Dubai - Vikipedi

Dubai Emirliği ile karıştırılmamalıdır.
Dubai
إمارة دبي
Emirlik
Dubai bayrağı
Bayrak
Dubai arması
Arma
Dubai haritası
Dubai haritası
Kuruluş9 Haziran 1833
İngiltere'den bağımsızlığı2 Aralık 1971
Alt idari birimler
Liste
  • Cebel Ali
  • Hatta
  • El Huneyve
  • El Avir
  • Al Hajarain
  • Al Lusayli
  • Al Marqab
  • Al Faq
  • Hail
  • Assam
  • Ud al-Bayda
  • Al Malaiha
  • Al Madam
  • Margham
  • Urqub Juwayza
  • Al Qima
İdare
 • TürParlamenter monarşi
 • ŞeyhMuhammed bin Raşid El Maktum
Yüzölçümü
 • Toplam4115 km²
Nüfus
 (28 Kasım 2016)
 • Toplam2.672,849
 • Yoğunluk463.17/km²
Nüfus Yapısı 
(2005)[1]		% 53 Hint
 % 17 BAE'li
 % 13,3 Pakistanlı
 % 7,5 Bangladeşli
 % 2,5 Filipinli
 % 1,5 Sri Lankalı
 % 0,3 Amerikalı
 % 5,7 Diğer ülkelerden

Dubai (Arapça: دُبَيّ Dübeyy), Arap Yarımadası'nda Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan yedi emirlikten birisidir. Emirlik'in yönetim biçimini ve kapladığı tüm alanı ifade eden Dubai Emirliği'nden; Dubai Kenti tanımlaması ile ayırt edilir.

Dubai, 1900'lü yıllarda küçük bir balıkçı ve liman kasabasıydı. 1930'larda Dünya Genel Ekonomik Krizinin, Dubai İnci Piyasasını da etkileyerek çökmesine yol açmasından uzun bir süre sonra 1969'da Dubai'de petrol bulunarak ihraç edilmeye başlandı. Bölgeyi himayesinde bulunduran İngiltere 1968'de bölgeden çekileceğini açıkladı. İngiltere'nin bölgeden çekilmesinden sonra Dubai, 2 Aralık 1971'de Abu Dabi, Şarika, Acman, Füceyre ve Ummül Kayveyn emirlikleri monarşik bir federasyon yapılanması ile birleşerek Birleşik Arap Emirlikleri'ni kurdular. 1972'nin başlarında Resü'l-Hayme de diğer altı emirliğe katıldığında Birleşik Arap Emirlikleri'nin bugünkü yedi emirlikten müteşekkil yapısı oluştu. Bölgede petrolün bulunmasından sonra Dubai'nin geliri devamlı ve hızla yükseldi ve emirlik bir ticaret, alışveriş ve turizm kenti hâline geldi.

Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri'nin en yüksek nüfusuna ve Abu Dabi'den sonra ikinci en geniş yüz ölçümüne (4.114 km²) sahip emirliğidir.[2] Dubai ve Abu Dabi ülkenin yasama organı Federal Ulusal Konseyi içinde ulusal önem taşıyan kritik konularda veto etme hakkına sahip bulunan iki emirliğidir.[3] Dubai, Emirlikler'in kuzey kıyısında, Abu Dabi ve Şarika emirlikleri arasında yer almakta ve Şarika ve Acman ile birlikte Dubai-Şarika-Acman metropolitan alanını oluşturmaktadırlar.

Dubai'den ilk bahis 1095 ve bölgedeki ilk kaydedilen yerleşim 1799 tarihlidir. Dubai Şeyhliği 1833'te, şimdiki Suudi Arabistan'da bulunan, o günlerde İkinci Suudi Devletinde yaşamakta olan Şeyh Maktum bin Butti El-Maktum'un Beni Yas kabilesinden 800 kişi ile birlikte bugünkü Dubai Koyu'nun (Dubai Creek) bulunduğu yere yerleşmeleri ile Beni Yas'ın Ebu Falasa boyu tarafından kuruldu. 1892'de İngiltere'yle bir himaye anlaşması imzalamalarıyla bölge kontrolleri altında kaldı[4] ve 1971'de bağımsızlıklarını almalarından sonra yeni doğan Birleşik Arap Emirlikleri'ne katıldı. Stratejik coğrafi alanının, kenti önemli bir ticaret merkezi yapmasından önce 20. yüzyılın başlarında Dubai önemli bir bölgesel limana sahipti.

Bugün, Dubai Orta Doğu ve Basra Körfezi bölgesinde sürekli gelişen dünya çapında bir kent olarak ticari ve kültürel bir merkez, kozmopolit bir metropol kentidir.[5] Aynı zamanda yolcu ve kargo taşımacılığı bakımından taşımacılık merkezlerinden birisidir. Dubai ekonomisi tarihsel olarak petrol sanayisi üzerine kurulmuş olsa da, Emirlik batı tipi işletmecilik usulleriyle yürüttüğü turizm, havayolları, gayrimenkul işlemleri ve mali hizmetler alanında önemli gelir kalemlerini oluşturmuştur.[6][7][8]

Dubai son zamanlarda geniş ölçekli inşaat projeleri ve sportif karşılaşmaları ile dünyanın ilgisini çekmektedir. Dubai, aralarında dünyanın en yüksek binası olan Burç Dubai'nin de bulunduğu çok sayıda gökdelen ve yüksek binaları, iddialı bir proje olan insan yapımı Palmiye Adaları, otelleri ve bölgenin ve dünyanın en geniş ölçekli alışveriş merkezleriyle bir sembol durumuna gelmiştir. Palmiye Adaları; Palm Deyra, Palm Cumeyra ve Palm Cebel Ali olmak üzere üç ayrı adadan oluşmakta ve Palm Deyra ile Palm Cumeyra arasında Dünya Adacıkları yer almaktadır. Yükselen bu ekonomisiyle Güney Asya'dan bir iş gücünü çekmiştir.[9] Dubai emlak piyasası, dünya çapındaki 2008-2009 krizinin bir sonucu olarak 2008-2009'da önemli bir bozulma yaşadı.[10] Bununla birlikte, 2013 tarihli Oxford Bussiness Group tarafından düzenlenen bir rapor, Dubai'nin komşu emirliklerden gelen katkılarla tedrici bir iyileşme gösterdiğini belirtmektedir.[11]

2012 yılı verilerine göre, Dubai en pahalı kentler sıralamasında Orta Doğu'da birinci, dünya sıralamasında ise yirmi ikinci kenttir.[12][13] 2011'de Dubai, Amerikan danışma firması Mercer tarafından Orta Doğu'da yaşanabilecek en iyi kentlerden birisi olarak değerlendirilmiştir.[14]

2012'de Ekonomist Bilgi Toplama Ünitesi'nin indeksine göre, toplam 55,9 miktarla 40. sırada yer almıştır. Aynı firmanın 2013 yılı ekonomik araştırma raporunun, geleceğin rekabetçi kentleri sonucuna göre; Dubai 2025'te aynı indekste 23. sıraya yükselecektir.[15] Hintler Dubai emlak piyasasında en başta gelen yabancı yatırımcılar olmaktadır.[16]

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

1820'lerde Dubai, İngiliz tarihçiler tarafından El Vasl olarak adlandırılmaktaydı. BAE'nin kültürel tarihine veya Emirlikler'in oluşumuna ait olan az sayıda kayıt bulunmakta olup mevcut bilgilerin çoğu bölgenin geleneksel, folklor ve efsaneleri yazılı olmayan sözel anlatımlara dayanmaktadır. Bir BAE tarih ve kültür araştırmacısı Fedel Handhal'e göre Dubai sözcüğü, kayma anlamına gelen Yadub sözcüğünden türeyen Daba sözcüğünden gelmekte olabilir ve bu şekliyle Dubai Koyu'nun hafif akıntısına bir gönderme yapılmış olmasından ortaya çıkmış olabilir. Şair ve akademisyen Ahmed Muhammed Ubeyd, Dubai sözcüğünün kökünü aynı sözcüğe dayandırır ancak bir çekirge türü olan locust'tan geldiğini öne sürer.[17]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana Madde: Dubai'nin tarihi

Bir takım taştan yapılmış gereçler bulunmuş olsa da ancak birkaç yerleşim yeri bulunabildiğinden BAE'nin erken dönem sakinleri hakkında çok az şey bilinmektedir.[18] Bölgedeki yerleşim yerinin çoğu Doğu ve Batı dünyası arasında bir ticaret merkeziydi. MÖ 7.000 yıllarına ait antik Mangrov Bataklıklarının kalıntıları, Dubai İnternet Kenti yakınlarında yapılan kanalizasyon çalışmaları esnasında bulundu. Alan yaklaşık 5.000 yıl önce kıyı şeridinin karaya doğru çekilmesiyle birlikte kentin bugünkü kıyı şeridini oluşturan kumla kaplanmıştı.[18] [19] İslamiyet Öncesi dönemden 3. ve 4. yüzyıllara ait seramikler bulundu.[20] İslam' dan önce bu bölgede yaşayanlar Bajir (veya Bajar)' e tapınmaktaydılar.[20] Bizans, Yunan ve Sasani Pers imparatorlukları bu dönemde büyük bir güce ulaştılar, Sasaniler bölgenin büyük bir kısmını denetimleri altına aldılar. Bölgede İslam' ın yayılmasından sonra Doğu İslami Coğrafyasının Ümeyye Halifeliği güneydoğu Arabistan'ı ele geçirdiler ve Sasanileri buradan çıkardılar. El Cumeyra bölgesinde Dubai Müzesi tarafından yapılan kazılarda Ümeyyeler dönemine ait bazı eserler bulundu.[21]

