Şart cümlesi - Vikipedi

Şart cümlesi veya koşul cümlesi, Türkçedeki anlamına göre cümle türlerinden biri. Yan cümlesi dilek-şart kipini alan ve şart anlamı taşıyan cümledir.^[1] Ana cümledeki fiilin gerçekleşmesi, yan cümlede belirtilen bir şarta bağlıdır.

• Ancak çok çalışırsan başarılı olabilirsin.
• Hızlı yürürse zamanında okula varabilir.
• Yarın kar yağarsa, sınıfça kardan adam yapacağız.

Şart cümlesinde ana cümle ve yan cümlenin öznesi ortak veya farklı olabilir:

• (Ben) Çarşıya inersem, (ben) size de uğrarım. ("ben" öznesi ortak)
• Müdür erken bırakırsa (ben) sinemaya gideceğim. (yan cümlenin öznesi "müdür", ana cümlenin öznesi "ben")

Farklı dil bilgisel yapılarla da bir cümleye şart anlamı kazandırılabilir:

• Oyuna geç kalmanız durumunda koltuğunuzu kaybedebilirsiniz. (Oyuna geç kalırsanız koltuğunuzu kaybedebilirsiniz.)
• Sokakta oynayabilmek için önce ödevini bitirmelisin. (Ödevini bitirirsen sokakta oynayabilirsin.)
• Yağmur yağdığı müddetçe yola çıkamayız. (Yağmur durmazsa yola çıkamayız.)
• Yemeğini bitir ki arkandan ağlamasın. (Yemeğini bitirirsen arkandan ağlamaz.)

Dilbilgisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.