Joachim Murat - Vikipedi
Joachim Murat | |||||
---|---|---|---|---|---|
Napoli kralı | |||||
Hüküm süresi | 1 Ağustos 1808 – 19 Mayıs 1815 | ||||
Önce gelen | I. Joseph | ||||
Sonra gelen | Napoli kralı IV. Ferdinand | ||||
Berg büyük dükü | |||||
Hüküm süresi | 15 Mart 1806 – 1 Ağustos 1808 | ||||
Sonra gelen | I. Louis | ||||
İspanya naibi | |||||
Hüküm süresi | 4 Mayıs 1808 – 20 Temmuz 1808 | ||||
Doğum | 25 Mart 1767 Lot, Fransa | ||||
Ölüm | 13 Ekim 1815 (48 yaşında) Calabria, Sicilyateyn Krallığı | ||||
Defin | Père Lachaise Mezarlığı | ||||
Eş(ler)i | Caroline Bonaparte | ||||
Çocuk(lar)ı |
| ||||
| |||||
Hanedan | Murat | ||||
Babası | Pierre Murat-Jordy | ||||
Annesi | Jeanne Loubières | ||||
Dini | Roma Katoliği | ||||
İmza |
Joachim-Napoléon Murat (Müra diye okunur), (İtalyanca: Gioacchino Napoleone Murat; 25 Mart 1767 - 13 Ekim 1815), Fransız mareşal, Berg büyük dükü ve Napoli kralı (1808-1815).
Murat, Napolyon dönemini yansıtan sosyal değişimin büyük bir örneğidir. Bir hancının oğlu iken Napoli kralı olmuştur. Bir süre baba işini yaptı. Sonra, sıradan bir asker olarak orduya yazıldı (Şubat 1787). Monarşinin düşüşüyle devrim ordusuna girdi ve hızla yükseldi. 1795'te Paris'te Napolyon'u destekledi. İtalya ve Mısır seferlerinde onu takip etti. Napolyon'un kız kardeşi Caroline Bonaparte ile evlendi (iki kız iki erkek çocuğu oldu). 1800 yılında vekil olarak seçildi. Fransa meclisi onu, Birinci Tümen Kumandanı ve Paris Valisi olarak atadı. 1804'te İmparatorluk Mareşali ve iki yıl sonra grandük oldu. 1808'de Napoli kralı ilan edildi. Asker ve süvari kumandanı olarak, bütün savaşlarda Napolyon'un yanında yer aldı.
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransız Devrim Savaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]1790 yılında Murat, Ulusal Muhafızlar'a katıldı. 1792'de Meşrutiyet Muhafızları'na katıldı, ancak aynı yıl buradan ayrıldı. Ayrılık sebebi, sürekli ordu içinde kavga etmek gibi çeşitli nedenlere bağlandı.[1]
Cumhuriyet yanlısı olan Murat, 1791 yılında kardeşine yazdığı mektupta devrimci meselelerle meşgul olduğunu ve bir vatansever olmaktan vazgeçmektense ölmeyi tercih edeceğini belirtmiştir. Meşrutiyet Muhafızları'ndan ayrıldıktan sonra, Meşrutiyet Meclisi Gözetim Komitesi'ne Muhafızlar'ın vatana ihanetten suçlu olduğunu rapor etti. Azmi sayesinde Cumhuriyetçilerin desteğini kazandı. Murat eskiden görev yaptığı alaya yeniden katılarak Nisan ayında onbaşılığa, Mayıs ayında da çavuşluğa terfi etti.[1] 19 Kasım 1792'de Murat 25 yaşındayken asteğmenliğe terfi edildi. Ailesi, Murat'ın rahip olmasını istese de Murat bu askeri başarılarıyla bir taraftan ailesine de başaralı olduğunu kanıtlamak istiyordu. Murat bir dönem, iki bakanın onu soylu bir aile olan Murat d'Auvergne ailesine mensup olup aristokrat olmakla suçlanmıştı; bu suçlama sonraki birkaç yıl boyunca peşini bırakmadı.[2]
13 Vendémiaire
[değiştir | kaynağı değiştir]1795 sonbaharında, Kral XVI. Louis'in giyotin ile idamından iki yıl sonra, kralcılar ve karşı devrimciler arasında silahlı bir ayaklanma çıktı. 3 Ekim'de Paris'te bulunan General Napolyon Bonapart, Fransız Ulusal Konvansiyonu'nun savunma güçlerinin komutanı olarak atandı. Murat gönüllü olarak öne çıktı ve Napolyon onu hükümet güçlerinin kontrolü dışındaki bir banliyöden savaş topu kullanabilecek gönüllü askerler toplamakla görevlendirdi.[3]
Murat, Camp des Sablons'un savaş toplarını alarak, isyancıları atlattı ve Paris'in merkezine savaş toplarını başarıyla getirdi. 5 Ekim'de bu topların kullanılması Bonapart'ın Ulusal Kongre üyelerinin hayatını kurtarmasını sağladı.[4] Napolyon'un daha sonraki raporlarında Murat'tan bahsedilmedi, ancak Napolyon onu unutmadı, çünkü Murat zamanla mareşal, Berg büyük dükü ve Napoli kralı oldu.[5]
Napolyon Savaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]Napolyon 18 Mayıs 1804'te Murat'ı İmparatorluk Mareşali yaptı. Deniz savaşları hakkında yeterli bilgisi olmamasına rağmen 1805 yılında İmparatorluk prensi ve İmparatorluk amirali oldu. 1805-1807 yılları arasında aralarında Ulm, Austerlitz, Jena ve Ruslara karşı süvari hücumunu yönettiği Eylau'da dahil çeşitli muharebelerde savaştı.[6]
Prusya'dan ele geçirilen bazı topraklarla Berg Büyük Dükalığı'nı kurdu, 15 Mart 1806'da Berg büyük dükü ve Cleves dükü olarak atandı. Napoli kralı seçildiği 1 Ağustos 1808'e kadar bu unvanı korudu. Murat ayrıca Yarımada Savaşı'nı başlatan Dos de Mayo Ayaklanması patlak verdiğinde Madrid'deki Fransız Ordusunun başındaydı.[6]
Murat, Smolensk, Borodino ve 1812 Rus seferinde Grande Armée'nin süvari komutanı olarak yer aldı.[7]
Napoli kralı
[değiştir | kaynağı değiştir]1808'de Murat, Napolyon tarafından Napoli kralı ilan edildi.
