Kırım Platformu - Vikipedi

Kırım Platformu
Kuruluş2021 (3 yıl önce) (2021)
KurucuVolodimir Zelenski
TürDiplomatik girişim
MerkezUkrayna
Resmî sitecrimea-platform.org/en

Kırım Platformu (Ukraynaca: Кримська платформа, latinize: Krymska platforma), Ukrayna cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski tarafından oluşturulmuş bir diplomatik girişimdir.[1] 2014 yılında Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakını tersine çevirerek[2] Rusya-Ukrayna ilişkilerini yeniden tesis etmek için uluslararası bir koordinasyon mekanizması olarak tasarlanmıştır. Kırım Tatarlarının insan haklarının korunması, çevresel bozulma ve Karadeniz ve Azak Denizi bölgesinde ticaretin engellenmesi de zirvede tartışılan konular arasındadır.[3] Platformun açılış zirvesi, Ukrayna'nın bağımsızlığının 30. yıldönümü arifesinde 23 Ağustos 2021'de gerçekleşti.[4]

Oluşma ve tanıtım süreci

[değiştir | kaynağı değiştir]

Böyle bir platform için planlar, Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı tarafından,[5] ayrıca Eylül 2020'de de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 75. oturumunda açıklandı.[6] Kırım Platformu girişiminin ilk sözü, Dışişleri Bakan Birinci Yardımcısı Emine Caparova'nın Avrupa Birliği üye ülkelerinin büyükelçilerine sunduğu ve Avrupa Birliği'ni faaliyetlerine dahil etmenin pratik yönlerini tartıştığı Kasım 2020'de ortaya çıktı.[7] Ardından Ukrayna makamları, Batılı ülkeleri platforma dahil etmek için bir kampanya yürüttü.[8][9][10][11] 26 Şubat 2021'de Cumhurbaşkanı Zelenski, "Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin Geçici Olarak İşgal Edilen Bölgesinin ve Sivastopol Şehri'nin İşgal Edilmesi ve Yeniden Entegrasyonuna Yönelik Bazı Önlemler Hakkında Kararnameyi" imzaladı ve bu kararnamenin hazırlanması ve tutulması için Düzenleme Komitesi'nin kurulmasına karar verdi. Kırım Platformu Kurucu Zirvesi Hazırlama Düzenleme Komitesi Başkanı Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'dır.[12][13][14] Kırım Platformu'nun Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde temsil edilmesi bekleniyor.[15]

Tartışma konuları ve format

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Kırım Platformu müzakere platformu için beklenen beş öncelik belirledi:

İlk olarak, navigasyon özgürlüğü de dahil olmak üzere güvenlik. İkincisi, saldırgan devlete karşı yaptırımların etkinliğinin sağlanması. Üçüncüsü, insan haklarının ve uluslararası insancıl hukukun korunması. Dördüncüsü, eğitim, kültür ve dini hakların korunması. Beşincisi, Kırım'ın geçici işgalinin ekonomi ve çevre üzerindeki olumsuz etkisinin üstesinden gelmek.[16]

Müzakereler beş temel alanda yürütülecek:

  • Rusya'nın Kırım'ı ilhak etme girişimini tanımama politikası,
  • Rusya'ya karşı uluslararası yaptırımların genişletilmesi ve güçlendirilmesi,
  • uluslararası güvenlik,
  • insan hakları,
  • işgalin ekonomi ve çevre üzerindeki etkisi.[17]

İşgal altındaki yarımadadaki Kırım siyasi tutsakları konusuna özel önem verilecektir.[18]

Zirveden sonra Kırım Platformu'nun faaliyetlerinin bitmemesi planlanmaktadır. Çalışmasının dört formatı planlanmıştır: Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri Bakanları, Yardımcısı ve Uzman. Hükûmetler arası düzey, dışişleri bakanlarının istişareleri, öncelikli alanlarda uzmanlaşmış çalışma gruplarının koordinasyon toplantıları ve konferanslar şeklinde hareket edecektir. Özellikle, daha geniş Karadeniz bölgesi ve ötesinin güvenliğine adanmış yıllık bir forum oluşturmak mümkündür.[19]

