Berat Albayrak - Vikipedi

Berat Albayrak
Türkiye Hazine ve Maliye Bakanı
Görev süresi 10 Temmuz 2018 - 10 Kasım 2020
Cumhurbaşkanı	Recep Tayyip Erdoğan
Yerine geldiği	Naci Ağbal
Yerine gelen	Lütfi Elvan
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Görev süresi 24 Kasım 2015 - 10 Temmuz 2018
Başbakan	Ahmet Davutoğlu Binali Yıldırım
Yerine geldiği	Ali Rıza Alaboyun
Yerine gelen	Fatih Dönmez
Türkiye Büyük Millet Meclisi 25., 26. ve 27. Dönem Milletvekili
Görev süresi 7 Haziran 2015 - 10 Temmuz 2018
Seçim bölgesi	Haziran 2015 - İstanbul Kasım 2015 - İstanbul 2018 - İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum	21 Şubat 1978 (46 yaşında) İstanbul
Partisi	Adalet ve Kalkınma Partisi (2015-günümüz)
Evlilik(ler)	Esra Erdoğan (e. 2004)
Akraba(lar)	Serhat Albayrak (ağabeyi) Recep Tayyip Erdoğan (kayınbabası) Sadık Albayrak (babası) Kıymet Albayrak (annesi) Havva Albayrak (babaannesi) Emine Erdoğan (kayınvalidesi)
Çocuk(lar)	4
Bitirdiği okul	İstanbul Üniversitesi Pace Üniversitesi Kadir Has Üniversitesi
Mesleği	İş insanı, siyasetçi, köşe yazarı, akademisyen

Berat Albayrak (d. 21 Şubat 1978; İstanbul), Türk iş insanı ve siyasetçidir.

2015'ten 2018'e kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve 2018'den 2020'ye kadar Hazine ve Maliye Bakanı olarak görev yaptı. Haziran 2015 ve Kasım 2015 genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul milletvekili oldu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kızı Esra Erdoğan ile evlidir.

Berat Albayrak, 21 Şubat 1978'de İstanbul'da doğdu. Babasının adı Sadık, annesinin adı Kıymet'tir. Aslen Dernekpazarı/Trabzonludur. İlk öğrenimini Fındıkzade ilkokulunda, orta öğrenimini Fatih Erkek Lisesi'nde tamamladı. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük kızı Esra Albayrak ile 2004 yılında evlenmiş olan Berat Albayrak, 3 erkek (Ahmet Akif d. 2006, Sadık Eymen d. 2015,Hamza Salih d. 2020) ve 1 kız (Emine Mahinur d. 2009) olmak üzere dört çocuk babasıdır.

İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme bölümünden 1999 yılında mezun olduktan sonra 2004 yılında New York'taki Pace Üniversitesi Lubin School of Business'ta finans üzerine yüksek lisans yaptı. 2011 yılında Kadir Has Üniversitesi bankacılık ve finans bölümünde 'Elektrik enerjisi üretiminde yenilenebilir enerji kaynakları ve finansmanı' başlıklı teziyle de doktora derecesi aldı^[1].

Profesyonel ilk iş hayatına 1996 yılında başladı.1999 yılında Çalık Holding bünyesinde görev aldı. 2002-2006 yılları arasında şirketin Amerika Birleşik Devletleri ofisinde finans direktörlüğü yaptı. 2006 yılında ABD'den Türkiye'ye dönen Albayrak, önce mali işler genel müdür yardımcısı oldu daha sonrasında 2007 yılında ise genel müdürlük görevini üstlendi.^[2] 2007 yılında yaklaşık 1 milyar $ talep ile 200 milyon $'lık Türkiye'deki ilk holding Euro Bond ihraç sürecini yönetti. 2008 yılında FAVÖK değerinin 34 katı satış bedeli ile Türkiye'deki en yüksek yurtdışı şirket satışını gerçekleştirdi. 2007-2008 yıllarında Türkiye'ye yaklaşık 1 milyar $ tutarında doğrudan yabancı yatırım sağlanmasına katkıda bulundu. 2013 yılı sonunda özel sektörden ayrılan Berat Albayrak, Sabah Gazetesi'nde yazar olarak görev aldı.^[3] Aynı dönemde Marmara Üniversitesi'nde Bankacılık ve Finansman alanında ders verdi. Ayrıca birçok sivil toplum kuruluşunda çeşitli görevler üstlendi.

