Ziomkostwo Pomorskie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Gryf pomorski na zjeździe Ziomkostwa w Ostseehalle w Kilonii (1970) | |
Państwo | |
---|---|
Rodzaj stowarzyszenia | |
Zasięg |
Ziomkostwo Pomorskie (niem. Pommersche Landsmannschaft) – organizacja promująca jedność Pomorzan, pragnąca reprezentować wszystkich Niemców, którzy zostali wysiedleni po 1945 roku z terenów dawnego niemieckiego Pomorza.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W styczniu 1947 roku z prywatnej inicjatywy zaczęło ukazywać się pismo Pommern-Brief (List Pomorski). Powstały także niepowiązane ze sobą lokalne grupy przesiedleńców z Pomorza Zachodniego. To z kolei doprowadziło do założenia 18 maja 1948 roku Ziomkostwa Pomorskiego, początkowo działającego w Trizonii, a od 1949 na całym obszarze Niemiec. W lipcu 1948 założono Arbeitsgemeinschaft der Heimatkreise, z której w 1967 roku rozwinął się Pommersche Kreis- und Städtetag. 30 i 31 lipca 1949 roku odbyło się pierwsze zebranie Pommersche Abgeordnetenversammlung (Zgromadzenia Reprezentantów), na którym wyłoniono zarząd. W 1950 roku powstała główna siedziba związku w Hamburgu. W tym samym roku ówczesny rzecznik ziomkostwa złożył podpis pod Kartą Wypędzonych.
22 sierpnia 1954 roku kraj związkowy Szlezwik-Holsztyn objął Ziomkostwo swoim patronatem. Od tego czasu aż do zjednoczenia Niemiec na tamtejszym parlamencie powiewała błękitno-biała flaga Pomorza. Landtag Szlezwika-Holsztynu przyjął 16 grudnia 1966 r. ustawę powołującą do życia Fundację Pomorską (Stiftung Pommern). Zadaniem fundacji była opieka nad dziełami sztuki pochodzącymi z byłej prowincji pomorskiej, które znajdowały się na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Najbardziej znaczące zbiory (m.in. malarskie) były prezentowane na Zamku Kilońskim.
1 maja 1973 roku Zarząd Krajowy Ziomkostwa przyjął Manifest Pomorzan (Manifest der Pommern), uchwalony pod koniec miesiąca przez Zgromadzenie Reprezentantów.
W styczniu 1987 rozpoczęto budowę Centrum Pomorskiego w Travemünde (dzielnica Lubeki), które zostało otwarte przez prezydenta Richarda von Weizsäckera 5 września 1988 roku. Centrum funkcjonowało do 2017 roku, kiedy to zostało sprzedane.
Po zjednoczeniu od 1 do 3 maja 1992 roku w Stralsundzie odbył się pierwszy ogólnoniemiecki zjazd Pomorzan.
W 1999 roku zbiory Fundacji zostały przeniesione z Kilonii do Greifswaldu do nowo utworzonego Państwowego Muzeum Pomorskiego.
1 stycznia 1995 ziomkostwo przekształciło się w związek centralny (Pommersche Landsmannschaft – Zentralverband e. V.), jednak w 2008 roku ponownie nastąpił podział na Ziomkostwo Pomorskie i Pomorskie Stowarzyszenie Centralne. W październiku 2017 roku Pomorskie Stowarzyszenie Centralne ogłosiło upadłość. Mimo to Ziomkostwo Pomorskie nadal istnieje.
Organizacja
[edytuj | edytuj kod]Ziomkostwo Pomorskie zostało założone 18 maja 1948 roku. Jest członkiem Związku Wypędzonych (BdV). Siedzibą stowarzyszenia pozostaje Lubeka-Travemünde.
Organami Ziomkostwa Pomorskiego są Pomorskie Zgromadzenie Delegatów (Pommersche Delegiertenversammlung; do 2007: Pomorskie Zgromadzenie Reprezentantów) oraz Zarząd Federalny. Na czele Zarządu stoi rzecznik.
Związek Powiatów i Miast Pomorskich
[edytuj | edytuj kod]Związek Powiatów i Miast Pomorskich (Pommerscher Kreis- und Städtetag; PKST) obejmuje 28 powiatów dawnego Pomorza.
Odbywa się coroczne spotkanie jako walne zgromadzenie i zwykle dwa spotkania kulturalne w roku.
Pomorskie Stowarzyszenie Centralne
[edytuj | edytuj kod]Pomorskie Stowarzyszenie Centralne (Pommersche Zentralverband e.V.) utrzymywało działalność Ziomkostwa, przede wszystkim finansując Centrum Pomorskie z Akademią Bałtycką. Było także wydawcą publikacji Ziomkostwa.
Rzecznicy Ziomkostwa Pomorskiego
[edytuj | edytuj kod]- 1948–1953: Herbert von Bismarck;
- 1953–1970: Oskar Eggert;
- 1970–1990: Philipp von Bismarck;
- 1990–1999: Günter Friedrich;
- 1999–2000: Wolfgang Müller-Michaelis;
- 2000–2001: wakat;
- 2001–2007: Ilse Gudden-Lüddeke;
- 2007–2013: Hartmut Saenger;
- 2013–2015: wakat;
- od 2015: Adalbert Raasch i Margrit Schlegel[1].
Centrum Pomorskie (1988-2017)
[edytuj | edytuj kod]Centrum Pomorskie w Travemünde zostało otwarte 5 września 1988 roku przez prezydenta federalnego Richarda von Weizsäckera. Od tego czasu znajdująca się w nim Akademia Bałtycka oferowała przestrzeń dla seminariów i wycieczek mających na celu porozumienie i dialog ze wschodnimi sąsiadami Niemiec.