Dubai'den bahis bulunan 1095 tarihli ilk kayıt, Endülüslü-Arap coğrafyacı Ebu Abdullah el-Bekri' nin Coğrafya Kitabı'nda yer almaktadır. Venedikli inci taciri Gaspero Balbi, 1580 yılında bölgeyi ziyaret etti ve Dubai'den bir inci toplayıcılığı alanı olması yönüyle bahsetti.[21] 1799'dan bu yana, bölgede Dubai adı ile bir kasaba bulunduğu bilinmektedir. 19. yüzyılın başlarında Bani Yas kabilesinden El Ebu Falasa kabilesi, 1833'e kadar önemli derecede Abu Dabi'ye bağımlı kalan Dubai kasabasını kurdular.[22] 8 Ocak 1820'de Dubai Şeyhi bölgedeki diğer şeyher ile birlikte Denizlerde Genel Barış Antlaşması'nı imzaladılar.[18] 1853 yılında İngiltere ile Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasıyla bölgeye İngilizler tarafından “Ateşkes Kıyısı” adı verildi.[23] 1833'te Beni Yas kabilesi El Falasi neslinden gelen El Maktum hanedanı Abu Dabi'nin güneybatısında Liva Vahası'nda bulunan yurtlarını bir kabile içi anlaşmazlık sonrası terk ettiler ve Dubai'nin kontrolünü bir direnme olmaksızın Ebu Falasa kabilesinden aldılar.[22]

Fransa, Almanya ve Rusya'nın Basra Körfeziyle artan ilgisine karşı olarak 1892 tarihli bir antlaşma ile Dubai İngiltere korumasına girdi.[22] 1800'lü yıllarda kasabayı iki büyük felaket etkiledi. Birincisi, 1841'de ortaya çıkan çiçek salgını Bur Dubai'de ortaya çıktı ve burada yaşayanların doğu yönündeki Deyra'ya taşınmasına yol açtı. Ardından, 1894'te, Deyra' da başlayan yangın evlerin birçoğunu yok etti.[24] Bununla birlikte, kasabanın coğrafi alanı dünyanın her yanından tacir ve iş sahiplerini bölgeye çekmeye devam etti. Dubai Emiri, yabancı tacirleri bölgeye çekmekte kararlı idi ve bu nedenle ticari vergi miktarlarını düşürdü. Fars tacirleri doğal olarak karşı kıyılarındaki Arap ülkesine yöneldiler ve nihayet Dubai'ye yerleştiler. Lingah ile bugün Dubai Koyu'nda hâlen görülebilen dhov tekneleriyle ticaret yapmaya devam ettiler ve bölgelerine İran'daki Bastak bölgesinden geldiklerinden dolayı Bastakiya adını verdiler.[24][25]

Dubai'nin İran'a coğrafi yakınlığı onu önemli bir ticari bölge yaptı. Dubai kasabası, yabancı tacirler için özellikle de İran'lılar için önemli bir liman oldu, nihayet bunlardan birçoğu kasabaya yerleştiler. 20. yüzyılın başlarında Dubai önemli ve işlek bir limana sahipti. Dubai 1930'lara kadar inci ihracatı ile tanındı; inci ticareti I. Dünya Savaşıyla ve takip eden 1930 Ekonomik Kriziyle birlikte onarılmaz bir hasar aldı. İnci ticareti sektörünün çökmesiyle Dubai derin bir ekonomik krize girdi ve ortaya çıkan açlık sonucu birçok sakin Basra Körfezi'nin diğer bölgelerine göç ettiler.[18]

Dubai'de gece manzarası, Şeyh Zayid Caddesi, Dubai.
1960'larda El Ras bölgesi, Deyra, Dubai.

2 Aralık 1971'de Dubai, İngiltere'nin himayesinin ardından diğer emirliklerle birlikte Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturdular.[26] 1973'te, Dubai diğer emirliklerle birlikte ortak para birimi olarak belirlenen BAE Dirhemi para birimini kabul etti. Katar ve Bahreyn bağımsız devletler olarak kalmayı tercih ettiler. 1973'te, Katar ortak para biriminden ayrıldı ve BAE Dirhemi Emirliklerde piyasaya sürüldü.

1970'ler boyunca, petrol ve ticaretten elde ettiği gelirler ile büyümeye başladı ve aynı zamanlarda Lübnan Savaşı nedeniyle ülkeye gelenlerin oluşturduğu bir göçmen akını yaşadı.[27] Cebel Ali Limanı 1979'da kuruldu. Yabancı şirketlere sınırsız ithalat ve ihracat olanakları sunan Cebel Ali Gümrüksüz Bölgesi (JAFZA) liman etrafında 1985 yılında oluşturuldu.[28]

1990 Körfez Savaşı kent üzerinde olumsuz etki oluşturdu. Sermaye yatırımcıları paralarını geri aldılar ve tacirler ticaretten çekildiler ama sonuç olarak kent değişen politik iklimle uyuşarak gelişimini geri kazandı. 1990'ların sonunda, ilk önce Kuveyt Körfez Savaşı esnasında, ardından Bahreyn Şia karışıklıkları esnasında işlerini Dubai'ye naklettiler.[25] Dubai, Körfez Savaşında ve 2003 Irak' ın İşgalinde müttefiklere Cebel Ali Gümrüksüz Bölgesinde yakıt ikmal üsleri tedarik etti. Irak Savaşı'nın ardından yüksek miktarda artan petrol fiyatları Dubai Emirliğini ticaret ve turizme odaklanmaya devam etmesine sevk etti.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Zaman aralıklı çekilen fotoğraflar ile oluşturulmuş bu video klibi Dubai'nin 2000 ve 2011 yılları arasında ne denli hızla geliştiğini ve büyüdüğünü göstermektedir. Çorak çöl taba rengiyle, bitki örtüsü kırmızıyla, su siyahla ve kent alanı gümüş rengiyle gösterilmektedir.
Dubai ayrıntılı kent haritası.
Dubai Çölü Görünümü
Dubai-Şarika-Acman metropolitan alanı gece görünümü

Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri' nin Basra Körfezi kıyısında, kabaca 16 m. rakımda ve deniz seviyesinde bulunmaktadır. Dubai Emirliği, güneyinde Abu Dabi Emirliği, kuzeydoğusunda Şarika Emirliği ve güneydoğusunda Umman Sultanlığı ile sınırlara sahiptir. Hatta, Emirliğin Umman sınırları içerisinde bulunan toprak parçası olup üç yönü Umman ile batısında Acman ve kuzeyinde Reis el-Hayme ile çevrilidir. Basra Körfezi emirliğin batı kıyısında bulunur. Dubai, 25°16′11″N 55°18′34″E / 25.2697°K 55.3095°D / 25.2697; 55.3095 koordinatlarındadır ve başlangıçtaki 1500 km²'lik alanın denizin doldurulması ile elde edilen fazlalıklar ile birlikte 1588 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Dubai, arkasında bulunan Arap Çölü'ne bitişiktir. Dubai, BAE' nin güney yönündeki kısımdan oldukça farklı bir görünüme sahip olmakla birlikte birçok Dubai manzarasında kumlu çöl görünümleri ortaya çıkmaktadır.[29] Kum çok miktarda ezilmiş midye kabuğu ve mercan parçalarıdan oluşur, temiz ve açık renktedir. Kentin doğusu, tuz tortulu kıyı düzlükleri Sabha (Sabkha) olarak bilinir, hareketli kum tepecikleri arasından kuzeydoğu yönüne geçit verir. Daha uzak doğu yönünde daha geniş kum tepecikleri büyür ve demir oksitlenmesinin neden olduğu kırmızı rengi almaya başlar.

Düz kum çölü, Umman ve Hatta ile Dubai sınırınca uzanan Batı Hacar Dağları'na doğru yol verir. Batı Hacar dağları; bazı yerlerde 1.300 m. yüksekliğe ulaşmakla birlikte kurak, sarp ve parça parça bir görünümdedir. Dubai'de, dibi geniş yük gemilerinin geçişi için temizlenmekte olan doğal Dubai Koyu (Creek) bulunmasına rağmen doğal bir ırmak veya vaha bulunmamaktadır. Dubai'de, Batı Hacar Dağları içinde canlıların su ihtiyaçlarını karşıladıkları çok sayıda gölcük ve geçitler bulunmaktadır. Dubai'nin güney bölgesi geniş kum tepeleri ile kaplıdır ve nihayet Boş Mahalle adı verilen çöl alanına kadar uzanır. Sismik bakımdan Dubai oldukça sabit bir zemine sahip olmakla birlikte en yakın sismik alan, 200 km uzaklıktaki Zagros Fayı'dır ve Dubai'ye etkisi bulunmamaktadır.[30] Uzmanlar bölgede bir tsunami görülesinin küçük olasılık olduğunu, Basra Körfezi sularının bir tsunami tetiklemeye yetecek kadar derin olmadığını tahmin etmektedirler.[30]

Kenti çevreleyen çöl yaban otları ve ender hurma ağaçlarını barındırır. Kentin Batı El Hacar Dağları yakınlarındaki düz ovalarda akasya ve ghaf ağaçları yetişirken doğusunda Sabha ovalıklarında çöl sümbülü yetişir. Hurma palmiyesi ve Neem Ağacı ve ithal edilen okaliptüs gibi ağaçların yanı sıra çok sayıda bölgeye özgü ağaç türü Dubai doğal parklarında yetiştirilmektedir. Hubara Kuşu, Çizgili Sırtlan, Karakulak, Çöl Tilkisi, şahin ve Arap Afrika Antilobu Dubai çölünde rastlanan canlılardır. Dubai, Avrupa, Asya ve Afrika arasında kalan bir göç yoludur. 320'den fazla kuş türü ilkbahar ve sonbahar aylarında Dubai' den geçer. Dubai suları aralarında en bilineni olan Hamur da bulunmak üzere 300'den fazla balık türüne ev sahipliği yapmaktadır. Tipik Dubai deniz yaşamı tropikal balık türleri, denizanaları, mercanlar, dugonglar, yunuslar, balinalar ve köpekbalıklarını barındırmaktadır. Aralarında tehlikeli türler olarak nitelenen Hawksbill Kaplumbağası ve Yeşil Kaplumbağa'nın da bulunduğu birçok çeşit kaplumbağa cinsi bölgede görülebilmektedir.[31][32]

