Şile - Vikipedi

Şile
İlçe
Saat yönünde: ·Belediye binası·Şile Atatürk Heykeli·Şile Körfezi·Şile Kalesi
Saat yönünde:
·Belediye binası·Şile Atatürk Heykeli·Şile Körfezi·Şile Kalesi
Şile'nin İstanbul'daki konumu
Şile'nin İstanbul'daki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
BölgeMarmara
İlİstanbul
Kuruluş29 Ekim 1923
İdare
 • Belediye BaşkanıÖzgür Kabadayı (CHP)
 • KaymakamMehmet Nebi Kaya
Yüzölçümü
 • Toplam712 km²
Rakım50 m
Nüfus
 (2023)
 • Toplam48.537
Zaman dilimiUTC+03.00 (TRS)
Posta kodu
34980
Plaka kodu34

Şile, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan ilçesidir. Kocaeli Yarımadası'nın kuzey kesiminde yer alan Şile; doğudan Kandıra, güneydoğudan Derince ve Körfez, güneyden Gebze ve Pendik, batıdan Çekmeköy ve Beykoz ilçeleriyle, kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. İlçe 62 tane mahalleden oluşmaktadır. 2015 yılında gerçekleştirilen İstanbul'da Yaşam Kalitesi Araştırması'nda tüm ilçeler arasında 37. sırada yer almıştır.[1]

Coğrafî olarak Şile, Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, Karadeniz kıyısındadır. Deniz yüksekliği ortalama 126 metre, yüzölçümü 712 km2'dir. İlçenin nüfusu 2023 yılında 48 bin 537 kişiydi.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şile'nin Türkçedeki kelime anlamı mercanköşktür.[2] Şile kelimesi Farsçada (Farsça: سیله) bir çeşit seyrek dokulu pamuklu bez manasına geldiğinden Farsçadan geldiğinden Şile isminin Farsçadan geldiği de düşünülse de Şile ilçesiyle alakası yoktur.[3] İsmin etimolojisinin Yunanca olduğu söylenmektedir.[4]

Yunanca metinlerde Hilea (Yunanca: χíli) olarak geçen kelime mendirek anlamına gelmektedir.[3] Özhan Öztürk'e göre Pontus Rumcasında Yunanca /H/ sesinin /Ş/ olarak telaffuzundan dolayı Şilea olarak telaffuz edilmekteydi. Öztürk ayrıca yaşlı Plinius ile Ptolemaus'un notlarında andığı ve küçük gemilerin sığındığı bu koya dökülen Psilis deresinin Şile adının kaynağı olduğunu iddia etmiştir.[5]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: İstanbul tarihi

İlçede iskân çok eskiye dayanır. Şile çevresinin tarih öncesinde (Cilalı Taş Devri) iskan edildiğini göstermektedir. Kefken ile Bulgaristan sınırı arasındaki Karadeniz sahil kesiminde yapılan tarih öncesine ilişkin çalışmalarda, çeşitli yerlerde Paleolitik çağın muhtelif bölümlerine ve özellikle Epi-Paleolitik döneme ait birçok konak yeri ve işlik saptanmıştır. Buluntu yerlerinin sayısındaki artıştan, buzul sonrası dönemde (yaklaşık MÖ 12000 ile 6000 arasında) Karadeniz kıyı şeridi üzerinde önemli bir nüfus yoğunluğunun olduğu açıkça bellidir. Nitekim İstanbul ilinin en eski buluntu yerleri arasında Şile'nin Ağva ve Sahilköy (Domalı) köyleri bulunmaktadır. Marmara kıyısında Ambarlı'yı da içine alan kıyı konak yerlerinden biri olan Sahilköy, aynı adı taşıyan koyun kuzeyindeki kumluğun batısındadır. Sahilköy'e ait yontma taş aletler, Göztepe ve Kazlar deresinin doğusuna rastlayan Dereağzı Tepesi üzerinde toplanmıştır. Ayrıca, ilçede o dönem insanının yaşamı için elverişli çok sayıda mağara bulunmaktadır.