Kırım Platformu hizipler arası parlamenter birliği (Rüstem Umerov, Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Ahtem Chiygoz, Yelyzaveta Yasko, Vadym Halaichuk) Ukrayna Parlamentosunda kuruldu ve geçici olarak ilhak edilen yarımadayla ilgili bir yasa tasarısı paketi geliştiriyor.[20][21]

Haziran ayında Ukrayna Kriz Medya Merkezi'nin basın merkezinde Kırım Platformu'nun uzman ağı tanıtıldı. Etkinliğe Kırım İnsan Hakları Grubu, Ukrayna Prizması ve Gazetecilik Araştırmaları Merkezi temsilcileri katıldı.[22] Dışişleri Bakanlığı temsilcileri, büyükelçilikler, ulusal ve uluslararası uzmanların katılımıyla Kırım Platformu uzman ağının kuruluş forumu 6 Ağustos'ta Kiev'de gerçekleşti.[23]

Platform, yarımada Ukrayna kontrolüne dönene kadar çalışmaya devam edecek.[24]

Katılımcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Platformun ilk zirvesinin aile fotoğrafı

30. yıl dönümü kutlamalarına ve zirveye aşağıdakiler de dahil olmak üzere yabancı liderler davet edildi:

Zirveye temsilci gönderme planlarını ilk açıklayan ülkeler ise Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Birleşik Krallık ve Moldova oldu.[33]

Rusya ise, Dışişleri Bakanlığı daha önce Kırım Platformu'na katılıma izin vererek, "Kırım'ın su temini ve elektrik arzının yeniden başlatılmasının tartışılması planlanıyorsa, Kiev'in yarımadadaki ticaret ve ulaşım ablukasının kaldırılması" koşulunu belirledi.[34] Ukrayna tarafı böyle bir olasılığı reddetti.[35] Rusya daha sonra Kiev'in Kırım'ı iade etme çabalarını "gayrimeşru" olarak nitelendirdi ve herhangi bir ülke ve kuruluşun Ukraynanın girişimine katılımını "Rusya'nın toprak bütünlüğüne doğrudan tecavüz" olarak nitelendirdi.[36]

Rusya ayrıca şantaj ve korkutma yoluyla platformun güvenilirliğini baltalamaya ve diğer devletlerin platforma katılmasını engellemeye çalıştı - bu nedenle zirveye davet edilenlerin listesinin gizli tutulması gerekiyordu.[37][38]

Amerika Birleşik Devletleri bir Kabine üyesi tarafından temsil edilecek. Bu, Ukrayna'daki ABD Maslahatgüzarı, Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı George Kent tarafından Özgür Avrupa Radyosu'na verdiği bir röportajda duyuruldu.[39]