Dubai Koyu kentin kuzeydoğu-güneybatı yönü boyunca uzanır. Kentin doğu bölümünde Deyra bölgesi yer alır doğu yönünde Şarika Emirliği, güney yönünde ise El Avir ile sınırlıdır. Palm Deyra adı ile bilinen yapay palmiye adası Deyra'nın kuzey yönünde Basra Körfezi içinde bulunmaktadır. Dubai Uluslararası Havalimanı Deyra'nın güney yönündedir. Birçok Dubai gayrimenkul şirketi Dubai Koyu'nun batı yakasında, Cumeyra kıyı şeridinde bulunmaktadır. Port Raşid, Cebel Ali, Burç El Arap, Palm Cumeyra ve İş Körfezi gibi konu tabanlı çok sayıda gümrüksüz bölge bu mıntıkada yer almaktadır.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai sıcak çöl iklimine sahiptir. Dubai'de yazlar ortalama 42 °C yükseklikte çok sıcak, rüzgârlı ve nemli olup geceleri 29 °C'ye kadar düşer. Yıl boyunca neredeyse tüm günleri güneşlidir. Kışları ortalama 23 °C sıcaklığa sahip olup geceleri 14 °C'ye kadar düşer. Yağış, son birkaç on yıldır artmakla birlikte yıllık 250 mm²' dir.[33] Dubai yazları sıcaklığının yanı sıra aşırı yüksek nem oranına sahip olması ile bilinir.[34]


 Dubai iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 31,6 37,5 41,3 43,5 47,0 46,7 49,0 48,7 45,1 42,0 41,0 35,5 49,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 24,0 25,4 28,2 32,9 37,6 39,5 40,8 41,3 38,9 35,4 30,5 26,2 33,4
Ortalama sıcaklık (°C) 19 20 22,5 26 30,5 33 34,5 35,5 32,5 29 24,5 21 27,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 14,3 15,4 17,6 20,8 24,6 27,2 29,9 30,2 27,5 23,9 19,9 16,3 22,3
En düşük sıcaklık (°C) 6,1 6,9 9,0 13,4 15,1 18,2 20,4 23,1 16,5 15,0 11,8 8,2 6,1
Ortalama yağış (mm) 18,8 25,0 22,1 7,2 0,4 0,0 0,8 0,0 0,0 1,1 2,7 16,2 94,3
Kaynak: Dubai Meteoroloji Bürosu[35] climatebase.ru (extremes, sun),[36], NOAA (humidity, 1974-1991)[37]



Yönetim ve politika

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai Hükûmeti anayasal monarşi çerçevesinde işletilmekte ve 1833'ten beri El Maktum ailesi tarafından yönetilmektedir. Şimdiki yöneticisi Şeyh Muhammed Raşid El Maktum aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri Başkan Yardımcısı, Başbakanı ve Üst Konsey Birliği üyesidir. Dubai, BAE üst federal yasama organı olan Federal Ulusal Konseyine iki devrelik dönem için sekiz üye atamaktadır.[38]

Dubai Belediyesi, 1954'te kent planlaması, vatandaş hizmetleri ve yerel tesislerin bakım masrafları ile ilgilenmek üzere Raşid bin Said El Maktum tarafından kuruldu.[39] DB, Dubai delege yönetici Hamdan bin Raşid El Maktum'un başkanlığında yönetildi. Dubai Belediyesi, Yol Departmanı, Planlama ve Etüt Departmanı, Çevre ve Kamu Sağlığı Departmanı ve Mali İşler Departmanlarını bünyesinde barındırmaktadır. 2001'de Dubai Belediyesi 40 adet hizmet alanının elektronik ortamda internet sitesi dubai.ae 23 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. üzerinden sürdürülmesi için çalışma başlattı. Bu tasarıya uygun olarak on üç hizmet türü Ekim 2001'de oluşturuldu. Diğer hizmet birimlerinin gelecekte uygulamaya geçilmesi planlandı.[40] Dubai Belediyesi, aynı zamanda sağlıklı hâle getirme hizmetleri ve kanalizasyon altyapı hizmetlerinin yürütülmesi işlerinde de görevli bulunmaktadır.[41]

Yasal sistem ve kolluk güçleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai Polis Gücü, 1956'da Naif semtinde, bütün bir emirlik sınırları içinde kolluk gücü görevlisi olarak ve Şeyh Muhammed bin Raşid El Maktum' un komutasına doğrudan bağlı olarak kuruldu.

Sadece Dubai ve Resü'l-Hayme emirlikleri Birleşik Arap Emirlikleri federal yargı sistemine bağlı olmayan iki emirliktir.[42]

Dubai Emirliğinin yargı mahkemeleri;

1- Birinci Derece Mahkemeler;

  • 1.1 Sivil Mahkeme: Bütün sivil vatandaş davalarına,
  • 1.2 Ceza Mahkemesi: Polis şikayetlerinden gelen davalara,
  • 1.3 Şeriat Mahkemesi: Müslüman nüfus arasındaki davalara bakar. Müslüman olmayanların davaları şeriat mahkemesinde görülmez.

2- Temyiz Mahkemesi

3- İptal Mahkemesi: Emirliğin en üst derece mahkemesidir ve sadece yasa konularındaki anlaşmazlıklar yönünden incelemeler yapar.[43]

Dubai Karayolu ve Taşımacılık Otoritesi (RTA) kent nüfusunun trafik kurallarını takip etmesi ve iyi düzenlenmiş bir sistem yürütmesi için düzenlenmiştir. Dubai polisinin internet sitesinde de belirtildiği üzere ağır para cezaları ve bir dizi para cezaları listesi bulunmaktadır. Herhangi bir kişi internet ortamında kendisine yazılmış cezayı kontrol edebilmekte ve aynı ortamdan ödemesini gerçekleştirebilmektedir.[44]

Düşük suç oranı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai birçok önemli araştırma kurumu tarafından dünyanın en güvenli kenti olarak gösterilmiştir. Güçlü kolluk kuvvetleri ve yasalar ve ihtiyatlı polis gücü Emirliklerde suç oranının düşük seviyede olmasında önemli yer tutmaktadır.[45]

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Nüfus
1822 1.200[46]
1900 10.000[47]
1930 20.000[48]
1940 38.000[46]
1954 20.000[46]
1960 40.000[49]
1968 58.971[50]
1975 183.000[51]
1985 370.800[52]
1995 674.000[52]
2005 1.204.000
2009 1.771.000

Göçmenler ve diller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai İstatistik Merkezi tarafından elde edilen bilgilere göre, Emirliğin 2009 yılına göre toplam nüfusu 1.771.000 olup bunlardan 1.370.000 kişi erkek, 401.000 kişisi kadındır.[53] Nüfusun cinsiyetler arasındaki göze çarpan biçimde orantısızlığı ülkeye çalışmak üzere gelen yüksek miktarda göçmen nüfusu bulundurmasından kaynaklanmaktadır. Bölge 1.287.5 km² alan üzerinde bulunmaktadır. Nüfus yoğunluğu ise 408.18/km² ile ülke geneline göre sekiz kat yüksektir. Dubai, bölgenin ikinci en pahalı kentidir ve dünyanın en pahalı kentleri sıralamasında 20.' dir.[54]

2005 yılı verilerine göre, %17'si yerel Arap (Emirati) olup geri kalan nüfusu farklı ülke vatandaşı olan göçmenlerden oluşmaktadır. Göçmen nüfusun ise yaklaşık olarak %85' ini (BAE toplam nüfusunun %71' ini) Asyalılar; en başta %51 ile Hindistanlılar ve %16 ile Pakistanlılar, %9 Bangladeşliler ve %3'ünü Filipinliler oluşturmaktadır. Ayrıca yaklaşık 30.000 kişiyle Somalililer ve diğer ülkelerden göçmenler bulunmaktadır.[1][55] Nüfusun yaklaşık dörtte birinin İran kökenli olduğu da belirtilmektedir.[56] Ek olarak nüfusun çoğunluğu Asyalılardan oluşan %16' sının (ya da 288.000 kişi) BAE' nde müşterek işçi barınma alanlarında yaşamakta olduğu belirtilmektedir.[57] Dubai' de yaklaşık olarak 100.000 İngiliz göçmen diğer Avrupalılara göre büyük bir farkla daha çok sayıda bulunmaktadır.[58] Emirlikteki yaş ortalaması 27' dir. 2005 yılına göre kaba doğum oranı %13,6 ve kaba ölüm oranı %1' dir.[59]

Birleşik Arap Emirliklerinde ulusal ve resmî dil Arapçadır. Emirati yerel nüfusu tarafından Arapça nın Körfez lehçesi konuşulmaktadır.[60] İngilizce ikinci dil olarak konuşulmaktadır. Göç durumlarına göre, Urduca, Hintçe, Farsça, Bengalce, Malayca, Tuluca,[61] Tamilce, Kannadaca, Sinhalaca, Teluguca, Tagalogca ve Çince dilleri de diğer başka dillerle birlikte konuşulmaktadır.[62]

Din

[değiştir | kaynağı değiştir]

BAE' nin Geçici Anayasası BAE' nin dininin İslam olduğunu belirtir. Devlet, camilerin yaklaşık %95' ini ve tüm İmam' ları mali bakımdan desteklemektedir. Camilerin yaklaşık olarak %5' i tümüyle özeldir ve birkaç büyük caminin geniş özel bağış geliri bulunmaktadır.[63]

Dubai'de Müslümanların yanı sıra geniş bir Hristiyan, Hindu, Sih, Bahai, Budist ve diğer dinlerden topluluklar bulunmaktadır.[64] Müslüman olmayanlar inanç ve dinlerinin gereklerini özgürce uygulabildikleri kendi tapınaklarını bir toprak hibesi talebinde bulunduktan ve bir kompleks oluşturma izni aldıktan sonra açabilirler. Kendi binalarına sahip olmayan gruplar başka organizasyonların dinsel tesislerini kullanmalıdırlar veya kendi özel mülklerinde tapınabilirler.[65] Müslüman olmayan dinsel gruplara grup faaliyetlerini açıkça tavsiye etmeleri izni verilmiştir. Bununla birlikte dini yayma adına misyonerlik faaliyetleri ve dinsel literatürü karıştırmak kesinlikle yasaklanmış olup ceza kovuşturmasına tabidir. Bunun gibi İslam'a saldırı içeren davranışlar da ceza kovuşturmasıyla hapis veya sınır dışı cezalarına tabidir.[63]