Şile antik çağda iki defa istilaya uğramıştır. Birinci istila, Antik Yunanların Pers seferinden geri dönüşlerinde komutanları Xenophon tarafından, ikincisi de kıyı şeridini takip ederek ilerleyen Roma komutanı Lucullus tarafından gerçekleştirilmiştir. Roma döneminin izleri hala Şile'de görülmektedir. Roma İmparatoru Diocletianus zamanında (284-305), İnkese, Sofular gibi Şile mağaraları ilk inanan Hristiyanlar için tabii korunaklar olmuştur. Gürlek Mağarası Doğu Roma askerlerinin yakaladığı ilk inanan Hristiyanları hapsettikleri bir cezaevi gibi kullanılmıştır. Selçuklu Türkleri Kutalmışoğlu Süleyman Şah ile 1090 senesinde Şile'yi ele geçirdiler. 1097 senesinde ise 1. Haçlı orduları Şile'yi Selçuklulardan geri almıştır. Şile'nin geri alınması ancak Yıldırım Bayezid döneminde mümkün olmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında Şile'nin Ano ve Kato Neohorion'da (aşağı ve Yukarı Yeniköy) yaşaya 7 bin Rum güvenlik gerekçesiyle Eskişehir'e sürülmüştür. I. Dünya Savaşı sonrasında bölge silah ve askerden arındırılınca bölgeye dönebilen Rumlar ile Türkler çeteleşerek birbirleriyle mücadeleye girişmiştir. 12 Haziran 1920'de Yunan ordusu bölgeyi geçici olarak işgal etmişse de Ağustos ayından geri çekilmelerinin ardından Kuvvacılar tutukladıkları 115 Rum erkeğin birkaç tanesi hariç hepsini öldürmüş, düşmanla işbirliği yaptığı iddia edilen Hristiyanların mallarına el koyulup, evleri yakılmış, bölgenin Rum aileleri İstanbul'a sığınmışlardır.[6]

XV-XVII. yüzyıllarda Şile Kazasında sadece 2 yerleşim yerinde Rumlar yaşamaktaydı. Her ikisi de Bizans Döneminden kalma önemli birer kale ve liman kasabalarıydı. Bunlardan Şile’de, XVI. yüzyıla kadar hiç Müslüman yaşamazken, XVII. yüzyılda Müslümanlaşma oldukça artmıştır. Nitekim Fatih Devri kayıtlarına göre bu iki kaledeki Rum sayısı 105 iken, 1523 yılında 371’e, 1562 yılında 686’ya çıkmıştır. Şile ve Astrabek Rumlarının uzun yıllar varlıklarını korumasında, bir sahil ve kıyı kasabası olmasına borçlu olmalıdır. Olasılıkla denizcilik ve bağcılıkla geçinen bu kasaba halkından Astrabek boşaldığı halde, buraya hiç Türk iskan olmaması, Türk ve Müslümanların yaşamaları için gerekli koşulların olmamasıydı. Şile sahilinde bir liman kalesi olan ve bugünkü Seyrek Kalesi ile civarında kurulu bulunan Astrabek kasabası, önemli bir Rum yerleşimiydi. Bu kasaba tümüyle Rum yerleşimi olmayı, XVII. yüzyıl sonuna kadar sürdürmüş ve kasabada hiçbir zaman Türk iskanı olmadığı gözlenmiştir. Hatta köydeki Rumlar, çeşitli nedenlerle köyü tümüyle boşaltmış olsalar da, bu kasabaya Türklerin iskan olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durum, köydeki Rumların köle özelliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Deniz kıyısında ve tarım alanı bulunmayan bu bölgede iskan olan köylülerin ya sadece bağcılık ya da denizcilik yaparak geçimlerini sağlamaları gerekmektedir. Bu nedenle de Yörükler, kendileri için cazip olmayan bu bölgeye gelip, yerleşmemişlerdir. Bu iki yerleşim yeri dışında birkaç köyde tektük Rum isimleri belirlenmiştir. Örneğin Üğümce köyünde 1466 yılında köylüler içinde bir Rum vardır. Bu Rumlar, köyün eski sakinleri mi, yoksa başka bir yerden gelmiş bir Rum olup olduğu belirlenememiştir. Yine Doğancıoğlu köyünde de 2 Rum kayıtlıdır. Bu köy, XV-XVI. yüzyılda limanı olan iri bir kasabadır. Olasılıkla eski Bizans yerleşimi üzerine kurulmuş köy olmalıdır. Körcivan köyünün ise Rum yerleşimi olduğu halde, XV. yüzyıldan itibaren tümüyle Müslümanlaştığı anlaşılmaktadır. Yine Akçe Kilise, Aleksi, Tova/Dova, Azgara/Ezgere, Kızılcaviran, Corca ve Çengi gibi köylerin de eski Bizans yerleşimleri olduğu düşünülmektedir. Şile tahrir defterlerinde, başka tahrir defterlerinde karşılaşılamayan Rumlara ait vakıf kayıtları bulunmaktadır. Örneğin “Vakf-ı Papa Şita” adıyla bir Rum vakfı kaydı vardır. Bunun dışında 3 Rum vakfı olup, tahrir defterlerinde vakfa dair bilgiler ayrıntılı olarak yer verilmesi sıradışı bir durumdur. Bu vakıf kayıtlarına göre; Şile sakinlerinden Papa Şita v. Yorgi adlı Rum, Şile’de bulunan mülkünü ve evini, içinde İncil okunmak üzere vakfettiği kayıtlıdır. Yine Şile sakinlerinden Papa Hanya v. Sarı Papaz adlı kişi de, bir evini, yine İncil okunmak üzere vakfettiği kayıtlıdır. Yine Şile sakinlerinden Papa Kaya v. Kenek adlı Rum da, bir evini, içinde İncil okunmak üzere vakfettiği kayıtlıdır.[7][8]

