ZZ Top – Wikipedia, wolna encyklopedia

ZZ Top

ZZ Top na koncercie w 2024 (od lewej: Elwood Francis, Frank Beard, Billy Gibbons)
Rok założenia	1969
Pochodzenie	Stany Zjednoczone
Gatunek	blues rock[1], hard rock
Wydawnictwo	Scat Records (1969) London Records (1971-1977) Warner Music (1979-1992) RCA Records (1994–2006) American Recordings (od 2008)
Skład
Billy Gibbons Frank Beard Elwood Francis
Byli członkowie
Dusty Hill (zmarły) Lanier Greig (zmarły) Dan Mitchell Bill Ethridge
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

ZZ Top – amerykańska grupa rockowa, trio, założona w 1969 w Houston (w stanie Teksas). Zespół jest przedstawicielem hard rocka, blues rocka i południowego rocka, w jego muzyce słychać wpływy boogie, grupa nie stroni także od groteski rockowej. Mimo wieloletniej, nieprzerwanej aktywności, w latach 1970–2021 nie zaszła w niej ani jedna zmiana personalna. Najdłużej istniejący skład zespołu tworzyli: Billy Gibbons (śpiew, gitara, harmonijka ustna), Dusty Hill (śpiew, chórki, gitara basowa, instrumenty klawiszowe) i Frank Beard (chórki, perkusja, instrumenty perkusyjne). 27 lipca 2021 zmarł Dusty Hill. Od tamtej pory basistą zespołu jest Elwood Francis^[2].

Zespół powstał w 1969 roku i szybko zdobył szeroką popularność swymi dynamicznymi piosenkami z charakterystycznymi, szybkimi gitarowymi riffami. Pierwszy singel, wydany nakładem Scat Records – Salt Lick / Miller's Farm został nagrany w składzie: Billy Gibbons (śpiew, gitara), Lanier Greig (instrumenty klawiszowe, gitara basowa), Dan Mitchell (perkusja), Bill Ethridge (gitara basowa). Utwory nagrane na nim oscylowały wokół blues rocka oraz rocka psychodelicznego^[3]. Punkt zwrotny w brzmieniu grupy nastąpił zaraz po uformowaniu się nowego składu (z pierwszego pozostał tylko Gibbons). Do zespołu dołączyli Dusty Hill oraz Frank Beard. W tym składzie funkcjonowali do 2021 roku.

Okresem największych sukcesów grupy była pierwsza połowa lat osiemdziesiątych, kiedy to promowany wieloma teledyskami album Eliminator (sprzedany w ponad 10 milionach egzemplarzy w Stanach Zjednoczonych^[4]) stał się przebojem głównego nurtu rocka. Grupa wykształciła swój niepowtarzalny, groteskowy styl sceniczny. Dwaj frontmani – Gibbons i Hill, zapuścili długie brody. Ubrani tak samo – w golfowe kapelusze, obfite koszule, okulary przeciwsłoneczne i workowate spodnie, mogliby uchodzić za dwóch bliźniaków. Ten specyficzny wygląd spowodował, że gdy grupa wystąpiła w filmie Powrót do przyszłości III jako kapela country grającą na małomiasteczkowej zabawie na Dzikim Zachodzie, muzycy nie potrzebowali żadnej charakteryzacji.

W 1992 roku zespół odszedł z wytwórni Warner Bros. Records i przeniósł się w 1994 roku do RCA Records, gdzie podpisał kontrakt na pięć płyt. W 2004 grupa ZZ Top została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame^[5]. Kontrakt z wytwórnią RCA został zerwany w 2006 roku z powodu kiepskiej sprzedaży albumu Mescalero. Niedługo później odszedł wieloletni menedżer grupy – Bill Ham. W 2008 roku zespół podpisał nowy kontrakt z wytwórnią Ricka Rubina American Recordings. Nakładem tej wytwórni, w 2012 roku został wydany ostatni do tej pory album studyjny zespołu – La Futura^[6].

W 2019 roku zespół obchodził swoje 50-lecie istnienia. Z tej okazji wyruszył w ogromną trasę po całym świecie i wydał album kompilacyjny Goin' 50^[7]. 13 sierpnia miała miejsce premiera filmu dokumentalnego o zespole – ZZ Top: That Little Ol' Band from Texas^[8], którego ścieżka dźwiękowa (będąca współczesnymi wykonaniami największych przebojów zespołu na żywo) trafiła na album Raw: 'That Little Ol' Band from Texas' Original Soundtrack^[9].