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 verilerine göre Dubai'nin Gayri Safi Yurt içi Hasılası 83.4 milyar Amerikan Dolarıdır.[66] Dubai ekonomisi petrol sanayisi tabanında kurulmuş olsa da[67] petrol ve doğal gazdan elde edilen gelir toplam gelirinin %7'sinden daha azını oluşturmaktadır.[6] Dubai'nin günlük 50.000 ile 70.000 (varil) civarında petrol ürettiği tahmin edilmektedir.[68] Petrolün önemli bir kısmı kıyıdan uzak denizin iç kısımlarından çıkarılmaktadır. Dubai ekonomisine gayri menkul ve inşaatçılık %22.6,[8] ticaret %16, antrepo %15 ve mali hizmetler %11 oranında katkı sağlamaktadır.[69] Dubai en başta gelen ihracat yönünü Hindistan (5.8 milyar ABD&), İsviçre (2.37 milyar ABD&) ve Suudi Arabistan (0.57 milyar ABD&) oluşturmaktadır. Dubai yeniden ihraç (yurt dışından ithal edilen ürünlerin ihraç edilmesi) miktarlarının en yüksek olduğu ülkeler Hindistan (6.53 milyar ABD&), Çin (11.52 milyar ABD&) ve ABD (7.57 milyar ABD&) ülkeleridir. 2009 yılı verilerine göre Hindistan emirliğin en geniş ticari ortağıdır.[70]

Tarihi olarak Dubai ve Dubai Koyu'nun karşısında bulunan Deyra (Deyra o günlerde Dubai Kentinden ayrı bir yerleşimdir) Batı üreticilerini çeken önemli limanlara sahipti. Yeni kentin pek çok bankacılık ve finans merkezinin ana binası liman alanında bulunmaktadır. Dubai, 1970 ve 1980'lerde bir ticaret merkezi olarak önemini sürdürdü. Dubai'de vergisiz altın ticareti yapılmaktadır. Dubai aynı zamanda bilgi ve finans teknolojileri, Gümrüksüz Bölgeler ile hizmet sanayisi merkezidır. Dubai İnternet Kent; Dubai Medya Kent ile bir olarak TECOM (Teknoloji, elektronik, Ticaret ve Medya Gümrüksüz Bölge Yönetimi)' nin bir parçasını oluşturmakta ve üye işletmecileri arasında HP, EMC, Oracle Corp., Microsoft ve IBM gibi internet teknolojisi firmaları ile MBC, CNN, BBC, Reuters, Sky News ve AP gibi medya şirketleri bulunmaktadır.

Hükûmetin petrole dayalı ekonomiyi bir ticari tabana dayalı ekonomi olarak çeşitlendirme, hizmet ve turizm odaklı gayri menkul piyasasını daha değerli kılma yönünde kararı 2004 ve 2006 arasında gayri menkul piyasasının değer kazanması ile sonuçlandı. Dubai emlak piyasası daha uzun dönemli vergilendirilse de bazı mülkler 2001' den Kasım 2008' e kadar değerlerinin %64' e varan miktarını yitirdi.[71] Geniş ölçekli gayri menkul piyasasının gelişimi, aralarında Emirates Kuleleri, Burç Dubai, Palmiye Adaları gibi çok yüksek bazı en yüksek gökdelen ve en büyük projeler ile Burç el Arap gibi en pahalı otel projelerinin inşa edilebilmesine yol açtı.[72] Dubai Gayri Menkul Piyasası 2008'de büyük bir çöküş yaşadı[73] ve 2009'da yavaş bir ekonomik iklim ile sonuçlandı.[10] 2009'un başlarında büyük resesyon ile inşaat ve istihdam sektörü daha da kötüleşti.[74] Bu kriz bölgedeki gayri menkul yatırımcılarına büyük bir etki yaptı, bazı yatırımcılar gayrimenkul projelerini devam ettirebilmek için gerekli fonları sağlamayı başaramadılar.[75] Şubat 2009 verilerine göre Dubai dış borcu; dünya çapındaki etkilerine göre küçük sayılabilecek bir miktar olarak kabul edilse de yaklaşık olarak $80 milyar dolar olarak tahmin edildi.[76] Dubai ve BAE gayri menkul uzmanları geçmişteki hatalardan kaçınılarak gelecekte emlak piyasasında bir sabitlik sağlanabileceğini düşünmektedirler.[77]

Dubai Finans Pazarı, hem yerel hem dış piyasa tahvil ve bono ikincil piyasası olarak Mart 2000'de kuruldu. 2006'da ticaret hacmi 400 milyar & hisseye ulaştı.[57] Diğer Dubai merkezli piyasa 'NASDAQ Dubai' Ortadoğu uluslararası hisse senedi borsasıdır.

Turizm ve ticaret

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana Madde: Dubai'deki alışveriş merkezlerinin listesi

Turizm Dubai hükûmetinin emirliğe yabancı nakit para akışını sürdürme stratejisinin önemli bir parçasıdır. Dubai öncelikli olarak alışveriş merkezleri ile turistler için bir çekim alanıdır[78] fakat bununla birlikte diğer antik ve çağdaş cazibe alanları da bulunmaktadır.[79] 2006 yılı verilerine göre Dubai, yıllık 7.6 milyon ziyaretçi ile dünyada 7. en çok ziyaret edilen kenttir.[80][81] Dubai'nin 2015 yılında 15 milyon turisti misafir etmesi beklenmektedir.

Dubai, Birleşik Arap Emirliklerinin yedi emirliği içinde en popüler olanıdır. Ülkedeki diğer emirliklerden, emirlik gelirinin büyük bir kısmının turizm gelirlerinden oluşması ile farklılık gösterir.[82]

2012'de %16.4'lük enflasyon oranı kentteki lokanta ve otelcilik söktürünü etkiledi.[83] Ağustos 2013'ün başlarında ilk sualtı oteli Water Discus Hotel'in planlandığı ilk kez kamuoyuna açıklandı. Polonya şirketi Deep Ocean Techonogy tarafından üstlenilen projenin üstlenicisi firma Water Discus' ın alanında en geniş otel olacağını açıkladı.[84]

Dubai Orta Doğunun alışveriş başkenti olarak tanımlanmaktadır.[85] Sadece Dubai'de aralarında dünyanın en geniş alışveriş merkezi olan Dubai Mall' un da bulunduğu 70'ten fazla alışveriş merkezi bulunmaktadır. Kent, bölgeden ve Doğu Avrupa, Afrika ve Hindistan gibi ülkelerden çok sayıda alışveriş amaçlı gelen turistleri ağırlamaktadır. Birçok butik, elektronik eşya satış mağazası, sabit ücret politikası ile iş yapan süpermarket ve mağazalar çok sayıda müşteriyi çekmektedir.[86]

Dubai Koyu (Dubai Creek), Deyra, Dubai

Dubai, koyun her iki yakasında bulunan suk adı ile bilinen geleneksel alışveriş yerleri ile de tanınır. Geleneksel olarak devam ettirilen dhov taşımacılığı ile Doğu Asya, Çin, Sri Lanka ve Hindistan kargo ve malları taşınır ve suk'ların hemen üst tarafında bulunan rıhtımlardan yapılan pazarlıklar sonucu satın alınır.[87] Bunun yanı sıra kentte birçok butik ve mücevher mağazası da bulunmaktadır. Dubai Altın Kenti olarak da bilinir. Deyra' da buluna Dubai Altın Suk'u içerisinde yaklaşık olarak perakende satış yapan 250 kuyumcuyu barındırır.[88] Dubai Uluslararası Havalimanında bulunan Dubai Vergisiz İşletmesi havalimanını kullanan çok sayıda uluslararası yolcuya satış hizmetlerini sunar.

Uyuşturucu yasaları çok kesin bir yaptırımı öngermektedir. Bu yüzden ayakkabıları, elbiseleri ve cepleri içinde bu tür madde bulunup tutuklananlar ve dört yıl hapis cezasına çarptırılanlar olmuştur.[89]

Dubai Expo 2020 adayı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana Madde: Expo 2020

2 Kasım 2011'de Dubai'nin son dakika katılımı ile İzmir, Dubai, São Paulo ve Yekaterinburg olmak üzere toplam dört kent[90] Expo 2020'ye ev sahipliği yapmak üzere aday oldular. Dubai' yi Şubat 2013'te ziyaret eden Uluslararası Sergiler Bürosu, Emirliğin en geniş fuar için hazırlığını test etti. Emirliğin bu konu için altyapı tesislerinden ve ulusal desteğin yüksekliğinden etkilendi. Mayıs 2013'te, kentin kazanmak için büyük bir şansa sahip olduğunu gösteren Dubai Expo 2020 Hakim Planı açıklandı.[91] Eğer kent fuarı alırsa kent fuardan büyük ekonomik fayda elde edecek ve milyarlarla ifade edilen gelir sağlayacaktır. Oxford Economics araştırmasına göre Dubai Expo 2020 270.000'in üzerinde iş olanağı yaratacağı belirtildi.[92] 27 Kasım 2013 günü Paris'te yapılan oylamanın üçüncü turunda 116 oy alan Dubai, Expo 2020'ye ev sahipliği yapma hakkı kazandı.[93] Dubai, dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınının ardından 1 Ekim 2021 tarihine ertelenen fuarın 31 Mart 2022'e kadar ev sahipliğini yapacak.[94]

Kentin görünümü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dubai skyline
Dubai genel görünümü.