19. yüzyıl Osmanlı kayıtlarına göre Şile kazası 1846'da Zaptiye Müşirliği'ne bağlıydı. 1876'da Şile kazasının Dersaadet Şehremaneti'ne bağlandığı görülür. 1877 Devlet Salnamesinde ise Şile, Zaptiye Nezaretine bağlı Üsküdar Mutasarrıflığına bağlıdır. 1924'te bütün sancaklar (mutasarrafflık) vilayet yapıldığında Şile'nin Üsküdar'a bağlılığı devam etmiştir. 1926'da yapılan yeni düzenlemeyle Üsküdar kaza haline getirilip İstanbul vilayetine bağlanınca Şile kazası da Üsküdar'la aynı yapı içinde yer almıştır. Ayrıca Şile, Cumhuriyet'in kuruluşu ile oluşturulan ilk belediyelerden biridir.

Yönetim ve siyaset

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şile Belediyesi binası

Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
1963 İbrahim Özdemir Adalet Partisi %61,27
1968 M. Saim Engin %51,32
1973 Demokratik Parti %45,73
1977 Ali Şeceattin Güney Cumhuriyet Halk Partisi %50,98
1984 Sosyal Demokrasi Partisi %35,47
1989 İhsan Çayıroğlu Anavatan Partisi %51,02
1994 Ali Şeceattin Güney Cumhuriyet Halk Partisi %35,41
1999 İhsan Çayıroğlu Anavatan Partisi %53,64
2004 Can Tabakoğlu Adalet ve Kalkınma Partisi %31,35
2009 %50,93
2014 %41,29
2019 İlhan Ocaklı %54,37
2024 Özgür Kabadayı Cumhuriyet Halk Partisi %51,88
Kaynak:[9]

Mahalleler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Harita
İlçedeki mahallelerin haritadaki yeri
Ana madde: İstanbul'un mahalleleri
  1. Balibey
  2. Çavuş
  3. Hacıkasım
  4. Kumbaba
  5. Ağaçdere
  6. Ağva Merkez
  7. Ahmetli
  8. Akçakese
  9. Alacalı
  10. Avcıkoru
  11. Bıçkıdere
  12. Bozgoca
  13. Bucaklı
  14. Çataklı
  15. Çayırbaşı
  16. Çelebi
  17. Çengilli
  18. Darlık
  19. Değirmençayırı
  20. Doğancılı
  21. Erenler
  22. Esenceli
  23. Geredeli
  24. Göçe
  25. Gökmaşlı
  26. Göksu
  27. Hasanlı
  28. Hacıllı
  29. İmrendere
  30. İmrenli
  31. İsaköy
  32. Kabakoz
  33. Kadıköy
  34. Kalem
  35. Karabeyli
  36. Karacaköy
  37. Karamandere
  38. Karakiraz
  39. Kervansaray
  40. Kızılca
  41. Korucu
  42. Kurna
  43. Kurfallı
  44. Kömürlük
  45. Meşrutiyet
  46. Oruçoğlu
  47. Osmanköy
  48. Ovacık
  49. Satmazlı
  50. Sahilköy
  51. Soğullu
  52. Sortullu
  53. Sofular
  54. Şuayipli
  55. Teke
  56. Ulupelit
  57. Üvezli
  58. Yazımanayır
  59. Yaka
  60. Yaylalı
  61. Yeniköy
  62. Yeşilvadi

