French
Deutschİran Anayasası - Vikipedi
| İran Anayasası | |
|---|---|
 | |
| Özgün ad | قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران |
| Oluşturulma | 24 Ekim 1979 |
| Onaylanma | 3 Aralık 1979 |
| Konum | Uzmanlar Meclisi |
| Yazar(lar) | Uzmanlar Meclisi Üyeleri |
İran Anayasası (Farsça: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران, "Kanun-i Esasi Cumhuriye İslami İran"), 3 Aralık 1979'da referandumla kabul edildi[1][2] ve 1906 İran Anayasası'nın yerine yürürlüğe girdi.[3] 28 Temmuz 1989'da değiştirildi.[4] Anayasa teokratik ve demokratik unsurlardan oluşan melez bir yapıya sahip deniliyor. Birinci ve ikinci maddeler İran'ın teokratik temelini belirler, altıncı madde cumhurbaşkanlığı ve parlamento için popüler seçimleri zorunlu kılıyor.[5] Bununla birlikte, tüm demokratik usuller ve haklar, Anayasa Koruma Konseyi'ne ve sekizinci bölümde yetkileri açıklanan Dini Lider'e bağlıdır.[6]
1989 değişikliği
[değiştir | kaynağı değiştir]24 Nisan 1989'da Ruhullah Humeyni, Anayasayı Değiştirme Meclisini düzenleyen bir kararname yayınladı. Anayasada 5. 107. 109. ve 111. maddelerde değişikliğe gitmiş ve dini liderin merci-i taklid olma veya genel beğeniyle seçilmesi gereğini ortadan kaldırmıştır.[7] İslami Şûra Meclisi ile Anayasa Koruma Konseyi arasında çıkan anlaşmazlıkları çözmek için Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi'ni kalıcı hale getirdi ve başbakanlığı kaldırdı. Değişiklikler, 28 Temmuz 1989'da referandum ile onaylandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mahmood T. Davari (1 Ekim 2004). The Political Thought of Ayatollah Murtaza Mutahhari: An Iranian Theoretician of the Islamic State. Routledge. s. 138. ISBN 978-1-134-29488-6. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
- ^ Eur (31 Ekim 2002). The Middle East and North Africa 2003. Psychology Press. s. 414. ISBN 978-1-85743-132-2. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
- ^ Constitutional Background 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hauser Global Law School Program
- ^ "Constitutional Background". 8 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
- ^ Francis Fukuyama (28 Temmuz 2009). "Francis Fukuyama: Iranian constitution democratic at heart - WSJ". WSJ. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
- ^ "A Detailed Analysis of Iran's Constitution - World Policy Institute". worldpolicy.org. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
- ^ Moin, Baqer, Khomeini, (2001), s. 293