Mimari

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca Bakınız: Dubai'deki en yüksek binaların listesi

Dubai birçok farklı mimari tarzda bina ve yapı koleksiyona sahiptir. İslami mimarinin çağdaş tasarımlarla, yalnız El Hashemi Grup ve Aedas gibi büyük Arap veya uluslararası mimari ve inşaat firmaları tarafından değil aynı zamanda büyük New York ve Chicago firmaları tarafından oluşturulmuş çok sayıdaki örneklerini genel olarak bütün Arap ülkelerinde ancak özellikle Dubai'de görmek mümkündür.[95] Yaşanan bu mimari patlaması sonucu olarak, çağdaş İslami ve dünya mimarisi muntazam olarak gökdelen inşaat ve tasarımında yeni düzeylere ulaşmıştır. Dubai bugün çoğu bitmiş veya bir kısmı son noktaya yaklaşmış bulunan 2/3 km, 1/3 km veya 1/4 km'den daha uzun gökdelenleri ile övünmektedir. 2010'da Burç Dubai (Burç Halife)'nin bitirilmesiyle doruk noktasına ulaşıldı. Gökdelen sahip olduğu 829.8 m (2.722 ft) uzunluğu ile açık ara ile dünyanın en yüksek binasıdır. Burç Halife İslami mimari örnek alınarak; bir çöl çiçeği çeşidi olan ve Dubai'de görülebilen hymenocallis çiçeği soyutlaması olarak üç parçalı ayak üzerine tasarlanmıştır.[96] Burç Dubai'nin tamamlanması, 1980'lerde başlayan, 1990'larda artan ve 2000'lerde hızlı bir yarış hâlini alan çağdaş insanlık tarihinin benzersiz inşaatçılığının sonucu 4 Ocak 2010'da gelinen son noktasıdır.[97][98]

Burj el Arap

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız:Dubai'deki otellerin listesi

Burç El Arap (Arapça: برج العرب, Arap Kulesi) dünyanın 7 yıldızlı olarak derecelendirilen tek oteli olarak bilinmektedir. Burç El Arap Oteli yapay bir ada üzerinde, Dubai Cumeyra kıyısından 280 m. uzaklıkta olup özel eğimli bir köprü üzerinden ulaşılmaktadır. Otelde her biri lüks mobilyalarla döşeli 170 ile 780 m² arasında değişen, Dubai ve Basra Körfezi manzaralı 202 adet dubleks oda bulunmaktadır. Deniz ürünlerinin bulunduğu El Mahara ve şık El Muntaha gibi yemek salonları bulunmaktadır.[99]

Tasarım özelliği olarak çelik bir dış iskeletin etrafı güçlendirilmiş beton kuleyle çevrilmiştir. İki kanat V şeklinde yayılırken arasındaki boşluk teflon kaplı fiberglas dokuma ile kapatılmıştır. Gün boyunca, beyaz dokuma otelin içine yumuşak, süt rengi bir ışık verir. Oysa şeffaf, cam malzemeden müteşekkil bir ön cephe olsaydı göz kamaştırıcı miktarda parıltı ve sürekli artan miktarda sıcaklık oluşturacaktı. Gece olduğunda, hem iç hem de dış yüzey değişen renklerle ışıklandırılır. Binanın zirvesine yakın bir noktada asma bir helikopter pisti bir konsol ile destekli olarak yerleştirilmiştir.

Otelin içi Kunan Chew tarafından tasarlanmıştır ve 180 m. ile dünyanın en geniş orta avlu lobisine sahiptir. Orta avlu lobisi V şekilli kiriş ile biçimlenmiş olup otelin iç bölümüne hakimdir. Bu ölçülerine rağmen otel, 202 yatak odası suitine, 28 çift-kat'a sahiptir. Dünyadaki en pahalı otellerden birisidir. Otelde bir gecelik konaklama ücreti 1.000 &'dan başlamaktadır. En yüksek oda ücreti 28.000 & ile kral dairesidir.

El Muntaha adlı lokantası Basra Körfezinden 200 m. yüksekliktedir ve Dubai manzarasını verir. Tam bir konsol ile desteklenmiş olarak otel gövdesinden ayrılır ve her bir cephesinden 27 m. olup buraya geniş açılı manzaraya sahip bir asansör ile ulaşılır. Diğer bir lokanta olan El Mahara 'ya ise bir denizaltı yolculuğu simülasyonu ile ulaşılır, geniş bir deniz suyu akvaryumu özelliğindedir ve kabaca 35.000 m³ su bulundurmaktadır. Suyun bulunduğu tank teknik olarak cam olmayan ancak akrilik cam adı verilen, içinde bulundurduğu suyun baskısına dayanabilen, 18 cm. kalınlığında, düşük ağırlıklı ve kırılmaya dayanıklı şeffaf termoplastikten yapılmıştır.

KE2

[değiştir | kaynağı değiştir]
KE2, Dubai

Dubai meşhur Cunard Line firmasının eski okyanus aşırı yolcu gemisi Kraliçe Elizabeth 2 gemisine ev sahipliği yapmaktadır. Bu gemi şimdi sahibi İstithmar World tarafından 100 milyon dolara satın alındı.[100][101] İstithmar bu gemiyi Singapur Merkezli Oceanic World şirketine satmaya karar verdi. Dubai şirketinin gemi hakkında bundan önceki planı KE2' yi Palm Cumeyra yapay adasında demirli lüks yüzen bir otel olarak işletmekti. Gemi, 2008' in sonlarında hizmetten çekilmesinden bu yana Port Raşid'de demirli olarak durmaktadır. Gemi KE2 internet sitesi haberine göre Cunard Line firmasından 60 milyon Euro karşılığında satın alınmıştı.[102]

17 Ocak 2013'te KE2'nin sahipleri geminin yüzen lüks bir otel olarak kullanılmak üzere gönderileceğini açıkladı.[103] Geminin yenilenmesi Singapur firması Oceanic World işbirliği ile bitirilecek.[104]

Dubai Mucize Bahçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 Sevgililer gününde, 72.000 m² alan üzerinde, Umm el Sukeym Caddesi kenarında, Dubailand'de, bulunan Dubai Mucize Bahçesi'nin açılışı yapıldı. Bahçe, bugün dünyanın en geniş çiçek bahçesidir. Tamamlandığında 45 milyon çeşit çiçek suyun yeniden kullanılması ve damlama yöntemiyle sulanacak. Mayıs sonlarından Eylül ayına gelindiğinde, sıcaklığın 40 °C' ye yükseldiği yaz döneminde bahçe kapalı olacak.[105]

Taşımacılık

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dubai Bus
Dubai Marina'da bir Dubai Otobüsü
Abra on Dubai Creek
Abra'lar Deyra ile Bur Dubai semtleri arasında geleneksel taşımacılık yapılan teknelerdir.
Dubai Metro açılış gününde.
Dubai Metrosu, Kırmızı Hat. Dubai Metro, Arap Yarımadasındaki ilk şehir içi tren yolu hattıdır.

Dubai' de taşımacılık, bir kamu kurumu olan Yol ve Taşımacılık Kurumu (RTA) tarafından yürütülmektedir.[106]

Karayolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana hatlar olarak E11 Şeyh Zayid Caddesi, E311 Şeyh Muhammed Bin Zayid Caddesi, E44 Hatta otoban yolu, E77 El Habab Caddesi ve E66 Oud Metha Caddesi yönlerine ulaşım vermektedir.

Bütün taksicilik hizmetleri RTA belgesiyle işletilmektedir. Dubai taksileri diğerlerinden krem gövde rengi ve çeşitli tavan renkleriyle kolayca ayırt edilebilir.RTA' ya bağlı Dubai Taksi Kurumu emirliğin en fazla sayıda taksisi bulunan işletmecisidir ve tavan rengi kırmızıdır. Dört özel işletmeci firması bulunur: Metro Taksileri; portakal renkli tavan, Cars Taksileri; Mavi Tavan ve Arabistan Taksileri firması yeşil tavan rengine sahiptir. Ek olarak yalnızca kadınlara hizmet veren pembe tavanlı Bayanlar Taksi servisi de bulunmaktadır.[107][108][109]

Havayolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai Uluslararası Havalimanının havalimanı kodu IATA ve Dubai'nin havacılık kodu DXB' dir ve Emirates Havayolları’nın şirket merkezidir. Liman, dünyanın en işlek havalimanları sıralamasında 15. sırada bulunmaktadır. 2009 yılı verilerine göre 40.9 milyon yolcusu olmuştur.

Metro hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dubai Metrosu

3.89 milyar dolarlık Dubai Metro projesi işletilmektedir. Hâlen kırmızı ve yeşil olmak üzere iki hattı bulunmaktadır. Metro projesi 09.09.2009’da kısmi olarak işletilmeye başlamıştır.[110] İngiltere merkezli Serco Group adlı uluslararası hizmet şirketi metronun işletilmesinden sorumludur. Dubai Metro, Tahran Metro’ sundan sonra dünyanın ikinci en ucuz metro taşımacılığını sağlamaktadır.[111]

Palm Cumeyra tek raylı hattı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Palm Cumeyra Tek Raylı Hat

Palm Cumeyra tek raylı hattı, Palm Cumeyra yapay adası üzerinde işlemekte ve adayı anakaraya bağlamakta ve Dubai Metro'nun işlediği Kırmızı hatta uzatılması planlanmaktadır.[112] Hat, 30 Nisan 2009' da açılmıştır.[113] Şehirmerkezi ve el Sufouh yönleri için iki tramvay sisteminin yapılması planlanmıştır.

Bütün Körfez ülkelerini bağlayacak, yolcu ve kargo taşımacılığı hizmetleri verecek bir hızlı tren hattının yapılması da mevcut planlar arasında bulunmaktadır.[114][115]

Denizyolu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai'de Port Raşid ve Cebel Ali Limanları olmak üzere iki ticari liman bulunmaktadır. Cebel Ali Limanı dünyanın en geniş insan yapımı limanı ve Ortadoğu'nun en geniş,[116] dünyanın ise 7. en işlek limanıdır.

Dubai'den Deyra'ya Dubai Koyu (creek) üzerinden geçmek için kullanılan geleneksel yol, Abra tekneleridir ve istasyonları Bastakiya ve Beni Yas Caddesi üzerindedir.[117] Deniz Taşımacılık Ajansın bağlı Dubai Deniz Otobüsü seferleri de bulunmaktadır. Son seçenek ise Deniz Taksilerinin kullanılmasıdır.[118]

Şindega tüneli

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şindega Tüneli, Dubai Koyu'nun iki yakasında yer alan El Ras ve Deyra ile Cumeyra ve Bur Dubai semtlerini karayolunda seyreden araçların doğrudan geçebilmesi için denizin içine inşa edilmiş denizin iki yakasını birbirine bağlayan, 4 şeritli, 5 m. yükseliğinde su altı tünelidir.

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]
Geleneksel bir suk (alışveriş) yeri, Deyra, Dubai

BAE kültürü İslam dini ve geleneksel Arap ve Bedevi kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Dubai kenti çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi ve Arap kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir. 2006'dan, 2021 yılına kadar Cuma ve Cumartesi günleri hafta sonu tatili yapılmaktaydı.[119] 2021 yılı Aralık ayından itibaren ise Cumartesi ve Pazar günleri hafta sonu tatili yapılmaktadır.[120]

2005 verilerine göre Dubai nüfusunun %84'ünü yabancı ülke doğumlular oluşturmakta olup bunların yaklaşık olarak yarısı Hindistanlılardan oluşmaktadır.[55] Kentin kültürel yapısı küçük, etnik olarak homojen yapısı, 1900'lerin başlarında İranlılar ve sonra 1960'larda Hindistan ve Pakistanlıların gelmesi ise kozmopolit bir yapıya doğru değişmiştir.

