French
DeutschZenon Bosak-Pakowski – Wikipedia, wolna encyklopedia
 podpułkownik intendent | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | szef Intendentury |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   | |
Zenon Bosak-Pakowski, ps. „Bosak”[1] (ur. 22 stycznia 1890 w Radomiu, zm. 1940 w Charkowie) – podpułkownik intendent z wyższymi studiami wojskowymi Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 22 stycznia 1890 w Radomiu, w rodzinie Władysława i Felicji z Terpińskich[2][1]. Był bratem Kazimierza (1897–1940), kapitana piechoty, oficera Komendy Rejonu Uzupełnień Sambor, również straconego w Charkowie.
W 1911 roku ukończył siedmioletnią szkołę w Będzinie. W latach 1913–1914 ukończył Szkołę Podoficerską Związku Strzeleckiego[2]. Od sierpnia 1914 roku służył w Legionach Polskich. Dowodził plutonem w 12 kompanii 2 pułku piechoty. W maju 1915 roku został przeniesiony do 4 pułku piechoty. Awansował kolejno na chorążego piechoty – 29 września 1914 roku, podporucznika piechoty – 18 stycznia 1915 roku i porucznika prowiantowego – 1 listopada 1916 roku[3]. 19 lipca 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został zwolniony z Legionów Polskich.
18 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 27 listopada 1918 roku z byłych Legionów Polskich, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika prowiantowego, i przydzielony do Sekcji Gospodarczej Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[4][5]. W lutym 1919 roku został przeniesiony z Kadry Artylerii w Rembertowie do intendentury Dywizji Litewsko-Białoruskiej.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 31. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział gospodarczy[6]. W latach 1923–1924 pełnił służbę w Okręgowym Zakładzie Gospodarczym Nr III w Grodnie[7][8]. W listopadzie 1924 roku został odkomenderowany z Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr III na dwuletni kurs École supérieure de l'Intendance w Paryżu[9]. 23 stycznia 1928 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów intendentów[10]. W kwietniu 1928 roku został przeniesiony z Departamentu Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych do 1 batalionu administracyjnego na stanowisko dowódcy[11][12][1]. 26 marca 1931 roku został przeniesiony do Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie na stanowisko kierownika Kierownictwa Administracji Pieniężnej[13][14][15]. W czerwcu 1938 roku został wyznaczony na stanowisko szefa Intendentury Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[16].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku został przydzielony do sztabu obrony Lublina[2]. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[17].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- 5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[18][19][20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[21][22][23].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24][1]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[25]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- polscy absolwenci francuskich wyższych szkół wojskowych
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-07]..
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 42.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 63.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 2 z 12 stycznia 1919 roku, poz. 46.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 3 z 14 stycznia 1919 roku, poz. 133.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 379.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1286, 1315.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1168, 1196.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 122 z 18 listopada 1924 roku, s. 684.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 151.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 765, 783.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 110.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 173.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 314, 892.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 139, 177, 320, 340.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 26.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Zenon Bosak-Pakowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-06].