7 Haziran 2015 seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girdi. 12 Eylül 2015 te gerçekleşen Ak Parti 5.Olağan Kongresi'nde, MKYK (Merkez Karar ve Yönetim Kurulu) listesinde görev üstlendi. 1 Kasım 2015 genel seçimleri sonrasında kurulan 64. hükûmette Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanı oldu.^[4][5] Aynı şekilde 65. hükûmette de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevine devam etti. 21 Mayıs 2017 de gerçekleşen Ak Parti 3.Olağanüstü Kongresinde, bir kez daha MKYK (Merkez Karar ve Yönetim Kurulu) listesinde görev aldı. 2017 Anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi sonrasında gerçekleştirilen 2018 genel seçimlerinin ardından 66.Hükûmette, başkanlık sisteminin ilk kabinesinde Hazine ve Maliye bakanlığı görevine başladı.^[6] 12 Eylül 2018 tarihinde Türkiye Varlık Fonu'nun başkan vekili oldu.^[7] 2 Ekim 2018 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararıyla Savunma Sanayii İcra Komitesi'nde görev aldı.^[8]

Albayrak, 15 Temmuz 2018 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararıyla YAŞ (Yüksek Askeri Şura) üyesi olarak seçildi. 8 Kasım 2020 tarihinde sağlık sorunları nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığı görevinden istifa etti.

Petrol arama çalışmaları kapsamında, Şemdinli, Cizre, Van ve Siirt konumlarını da kapsayan geniş bir bölgede Türkiye'de ilk kez uçakla gravite manyetik veri toplama işlemi uygulandı, aynı zaman zarfında Türkiye'nin ilk derin sondajı Hakkâri Çukurca'da 4.500 metre derinlikte yine bu dönemde gerçekleştirildi, O gün atılan adımlar neticesinde hâlihazırda Şırnak/Gabar'da Türkiye Petrolleri A.O günde 60 bin varil petrol üreten bir şirket haline geldi. (Aynı saha için günlük 100.000 varil üretimi hedefine yakın zamanda ulaşılacağı belirtilmektedir.)^[9]

Berat Albayrak, Yavuz, Kanuni sondaj gemilerini ülke envanterine dâhil etti. Türkiye'nin ilk sondaj gemisi Fatih, Karadeniz'de toplamda 710 milyar m3 lük tarihi bir keşif gerçekleştirdi. Toplam saha rezerv değerinin 1 trilyon Amerikan doları olduğu düşünüldüğünde bu kaynak Türkiye'nin toplamda 4 yıllık ihracatına karşılık gelmektedir.^[10]

4800 MW Kurulu güç kapasiteli ve yılda 35 milyar kWh elektrik üretimi ile Türkiye'nin elektrik enerjisi ihtiyacının %10'unu tek başına karşılayacak olup, 20 milyar dolarlık yatırım bedeli ile cumhuriyet tarihinin en büyük projesi olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin 2018'de temeli Berat Albayrak döneminde atıldı. Yapımı halen devam etmektedir.^[11]

Azerbaycan gazını Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya'ya ulaştıran 3.500 kilometrelik Güney Gaz Koridoru olan TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı); 16 milyar metre küp gazın, 6 milyar metre küpünü Türkiye'nin kullanımına(Türkiye ihtiyacının %12'si), kalan 10 milyar metre küpünü de Avrupa'ya ihraç eden bir proje olarak yine bu dönemde hayata geçirildi.^[12]

Türkiye'nin; daha önceleri "Batı Akımı" ile 4 farklı ülkenin transit dağıtımı üzerinden Rusya'dan tedarik ettiği doğalgazın güzergâhına alternatif olarak projelendirdiği ve Rusya ile karşılıklı anlaşma imzalayıp devreye aldığı Türk Akımı (Turkish Stream) projesi Albayrak öncülüğünde hayata geçirildi ve Türkiye dağıtıcı rolünü üstlendi.^[13]

Yeni Bor Stratejisi kapsamında, bor madeninin Türkiye'de işletilip katma değerli hale getirilip savunma sanayi ihtiyaçlarında kullanılmak üzere 2018 yılında temeli atılan Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi 19 Mart 2023 yılında faaliyetine başladı.^[14]