Od 1989 roku Centrum Pomorskie posiadało obszerną bibliotekę, liczącą ok. 30 tys. woluminów[2]. Mieściła się tam także biblioteka i archiwum stowarzyszenia Pommerscher Greif. W 2015 roku biblioteka została zamknięta, a zasoby przejęte przez Pommerscher Greif i przeniesione do Züssow[3].
Niewypłacalne Pomorskie Stowarzyszenie Centralne w 2017 roku sprzedało majątek Centrum Pomorskiego. Spośród obiektów Centrum dotychczas funkcjonuje jedynie Kościół Pojednania, który finansuje odrębna fundacja[4].
Wystawa „Wypędzeni – i zapomniani?”
[edytuj | edytuj kod]Wystawa „Wypędzeni – i zapomniani? Pomorze w historii Niemiec i Europy” miała na celu upamiętnienie historii Pomorza oraz wysiedlenia Niemców z Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1945–1950. W sierpniu 2013 roku wystawa miała zostać otwarta w parlamencie kraju związkowego Szlezwik-Holsztyn w Kilonii. Parlament nakazał jednak zmiany lub usunięcie poszczególnych treści. Ziomkostwo nie zastosowało się do tego, stojąc na stanowisku, że wystawa może być pokazana jedynie w całości, a usuwanie fragmentów prowadzi do zafałszowania historię Pomorza i wypędzenia Pomorzan.
Patronat
[edytuj | edytuj kod]Kraj związkowy Szlezwik-Holsztyn ogłosił 16 sierpnia 1954 patronat nad wysiedlonymi z ojczyzny mieszkańcami Pomorza. Za rządów premier Heide Simonis (SPD) land ostatecznie zakończył patronat. Nawet za jej następcy, premiera Petera Harry’ego Carstensena (CDU), nie został on wznowiony[5].
Pomorska Nagroda Kulturalna
[edytuj | edytuj kod]Ziomkostwo Pomorskie przyznaje od 1962 roku Pomorską Nagrodę Kulturalną. Laureatami zostali:
- 1962: Gustav Wimmer, malarz[6]
- 1963: Wilhelm Wapenhensch, kompozytor
- 1964: Bernhard Trittelvitz , pisarz
- 1965: Erich Böhlke, kompozytor i dyrygent
- 1966: Paul Dahlke, aktor
- 1967: Ernst Zahnow, badacz historii lokalnej
- 1968: Gerd Lüpke , pisarz, autor słuchowisk i lektor
- 1970: Oskar Eggert, nauczyciel i historyk
- 1971: Immanuel Meyer-Pyritz, malarz, grafik i historyk sztuki
- 1972: Willi Schultz, kolekcjoner pomorskich tańców i pieśni ludowych; Hans-Albert Walter, malarz
- 1973: Johannes Paul, historyk; Bruno Müller-Linow, malarz
- 1974: Eike Haenel, dyrektor artystyczny zespołu tańca i folkloru „Ihna”
- 1976: Klaus Granzow, aktor i pisarz
- 1980: Otto Kunkel, historyk
- 1981: Siegfried Gliewe, pisarz
- 1982: Roderich Schmidt, historyk
- 1984: Walter Görlitz, pisarz, historyk i publicysta
- 1985: Gerhard Eimer, historyk sztuki[7]
- 1986: Wolfgang Koeppen, pisarz[8]
- 1987: Kurt Graunke, kompozytor i dyrygent
- 1991: Norbert Buske, teolog i polityk
- 1992: Hans Werner Richter, pisarz
- 1993: Hans-Jürgen Heise , pisarz
- 1995: Joachim Wächter, archiwista i historyk
- 1996: Helmut Maletzke, malarz[9]
- 1998: Ingrid Seddig, rzeźbiarka[10]; Horst Hähle, malarz na szkle
- 2002: Dietlinde Bonnlander, malarka[11]
- 2004: Hans Reddemann, lekarz[12]
- 2006: Johannes Hinz, malarz i autor non-fiction
- 2008: Alfred Gomolka, geograf i polityk (CDU)[13]
- 2010: Uwe Schröder, historyk i dyrektor Państwowego Muzeum Pomorskiego[14]
- 2012: Hans Mai i Manfried Bauer, za pracę nad historią zakładu Stoewer[15]
- 2018: Haik Thomas Porada, historyk
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Die Pommersche Zeitung Nr. 17/2015, S. 1 f.
- ↑ ostseeakademie.de.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 9/2015, S. 2.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 44/2017, S. 1.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 23/2008, S. 16.
- ↑ Pommersche Saat. Heft 3/1962. Neudruck 1985, S. 873.
- ↑ Pommern. Kunst Geschichte Volkstum. Nr. 3/1985, ISSN 0032-4167, S. 39.
- ↑ Marcel Reich Ranicki: Der Fall Koeppen.
- ↑ Vita Helmut Maletzke.
- ↑ Ingrid Seddig Lebenswerk.
- ↑ Zur Person: Dietlinde Bonnlander.
- ↑ Hans Reddemann.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 19/2008, S. 3.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 20/2010, S. 3.
- ↑ Die Pommersche Zeitung. Nr. 38/2012, S. 1, 2–3, 16.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ziomkostwo Pomorskie
- Związek Powiatów i Miast Pomorskich
- Informacje o nieaktywnej Akademii Bałtyckiej w dawnym Centrum Pomorskim
- Wystawa „Wypędzeni – i zapomniani?”