Ziemik brunatny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ziemik brunatny
Microporus nigrita
(Fabricius, 1794)
Ilustracja
Ziemik brunatny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Infrarząd

Pentatomomorpha

Nadrodzina

tarczówki

Rodzina

ziemikowate

Podrodzina

Cydninae

Plemię

Geotomini

Rodzaj

Microporus

Gatunek

ziemik brunatny

Synonimy
  • Cimex nigrita Fabricius, 1794
  • Pentatoma (Cydnus) nigrita (Fabricius, 1794)
  • Cydnus nigritus (Fabricius, 1794)
  • Cyndus [sic!] nigritus (Fabricius, 1794)
  • Microporus nigritus (Fabricius, 1794)
  • Aethus nigrita (Fabricius, 1794)
  • Aethus nigritus (Fabricius, 1794)

Ziemik brunatny[1] (Microporus nigrita) – gatunek pluskwiaków różnoskrzydłych z rodziny ziemikowatych i podrodziny Cydninae.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten po raz pierwszy opisany został w 1794 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Cimex nigrita[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Pluskwiak o szerokim, owalnym w zarysie ciele długości od 4 do 5,3 mm[3][4]. Ubarwiony jest czarno[3], czarnobrązowo lub ciemnokasztanowo[3][4] z brązowawymi odnóżami i brzegami głowy[3]. Ubarwienie półpokryw często jest jaśniejsze niż przedplecza i tarczki[3][4]. Powierzchnia ciała jest punktowana[4]. Głowę mają nieco rozpłaszczoną[5], zaopatrzoną w parę kolców u wierzchołka nadustka oraz rząd 8–10 grubych kolców i 4–6 osadzonych w porach szczecinek na zewnętrznej krawędzi każdego z policzków. Na bocznych brzegach przedplecza wyrasta 20–30 długich szczecinek. Od kilku do kilkunastu długich szczecinek osadzonych jest również na żyłce kostalnej półpokryw[3][4]. Tarczka jest wydłużona, dłuższa niż u nasady szeroka, sięgająca znacznie poza połowę długości odwłoka. Gruczoły zapachowe zatułowia mają ujścia o kształcie małego, okrągłego uszka. Ewaporatoria na śródtułowiu i zatułowiu są dobrze wykształcone[4][3].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]
Ziemik brunatny w środowisku naturalnym

Owad ten zamieszkuje głównie otwarte stanowiska trawiaste o piaszczystym podłożu[3][1]. Ponadto zasiedlać może przydomowe ogrody o mniej lub bardziej piaszczystej glebie. Bytuje wśród korzeni traw, krwawnika pospolitego, łyszczca baldachogronowego i wiesiołka dwuletniego. Jest fitofagiem ssącym soki z korzeni. Zimują osobniki dorosłe, zagrzebane w glebie na głębokości do 15 cm[3].

Gatunek znany z większości krajów Europy, z wyjątkiem jej części północnej[2][3], Wysp Brytyjskich i Portugalii[2]. Na południe sięga przez Afrykę Północną do Etiopii, a na wschód po północne Indie i południowo-wschodnie Chiny[3][4]. Ponadto zawleczony został do Stanów Zjednoczonych[6][3]. W Polsce występuje na terenie całego kraju i jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju[3]. Spotyka się go częściej niż podobnego ziemika włochatobrzuchego w Polsce[3] i na wschodzie Niemiec, natomiast rzadziej od wspominanego gatunku na zachodzie i północy Niemiec[7].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Microporus nigrita – Ziemik brunatny. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2019-07-25].
  2. a b c Microporus nigrita (Fabricius, 1794). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-07-25].
  3. a b c d e f g h i j k l m n Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy "Plik", 2012.
  4. a b c d e f g Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski. T. XVIII: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Cz. zeszyt 12: Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1997. ISBN 83-86781-42-4.
  5. Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 220-225. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
  6. E.R. Hobecke, A.R. Wheeler. Aethus nigritus (F.), a Palearctic burrower bug established in eastern North America (Hemiptera-Heteroptera: Cydnidae). „Proceedings of the Entomological Society of Washington”. 86, s. 738-744, 1984. 
  7. Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 4: Pentatomomorpha II: Pentatomoidea: Cydnidae, Thyreocoridae, Plataspidae, Acanthosomatidae, Scutelleridae, Pentatomidae. (= Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 81. Teil). Goecke & Evers, Keltern, 2008, s. 12. ISBN 978-3-937783-36-9.