28 lipca 2021 roku zmarł basista Dusty Hill. O śmierci muzyka poinformowali pozostali członkowie zespołu za pośrednictwem mediów społecznościowych. Hill zmarł we śnie w swoim domu w Houston^[10]. Zgodnie z ostatnią wolą muzyka, zastąpił go Elwood Francis. Nowy basista zespołu to wieloletni techniczny grupy. O zmianie w składzie ZZ Top poinformował Billy Gibbons^[2].

• Billy Gibbons – śpiew, gitara, harmonijka ustna (od 1969)
• Frank Beard – chórki, perkusja, instrumenty perkusyjne (od 1969)
• Elwood Francis – gitara basowa (od 2021)

• Dusty Hill (zm. 2021^[10]) – śpiew, chórki, gitara basowa, instrumenty klawiszowe (1970–2021)
• Lanier Greig (zm. 2013^[11]) – gitara basowa, instrumenty klawiszowe (1969)
• Dan Mitchell – perkusja (1969)
• Bill Ethridge – gitara basowa (1969)

• ZZ Top's First Album (1971)
• Rio Grande Mud (1972)
• Tres Hombres (1973)
• Fandango! (1975)
• Tejas (1976)
• Degüello (1979)
• El Loco (1981)
• Eliminator (1983)
• Afterburner (1985)
• Recycler (1990)
• Antenna (1994)
• Rhythmeen (1996)
• XXX (1999)
• Mescalero (2003)
• La Futura (2012)

• Live from Texas (2008)
• Live in Germany 1980 (2011)
• Tonite at Midnight: Live Greatest Hits From Around The World (2016)
• Raw: 'That Little Ol' Band from Texas' Original Soundtrack (2022)^[9]

• Greatest Hits: The Video Collection (1992)^[12]
• Live from Texas (2008)
• Double Down Live (2009)
• Live at Montreux 2013 (2013)

• The Best of ZZ Top (1977)
• The Six Pack (1987) (pięć pierwszych płyt w zremiksowanej wersji z automatem perkusyjnym zamiast perkusji plus El Loco, wydane na trzech CD)
• Greatest Hits (1992)
• One Foot in the Blues (1994)
• Chrome, Smoke & BBQ (2003)
• Rancho Texicano (2004)
• The Complete Studio Albums 1970-1990 (2013) (dziesięciopłytowy zestaw zawierający oryginalne miksy pierwszych pięciu płyt)
• The Very Baddest of ZZ Top (2014)
• Goin' 50 (2019)^[13]

• „Gimme All Your Lovin'” – 1983
• „Sharp Dressed Man” – 1983
• „Legs” – 1984
• „TV Dinners” – 1984
• „Sleeping Bag” – 1985
• „Stages” – 1985
• „Rough Boy” – 1986
• „Velcro Fly” – 1986
• „Doubleback” (ścieżka dźwiękowa z filmu Powrót do przyszłości III) – 1990
• „Give it Up” – 1990
• „My Head’s in Mississippi” – 1991
• „Burger Man” – 1991
• „Viva Las Vegas” – 1992
• „Pincushion” – 1994
• „Breakaway” – 1994
• „World of Swirl” (ścieżka dźwiękowa z filmu Służba nie drużba) – 1994
• „She’s Just Killing Me” (ścieżka dźwiękowa z filmu Od zmierzchu do świtu) – 1996
• „I Gotsta Get Paid” – 2012
• „Sixteen Tons” (oraz Jeff Beck) – 2016^[14]
• „Tube Snake Boogie” – 2022^[15]

• ZZ Top: That Little Ol' Band from Texas – 2019^[16]

• Policjanci z Miami – 1984–1990^[17][18][19]

• Powrót do przyszłości III – 1990^[20]
• Służba nie drużba – 1994^[21]
• Od zmierzchu do świtu – 1996^[22]
• Armageddon – 1998^[20]
• Gniew oceanu – 2000^[20]
• Battleship: Bitwa o Ziemię – 2012^[20]

• Grand Theft Auto IV (w utworze: „Thug”) – 2008^[23]
• Grand Theft Auto V (w utworze: „Gimme All Your Lovin'”) – edycja z 2014^[24]