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Türkiye coğrafyası
Saklıgöl

Kocaeli Yarımadasının Karadeniz kıyısında yer alan ilçenin doğusunda Kandıra, güneydoğusunda Derince ve Körfez güneyinde Gebze ve Pendik, batısında Çekmeköy ve Beykoz, kuzeyinde ise Karadeniz bulunmaktadır.

İnişli çıkışlı, dalgalı bir yüzeye sahip olan ilçenin ortalama yüksekliği 126 metre, yüzölçümü 712 km²'dir. Alan olarak Anadolu yakasının en büyük, Çatalca ve Silivri'den sonra İstanbul'un 3. en büyük ilçesi olan Şile'nin yüzölçümünün %79'u orman, %10'u tarım alanı, %11'i diğer alanlardan oluşmaktadır.[10] Hafif kıvrımlı küçük koy ve doğal plajların yer aldığı 60 km'lik sahil şeridine sahiptir. Göksu, Şile Kabakoz ve Yeşil Çay önemli akarsulardır.

Kocaeli Yarımadası'nın su bölümünün Karadeniz'e bakan alanında kalan ilçede nemli ormanlarla birlikte psödomakinin de olduğu bitki türleri gelişmiştir. Baltalık meşe, kayın ve gürgen yaygın ağaç türleridir.

İlçe ikinci derecede deprem bölgesi içinde yer alır.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şile, Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi arasında geçiş iklimi özelliğini gösterir. Genelde alçak bir plato karakteri gösteren Şile ilçesinin Karadeniz'e ulaşan kısa ama çok sayıdaki akarsularla oldukça derin bir şekilde parçalanmış olması, bu vadiler boyunca Karadeniz'in nemli havasının sokulmasına olanak sağlar. Her mevsimde bulutluluk ve nispi nemliliğin görüldüğü ilçede yıllık ortalama sıcaklık değeri 13,6 °'dir. En yüksek sıcaklıklar 2002 Haziran'da 31,3 °, Temmuz'da 45,2 °, Ağustos'ta 29,5 ° olarak ölçülmüştür. En düşük sıcaklık Ocak'ta -6,6 °, Şubat'ta -1,7 °, Mart'ta -2,2 ° olmuştur.

Şile bölgesinde en yağmurlu ay aralık olup, ortalama yağış 80 mm, en az yağmurlu ay temmuz olup, ortalama yağış 20 milimetre düzeyindedir.[11] Yağışlı günlerin yıllık ortalaması 125-150 gün arasında değişmektedir. Yıllık ortalama nispi nemlilik, Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin etkisinde kaldığından %70 - %80 arasındadır. Kuzeyi Karadeniz'e açılı olduğundan karayel, yıldız, poyraz gibi kuzey yönlü rüzgarların etkisi altındadır.

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Türkiye ekonomisi

Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şile'de bir plaj

Turizm, Şile'nin ekonomisi için çok önemli bir gelir kaynağıdır. Denizi ve tarihî değerleriyle özellikle yaz aylarında turizm ağırlık kazanmaktadır.