Milli Enerji ve Maden Stratejisi çerçevesinde yenilebilir enerjide 10.000 MW rüzgâr ve 10.000 MW güneş enerjisi tesislerinin planlanması ve projelendirilmesi bu dönemde yapıldı ve büyük bir bölümü hayata geçirildi. "Akıllı Kömür Kullanımı Dönemi" stratejisi kapsamında başlatılan arama ve sondaj faaliyetleri ile ekonomik değeri 200 Milyar doların üzerinde olan 5 milyar ton ilave kömür rezervi Albayrak döneminde milli enerji envanterine dâhil edildi.^[15]

Enflasyonla mücadelede para ve maliye politikaları arasında uyguladığı reformlar ile %25'ler seviyesinde devraldığı enflasyonu bir yıl içerisinde tek hanelere indirdi. Covid-19 dönemindeki zorlu koşullara rağmen enflasyonu %11'ler seviyesinde tuttu. Göreve geldiğinde 57 milyar dolar seviyesinde olan cari açığı, bir yıl içerisinde kapattı. 2019 yılı genelinde Türkiye ekonomisi 5,3 milyar dolar cari fazla verdi.^[16]

2020 yılında kamu bankaları aracılığıyla tarihinin en uzun vadeli ve en düşük konut kredi oranıyla (%0.49), alt ve orta gelir grubundaki yüz binlerce insan konut sahibi oldu.^[17]

Berat Albayrak dönemi, Türkiye'nin en stratejik hamlelerinden biri yurtdışındaki altın rezervlerini ülkeye taşımak oldu. ABD, İsviçre ve İngiltere'de tutulan yaklaşık 350 ton altın Türkiye'ye getirildi.^[18]

Merkez Bankası altın rezervi 2018 yılı sonu itibarı ile 488,9 ton iken^[19], yurtdışında olan altınların geri getirilmesi ile birlikte 2019 yılı sonu itibarı ile 556 ton^[20] ve 2020 yılı sonu itibarı ile ise 719,2 tona^[21] ulaştı. Bakanlık görevine başlamadan önce Haziran 2018'deki merkez bankası rezervi 98,4 milyar dolar iken, görevi bıraktığı Kasım 2020 tarihinde ise; pandemi şartları vesilesiyle 85,2 milyar dolar oldu. Türkiye ekonomisi, 2020'de elde ettiği yüzde 1,8'lik büyüme performansıyla yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınına rağmen bu alanda pozitif ayrışmayı başardı. Bütün dünya ülkelerinin küçüldüğü bu pandemi yılında Türkiye, verisi açıklanan G20 üyesi ülkeler arasında Çin'in ardından büyüme kaydeden ikinci ülke oldu.^[22] Merkez Bankası Politika Faizi bu dönemde %8,25 ‘e kadar geriledi.^[23] Ayrıca bakanlığı döneminde Merkez Bankası 165 milyar TL'nin üzerinde (yaklaşık 30 milyar Amerikan doları) kar elde etti.

Uluslararası sermaye piyasaları hakkında periyodik olarak piyasa değerlendirmesi, rapor, makale, röportaj gibi şekilde yayınlar hazırlayan yayımcı kuruluşlardan biri olan Global Capital (eski adıyla Euroweek), Hazine ve Maliye Bakanlığının borç yönetimi birimini, "Dünyada Yılın Kamu Borcu Yönetim Ofisi" seçti.^[24]

Gazeteci Ali Çağatay, daha önce Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yapan Berat Albayrak ile mevcut Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in "Berat Albayrak, hatalarıyla birlikte söylemek gerekirse enflasyon ve cari açık konusunda Mehmet Şimşek'e göre daha başarılıydı" şeklinde yaptığı açıklama ile icraatlarını kıyaslamıştır.^[25]

Hazine ve Maliye Bakanlığı döneminde Albayrak Oval Ofis'te ABD Başkanı Trump ile görüştü. Görüşmede S-400, bölgesel konular ve iki ülke arasındaki ticaret hacmi ele alındı.^[26] Ayrıca 2024 ABD başkanlık seçimleri ile ilgili Orta Doğu ve Kuzey Afrika'yı kapsayan İngiltere merkezli yayın yapan Middle East Eye haber sitesi, "Berat Albayrak'ın, Donald Trump ve Trump'ın damadı Jared Kushner ile ilişkilerinin iyi olduğunu ve bu ilişkinin Türkiye-ABD önem arz ettiğini" açıkladı.^[27]

