Şam'ın düşüşü - Vikipedi

Şam'ın düşüşü
Suriye İç Savaşı sırasında 2024'te Suriyeli muhaliflerin taarruzunun bir parçası
Northwestern Syria offensive (2024).jpg

  Rejim güçlerinin kontrolündeki topraklar
  Muhalif kontrolündeki topraklar
Tarih7-9 Aralık 2024 (1 gün)
Bölge
Şam ve Rif Şam İli, Suriye
Sonuç Muhaliflerin zaferi.
Taraflar
Suriye Kurtuluş Hükûmeti
Suriye Geçici Hükûmeti		 Suriye Suriye Arap Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Bilinmiyor Suriye Beşşar Esad
Çatışan birlikler
Güney Cephesi
El-Cebel Tugayı

Suriye Suriye Silahlı Kuvvetleri

Şam'ın düşüşü, 7 Aralık 2024'te Suriye muhalefetinin Güney Harekât Odası güçlerinin güneyden Rif Şam bölgesine girerek, Şam'ın 20 kilometre (12 mi) yakınına gelmesi ve Suriye Arap Ordusu'nun Şam'dan çekilmesidir.[6] Şam'a doğru ilerlemeyle eş zamanlı olarak kuzeyde muhalif Tahrir el-Şam ve Türkiye destekli Suriye Millî Ordusu, Humus'a doğru bir saldırı başlatırken,[7] Devrimci Komando Ordusu da güneydoğudan başkente doğru ilerledi.[8] İsyancı güçler, 8 Aralık itibarıyla şehrin Barzeh mahallesine girdi.[9] Birçok kaynağa göre Devlet Başkanı Beşşar Esad, Şam'ı hava yoluyla terk ederek bilinmeyen bir yere gitti. Rus medyası daha sonra Esad'ın ailesiyle birlikte hava yoluyla Moskova'ya gittiğini ve burada kendisine sığınma hakkı tanındığını bildirdi.[10][11][12]

İlk ilerlemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

2024 Hama saldırısının düşmesinin ardından hükûmet, Duma ve Harasta da dahil olmak üzere Doğu Guta'daki birliklerini giriş ve çıkışlara yeniden konuşlandırmaya başladı.

İran, 6 Aralık'ın erken saatlerinde personelini Suriye'den çekmeye başladı, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nun Kudüs Gücü'nün üst düzey komutanlarını geri çekti ve Şam'daki İran Büyükelçiliği ile Suriye'deki Devrim Muhafızları üslerinde tahliye emri verdi. Tahliye edilen İranlılar Lübnan ve Irak'a yöneldi.[13]

Humus'un ele geçirilmesi, Şam'ın Esad'ın kıyıdaki kaleleri Tartus ve Lazkiye ile bağlantısını etkili bir şekilde kesmiştir.

İsyancılar 7 Aralık'ın başında Dera İli ve Süveyda İli'nin çoğunu ele geçirmiş ve bazı hükûmet yanlısı güçlere Şam'a doğru güvenli geçiş sağlamıştı.

Muharebe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhaliflerin güneyden Şam'a girişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Aralık'ta Suriyeli muhalifler yakın kasabaları ele geçirdikten sonra Şam'ı kuşatmaya başladıklarını duyurdu ve isyancı komutan Hasan Abdül Gani “güçlerimiz başkent Şam'ı kuşatmanın son aşamasını uygulamaya başladı” dedi.[14] Muhalifler, Şam'ın güney girişinden 20 kilometre (12 mi) uzaklıktaki Es-Senameyn kasabasını ele geçirdikten sonra başkenti kuşatmaya başladı.[15]

Rif Dimaşk bölgesinde hükûmet yanlısı güçler Yebrud, Flite, En-Nasiriye ve Artuzz kasabalarından çekilirken, muhalifler Şam'ın 10 kilometre (6,2 mi) yakınına kadar geldi.[16] Suriye hükûmeti, ordusunun şehir yakınlarındaki mevzilerden çekildiği iddialarını yalanladı.[17] Akşam saatlerinde hükûmet yanlısı güçler Şam'ın dış mahallelerindeki Ceramana, Katana, Muaddamiyet eş-Şam, Dareyya, El-Kisve ve Ed-Dümeyr ve Mezzeh Hava Üssü yakınlarındaki kasabaları terk etti.[18]

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre Suriyeli muhalifler Şam'ın Ceramana, Muaddamiye ve Dareyya banliyölerinde aktifti ve doğudan Harasta'ya doğru ilerliyorlardı.[19] Ceramana'nın ana meydanında protestocular Beşar Esad'ın babası Hafız Esad'ın heykelini yıktı.[20]

DKO'nun kuzeyden Şam'a girişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Cephesi güçleri Şam'ın banliyölerinde ilerlerken, Devrimci Komando Ordusu'nun Palmira ve Dareyya'nın kontrolünü ele geçirdikten sonra kuzeyden başkente yaklaştığı bildirildi.[21]

“The Guardian “a göre, videolarda Suriye ordu güçlerinin Şam sokaklarında üniformalarını çıkardıkları görülüyor.