Birleşik Arap Emirliklerinin kuruluşunun yıldönümü olan 2 Aralık her yıl geleneksel olarak tatil günüdür. Her yıl bugünlerde düzenlenen 4 milyon ziyaretçi nin bölgeyi ziyaret ettiği Dubai Alışveriş Festivali (DAF)' nde 2.7 milyar Dolardan fazla gelir elde edilir.[121] DAF ve Dubai Yaz Sürprizleri 4 milyondan fazla ziyaretçi çekmekte ve 2.7 milyar dolardan fazla gelir getirmektedir.[122][123]

Dünyanın önde gelen ticari sergiler birliği olan Uluslararası Festivaller ve Olaylar Birliği Dubai'yi, nüfusu bir milyonu geçen kentler kategorisinde “2012, Dünya Festival ve Ticari Sergiler Kenti” olarak duyurmuştur.[124][125]

Deyra Kent Merkezi, Mirdiff Kent Merkezi, BurJuman, Emirates Mall, Dubai Mall ve Batuta Mall kentteki en büyük alışveriş merkezleri olmakla birlikte geleneksel ‘suk’ (Pazar) yerleri de turistlerin ilgisini çekmektedir.

Arapçası ile Hur Dubai veya İngilizcesi ile Dubai Creek, yani Dubai Koyu eski geleneklerin görülebildiği birkaç yerden birisidir.[126] Bu durumda Emirlik, Büyük Kanyon Ulusal Parkı, Sarıtaş Ulusal Parkı ve Stonehenge gibi uluslararası ün kazanan sit alanına sahip olacaktır.

Dubai mutfağı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup kentin her yerinde; Deyra ve Karama' daki küçük şevirme (döner) lokantalarından Dubai otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, Güney Asya ve Çin mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Domuz eti satış ve tüketimi yasal olmakla birlikte belirli süpermarket ve havalimanlarında sadece gayri müslimlere satılabilmektedir.[127] Benzer bir biçimde, Dubai Emirliğinde alkol satışı da yasal düzenlemeye tabi olarak sadece gayri müslimlere karne ile satılabilmektedir. Bu kişilerin alkol satın alabilmesi için ise bir belgenin ilgili resmî merciden başvuru yoluyla temin edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, Dubai bar, otel ve lokantalarında içki sunumu da yapılmaktadır. Nargile ve Kahve salonları Dubai' de oldukça popülerdir. Nargileye huka veya şişe adı verilmektedir. Dubai gece yaşamı ile de tanınmaktadır. Otellerin birçoğunda içki satışının bulunduğu kulüp ve barlar bulunmaktadır. New York Times, Dubai' yi şu biçimde anlatmaktadır: Dubai, Michael Jordan'a Budha Bar' da rastlayabileceğiniz veya Naomi Campbell ile O' nun günaşırı süren bir doğum günü kutlaması cümbüşünde karşılaşabileceğiniz türden bir yerdir.[128]

Biryani de popüler mutfak ürünlerinden birisi olup en çok Hindistan ve Pakistanlılar arasında tutulmaktadır.[129] Dubai' de dünyanın her yerinden kişiler için çok değişik mutfak ürünleri bulunmaktadır. Hindistan mutfağı en çok tutulan mutfaklardan birisidir. Bununla birlikte Dubai'de, Mata'am El Mendi adı verilen otantik salonlarda; baharatlı basmati pirinci, kuzu veya piliç etiyle hazırlanan bir yemek olan mendi sunumu yapılmaktadır.[130]

Giyim ve kurallar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai'de giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. Emirati erkeklerinin birçoğu; ayak bileğine kadar inen tunik yapıda, beyaz renkli, yün veya ketenden imal edilebilen kandura giyerler. Emirati kadınlarının birçoğu ise; abiye adı verilen, siyah renkli bir üst giysisi olan, boydan ayak bileği hizasına kadar inen, bedenin neredeyse tamamını örten bir üst giysisi giyerler.[131] Bir Emirati vatandaşının, giysisinin sürekli temiz olmasını sağlayabilmek için değiştirerek giymek üzere 50 adete kadar çok sayıda kandura'sı olabilmektedir.[132] Bu giyim biçimi, Dubai'nin çok sıcak ve nemli olan iklimine uygun bir giysi olarak değerlendirilir. Erkeklerin giydiği kandura'nın beyaz renkte olması ışığı tümüyle yansıtmasını sağlar. Yaz döneminde beyaz renkli olanı tercih edilirken kış zamanlarında farklı renklerde olanları da giyilir.[132] Bunun tersine kadınların giymek zorunda olduğu siyah renkli abiye güneş ışığını tümüyle çeker. Yoğun göçmen nüfus nedeniyle batı tipi giyim yaygın olmakla birlikte bu tür giyimler Emirlikte popülerlik kazanmaktadır.

BAE' nde ziyaretçilerin giydiği rahat kıyafetler, "Uygunsuz kıyafetler" olarak yasak giyimler arasında değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle bölgeye gidecek ziyaretçilere kıyafetlerinde yöresel yapıya aykırı düşmeyecek tarzda bir giyim biçimi seçmeleri tavsiye edilmektedir.[133] Dubai' de turistler için giyim konusunda bir kısıtlama bulunmamaktadır.[134]

Camileri ziyaret edecek turistlerin dikkat etmesi gereken kıyafet kuralları mevcut. Erkekler alt giyim olarak, kapri, şort, dar pantolanla cami içine giremezler. Üst giyimde ise sıfır kollu tişört ve dar kıyafetler yasaklanmıştır. Bayanlar içinde bazı kısıtlamalar mevcut. Dize yakın sayılabileccek etek, dar pantolon ve kısa kollu kıyafetlere izin verilmiyor.[135]

Eğlence

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Arap Emirlikleri körfez (halici) kültüründen bir parça olup en çok da Bedevi halk müziği ile bilinir.[136] Çeşitli kutlamalar boyunca şarkılar söylenerek danslar yapılır ve böylece de bugüne kadar birçok geleneksel şarkı ve dans günümüze ulaşmıştır. Zafer dansı adı da verilen Yovalah dansı galibiyet alınan bir savaştan veya bir inci toplama dalışından dönüşten sonra oynanan bir kutlama dansıdır. Bu, erkeklerin ellerinde silah ve kılıç bulundurarak, kadınların ise saçları açık olarak dans ettikleri bir gösteridir.[137] Genç kızlar, uzun siyah saçlarını sallayarak ve bedenlerini güçlü müziğin ritmiyle hareket ettirerek dans eder. Erkekler günümüzde bu dansı yaparken ellerinde silah veya kılıçları temsil eden sembolik çubuklar bulundurur.[138]

Hollywood ve Hindistan filmleri Dubai'de popüler olan sinema yapımlarıdır. Dubai' de 2004'ten bu yana, Arap film yapımcılığının hünerinin vitrini olma amacını taşıyan Dubai Uluslararası Film Festivali düzenlenmektedir.[139] Amr Diab, Diana Haddad, Tarkan, Aerosmith, Santana, Mark Knopfler, Elton John, Pink, Shakira, Celine Dion, Coldplay, Keane, Phil Collins, Kavita Krishnamurthy, A R Rahman ve Roxette[140] kentte konser vermiş sanatçılardandır.[141] Yapay Palm adasında inşa edilen, Atlantis Otel'in 20 Kasım 2008' deki açılışına katılması için Kylie Minogue' a 3.5 milyon dolar ödendiği bildirilmiştir.[142] Dubai Çölü Rock Festivali, heavy metal ve rock müzisyenlerini ağırlayan bir diğer büyük festivaldir.

Dubai'nin daha az bilinen bir yönü çağdaş sanat galerilerine verdiği önemdir. 2008'den beri, Karbon 12 Dubai,[143] Yeşil Sanat, İsabelle van den Eynde ve Üçüncü Hat galerileri kente uluslararası sanat haritasını taşımaktadır.

Dubai'deki en geniş sinema salonu, 22 adet perde ve toplamda 2800 koltukla hizmet veren Reem Sinemaları'dır.[144]

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dubai Tenis Stadyumu

Futbol ve Kriket Dubai' de en popüler sporlardır. El Vasl, El Ehli, El Nasr, Eş Şebab ve Dubai Kulüp; Dubai' yi BAE profesyonel liginde temsil eden takımlardır. El Vasl, El Ayn' dan sonra BAE şampiyonluğunu en çok elde eden ikinci takımdır. Dubai, Dubai Tenis Şampiyonası ve Rock Efsaneleri Dubai tenis şampiyonalarına da ev sahipliği yapmaktadır. Yanı sıra Dubai Çölü Klasik Golf Turnuvası ve Dubai Dünya Şampiyonası dünyanın değişik yerlerinden sporcuları Dubai' ye getirmektedir. Dubai Dünya Kupası, her yıl Meydan Pistinde yapılmakta olan bir safkan at yarışıdır.

Dubai geleneksel Rugby Birliği turnuvasının Yedi Dünya Serisi' nden birisi olan Dubai Sevens' a ev sahipliği yapmaktadır. 2009' da, Dubai, Rugby Dünya Kupası Yedilerine ev sahipliği yapmıştır. Dubai Autodrome' da yıl boyunca birçok araba yarışı düzenlenmektedir.

Kriket

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sri Lanka, Bangladeş, İngiltere, Avustralya ve Güney Afrikalı oyuncuların katıldığı kriket maçları Hindistan ve Pakistanlı geniş bir izleyici kitlesi tarafından takip edilmektedir. 2005'te, Uluslararası Kriket Kurulu Londra'da bulunan merkezini Dubai'ye taşıdı. Kent, çok sayıda Pakistan maçına ev sahipliği yaptı. Yeni çimenli zeminler, Dubai Sports City tarafından geliştirilmektedir.[145]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca Bakınız: Dubai'deki üniversiteler ve kolejler listesi

Dubai'de okul sistemi Birleşik Arap Emirlikleri gibidir. 2009 yılı itibarı ile Eğitim Bakanlığı tarafından işletilen ve yerel Emirati nüfusa ve göçmen Araplara hizmet eden 79 devlet okulu ve 145 özel okul bulunmaktadır.[53] Genel olarak okullar Arapça eğitim vermekte ve İngilizce ikinci dil olarak öğretilmekteyken özel okulların çoğunda İngilizce dilinde eğitim verilmektedir. Özel okulların çoğunluğu bir veya daha fazla göçmen ülke nüfusuna hizmet vermektedir.

