Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti - Vikipedi
1936-1944–(birinci) 1957-1991-(ikinci) | |||||||||||
Başkent | Grozni | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Rusça, Çeçence, İnguşça | ||||||||||
Hükûmet | Sosyalist devlet | ||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
Nüfus | |||||||||||
• Sayılan | 1 275 513 | ||||||||||
Para birimi | Sovyet rublesi | ||||||||||
|
Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Rusça: Чечено-Ингушская АССР), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Başkenti Grozni idi.
1979 nüfus sayımı nedeniyle toprakları 19.300 km² ve nüfusu 1.155.805 (1979 Sayımı): 611.405 Çeçen, 134.744 İnguş, diğerleri Ruslar ve diğer etnik gruplar.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]1810'da tarihi İnguşetya gönüllü olarak Rus İmparatorluğu'na katıldı ve 1859'da tarihi Çeçenya, 1817-64'teki uzun Kafkas Savaşı sırasında Rusya'ya da eklendi.[1]
1917 Rus Devrimi'nden sonra, 20 Ocak 1921'de Çeçenistan ve İnguşetya Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetine katıldı. Dağ ASSR'nin bölünmesi kurulduktan kısa bir süre sonra başladı ve Çeçen Bölgesi 30 Kasım 1922'de Çeçen Özerk Oblastı olarak ayrıldı. 7 Temmuz 1924'te Dağ ASSR'nin kalıntıları Kuzey Oset Özerk Bölgesi ve İnguş Özerk Bölgesi'ne bölündü. 15 Ocak 1934'te, Çeçen ve İnguş Özerk Oblastıları, 5 Aralık 1936'da bir ASSR (Çeçen-İnguş ASSR) statüsüne yükseltilen Çeçen-İnguş Özerk Oblastı'na dahil edildi.[2] II. Dünya Savaşı sırasında 1942-43'te cumhuriyet kısmen Nazi Almanyası tarafından işgal edilirken Kırmızı Ordu'da 40.000 Çeçen savaştı. 3 Mart 1944'te Joseph Stalin'in emri üzerine cumhuriyet dağılmış ve nüfusu zorla istilacılar ve bölücülük ile iş birliği suçlamalarıyla sınırdışı edilmiştir. ASSR'nin toprakları Stavropol Krayı (Grozni Oblastı'nın kurulduğu yer), Dağıstan ASSR, Kuzey Osetya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasında bölünmüştür. Cumhuriyet 9 Ocak 1957'de Nikita Kruşçev tarafından restore edildi.[2]
Kasım 1990'da cumhuriyet egemenliğinin beyanatını çıkardı ve Mayıs 1991'de bağımsız Çeçen Cumhuriyeti ve İnguşetya Cumhuriyeti arasında bağımsız bir Çeçen İnguş Cumhuriyeti ilan edildi.[3] Bugün, her ikisi de Rusya'nın federal konularıdır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğum | Ölüm | Doğum oranı | Ölüm oranı | |
---|---|---|---|---|
1970 | 22,651 | 6,075 | 21.2 | 5.7 |
1975 | 22,783 | 6,469 | 20.4 | 5.8 |
1980 | 24,291 | 7,711 | 20.7 | 6.6 |
1985 | 30,745 | 10,170 | 25.0 | 8.3 |
1990 | 31,993 | 11,039 | 28.2 | 9.7 |
1991 | 31,498 | 11,081 | 26.3 | 9.2 |
1992 | 28,875 | 10,666 | 23.1 | 8.5 |
- Etnik gruplar
1926 Nüfus sayımı1 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 20021 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Çeçenler | 295,762 (61.4%) | 368,446 (52.9%) | 243,974 (34.3%) | 508,898 (47.8%) | 611,405 (52.9%) | 734,501 (57.8%) | 1,127,050 (71.7%) |
İnguşlar | 70,084 (14.5%) | 83,798 (12.0%) | 48,273 (6.8%) | 113,675 (10.7%) | 134,744 (11.7%) | 163,762 (12.9%) | 363,971 (23.2%) |
Ruslar | 78,196 (16.2%) | 201,010 (28.8%) | 348,343 (49.0%) | 366,959 (34.5%) | 336,044 (29.1%) | 293,771 (23.1%) | 46,204 (2.9%) |
Others | 38,038 (7.9%) | 43,761 (6.3%) | 69,834 (9.8%) | 74,939 (7.0%) | 73,612 (6.4%) | 78,395 (6.2%) | 33,755 (2.1%) |
- Çeçenistan ve İnguşetya kombine sonuçları
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- ^ http://chugunka10.net/forum/showthread.php?t=8560[ölü/kırık bağlantı]