Zamki gotyckie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Zamki gotyckie – późnośredniowieczne twierdze wznoszone na terenie Europy będące elementami architektury gotyckiej.
Europa
[edytuj | edytuj kod]Polska
[edytuj | edytuj kod]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Castillo_de_Malbork%2C_Polonia%2C_2013-05-19%2C_DD_59.jpg/220px-Castillo_de_Malbork%2C_Polonia%2C_2013-05-19%2C_DD_59.jpg)
Polska wyróżnia się na tle innych państw średniowiecznymi gotyckimi zamkami ceglanymi[1]. Początkowo budowle te miały wyłącznie charakter państwowy, jednak w połowie XIII wieku począwszy od Śląska zaczęto od tego odchodzić. Charakterystycznym elementem zamków śląskich w tym okresie była wieża mieszkalna otoczona fosą i murem[2]. Zamki gotyckie ciągle ewoluowały, w XIV wieku, za czasów panowania Kazimierza Wielkiego dążono do powstawania zamków o kształtach zwartych i regularnych[3]. Pomiędzy zamkami budowanymi w tym samym okresie, lecz w innych częściach kraju istnieją różnice spowodowane czynnikami politycznymi, społecznymi i geograficznymi.
Przykłady zamków gotyckich w Polsce:
Włochy
[edytuj | edytuj kod]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Castel_del_Monte_%282%29.jpg/220px-Castel_del_Monte_%282%29.jpg)
Włoskie zamki gotyckie miały przede wszystkim charakter obronny, jednak dysponowały wygodnymi pomieszczeniami mieszkalnymi[4].
Przykłady zamków gotyckich we Włoszech:
Francja
[edytuj | edytuj kod]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Les_Andelys_Ch%C3%A2teau_Gaillard_03.jpg/220px-Les_Andelys_Ch%C3%A2teau_Gaillard_03.jpg)
Na terenie Francji istniało wiele zamków gotyckich, część z nich zachowała się do dzisiejszych czasów. Budowle miały charakter obronny, jednak dużą uwagę skupiano na funkcji symbolicznej[5]. Budowano je tak, aby swoim wyglądem robiły jak największe wrażenie, co niekoniecznie pokrywało się z funkcją militarną.
Przykłady zamków gotyckich we Francji:
- Château Gaillard
- Zamek w Coucy
Anglia
[edytuj | edytuj kod]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Stokesay_Castle_from_the_west.jpg/220px-Stokesay_Castle_from_the_west.jpg)
W XIII wieku na terenie Anglii zostało zbudowanych wiele zamków gotyckich. Najwięcej tego typu budowli powstało w drugiej połowie XIII stulecia, za panowania Edwarda I (1272–1307). Po podbiciu Walii nakazał budowę zamków, aby pokazać wyższość Anglików nad podbitym ludem. Z biegiem czasu nowo budowane zamki podążały w stronę wygody mieszkalnej, charakteryzując się większymi przeszkleniami i wyraźnym oddzieleniem pomieszczeń mieszkalnych od gospodarczych[6].
Przykłady zamków gotyckich w Anglii:
Hiszpania
[edytuj | edytuj kod]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Castillo_de_Coca%2C_Segovia.jpg/220px-Castillo_de_Coca%2C_Segovia.jpg)
Gotyckie zamki powstające w Hiszpanii budowane były wedle wzorców arabskich. Jako materiał budulcowy stosowano wyłącznie cegłę, przez co konstrukcje były tańsze i łatwiejsze w budowie. Podczas projektowania i budowy twierdz skupiano uwagę zarówno na walorach estetycznych, jak i obronnych[7].
Przykłady zamków gotyckich w Hiszpanii:
- Zamek w Coca
- Zamek Manzanares el Real
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marek Kozak , Gotyckie zamki ceglane: szansa czy problem?, Warszawa 2014, s. 50 .
- ↑ Andrzej Grzybkowski , Gotycka architektura murowana w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015, s. 81 .
- ↑ Andrzej Grzybkowski , Gotycka architektura murowana w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015, s. 135 .
- ↑ Rudolf Toman (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 248 .
- ↑ Rolf Toman (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 55 .
- ↑ Rolf Toman (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 152-153 .
- ↑ Rudolf Toman (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 284 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Grzybkowski, Gotycka architektura murowana w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015
- Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rudolf Toman, Könemann, 2000
- Marek Kozak, Gotyckie zamki ceglane: szansa czy problem?, Warszawa 2014