Dubai'deki okullardan bazıları:

  • Yeni Hindistan Modeli Okulu,
  • Delhi Özel Okul Okulu,
  • Bizim Kendi İngilizcemiz Lisesi (Our Own),
  • Dubai Çağdaş Lisesi,
  • Hindistan Lisesi' dir.

Dubai'deki bu okullar CBCE veya Hindistan Ortaöğretim Müfredatı Sertifikaları sunmaktadır. Benzer biçimde, bazı ünlü Pakistan okulları da FBISE müfredatını göçmen ailelerin çocuklarına sunmaktadır.

İngiliz müfredatına göre 7. yıla kadar eğitim veren ilkokullar:

İngilizce Müfredatına göre 7. yıldan itibaren eğitim veren okullardan bazıları:

  • Dubai Gem Özel Okulu,
  • Dubai İngiliz Okulu,
  • Dubai Koleji,
  • İngiliz Dubai Koleji,
  • İngilizce Dil Okulu.

Nüfusun yaklaşık %10'u üniversite veya lisans üstü eğitimine sahiptir. Göçmen ailelerinden birçoğu çocularını kendi ülkelerine veya batı ülkelerine göndermekle birlikte son on yıl içinde yabancı üniversitelerle ile akredite üniversiteler açılmıştır. Bazıları:

Evrim Teorisi, Biyolojik Ayrışma başlığıyla anlatılmaktayken Eğitim Bakanlığı, Müfredat Geliştirme Merkezi, Biyoloji Sorumlusu Abdul Kadir İsa tarafından 2007 yılında ertesi yıldan itibaren müfredattan çıkarılacağı açıklanmıştır.[146]

Sağlık hizmetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca Bakınız: Dubai'deki hastaneler listesi
İran Hastanesi

Dubai'de sağlık hizmetleri kamu ve özel sektör olarak iki ayrı türde işletilmektedir. İlk devlet hastanaleri 1950'lerde açılmıştır. 80'ler ve 90'larda 20'den fazla medikal klinik açılmıştır.

Medya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca Bakınız: Dubai radyo ve televizyon kanalları listesi

Dubai'de kente hizmet veren çok sayıda radyo, televizyon ve elektronik medya kuruluşu bulunmaktadır.

Radyo istasyonlarından bazıları:

  • Dubai Eye, 103.8
  • Radio 1, 104.1
  • Radio 2, 99.3
  • Dubai 92, 92.0
  • El Halic, 100.9
  • Channel 4, 1997'de açılmış ilk özel, İngilzce radyo istasyonudur.

Etisalat, devlete ait telekomünikasyon şirketidir. Etisalat, internet içeriğinde bulunan buluşma siteleri ile eşcinsel sitelerini filtrelemek için bir proxcy sunucusu kullanır.[147] Birleşik Arap Emirliklerinde devlet, politik ve kültürel hassasiyetleri zedeleyi olarak değerlendirdiği internet içeriklerini kontrol etmektedir.[148]

Kardeş kasaba ve kentler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dubai aşağıda listesi verilenlerle kardeş kenttir:[149]

