Batman - Vikipedi

Bu sayfa Batman ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. İl için Batman (il) sayfasına bakınız.
Batman
İluh
Şehir
Türkiye'deki yeri ve merkezin konumu.
Türkiye'deki yeri ve merkezin konumu.
Ülke Türkiye
BölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İlBatman
İdare
 • Belediye Başkan VekiliEkrem Canalp (Kayyum)
Yüzölçümü
 • Toplam4.654 km²
Rakım550 m
Nüfus
 • Toplam491.811
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu
72xxx
Alan kodu(+90) 488
Plaka kodu72

Batman (Kürtçe: Êlih), Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman ilinin merkezi olan şehirdir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Batman, Beşiri'ye bağlı bir köy iken, 2 Mart 1936'da 25 köyün bağlandığı bir nahiye (bucak) haline geldi. Raman Dağında petrolün çıkarılmaya başlanmasıyla büyük bir ekonomik değişim geçirmeye başlayan İluh'un gelişimine tren yolunun şehir merkezinden geçmesi de önemli katkı sağladı.[1] Şehir çok büyük göç aldı. Hızla gelişen İluh'ta 1955 yılında belediye teşkilatı kuruldu.[2] 1957 yılında Siirt iline bağlı olarak, İluh merkez olmak üzere 22 köyün bağlı olduğu "Batman ilçesi" kuruldu. İlçe adını merkezine 5 km uzaklıktaki Batman çayından aldı.[1]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfusu hızla artan şehir; sanayi, petrol ve inşaat sektörünün de gelişmesiyle bölgede güçlü konuma sahiptir.[kaynak belirtilmeli] Nüfusun çoğunluğunu çevre il ve ilçelerden göçmüş insanlar oluşturmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Yıl Toplam Şehir Kır
Batman ilçesi (Siirt)
1960[3] 21.929 12.401 9.528
1965[4] 35.707 24.990 10.717
1970[5] 57.267 44.991 12.276
1975[6] 78.593 64.384 14.209
1980[7] 102.803 86.172 16.631
1985[8] 129.472 110.036 19.436
Batman merkez ilçesi
1990[9] 168.779 147.347 21.432
2000[10] 272.787 246.678 26.109
2007[11] 315.964 293.024 22.940
2008[12] 324.402 298.342 26.060
2009[13] 341.025 313.355 27.670
2010[14] 355.151 325.020 30.131
2011[15] 370.705 339.970 30.735
2012[16] 381.990 348.963 33.027
2013[17] 395.005 369.478 25.527
2014[18] 408.248 381.814 26.434
2015[19] 419.253 392.738 26.515
2016[19] 429.665 402.189 27.476
2017[19] 439.667 411.251 28.416
2018[19] 447.106 419.517 27.589
2019[19] 460.955 434.255 26.730
2020[19] 471.498 445.874 25.624
2021[19] 477.456 452.157 25.299
2022[19] 487.000 461.354 25.646
2023[19] 491.811 464.649 27.162

Yerel yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen 2019 Türkiye yerel seçimlerinde HDP adayı Mehmet Demir, geçerli oyların %66,03'ünü alarak belediye başkanı seçildi.[20] Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan Demir, İçişleri bakanlığı tarafından görevinden alınıp yerine aynı zamanda Batman Valisi olarak görev yapan Hulusi Şahin kayyım olarak atanmıştır.[21] Vali olarak Hulusi Şahin'in ardından atanan Ekrem Canalp belediye başkan vekilliği görevini de devralmıştır.[22]

Batman Belediye meclisi ise 27 HDP ve 8 AK Parti olmak üzere 35 üyeden oluşmaktadır.[23]

Belediye başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
№ Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Sait Ramanlı 1955 1961 Bağımsız
1961 1968 Yeni Türkiye Partisi
2 Mustafa Ramanlı 1968 1977 Adalet Partisi
3 Şahabettin Bağdu 1977 1979 Cumhuriyet Halk Partisi
4 Edip Solmaz 1979 1979 Bağımsız
5 Ataullah Hamidi 1984 1994 Anavatan Partisi
6 Salih Gök 1994 1998 Refah Partisi
7 Abdullah Akın 1999 2002 Halkın Demokrasi Partisi
8 Hüseyin Kalkan 2004 2009 Demokratik Toplum Partisi
9 Necdet Atalay 29 Mart 2009 11 Aralık 2009
10 Sabri Özdemir 2014 14 Ekim 2015 Demokratik Bölgeler Partisi
11 Azmi Çelik 14 Ekim 2015 12 Haziran 2016 Kayyım
12 Ahmet Deniz 15 Haziran 2016 6 Kasım 2018
13 Hulusi Şahin 7 Kasım 2018 8 Nisan 2019
14 Dr. Mehmet Demir 8 Nisan 2019 23 Mart 2020 Halkların Demokratik Partisi
(13) Hulusi Şahin 23 Mart 2020 18 Mayıs 2022 Kayyım
14 Ekrem Canalp 18 Mayıs 2022 3 Nisan 2024
15 Gülistan Sönük 3 Nisan 2024 4 Kasım 2024 Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
(14) Ekrem Canalp 4 Kasım 2024 Görevde Kayyım

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Diyarbakır Caddesi
    Diyarbakır Caddesi
  • Şehir merkezi
    Şehir merkezi
  • Şehir meydanı
    Şehir meydanı
  • Batman'dan bir görünüm
    Batman'dan bir görünüm
Batman panoraması.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Demir, Şerif (2016). Cumhuriyet döneminde Siirt (PDF). İstanbul: Düzey Yayınevi. s. 24. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  2. ^ Siirt 1967 il yıllığı, sf. 103
  3. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  4. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f g h i
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Batman". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Batman Merkez Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ "Batman Yerel Seçim Sonuçları". secim.haberler.com. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  21. ^ "Görevden alınan HDP'li Batman Belediye Başkanı Demir serbest bırakıldı". secim.haberler.com. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  22. ^ "Ekrem Canalp kimdir? Yeni Batman Valisi Ekrem Canalp kimdir, kaç yaşında, nereli? Ekrem Canalp'ın hayatı ve biyografisi!". Haberler. 12 Mayıs 2022. 5 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024. 
  23. ^ "BELEDİYE MECLİS ÜYELERİNDE ÇOĞUNLUK HDP'DE". batmancagdas.com. 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Batman ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Silvan (Diyarbakır) Kozluk
 
Bismil (Diyarbakır) Kuzey Beşiri
Batı   Batman    Doğu
Güney
Gercüş Hasankeyf


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Batman&oldid=34429715" sayfasından alınmıştır