Düşüş
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni görevi, Murat'ın, mareşalliğe devam etmesine engel olmadı. Rusya seferi'ne ve Leipzig Savaşı'na katıldı. Bu bozgun sonrası, Avusturya ile ayrı bir barış yaparak tahtını korumaya çalıştı. Yüz Gün olarak bilinen süreçte yeniden iktidara geçen Napolyon'un yanında yer aldı. 1815'te Avusturya İmparatorluğu ile yapılan Tolentino savaşında yenildi. 20 Mayıs 1815'te yapılan antlaşma düşüşünün onaylanması oldu. Napolyon'un ikinci düşüşü sonrası, Murat, nüfuzunu yükseltmek için Korsika'dan Napoli'ye kaçtı. Yakalandı, yargılandı ve bizzat istediği kanuna göre ölümle cezalandırıldı. 13 Ekim 1815 tarihinde Castello di Pizzo, Calabria'da kurşuna dizilip idam edildi.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dipnot
- ^ a b c Phipps 1926, s. 146–147.
- ^ Phipps 1926, s. 148–149.
- ^ Kircheisen 2010, s. 44.
- ^ Connelly 2006, s. 19–21.
- ^ Connelly 2006, s. 21.
- ^ a b Murat 1910, s. 16.
- ^ Riehn 1990, s. 245–248.
- Genel
- Atteridge, A. Hilliard (1911). Joachim Murat, marshal of France and king of Naples. London: Methuen. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- Bonar, Hugh S. (Jr.) (1989). Joachim Murat : lieutenant of the Emperor. Consortium on Revolutionary Europe 1750–1850 (University of Florida), Articles relatifs totalement ou partiellement à la période 1795–1815, Proceedings.
- Caulaincourt, Armand-Augustin-Louis de (1935). With Napoleon in Russia: the memoirs of General de Caulaincourt. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Chavanon, Jules and Georges Saint-Yves (1905). Joachim Murat (1767–1815). Libraire Hachette.
- Cole, Hubert (1972). The Betrayers: Joachim and Caroline Murat. Eyre Methuen.
- Connelly, Owen (2006). Blundering to Glory: Napoleon's Military Campaigns. Rowman & Littlefield. ISBN 9780842027809. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Emsley, Clive (2014). Napoleon: Conquest, Reform and Reorganisation. Routledge. ISBN 978-1317610281. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.
- Fisher, Herbert A. L. (1903). Studies in Napoleonic Statesmanship Germany. Oxford: Clarendon press. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Kircheisen, F.M. (2010). Memoires Of Napoleon I. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- McLynn, Frank (2002). Napoleon: A biography. New York: Arcade. ISBN 978-1-55970-631-5.
- Murat, Caroline (1910). My Memoirs. London. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Phipps, Ramsey Weston (1926). Armies of the First French Republic: And the Rise of the Marshals of Napoleon I. Oxford University Press, H. Milford. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Riehn, Richard K. (1990). 1812 : Napoleon's Russian campaign. McGraw-Hill. ISBN 9780070527317. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- Zamoyski, Adam (2004). Moscow 1812: Napoleon's Fatal March. Harper Collins. ISBN 9780061075582. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- Zamoyski, Adam (2018). Napoleon: A Life. Hachette. ISBN 9781541644557. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Joachim Murat ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Chavanon, Jules ve Georges Saint-Yves, (1905) Joachim Murat (1767–1815), Paris:Libraire Hachette, (Fransızca)
- Napoleon donemi hakkinda8 Mayıs 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- "Murat" Napoli Ansiklopedisi (İngilizce)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Joseph Bonaparte | Napoli kralı 1 Ağustos 1808 – 19 Mayıs 1815 | Sonra gelen: I. Ferdinando |
Önce gelen: ' | Berg büyük dükü 15 Mart 1806 – 1 Ağustos 1808 | Sonra gelen: Louis Bonapart |