Bjeduğ lehçesi (Batı Çerkesçe Бжъэдыгъубзэ) (Doğu Çerkesçe Бжьэдыгъубзэ), Rusya Federasyonuna bağlı Adigey Cumhuriyetinin Kuban Nehri boyunda ve Türkiye'de Çanakkale ilinin Biga ilçesinde yaşayan Bjeduğlar tarafından konuşulan bir Batı Çerkesçe lehçesidir.
Çemguy lehçesindeki [tsʷ] Bjeduğ, Şapsığ ve Abzeh diyalektlerinde [tɕʷ] (<чу>) sesine dönüşmüştür. Doğu Çerkesçede ise ise [v] (<в>) sesine dönüşmüştür.
- Bjeduğ lehçesindeki [ʃsʷ] (<шъ>) diğer lehçelerde [s] (<с>) olmuştur:
- Bjeduğ lehçesindeki [ʃsʷ] (<шъу>) diğer lehçelerde [ɕʷ] (<шъу>) olmuştur:
- Bjeduğ lehçesindeki [j] (<й>) diğer lehçelerde [ɕ] (<щ>) veya [ʑ] (<жь>) olmuştur:
Bjeduğ lehçelesinden araç durumu için kullanılan sonek -мджэ (-md͡ʒa) or -джэ (-d͡ʒa)'dir. Fakat Abzah lehçesi ve Doğu Çerkesçede -мкӏэ (-mt͡ʃa) or -кӏэ (-t͡ʃa) olarak kullanılır. Şapsığ lehçesi ve bazı Doğu Çerkesçe lehçelerindeise -мгьэ (-mɡʲa) or -гьэ (-gʲa). (Örnek: Uzunyayla Kabardey lehçesi, Kahramanmaraş Kabardey diyalekti)
Anlamı | Şapsığ | Çoğu lehçede | Bjeduğ |
Kiril | IPA | Kiril | IPA | Kiril | IPA |
Çerkesçe ile (onu kullanarak) | адыгэбзэгьэ | aːdəɣabzagʲa | адыгэбзэкӀэ | aːdəɣabzat͡ʃa | адыгэбзэджэ | aːdəɣabzad͡ʒa |
kalem ile (onu kullanarak) | къэлэмымгьэ | qalaməmgʲa | къэлэмымкIэ | qalaməmt͡ʃa | къэлэмымджэ | qalaməmd͡ʒa |
Gelecek zaman eki ~эщт (~aɕt)'tir ve bazı durumlarda ~ыщт (~əɕt) olarak kullanılır. Bjeduğ ve Şağsığ lehçelerinde gelecek zaman soneki ~т (~t) olarak kullanılır.
Kelime | Batı Çerkesçesi | Doğu Çerkesçesi |
Çemguy (Standart Batı Çerkesçe) | Bjeduğ veŞapsığ |
IPA | Kiril | IPA | Kiril | IPA | Kiril |
gideceğim | səkʷaɕt | сыкIощт | səkʷat | сыкIот | səkʷʼanəwɕ | сыкIуэнущ |
gideceksin | wəkʷaɕt | укIощт | wəkʷat | укIот | wəkʷʼanəwɕ | укIуэнущ |
gidecek | makʷaɕt | мэкIощт | makʷat | мэкIот | makʷʼanəwɕ | мэкIуэнущ |
gideceğiz | tʷəkʷaɕt | тыкIощт | ʂʷəkʷat | тыкIот | dəkʷʼanəwɕ | дыкIуэнущ |
gideceksiniz | ʂʷəkʷaɕt | шъукIощт | ʂʷəkʷat | шъукIот | fəkʷʼanəwɕ | фыкIуэнущ |
gidecekler | maːkʷatəɕx | макIощтых | maːkʷatəx | макIотых | maːkʷʼanəwɕ | якIуэнущ |
Adigece: Зэгорэм тыгъэжьымрэ тыгъэмрэ зынэкъокъугъэх анахь лъэшыр язэрымгъашIэу. А лъэхъан дэдэм тефэу зекIогорэ кIакIо техъуагъэу гъогум къэрыкIоу алъэгъугъ ыкIи рахъухьагъ тIумэ язэу гъогурыкIом икIакIо зыщэзгъэхэрыр анахь лъэшэу алъытэнэу. Ай дэй тыгъэжьым зэрыфэлъэкIэу къэпщэу къыригъэжьагъ. Ау ар нахь лъэшэу къепщы къэсми, гъогурыкIом кIакIом нахь зыкIоцIищахьытыгъэ. Ыужыпкъэм тыгъежьыр иморад ыужы икIыжьын фае хъугъэ.ЕтIуанэ тыгъэр къэпсыгъ, гъогурыкIор фабэ къэпагъ, ыкIи ай лъэпэтэу кIакIор зыщихыгъ. Аущтэу тыгъэжьым тыгъэр ей нахьыри нахьы зэрылъэшыр къэгурымэIомэ мэхъонэу хъугъэ.[1]