French
DeutschAyrılık (şarkı) - Vikipedi
| "Ayrılık" | |
|---|---|
 | |
| şarkısı | |
| Yayımlanma | 1958 |
| Dil | Azerbaycan dili |
| Yazar | Ferhad İbrahimi |
| Besteci | Ali Selimi |
Ayrılık (Azerice: Ayrılıq), İran doğumlu Azerbaycanlı şair Ferhad İbrahimi'nin yazdığı, Azerbaycanlı besteci Ali Selimi'nin bestelediği bir şarkıdır.[1] Şarkı ilk kez 1958 yılında, Ali Selimi'nin eşi Fatma Gannadi tarafından Tahran'da seslendirilmiştir.[1][2]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Şarkının bestecisi Ali Selimi, 1922 yılında Bakü'de doğdu. Selimi, tar okulundan halk sanatçısı Ahmet Bakıhanov'un sınıfından mezun oldu. 1930'lu yılların başında Bakıhanov, bu yetenekli öğrenciyi Azerbaycan orkestra ve topluluklarına yönlendirdi.[3] 1930'lardaki siyasi baskılar şiddetlendiğinde, Selimi'nin ailesi İran'a geri döndü. Önce Mâzenderan'a, sonra Erdebil'e, oradan da Tahran'a geçtiler. Selimi, şehrin önde gelen sanatçılarıyla ilişkiler kuruyor ve yetenekli bir tasarımcı olarak tanınıyor ve seviliyordu.[4]
Ali Selimi'nin eşi Fatma Gannadi, "Ayrılık" şarkısını ilk seslendiren kişi olmuştur. Ancak şarkının siyasi saikli olması ve sansür kontrolünden geçmemesi nedeniyle yayın organlarında çalınmasına izin verilmedi. Arkadaşlarının ısrarı ve isteği üzerine Selimi, Ferhad İbrahimi'ye bu müzik için yeni bir metin yazdırdı. Böylece 1958 yılında Tahran radyosunda ilk kez "Ayrılık" şarkısı yeni sözleriyle çalındı.[5]
Popülerleşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşid Behbudov
[değiştir | kaynağı değiştir]Reşid Behbudov'un 1961 yılının sonları ve 1962 yılının başlarında İran'a yaptığı ziyaret, unutulmaz ve ilginç olaylarla doluydu. Besteci Ali Selimi, İran'daki konserlerinin birinin sonunda Reşid Behbudov'u evine davet etti. Daveti kabul eden Behbudov, Selimi'nin konuğu oldu. İlginç sohbet sırasında Ali Selimi, sanatçıya yeni bestelediği "Sana selam getirdim" (Azerbaycan dili: Sizə salam gətirmişəm) şarkısını gösterdi. Behbudov şarkıyı çok beğendiğini ve yakında seslendireceğini belirtmiştir. Bestecinin eşi Fatma Gannadi, Ali Selimi'yi işaret ederek onu yan odaya çağırır. Biraz sonra o odadan eşinin hüzünlü bir sesiyle, yaylı çalgılar eşliğinde söylediği başka bir şarkının sesi duyulur. Şarkı bittikten sonra şarkıcı Ali Selimi'ye kimin şarkısı olduğunu sorar. Selimi, Ferhad İbrahimi'nin "Ayrılık" adında güzel bir şiir yazdığını söyledi. Birkaç gün önce de bu şiir için bir şarkı bestelediğini belirtti. Reşid Behbudov besteciye, neden ona "Ayrılık" şarkısını teklif etmediğini sorar. Selimi, "Ayrılık" şarkısını okumasına izin vermeyeceklerinden korktuğunu belirtir.[5][kaynak belirtilmeli]
Bakü'ye döndükten sonra Reşif Behbudov, "Selamlar sana" ve "Ayrılık" şarkılarını seslendirmiştir.[5] Her iki şarkı da kısa sürede Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne yayılır. Behbudov'un performansından sonra "Ayrılık" şarkısının ünü sınırları aşmaya başlar ve pek çok kişi, "Ayrılık" şarkısını sadece en ünlü Azerbaycan şarkılarından biri olarak değil, belki de Türk dünyasının en ünlü şarkılarından biri olarak görmeye başlar.[1]
Yakup Zurufçu
[değiştir | kaynağı değiştir]1989 yılında ünlü Azerbaycanlı şarkıcı Gülağa Memmedov Almanya'ya gelir ve burada aslen Güney Azerbaycanlı vokalist ve şarkıcı Yakup Zurufçu ile tanışır. Memmedov, "Ayrılık" şarkısının klibini görünce hayrete düşer. Azerbaycan'ın Güney ve Kuzey Azerbaycan olarak bölünmesine ithaf edilen klip, Gülağa Memmedov sayesinde Azerbaycan Televizyonu'nda yayınlanmaya başlar. Azerbaycan Ulusal Kurtuluş Hareketi döneminde "Ayrılık" şarkısı millî-manevi canlanmaya ivme kazandırmıştır. Böylece Zurufçu, Memmedov'un daveti üzerine yıllardır özlemini duyduğu Azerbaycan'a gelir.[6]
Diğerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şarkı bugüne kadar, Fatma Gannadi, Flora Kerimova, Cavid Tebrizli ve Günel gibi Azerbaycanlı şarkıcıların yanı sıra, İranlı şarkıcı Daryuş İkbali ve Mansur Mamağani, Türk şarkıcı Barış Manço, Selda Bağcan, Zeki Müren, Emel Sayın, Fatih Kısaparmak, Müslüm Gürses, Cem Adrian, Deniz Tekin, Doğan Canku, İnci Çayırlı, Leman Sam, Mahsun Kırmızıgül, Özdemir Erdoğan gibi isimlerce ve maNga grubu tarafından da söylenmiştir.
Aslen İran-Azerbaycanlı olan dünyaca ünlü İngiliz müzisyen ve şarkıcı Sami Yusuf, "Ayrılık" şarkısını hem orijinal Türkçe hem de İngilizce olarak "Aşkım Azerbaycan" adıyla seslendirmiştir.[1]
Sözleri
[değiştir | kaynağı değiştir] Müslüm Gürses - Ayrılık | |
| Selda Bağcan - Ayrılık | |
| Rashid Behbudov - Ayrılık | |
| Leman Sam - Ayrılık | |
| Deniz Tekin - Ayrılık | |
| Barış Manço - Ayrılık | |
| Ayna - Ayrılık | |
| Farid Farjad - Ayrılık |
| Azerbaycan dili | Türkçe |
|---|---|
| Fikrindən gecələr yata bilmirəm
| Fikrimden geceler yatamıyorum Bu fikri başımdan atamıyorum
|
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d ""Ayrılıq" mahnısının ilk ifaçısı vəfat edib". "Amerika'nın Sesi". 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Ayrılıq" mahnısının şairi ölüm ayağında". Milli.az. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
- ^ "Dostluğumuza xələl gətirməyin!". Anl.az. 29 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
- ^ ""Ayrılıq"la soydaşlarını qovuşduran sənətkar". Anl.az. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
- ^ a b c "Əli Səliminin mahnı yaradıcılığı". Konservatoriya.az. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bəstəkarı gizli saxlanılan məşhur Azərbaycan mahnısı". Lent.az. 26 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.