Yasukuni-jinja – Wikipedia, wolna encyklopedia

Yasukuni-jinja
Ilustracja
Państwo

 Japonia

Miejscowość

Tokio

Wyznanie

shintō

Rodzaj

jinja

Wezwanie

Bohaterów poległych w obronie kraju

Historia
Data budowy

1869

Położenie na mapie Tokio
Mapa konturowa Tokio, w centrum znajduje się punkt z opisem „Yasukuni-jinja”
Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Yasukuni-jinja”
Położenie na mapie prefektury Tokio
Mapa konturowa prefektury Tokio, po prawej znajduje się punkt z opisem „Yasukuni-jinja”
Ziemia35°41′38,25″N 139°44′33,69″E/35,693958 139,742692
Strona internetowa

Yasukuni-jinja (jap. 靖国神社)chram[a] shintō w dzielnicy Chiyoda (Tokio), poświęcony duchom (kami) żołnierzy, którzy polegli w służbie cesarza Japonii.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1869–1879 znany pod nazwą Tōkyō Shōkonsha (jap. 東京招魂社). Tuż po wybudowaniu podlegał jurysdykcji ówczesnego Urzędu Spraw Wojskowych (Gunmukan)[1], a następnie został przekazany Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Naimushō), co wiązało się z połączeniem ceremonii dla żołnierzy wojsk lądowych i morskich[2].

W 1946 roku gubernator Tokio uwolnił świątynię od kontroli państwa i przyznał władzom chramu prawa do stanowienia o sobie. W wyniku tych zmian chram nie podlega pod Stowarzyszenie Chramów Shintoistycznych (jap. 神社本庁 Jinja-honchō). Jest to jeden z niewielu chramów sintoistycznych, którego główna brama torii nie jest ustawiona od strony południowej.

Chram jest źródłem kontrowersji. 1068 uczczonych w niej osób zostało uznanych za zbrodniarzy wojennych, a wśród nich 14 za zbrodniarzy klasy A m.in. przez Trybunał Tokijski[3]. Ponadto muzeum na terenie świątyni przedstawia rewizjonistyczną wersję historii.

Wizyty japońskich polityków w Yasukuni są źródłem poważnych napięć dyplomatycznych w stosunkach Japonii m.in. z Chinami, Koreą Płd. i Płn. oraz Tajwanem. Największe przypadły na lata 2001–2005, kiedy premierem Japonii był Jun’ichirō Koizumi.

Najważniejsze stałe ceremonie (reitaisai) odbywają się dwa razy w roku – w kwietniu i październiku. Na terenie chramu znajduje się miejsce słynne z kwitnących drzew sakura.

Dedykacja

[edytuj | edytuj kod]

Chram Yasukuni nie został poświęcony żadnemu bóstwu z mitologii japońskiej, ani żadnemu z cesarzy, lecz duchom (kami) żołnierzy poległych w walce i pracowników cywilnych pracujących dla wojska, zmarłych w czasie pełnienia służby. 17 października 2004 roku Księga Dusz wyliczała nazwiska 2 466 532 mężczyzn i kobiet, w tym 27 863 Tajwańczyków i 21 181 Koreańczyków, w większości poległych w okresie II wojny światowej.

Początkowo chram był pod wezwaniem „poległych w walce, lojalnych cesarzowi”, lecz po wojnie rosyjsko-japońskiej (1904–1905) zmieniono wezwanie na „poległych bohaterów” (jap. 英霊 eirei). Nazwę wezwania (eirei) zaczerpnięto z poezji patriotycznej Tōko Fujity[4].

Początkowo w głównym pawilonie chramu znajdował się jeden ołtarz poświęcony zmarłym bohaterom, lecz po wojnie przeniesiono tam ołtarze księcia Yoshihisy Kitashirakawy z chramów na Tajwanie oraz księcia Nagahisy Kitashirakawy z chramu w Zhangjiakou.

„Księga Dusz”

[edytuj | edytuj kod]

Na dzień 17 października 2004 roku liczba dusz zmarłych przypadających na poszczególne wydarzenia prezentowała się następująco:

Wydarzenie Liczba dusz Uwagi
Wojna boshin, restauracja Meiji 7 751 Tylko walczący po stronie nowego rządu. W muzeum Yūshūkan na terenie chramu znajduje się jedynie lista nazwisk poległych podczas restauracji Meiji. Pominięto walczących po stronie siogunatu i w oddziałach Ōetsu Reppan Dōmei.
Bunt Satsumy 6 971 Tylko walczący po stronie rządu. Pominięto oddziały Takamoriego Saigō i Satsumy.
Inwazja na Tajwan (1874) 1 130 Lista nazwisk widnieje w Yūshūkan pod nazwą „ujarzmienie Tajwanu”.
Incydent Imo 14
Incydent na wyspie Ganghwa 2  
Pucz Gapsin 6  
Wojna chińsko-japońska (1894–1895) 13 619
Powstanie bokserów 1 256
Wojna rosyjsko-japońska 88 429
I wojna światowa 4 850
Incydent Jinan 185
Incydent w Busha
Incydent Nakamura 19  
Incydent mukdeński 17 176
Wojna chińsko-japońska (1937–1945) 191 250
II wojna światowa
Wojna na Pacyfiku
2 133 915
Ogółem 2 466 532
  1. W piśmiennictwie polskim dot. Japonii przyjęto słowo „chram” jako tłumaczenie jinja, a słowo „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera). Podobnie jest w innych językach, w tym w języku angielskim: jinja → "shrine", a tera → "temple".

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. 『法令全書(明治2年)』「魂場祭典順序(明治2年6月24日、軍務官)」 (jap.)
  2. Tōkyō-to – „Tōkyō Hyakunenshi” (東京都『東京百年史』)
  3. Natalia Matiaszczyk: Podzieleni przez historię – wpływ wydarzeń historycznych na współczesne relacje japońsko-południowokoreańskie. W: N. Greniewska, Agnieszka Lesiczka: Między Wschodem a Zachodem, między Północą a Południem 4. s. 219-220. Cytat: Klasa „A” to zbrodnie przeciwko pokojowi, czyli niezgodne z prawem działania polegające na planowaniu, przygotowywaniu, rozpętaniu bądź prowadzeniu wojny napastniczej..
  4. 村上重良 『慰霊と招魂』 岩波新書, 1974, strona 152

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]