G7 üyesi katılımcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer katılımcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Crimea Platform: Ukraine's Initiative to Raise the Costs of Russia's Occupation". Jamestown (İngilizce). 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  2. ^ "Ukrayna, Kırım Platformu Zirvesi ile Kırım sorununu dünya gündemine getiriyor". Anadolu Ajansı. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  3. ^ "THE CRIMEAN PLATFORM WILL BECOME A FOREIGN POLICY INSTRUMENT OF THE DE-OCCUPATION STRATEGY | UA: Ukraine Analytica". UA: Ukraine Analytica (İngilizce). 16 Mart 2021. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  4. ^ "Festivities dedicated to the 30th anniversary of Ukraine's independence will last for 3 days - Volodymyr Zelenskyy". Official website of the President of Ukraine (İngilizce). 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  5. ^ "Резніков про міжнародний майданчик для переговорів щодо Криму: «Все в процесі»". Крым.Реалии (Ukraynaca). 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  6. ^ "Президент Зеленський в ООН закликав взяти участь у створенні міжнародної платформи з деокупації Криму". Крым.Реалии (Ukraynaca). 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  7. ^ Kitsoft. "Міністерство закордонних справ України - Еміне Джапарова презентувала послам країн-членів ЄС ініціативу «Кримська платформа» і обговорила практичні аспекти залучення Євросоюзу до її діяльності". mfa.gov.ua (Ukraynaca). 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  8. ^ "«Кримська платформа» в 2021 році стане епіцентром гібридної війни України та Росії – Кулеба". Крим.Реалії. 24 Aralık 2020. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  9. ^ "Україна представила ЄС концепцію Кримської платформи". Слово і Діло. 14 Aralık 2020. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  10. ^ "Джапарова презентувала Кримську платформу в ОБСЄ". Укрінформ. 1 Mart 2021. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  11. ^ "Кримська платформа: Джапарова запросила на саміт держави-члени ЮНЕСКО". Укрінформ. 31 Mart 2021. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  12. ^ "Зеленський створив оргкомітет Саміту Кримської платформи". УП. 26 Şubat 2021. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  13. ^ "Президент створив Організаційний комітет з підготовки установчого Саміту Кримської платформи". Президент України. 26 Şubat 2021. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 
  14. ^ "Указ Президента України від 26 лютого 2021 року № 78/2021 «Про окремі заходи, спрямовані на деокупацію та реінтеграцію тимчасово окупованої території Автономної Республіки Крим та міста Севастополя»". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  15. ^ "Мезенцева: "Кримська платформа працюватиме на базі ПАРЄ"". LB.ua. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  16. ^ "Кулеба назвав п'ять пріоритетів роботи "Кримської платформи"". LB.ua. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  17. ^ "У МЗС оголосили напрямки роботи Кримської платформи". Слово і Діло (Ukraynaca). 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  18. ^ ""Кримська платформа" розгляне питання політв'язнів на окупованому півострові - МЗС". prm.ua (Ukraynaca). 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  19. ^ Kitsoft. "Міністерство закордонних справ України - Виступ першої заступниці міністра Еміне Джапарової на Всеукраїнському форумі «Україна 30. Міжнародна політика»". mfa.gov.ua (Ukraynaca). 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  20. ^ "У Раді створили міжфракційне об'єднання "Кримська платформа"". Укрінформ. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  21. ^ "У Раді розробляють пакет законопроектів "Кримська платформа"". Інтерфакс-Україна. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  22. ^ "Презентували експертну мережу Кримської платформи". Uacrisis.org (Ukraynaca). 7 Haziran 2021. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  23. ^ "У Києві стартував установчий форум експертної мережі «Кримської платформи» (трансляцію завершено)". Крым.Реалии (Ukraynaca). 6 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  24. ^ "Представник президента Зеленського сказав, коли «Кримська платформа» завершить роботу". Крым.Реалии (Ukraynaca). 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  25. ^ "Зеленский пригласил президента Греции на 30-летие независимости Украины - Последние новости сегодня". pressorg24.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  26. ^ "Зеленский пригласил президента Греции на празднование 30-летия независимости Украины". Интерфакс-Украина (Rusça). 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  27. ^ "Зеленский пригласил президента Литвы на 30-летие независимости Украины - Последние новости сегодня". pressorg24.com. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  28. ^ "Зеленский пригласил Санду на празднование 30-летия Независимости Украины". www.ukrinform.ru. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  29. ^ "Зеленский пригласил Санду на 30-летие независимости Украины". Интерфакс-Украина (Rusça). 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  30. ^ "Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Wizyty zagraniczne / Kijów | Spotkanie Prezydentów Polski i Ukrainy". www.prezydent.pl. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  31. ^ "PM Garibashvili Addresses Crimea Platform Summit". Civil.ge (İngilizce). 23 Ağustos 2021. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  32. ^ "Ukrainian president awards Georgian PM with order of merit". Agenda.ge. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  33. ^ "«Кримська платформа». «Маячня» чи реальний крок для деокупації Криму?". Радіо Свобода (Ukraynaca). 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  34. ^ "МЗС Росії назвало умову, за якої російська сторона візьме участь у Кримській платформі". crimea.suspilne.media (Ukraynaca). 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  35. ^ "Кулеба запросив Росію взяти участь в саміті Кримської платформи: "На порядку денному буде тільки одне питання"". Зеркало недели | Дзеркало тижня | Mirror Weekly. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  36. ^ "Росія назвала "Кримську платформу" нелегітимною і пригрозила учасникам". Українська правда (Ukraynaca). 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  37. ^ "Окупанти пообіцяли «болючі наслідки» через «Кримську платформу»". Ракурс. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  38. ^ "Чому учасників "Кримської платформи" тримають в секреті, пояснила Джапарова". kanaldom.tv. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  39. ^ "Встреча Байдена и Зеленского, Крым и Донбасс: интервью Джорджа Кента". Крым.Реалии (Rusça). 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kırım_Platformu&oldid=30806502" sayfasından alınmıştır