Berat Albayrak, 2018 yılında bakanlık görevine getirildiğinden itibaren çeşitli eleştirilerle karşı karşıya kaldı. Albayrak'ın hazine ve maliye bakanı olarak atanmasının finans çevrelerini tedirgin ettiği ve bir siyasinin elinde çok fazla güç toplanmasına yönelik endişeleri artırdığı yönünde yorumlar yapıldı.^[28][29]

Türkiye hakkında eleştirileriyle bilinen Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi, Eylül 2018 tarihinde "Türkiye, kur krizini Berat Albayrak ile atlattı, küresel yatırımcıları kazanmaya devam ediyor" başlıklı yayınladığı makale ile global ekonomistler tarafından şaşkınlıkla karşılandı.^[30] Frankfurter Allgemeine gazetesinin bu haberi, uluslararası basında büyük etki yarattı.^[31]

Hammadde değer zincirinin tamamını kapsayan 300 ortak kuruluşuyla en büyük ve en aktif hammadde bilgi ve yenilik ağı olan ve Türkiye'de bölgelerarası merkez kurmak üzere stratejik bir ortaklık kuran EIT RawMaterials, TETHYS Türkiye'de Bölgelerarası Merkezi açılışında, TETHYS Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Leyla Keser Berber, "Türkiye'de kritik malzemelerle ilgili stratejimiz ve yol haritamız yeşil kitap ile dizayn edildi.^[32] Bu kitap eski Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak tarafından hazırlandı. Çığır açan mirası, bizlere bıraktığı için teşekkür ederim." açıklamasında bulundu.^[33][34]

Aslı Baykal'ın paylaşımı

Eski CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın kızı Aslı Baykal sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımda, "Berat Albayrak'ın Türkiye'nin önüne çok büyük bir yol açtığını ve vizyon sahibi insanlar ancak ülkemizi ileri götürebilir" şeklinde yaptığı açıklama, CHP'li siyasetçiler tarafından olumlu karşılandı.^[35][36]

Berat Albayrak'ın, Kanal İstanbul güzergâhında, yaklaşık 13 dönüm arazi satın aldığı, bu satın almanın projenin duyurulduğu 2011 yılından bir yıl sonra gerçekleştiği yönünde bir haber Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı. "Damat işi biliyor" başlığıyla yayımlanan haberde, şu anda tarla olarak görünen arazinin çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından Kanal İstanbul için hazırlanan nazım planında "konut alanı" sınırları içinde kaldığı da belirtildi.^[37] Haberi yapan Cumhuriyet muhabiri Hazal Ocak hakkında da "kamu görevlisine hakaret" iddiasıyla soruşturma başlatıldı.^[38]

Berat Albayrak, Trabzon ziyareti sırasında Trabzonspor'un yeni sezon forması hediye edilince, "Yalnız bu forma 2010-2011 sezonunun formalarıymış. Yani şampiyon sezonun formaları!" dedi.^[39] Fenerbahçe taraftarları, Berat Albayrak'ın 2016'da yaptığı bir konuşmada, "Trabzonsporlu beş bakanımız var. Bizi bilenler biliyor. Perdenin arkasında Trabzon ve Trabzonspor için ne kadar uğraştığımız biliniyor" demesini, siyaset ve futbol dünyası arasındaki bağlamında yorumladı. Berat Albayrak'ın kardeşi Serhat Albayrak'ın başında bulunduğu Turkuvaz Medya Grubu'na ait A Haber ve A Spor kanallarının sürekli yayın yaptığını ileri süren taraftarlar, maçlarda "A Spor dışarı!" sloganları atmaya başladı.^[40] Berat Albayrak'ın babası Sadık Albayrak'ın 2017'de Trabzonspor divan kurulu toplantısında “Soruyorum şimdi yönetimdekilere, bu stadı size kim yaptırdı? Bu reklamı size kim aldı? Hiç kimse size kredi vermezken milli bankalardan yeni kredi aldınız, nereye harcadınız?" dediği bir video da yeniden gündeme geldi.

Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük kızı Esra Erdoğan ile evli olan Berat Albayrak, dört çocuk babasıdır.^[41]

Berat Albayrak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı dönemlerinde görev süresi boyunca kendisi tarafından ortaya konulan ekonomik yaklaşımların ve uygulanan politikaların verimlilik boyutuyla ilgili çalışmalar örnekler ve grafiklerle desteklenerek hazırlanan Burası Çok Önemli başlıklı kitabı yazmıştır.

• Çalık Holding resmî sitesindeki biyografisi17 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.