Tarihi ve kültürel mekânlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Şile Kalesi
  2. Şile Feneri —Türkiye'nin en büyük, dünyanın da ikinci büyük feneridir, 1860 yılında kurulmuştur.[12]
  3. Şile Evleri
  4. Sarıkavak Kalesi (Hasanlı Köyü)
  5. Heciz Kalesi
  6. Yeşilvadi
  7. Hanımsuyu Çeşmesi
  8. Osmanlı Hamamı, Yeniköy
  9. Kilise Kalıntısı, Yeniköy
  10. Vaftiz Yeri, Yeniköy
  11. Kilise Kalıntısı, Yeniköy
  12. Lahit Mezar, Sortullu Köyü
  13. Papazın Çeşmesi, Kabakoz Köyü

Gezilecek yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şile Kalesi
Kumsal ve plajlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Şile merkez olarak 10 km uzunlukta bir kumsala sahip olmakla birlikte Karadeniz kıyısında 60 km'lik bir uzunluğa sahiptir.
Değirmençayırı Şelalesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. İlçeye 33 km uzaklıktaki Değirmençayırı köyünün güney batısında ve Şile-Gebze ilçeleri sınırları üzerinde yer alır. Şelalenin yüksekliği 8 m, genişliği 30 m kadardır. Değirmençayırı şelalesinin kuzeyinde yaz aylarında suları kuruyan 15 m yükseklikte akan Şarlak Şelalesi adı verilen bir şelale daha vardır. Tüm bu şelaleler yapılan araştırmalara göre genç faylanmalar sonucu oluşmuştur.
Hacıllı şelalesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. İlçeye 25 km uzaklıkta Hacıllı köyünün doğusunda 10 metre den akan kış aylarında daha yoğun akan şelale yaz aylarında suların çekilmesiyle azalmakta kurak mevsimlerde nadir de olsa kurumaktadır şelaleden akan su aşağısındaki nehirle birleşerek Karadeniz'e ulaşmaktadır.
On bir göller vadisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. İlçenin görülmeye değer önemli doğal güzelliklerinin yer aldığı alanlardan birisidir. Hacıllı Köyü yakınlarındadır. Köydeki su değirmeninden doğuya doğru Göksu kolu olan Değirmendere Vadisi, 500 m. Takip edilirse birinci göle ulaşılır. Vadinin devamında büyüklü küçüklü göl eğim kırığı/şelale ikilime on bir defa tekrar edilir.
Kumbaba Tepesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. İlçenin en önemli turistik ve doğal fizyoterapi doktoru denen Kumbaba Tepesi, 60 rakımlı kırmızı - turuncu renkli, demir/bakır alaşımlı ve radyonktriteli kumları olan bir tepedir. Kumbaba Tepesi zirvesinde Kumbaba'nın mezarı vardır. Yapılan araştırmalarda Bizanslılar tarafından Güneş Hamamı olarak kullanılmış, saray gemileriyle yaz aylarında buraya gelerek güneş banyosu alırlarmış. Burasını, ismi meçhul olan Türk (Kumbaba) bir kimyager gibi etüd etmiş ve Şile Kumluğunun natür ile tedavi için uygun bulmuştur ve birçok hastanın tedavisinde kullanılmıştır.
Ağlayan Kaya
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Ağlayan Kayalar, Şile Feneri'nin 600 m gerisinde, taşlar arasından çıkan bir su kaynağıdır. Akış biçimi ağlayan bir insanın gözyaşlarına benzetildiği için bu adı almıştır.
Saklıgöl
[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Şile'nin Karamandere Köyü sınırları içinde bulunan Saklı Göl, yapay bir baraj gölüdür. Doğası ve içerisinde bulunan işletmeyle birçok İstanbullu için hafta sonları keyifli vakit geçirebilmek için tercih edilen bu güzel köşe, güzel bir manzara eşliğinde yürüyüş yapıp temiz hava almak isteyen doğa severler tarafından tercih edilir. Göle ulaşmak için girilen yolda köylülerin açmış olduğu tezgahlardan doğal ve yerel ürünler alınabilir.

Konaklama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Turizm bilincinin gelişmesiyle birlikte artan turizm hareketlerine bağlı olarak ilçenin ilk turistik belgeli konaklama tesisi 1953 yılında Kumbaba Motel adıyla hizmete girmiştir. Sonraki yıllarda artan talebe cevap vermek amacıyla 20'den fazla Otel/Motel (ev pansiyonları ve kampingler dışında) birçok turistik amaçlı tesisi hizmete açılmıştır.