Bir Associated Press muhabiri Şam'ın dış mahallelerindeki yollarda silahlı halk gördüğünü ve şehrin ana polis merkezini terk edilmiş halde bulduğunu bildirdi. Başkentin merkezi meydanlarında tank hareketleri rapor edilirken, camilerden “Allah büyüktür” sesleri yükseldi. Hükûmet yanlısı Sham FM radyosu Şam havaalanının boşaltıldığını ve tüm uçuşların durdurulduğunu bildirdi.[22]

Gece boyunca muhalifler, Şam'daki üst düzey hükûmet yetkilileri ve askeri görevlilerden oluşan bir “grubun” muhaliflere katıldığını duyurdu.[23] Aynı gece, Sednaya hapishanesi ele geçirildi ve mahkumlar serbest bırakıldı.[24]

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi 8 Aralık günü erken saatlerde, Şam'daki bir havaalanından kalkan özel bir uçağın ardından üstleri tarafından rejimin düştüğünün bildirilmesinin ardından Suriye hükûmet güçlerinin dağıldığını bildirdi.[25]

8 Aralık'ta Şam isyancılar tarafından ele geçirildi ve Beşar Esad kaçtı. Bir grup muhalif, Suriye devlet televizyonun yayınında zaferlerini ilan etti. Eş zamanlı olarak Başbakan Muhammed Gazi el-Celali muhalefete “elini uzatmaya” hazır olduğunu ifade etti. Suriye Ordu Komutanlığı iki çelişkili açıklama yaptı: biri yenilgiyi kabul etmek, diğeri ise özellikle Humus, Hama ve Dera'da “terörist gruplarla” mücadeleye devam etmek.[24]

Beşşar Esad'ın kaçması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye devlet medyası başlangıçta Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın Şam'dan kaçtığı iddialarını yalanladı ve bunları “söylenti ve yalan haber” olarak niteledi.[26] Durum hakkında bilgi sahibi olan bir kaynak, Esad'ın Şam'da genellikle bulunduğu beklenen yerlerin hiçbirinde bulunamadığını belirtti. Esad'ın başkanlık muhafızları artık her zamanki ikametgahında konuşlandırılmamıştı. 7 Aralık 2024 akşamının erken saatlerinde, muhelif güçler Esad'ın yeri hakkında sağlam bir istihbarat bulamadı ve onu bulmaya çalıştı.[27] Üst düzey Suriyeli subaylar daha sonra Esad'ın Şam'dan bir uçakla bilinmeyen bir yere kaçtığı haberlerini paylaştı ve bu daha sonra bu bilɡi Rusya tarafından doğrulandı.[28] Türk medyasına göre, haber ajansı bne IntelliNews tarafından bildirildiği üzere, Beşşar Esad ve ailesinin geri kalanı 7 Aralık 2024 tarihinde Abu Dabi'ye ulaştı.

8 Aralık'ta Rus devlet medyası, Esad ve ailesinin Moskova'ya kaçtığını ve Rusya tarafından sığınma hakkı verildiğini bildirdi.[29][30] Bir Kremlin sözcüsü 9 Aralık'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "Esad'a şahsen sığınma hakkı verdiğini" doğruladı.[31] Sözcü, Putin'in Esad ile bir görüşme proɡramı olmadığını söyleyerek Esad'ın nerede olduğu hakkında yorum yapmadı.[31]

Tepkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Suriye hükûmeti, Esad'ın Şam'dan kaçtığı yönündeki iddiaları yalanladı ve bunları "söylenti ve yalan haber" olarak niteledi.[32]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Syria Live Updates: Government Forces Withdraw From Damascus Suburbs, Monitors Say". The New York Times (İngilizce). 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  2. ^ "Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Şam'dan bilinmeyen bir yere gitti". The Jerusalem Post (İngilizce). 8 Aralık 2024. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  3. ^ "Suriye isyanı: Hükümet karşıtı güçler Şam'da olduklarını söylüyor". BBC News (İngilizce). 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  4. ^ Journalists, Wall (8 Aralık 2024). "Assad Flees as Syrian Rebels Take Damascus: Live Updates". The Wall Street Journal. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  5. ^ "Syrian rebels seize Damascus; Assad reportedly flees capital". NBC News (İngilizce). 8 Aralık 2024. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  6. ^ "10 km from the capital Damascus.. The regime is withdrawing rapidly in southern Syria and the factions are advancing" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  7. ^ "Local factions break the first lines of defense of Homs city and attack the headquarters of the 26th Division and the College of Engineering near the city" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  8. ^ "US-backed anti-regime groups began expanding to north and towards Damascus from southern Syria" (İngilizce). Anadolu Agency. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  9. ^ Kourdi, Eyad; Edwards, Christian; Robertson, Nic; Schmitz, Avery (7 Aralık 2024). "Syrian rebels appear to have entered Damascus as Assad regime's defenses crumble". CNN. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  10. ^ Chowdhury, Lucas Lilieholm, Eyad Kourdi, Raja Razek, Edward Szekeres, Simone McCarthy, Catherine Nicholls, Sophie Tanno, Maureen (8 Aralık 2024). "Assad flees to Moscow as Syria rebels capture Damascus". CNN. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  11. ^ Mroue, Bassem; Karam, Zeina (7 Aralık 2024). "War monitor says Assad fled Syria ahead of rebels entering the capital". Associated Press News. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  12. ^ "Esad Moskova'da: Rusya sığınma hakkı verdiğini açıkladı". EuroNews. 8 Aralık 2024. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  13. ^ Abdulrahim, Raja (6 Aralık 2024). "As Syrian Rebels Advance, Iran Grows Gervous and Neighbors Close Their Borders". The New York Times. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  14. ^ "Syria's Government Battles Multiple Rebel Uprisings". 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  15. ^ "Syrian rebels say they control the south and are approaching Damascus". Middle East Eye (İngilizce). 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  16. ^ "Başkenti güvence altına almak için Şam kırsalından başarılı çekilmeler. Uzlaşmacı gruplar başkent Şam'a birkaç kilometre uzaklıkta" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  17. ^ AFP. "Syrian rebels say they have begun encirclement of Damascus". www.timesofisrael.com (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  18. ^ "Şam kırsalı ve başkente komşu şehirlerdeki büyük çekilmenin ardından. Rejim güçleri başkent Şam'da yeniden konuşlanıyor" (Arapça). SOHR. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  19. ^ Ambrose, Tom; Mackay, Hamish (7 Aralık 2024). "Syrian rebels say they have reached Damascus in 'final stage' of offensive – Middle East crisis live". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  20. ^ "Suriyeli isyancılar başkent Şam'a yaklaştı ve kilit şehir Humus'a girdi". BBC News (İngilizce). 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  21. ^ "Revolution Forces Advance Toward Damascus as Assad Regime Crumbles". Levant24. 7 Aralık 2024. 
  22. ^ Mroue, Bassem; Karam, Zeina (7 Aralık 2024). "War monitor says Assad fled Syria ahead of rebels entering capital". Associated Press News. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  23. ^ "Suriyeli isyancılar, Esad rejiminin üst düzey yetkililerinin Şam'da iltica etmeye hazırlandığını iddia ediyor" (İngilizce). CNN. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  24. ^ a b Michaelson, Ruth. "Beşar Esad'ın Suriye'den kaçtığı bildirildi, isyancılar Şam'ı ele geçirdiklerini söyledi". The Guardian (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  25. ^ "Rebels says they are entering Syrian capital Damascus" (İngilizce). BBC News. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  26. ^ "Suriyeli isyancılar başkent Şam'a yaklaştı ve kilit şehir Humus'a girdi" (İngilizce). BBC News. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  27. ^ Robertson, Nic (7 Aralık 2024). "Suriyeli isyancılar Şam'a yaklaşırken ABD yetkilileri Esad rejiminin yakında düşebileceğini söyledi: Canlı güncellemeler" (İngilizce). CNN. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  28. ^ "Syrian President Bashar al-Assad has left Damascus to an unknown destination, say two senior army officers". Reuters. 7 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
  29. ^ "Assad is in Moscow after fleeing Syria and will be given aslyum, Russian state media reports". BBC News. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  30. ^ "IN BRIEF: Assad in Moscow, security of Russian bases: what Kremlin source said". TASS. 8 Aralık 2024. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. According to the source in the Kremlin, Assad and his family have arrived in Moscow" 
  31. ^ a b Beaumont, Peter (9 Aralık 2024). "Israel, US and Turkey launch strikes to protect interests in Syria". The Guardian. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024. 
  32. ^ "Syrian rebels close in on Damascus as presidency denies Assad has left capital". BBC News (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Aralık 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Şam%27ın_düşüşü&oldid=34503435" sayfasından alınmıştır