Wyspa św. Barbary w Bydgoszczy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wyspa św. Barbary

Widok z mostu Sulimy-Kamińskiego
Państwo	Polska
Położenie na mapie Polski Wyspa św. Barbary
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Wyspa św. Barbary
Położenie na mapie Bydgoszczy Wyspa św. Barbary
53°07′24,5″N 18°00′00,7″E/53,123472 18,000194
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz galerię związaną z tematem: Węzeł wodny i waterfront Bydgoszczy

Wyspa św. Barbary – wyspa rzeczna w rejonie staromiejskim Bydgoszczy, o powierzchni ok. 0,06 ha (45 m x 13 m).

Wyspa jest niedostępna od strony lądu. Do 2019 była porośnięta drzewami^[1]. Przez wyspę przechodzi 18. południk długości geograficznej wschodniej^[2].

Wyspa położona jest na Brdzie, tuż za Jazem Farnym, w pobliżu katedry bydgoskiej oraz mostu im. Jerzego Sulimy-Kamińskiego.

Wyspa powstała w II połowie XIX wieku z materiału rzecznego podczas regulacji Brdy w Bydgoszczy. Przedstawia ja mapa miasta z 1876 r., podczas gdy wcześniej nie występowała w ikonografii^[3]. W latach 30. XX w. planowano postawienie na wyspie figury św. Barbary, której projekt opracował bydgoski rzeźbiarz Piotr Triebler^[3]. Do realizacji jednak nie doszło. Próby świetlnej iluminacji wyspy podejmowano już w dwudziestoleciu międzywojennym.

W 2012 roku prezydent Bydgoszczy w ramach planu zagospodarowania nabrzeży i w celu budowy kładki łączącej południowy brzeg rzeki z wyspą, przejął należący do kurii diecezjalnej fragment bulwaru o powierzchni ponad 700 m². Z uwagi na spór dotyczący wartości przedmiotowej działki nie doszło dotąd do uregulowania stanu prawnego nieruchomości i podjęcia prac nad nową przeprawą^[4]. W efekcie dopiero w 2021 powrócono do koncepcji udostępnienia wyspy z lądu^[5].

Nazwa wyspy pochodzi od kultu św. Barbary, patronki szyprów i sterników bydgoskich^[6]. Prawo do uprawiania żeglugi na Brdzie i Wiśle Bydgoszcz miała zagwarantowane w przywileju lokacyjnym Kazimierza Wielkiego, a potwierdzone zostało później przez innych królów. Cech szyprów rzecznych został zatwierdzony w Bydgoszczy w 1487 r. przez Andrzeja Kościeleckiego – starostę bydgoskiego i podskarbiego wielkiego koronnego. Z XV wieku istnieją przekazy o działającym w mieście Bractwie Sterników, które ufundowało kaplicę w kościele Karmelitów, znajdującym się na północnym nabrzeżu Brdy, nieopodal wyspy. Po zburzeniu kościoła Karmelitów w 1822 r. obraz św. Barbary przeniesiono do kościoła farnego, również sąsiadującego z wyspą.

• Stare Miasto w Bydgoszczy

• Biskup Marian red.: Historia Bydgoszczy. Tom I do roku 1920. Warszawa-Poznań: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1991
• Derenda Jerzy. Piękna stara Bydgoszcz – tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach. Praca zbiorowa. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006

• Wyspa św. Barbary na zdjęciu satelitarnym