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Şile'den geçen ulaşım hatları

İlçe, Şile Yolu olarak bilinen D 020 otoyolu ile İstanbul ve çevre yollarına bağlanır. İlçe merkezi Üsküdar'a 70 km, Kadıköy'e 71 km, Taksim'e 78 km ve Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na 62 km uzaklıktadır. İETT otobüsleri ile Üsküdar ve Tepeüstü'ne seferler düzenlenir.

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008 nüfus sayımına göre nüfusu 28.571'dir. Bunun 12.753'ü ilçe merkezinde yaşamaktadır. Geri kalan 15.818 kişi ise, Ağva dahil, 58 köyde yaşamaktadır. Ancak hafta sonları ve özellikle yaz aylarında ikinci konut ve yazlıkların devreye girmesi ile nüfus 100.000'i geçmektedir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[13] 13.525 1.814 11.711
1935[14] 15.101 1.774 13.327
1940[15] 18.621 2.309 16.312
1945[16] 17.688 2.772 14.916
1950[17] 16.196 2.012 14.184
1955[18] 16.994 2.422 14.572
1960[19] 18.175 2.749 15.426
1965[20] 18.098 2.788 15.310
1970[21] 19.427 3.448 15.979
1975[22] 18.648 4.062 14.586
1980[23] 20.424 4.882 15.542
1985[24] 19.310 4.832 14.478
1990[25] 25.372 7.872 17.500
2000[26] 32.447 10.262 22.185
2007[27] 25.169 9.831 15.338
2008[28] 28.571 12.753 15.818
2009[29] 28.325 12.545 15.780
2010[30] 28.119 12.311 15.808
2011[31] 28.847 12.851 15.996
2012[32] 30.218 13.260 16.958
2013[33] 31.718 31.718 veri yok
2014[34] 32.823 32.823 veri yok
2015[35] 33.477 33.477 veri yok
2016[35] 34.241 34.241 veri yok
2017[35] 35.131 35.131 veri yok
2018[35] 36.516 36.516 veri yok
2019[35] 37.692 37.692 veri yok
2020[35] 37.904 37.904 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

1881/82-1893 Osmanlı Genel Nüfus Sayımına göre Şile kazasında 10.314 Müslüman, 6.447 Rum, 3 Ermeni ve 6 yabancı uyruklu olmak üzere toplam 16.770 kişi yaşamaktaydı.[36]

Bugünkü Şile nüfusunun oluşmasında ise göçler önem taşır. Yeşilvadi, Avcıkoru, Kaşbaşı köylerinin nüfusu, Kuzey Kafkasya'dan gerçekleşen göç ile oluşmuştur. "Dere Köyleri" olarak adlandırılan Erenler, Kömürlük, Üvezli, Kervansaray, Oruçoğlu, Bıçkıdere, Ulupelit ve Darlık köylerinin nüfusu, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Artvin-Batum yöresinden gerçekleşen göçlere dayanmaktadır. 1922 yılında Rumların boşalttığı Yeniköy'e ise Boşnaklar iskan ettirilmiştir.[37][38]

1963 tarihli Şile monografisine göre 1961 yılında ilçe nüfusu Türkler (19.363), Gürcüler (2.453), Çerkesler (964), Çingeneler (479), Boşnaklar (361), Lazlar (247) ve Araplardan (147) oluşmaktaydı.[39] 1987 tarihli başka bir araştırmada ise ilçenin nüfus dağılımı %87 Türkmenler, %10 Gürcüler, %2 Çerkesler ve %1 ise diğerleri olarak belirtilmiştir.[40]

1961 Senesine Göre Şile Kazası Anasır Cetveli[39]
Kadın Erkek Toplam Hane adedi
Türk Sünni 9.700 9.663 19.363 2.737
Çerkes 422 542 964 136
Arnavut 70 103 173 65
Gürcü 1.211 1.242 2.453 435
Laz 118 129 247 85
Boşnak 187 174 361 72
Arap Sünni 67 80 147 55
Kıpti Müslüman 233 256 479 125
Danimarka Protestan 1 1 1

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Türk kültürü

Festivaller ve etkinlikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Her yıl geleneksel olarak kutlanan Şile bezi kültür ve sanat festivali Şile ve Şile halkı ile özdeşleşmiş ve bir gelenek haline gelmiştir. Türkiye'de kültür festivalleri arasında özel bir yeri olan şile bezi kültür ve sanat festivali her yıl Temmuz ayının son haftası kutlanmaktadır.

