, 65 (1-2), 2004, s. 103–139, DOI: 10.1016/S0012-8252(03)00082-5 [dostęp 2023-01-15] (ang.).
↑ Michael J. Benton: Origin and Relationships of Dinosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska: The Dinosauria (2nd edition). Berkeley: University of California Press, 2004, s. 7–19. ISBN 0-520-24209-2.
↑ M.H.L.M.H.L. Deenen M.H.L.M.H.L. i inni, A new chronology for the end-Triassic mass extinction, „Earth and Planetary Science Letters”, 291 (1-4), 2010, s. 113–125, DOI: 10.1016/j.epsl.2010.01.003 [dostęp 2023-01-15] (ang.).

Zobacz też

Masowe wymieranie

← mln lat temu

Wymieranie triasowe

Prekambr

←4,6 mld

541

485

443

419

359

299

252

201

145

66

23

2

[1] MartinM. Schmieder MartinM. i inni, A Rhaetian 40Ar/39Ar age for the Rochechouart impact structure (France) and implications for the latest Triassic sedimentary record: A Rhaetian age for the Rochechouart impact structure, „Meteoritics & Planetary Science”, 45 (8), 2010, s. 1225–1242, DOI: 10.1111/j.1945-5100.2010.01070.x [dostęp 2023-01-15] (ang.).

[2] Encyclopedia of life sciences., Chichester, England: Wiley, 2005, ISBN 978-0-470-01590-2, OCLC 527355625 [dostęp 2023-01-15] .

[3] GrahamG. Ryder GrahamG., David E.D.E. Fastovsky David E.D.E., StefanS. Gartner StefanS., The Cretaceous-Tertiary event and other catastrophes in earth history, Boulder, Colo.: Geological Society of America, 1996, ISBN 0-8137-2307-8, OCLC 34943353 [dostęp 2023-01-15] .

[4] L.H.L.H. Tanner L.H.L.H., S.G.S.G. Lucas S.G.S.G., M.G.M.G. Chapman M.G.M.G., Assessing the record and causes of Late Triassic extinctions, „Earth-Science Reviews”, 65 (1-2), 2004, s. 103–139, DOI: 10.1016/S0012-8252(03)00082-5 [dostęp 2023-01-15] (ang.).

[5] Michael J. Benton: Origin and Relationships of Dinosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska: The Dinosauria (2nd edition). Berkeley: University of California Press, 2004, s. 7–19. ISBN 0-520-24209-2.

[6] M.H.L.M.H.L. Deenen M.H.L.M.H.L. i inni, A new chronology for the end-Triassic mass extinction, „Earth and Planetary Science Letters”, 291 (1-4), 2010, s. 113–125, DOI: 10.1016/j.epsl.2010.01.003 [dostęp 2023-01-15] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]