Görseller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Dubai Metropolitan Statistical Area". 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009. 
  2. ^ "United Arab Emirates: metropolitan areas". World-gazetteer.com. 4 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  3. ^ The Government and Politics of the Middle East and North Africa. D Long, B Reich. p.157
  4. ^ "Give me a break: stop knocking Dubai". The Daily Telegraph. Londra. 16 Haziran 2011. 28 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2011. 
  5. ^ "The 2008 Global Cities Index". Foreign Policy. 15 Ekim 2008. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010. 
  6. ^ a b Oil share dips in Dubai GDP 3 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AMEInfo (9 June 2007) Retrieved on 15 October 2007.
  7. ^ Dubai economy set to treble by 2015 27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ArabianBusiness.com (3 February 2007) Retrieved on 15 October 2007.
  8. ^ a b "Dubai diversifies out of oil". AMEInfo. 7 Eylül 2005. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2008. 
  9. ^ Mike Davis (scholar),(2006) 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20120419202830/http://newleftreview.org/?page=article&view=2635 arşivlendi. Fear and Money in Dubai, New Left Review 41, pp. 47-68
  10. ^ a b "Job losses hasten property decline in Dubai but medium-long term outlook upbeat". Propertywire.com. 3 Aralık 2008. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  11. ^ "Dubai witnessed stable financial recovery - report". Arabiangazette.com. 28 Haziran 2012. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  12. ^ Lucy Barnard (6 Mart 2013). "Cost of living in Dubai rising rapidly - The National". Thenational.ae. 6 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  13. ^ "Oslo, Zürich and Tokyo are most expensive cities". Thepeninsulaqatar.com. 14 Eylül 2012. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  14. ^ Gillian Duncan (8 Mart 2013). "Abu Dhabi and Dubai are best places to live in the Middle East, survey says - The National". Thenational.ae. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  15. ^ "Hot Spots 2025: Dubai Moves Up to 23rd Place Dubai Chronicle". Dubaichronicle.com. 2 Temmuz 2013. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2013. 
  16. ^ "Indians top foreign investors in Dubai realty". The Times of India. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2013. 
  17. ^ How did Dubai, Abu Dhabi and other cities get their names? Experts reveal all 25 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. UAEInteract.com. 10 March 2007
  18. ^ a b c d "History and Traditions of the UAE" (PDF). 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  19. ^ "The old ... turned new". Travel & Culture. 25 Ekim 2001. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2008. 
  20. ^ a b Ibrahim Al Abed, Peter Hellyer (2001). United Arab Emirates: A perspective. Trident Press. ISBN 978-1-900724-47-0. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  21. ^ a b "The Coming of Islam and the Islamic Period in the UAE. King, Geoffrey R" (PDF). 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  22. ^ a b c "United Arab Emirates" (PDF). 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  23. ^ "Gezi Köşesi, Dubai ve Abu Dabi". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  24. ^ a b "Modernity and tradition in Dubai architecture. Karim, Luiza". Alshindagah.com. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  25. ^ a b Davidson, Christopher, The Emirates of Abu Dhabi and Dubai: Contrasting Roles in the International System. March 2007.
  26. ^ "Six Persian Gulf Emirates Agree to a Federation". The New York Times. 19 July 1971. pg. 4
  27. ^ "Beirut Showing Signs of Recovery From Wounds of War". The New York Times. 26 May 1977. pg.2
  28. ^ "Free Zones in the UAE". uaefreezones.com. 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  29. ^ Environmental Development and Protection in the UAE 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Aspinall, Simon
  30. ^ a b Far enough from the fault lines. 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The National, 23 April 2008
  31. ^ Flora and fauna of Dubai 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gowealthy.com
  32. ^ Natural UAE 26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UAE Interact Retrieved 29 April 2010
  33. ^ "Climate in Dubai across the year. Dubai Meteorological office". Dubaiairport.com. 18 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  34. ^ "Temperature and Humidity in Dubai". Godubai.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  35. ^ "Climate". Dubai Meteorological Office. 18 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2008-12-20. 
  36. ^ "Dubai, Emirates". Climatebase.ru. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 February 2013. 
  37. ^ "Climate Normals for Dubai". National Oceanic and Atmospheric Administration. Erişim tarihi: 10 February 2013. 
  38. ^ "Executive and Legislative Branches". US Library of Congress. 17 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  39. ^ Organizational Chart 17 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dubai Municipality
  40. ^ "Dubai Municipality's e-government initiative". 2 Aralık 2005. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PPT) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010. 
  41. ^ Wheeler, Julia (13 Ekim 2008). "Raw sewage threat to booming Dubai". BBC News. 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  42. ^ "Background on the United Arab Emirates (UAE) Legal System". Gulf-Law.com. 6 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2010. 
  43. ^ "Dubai – UAE Consulate of the United States". Consulate of the United States. 7 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  44. ^ "Dubai Police Traffic Fines List". yagulf.com. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  45. ^ Invest&Live In Dubai, Anton R, Concept Media, 2004
  46. ^ a b c "Historic population statistics". 30 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  47. ^ "Historic population statistics" (PDF). 14 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  48. ^ "Historic population statistics" (PDF). 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  49. ^ "Historic population statistics". 9 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  50. ^ "Historic population statistics" (PDF). 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  51. ^ "Historic population statistics". 16 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  52. ^ a b "Historic population statistics" (PDF). 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2010. 
  53. ^ a b "Dubai in Figures 2009. Government of Dubai. Statistical Center". Dsc.gov.ae. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010. 
  54. ^ "Cost of living – The world's most expensive cities". City Mayors. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  55. ^ a b "Country and Metropolitan Stats in Brief 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. MPI Data Hub
  56. ^ By HASSAN M. FATTAH; Nada El Sawy contributed reporting for this article. (4 Aralık 2005). "Young Iranians Follow Dreams to Dubai". Select.nytimes.com. 6 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013. 
  57. ^ a b "HSBC Reveals "The Future of Retirement: What the World Wants" Survey Results" (PDF). HSBC. 26 Nisan 2006. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. 
  58. ^ "Dubai leads British exodus overseas". Arabian Business. 21 Mayıs 2008. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
  59. ^ "Population in Dubai, publisher Dubaivisitguide". 5 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  60. ^ Christensen, Shane (2010). Frommer's Dubai. John Wiley & Sons. s. 174. ISBN 978-0-470-71178-1. 
  61. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  62. ^ "Languages spoken in Dubai". Justlanded.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  63. ^ a b Country Profile: United Arab Emirates (UAE) 26 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. United States Library of Congress
  64. ^ Religion in Dubai 24 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dubaidreams
  65. ^ "International Religious Freedom Report 2007 – United Arab Emirates". State.gov. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  66. ^ "Dubai's GDP increases by 3.4% in 2011". The Gulf Today. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  67. ^ "Dubai – Overview". USA Today. 8 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2007. 
  68. ^ "Dubai's oil discovery and Dubai's debt". Moneycontrol.com. 5 Şubat 2010. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  69. ^ Prospects of Dubai Economic Sectors 8 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dubai Chamber of Commerce. 2003
  70. ^ "Foreign direct trade" (PDF). Dubai Statistics Centre. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010. 
  71. ^ Armitstead, Louise (20 Kasım 2008). "Dubai's Palm Jumeirah sees prices fall as crunch moves in". The Daily Telegraph. Birleşik Krallık. 26 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2008. 
  72. ^ "World's Tallest Hotel Opens Its Doors". BBC News. 1 Aralık 1999. 19 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. 
  73. ^ "Dubai: The Good, The Bad and The Ugly". Dubai: The Good, The Bad and The Ugly. 17 Mart 2012. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012. 
  74. ^ "Laid-Off Foreigners Flee as Dubai Spirals Down" 16 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. article by Robert F. Worth in The New York Times 11 February 2009
  75. ^ Hanif, Nadeem (12 Kasım 2009). "JLT owners still waiting for homes promised in 2007". gulfnews.com. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2012. 
  76. ^ Warner, Jeremy (27 November 2009) Dubai is just a harbinger of things to come for sovereign debt 30 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Telegraph
  77. ^ "How Dubai real estate can avoid repeating past mistakes | Bayut Blog". Blog.bayut.com. 1 Mart 2013. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2013. 
  78. ^ "Bargain-hunting Fashionistas Descend onto Dubai". Bargain-hunting Fashionistas Descend onto Dubai. 17 Mart 2012. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012. 
  79. ^ "47 Most Famous Places in Dubai". ArrestedWorld (İngilizce). 4 Şubat 2019. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  80. ^ "Top 10 most visited cities in the world". Enjoyourholiday.com. 18 Nisan 2011. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  81. ^ Weiner, Miriam B. (2012). "World's Most Visited Cities | U.S. News Travel". travel.usnews.com. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2012. 
  82. ^ El Sayed, Saad (21 Aralık 2004). "Dubai Hotels Post 42% Revenue Growth". Press Release. Government of Dubai. 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010. 
  83. ^ Atkins, Jim (5 Nisan 2013). "Cost Of Living In Dubai Edges Up". iExpats. 5 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  84. ^ Financialist Staff (7 Ağustos 2013). "Hotter Under the Water: A Look at the World's Most Interesting Underwater Hotels". The Financialist. Credit Suisse. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013. 
  85. ^ Duabi.. Ashopping paradise 4 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. eyeofdubai.com
  86. ^ "Dubai'nin alışveriş merkezleri". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2014. 
  87. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  88. ^ Krane, Jim (Eylül 2009). City of Gold: Dubai and the Dream of Capitalism. St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-53574-2. 
  89. ^ "Briton jailed for four years in Dubai after customs find cannabis weighing less than a grain of sugar under his shoe | Mail Online". Dailymail.co.uk. 8 Şubat 2008. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  90. ^ "Bureau International des Expositions". 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  91. ^ "Dubai Expo 2020 Master Plan". dubaichronicle.com. 22 Mayıs 2013. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  92. ^ "Dubai Expo 2020 may create over 270.000 jobs". dubaichronicle.com. 24 Mayıs 2013. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. 
  93. ^ "Hürriyet Gazetesi, Expo 2020". 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2013. 
  94. ^ "Expo 2020 Dubai, COVID-19 zorluklarının üstesinden gelmek için beş temel yeniliği öne çıkarıyor". wam. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021. 
  95. ^ Karim, Luiza Modernity and tradition in Dubai architecture 30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. AlShindagah, 1999
  96. ^ "Design of Burj Khalifa". Burjkhalifa.ae. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  97. ^ "World's Ten Tallest Cities In 2012, the JW Marriott Marquis Dubai opened and is the World's tallest hotel, standing at 72 stories (1.165 ft)". Ultrapolis Project. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2010. 
  98. ^ "Calculated Average Height of the Twenty-five Tallest (CAHTT)". Ultrapolisproject.com. 4 Ocak 2010. 12 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  99. ^ Invest&Live In Dubai, UAE Guide, S.167
  100. ^ Menon, Praveen. "Dubai unveils more modest plans for QE2". Reuters.com. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013. 
  101. ^ "QE2 Saved!". Savetheqe2.info. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013. 
  102. ^ "Queen Elizabeth Cruises web page". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  103. ^ "Dubai's QE2 to float as luxury hotel in Asia". English.alarabiya.net. 18 Ocak 2013. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2013. 
  104. ^ Kerr, Simeon (16 Ocak 2013). "New course for QE2 as investors come aboard". FT.com. 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  105. ^ "World's Largest Natural Flower Garden Opens in Dubai". 13 Mart 2013. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  106. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  107. ^ "Gulfnews: Dubai Metro gives boost to public transport in city". Archive.gulfnews.com. 6 Mart 2010. 6 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2010. 
  108. ^ "Dubai Taxi Corporation". Dtc.dubai.ae. 29 Eylül 2010. 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010. 
  109. ^ "Getting Around in Dubai". dubai.com/. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2011. 
  110. ^ "Dubai RTA – Dubai Metro – Blue Line". zawya. 11 Eylül 2009. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  111. ^ "International Patients". Fakih IVF. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  112. ^ "Middle East's first monorail to start services in Palm Jumeirah by April". Gulf News. 7 Ağustos 2008. 16 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2008. 
  113. ^ "Palm monorail tried and tested". Timeoutdubai. 6 Mayıs 2009. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2010. 
  114. ^ "The GCC Rail Revolution". Railway. 29 Eylül 2008. 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009. 
  115. ^ "GCC Rail Network". zawya projects. 14 Nisan 2010. 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2010. 
  116. ^ "World Port Source, Jebel Ali". 16 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  117. ^ Abra-services 17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. dubai-online
  118. ^ "RTA launches Water Bus System on Dubai Creek". AMEinfo. 16 Temmuz 2007. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2010. 
  119. ^ Jonathan Sheikh-Miller. "UAE Weekend Switchover". AMEinfo. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2010. 
  120. ^ "BAE hafta sonu tatil günlerini değiştiriyor". Deutsche Welle. 7 Aralık 2021. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2022. 
  121. ^ Dubai Shopping Festival 2011 6 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. More Details
  122. ^ DSF Milestones 17 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dubaicityguide
  123. ^ "Sales will account for 8% of Dubai's GDP". Gulfnews.com. 3 Mayıs 2009. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  124. ^ "Dubai is world's festival city". khaleejtimes.com. 23 Eylül 2012. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2012. 
  125. ^ "Dubai crowned World Festival and Event City by IFEA". news.definitelydubai.com. 23 Eylül 2012. 13 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2012. 
  126. ^ "Dubai Creek UNESCO Dünya Mirası Alanı Yapılabilir". 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  127. ^ Food and Agricultural Import Regulations and Standards 26 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. GAIN Report. United States Department of Agriculture
  128. ^ Sherwood, Seth (9 Aralık 2007). "Clubs Bloom in the Desert". The New York Times. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  129. ^ "Biryani in Dubai". yagulf.com. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  130. ^ "Gulf News, Mandy on my mind". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  131. ^ "Clothing in the UAE". Grapeshisha.com. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009. 
  132. ^ a b "UAE National Dress". yagulf.com. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  133. ^ "Blame Europeans for topless displays, British women say". Gulfnews. 20 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009. 
  134. ^ "Turizm Trend, Neden Dubai?". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  135. ^ "http://www.greecemedtravel.com.au/travel-products/details.asp?id=6780". 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  136. ^ "Welcome to Abu Dhabi – Literature and Poetry". Visitabudhabi.ae. 1 Temmuz 2009. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009. 
  137. ^ "Dubai Tour Company, Traditional Danse of UAE". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  138. ^ "Photo of the week". Gulf News. 21 Eylül 2006. 6 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  139. ^ "About Dubai Film Festival (DFF)". 7th Dubai International Film Festival. 22 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  140. ^ "du sponsors AR Rahman Live in Concert". ameinfo.com. 16 Nisan 2008. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2010. 
  141. ^ dubai-livethedream.com
  142. ^ Ferris-Lay, Claire (11 Eylül 2008). "Kylie 'being paid $3.5mn' for Atlantis gig". Arab Business.com. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010. 
  143. ^ "Carbon 12's website". Carbon12dubai.com. 18 Ocak 2013. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  144. ^ "Cinema at Dubai Mall". yagulf.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  145. ^ "ICC moves to new headquarters in Sports City". Gulfnews.com. 18 Nisan 2009. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  146. ^ "Gulf News, The Origin of Life". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  147. ^ "Etisalat ramps up UAE bandwidth". arabianbusiness.com. 11 Haziran 2006. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  148. ^ United Arab Emirates 9 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. OpenNet Interactive. 2008
  149. ^ "Dubai's sister cities". dubaicityguide. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2011. 
  150. ^ "Twinning agreement brings a taste of Spain to Dubai UAE – The Official Web Site – News". Uaeinteract.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  151. ^ "Dubai, Detroit ink sister-city accord UAE – The Official Web Site – News". Uaeinteract.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  152. ^ "Dubai, Granada discuss cooperation UAE – The Official Web Site – News". Uaeinteract.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  153. ^ "Guangzhou Sister Cities [via WaybackMachine.com]". Guangzhou Foreign Affairs Office. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2013. 
  154. ^ "Los Angeles cultural body takes Dubai as sister city UAE – The Official Web Site – News". Uaeinteract.com. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 
  155. ^ "Dubai sister/twin cities list". Dubaicityguide.com. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2013. 
  156. ^ "Phoenix Sister Cities". Phoenix Sister Cities. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013. 
  157. ^ "Dubai partners with the U.S. city of Phoenix UAE – The Official Web Site – News". Uaeinteract.com. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2009. 

en:Dubai

Daha geniş bilgi için yazılı kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Syed Ali. Dubai: Gilded Cage (Yale University Press; 2010) 240 pages. Focuses on the Arab emirate's treatment of foreign workers.
  • Heiko Schmid: Economy of Fascination: Dubai and Chicago as Themed Urban Landscapes, Berlin, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-443-37014-5.
  • John M. Smith: Dubai The Maktoum Story, Norderstedt 2007, ISBN 3-8334-4660-9.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dubai&oldid=34180192" sayfasından alınmıştır