Şile bezi kültür ve sanat festivali uluslararası alanda da kendini kanıtlamış bir festivaldir, kutlandığı dönemde bir birinden ünlü sanatçılar, modacılar bu festivalde boy göstermektedir.

Ana teması şile kültürü ve şile bezi olan bu festival uzun yıllardır Şile Belediyesi tarafından tertip edilmektedir.

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Türkiye'deki şehirlerin kardeş şehirleri listesi

Şile Belediyesi'nin 3 tane şehirle kardeş şehir anlaşması vardır:[41]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ İstanbul'da ilçe ilçe yaşam kalitesi 8 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., milliyet.com.tr
  2. ^ Mynet. "Şile ne demek? Şile kelimesinin TDK sözlük anlamı nedir?". Mynet Eğitim. 20 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2024. 
  3. ^ a b "şile". Nişanyan Sözlük. 20 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2024. 
  4. ^ Hürel, sayfa 301.
  5. ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 200-201. ISBN 978-605-54-1017-9, Plinius Historia Naturalis VI.1
  6. ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 200-202. ISBN 978-605-54-1017-9
  7. ^ "YALAKOVA'DAN YALOVA'YA Prof. Dr. Halil İnalcık Anısına Yalova Tarihi Araştırmaları" (PDF). 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
  9. ^ "yerelnet.org.tr, Şile Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2014. 
  10. ^ Coğrafi yapısı 29 Ağustos 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Şile Kaymakamlığı
  11. ^ Şile Bölgesinde Yıl Boyu İklim ve Hava Durumu, tr.weatherspark.com
  12. ^ "ŞİLE FENERİ". 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017. 
  13. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  14. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  16. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  17. ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  18. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  20. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  32. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  33. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  34. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  35. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Şile Nüfusu - İstanbul". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "İstanbul Şile Nüfusu". nufusune.com. 
  36. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914, Demographic and Social Characteristics. The University of Wisconsin Press. ss. 138-139. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  37. ^ Kayahan, Büşra (2019). Sürdürülebilir gelişme bağlamında kentsel proje imar planı ilişkisi, Şile (İstanbul) örneği (Yüksek lisans). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. s. 61 (83). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  38. ^ Topchishvili, Roland (2016). "Area of Settlement of Ethnic Georgians in Black Sea Region of Republic of Turkey". Kartvelian Heritage. ejournals.atsu.ge. s. 125. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. Georgians live near Istanbul in the Black Sea city of Shile. They are Bertian Georgians who migrated there during the Russian occupation. 
  39. ^ a b Gökçe, Gönül (1963). Şile kazası monoğrafyası (PDF) (Bitirme Tezi). İstanbul Üniversitesi. s. 19 (21). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  40. ^ Kasar, Nazire (1987). Şile İlçesi'nin Turizm Potansiyelinin İncelenmesi (PDF) (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi. s. 17. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Mart 2023. İlçede yaşayan halk, dört etkin gruptan meydana gelmiştir. Nüfusun% 87'sini Türkmenler, % 10'unu Gürcüler, % 2'sini Çerkezler,% 1'ini diğerleri teşkil eder. Bu etnik gruplar köyler halinde toplanmışlardır. Bu toplu yaşama, her grubun kendi geleneksel yapısını sürdürmeye imkan sağlamıştır. 
  41. ^ A.Ş, Glia İnovasyon Bilgi Teknolojileri. "Kardeş Şehirlerimiz - Şile Belediyesi". www.sile.bel.tr. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2024. 

Genel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Şile Turizm Guide, Şile Municipality, İstanbul 2006.
  2. Şile Port - Yerel Bilgi Portalı, 2010.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Şile Belediyesi 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Şile İlçesi Tanıtımı
  3. T.C. Şile Kaymakamlığı 22 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. Şile - İstanbul Valiliği 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. İstanbul Şile Devlet Hastanesi 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. Şile Tapu Müdürlüğü 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. Şile İlçe Sağlık Müdürlüğü 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Şile&oldid=34410114" sayfasından alınmıştır