Kara Halil Efendi - Vikipedi

Kara Halil Efendi (1804-1880) II. Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

Kara Halil Efendi' nin bazı kaynaklarda Amasyalı, bazılarında Mecitözü'ne bağlı Varay nahiyesinin Kürtköyü doğumlu olduğu belirtilen Şeyhülislam Hacı Kara Halil efendinin hicri 1219 (1804) de Turhal'ın Gülüt köyünde doğduğu kesindir. 114 üncü Osmanlı Şeyhülislamı olan Kara Halil'in Kürtköylü olarak geçmesi, Gülüt köyü ile arazileri karışık olup, her bakımdan iç içe durumdaki eski ismi Kürtköyü olan ve sonradan Çamlıca'ya çevrilip hâlen bu isimle bilinen köy ile karıştırılmasından dolayıdır.

Yakın bir tarihin ilim adamı olan Kara Halil, doğum yeri olan Gülüt köyünde henüz hafızalardan silinmemiştir. Babasının adı Mustafa'dır. Fakir bir ailenin çocuğu olan ve basit bir sebeple köyünden ayrılan bu zat, önce Amasya'ya gelmiş ve tahsiline burada başlamış, uzun süre tahsiline burada devam ettiği için bazı çevrelerce Amasyalı olarak bilinmesine sebep olmuştur. Amasya ve Konya'da çeşitli medreselerde eğitim gördükten sonra İstanbul'a gitti.^[1] 1834 yılında icazet aldı. 1839 yılında müderris oldu. 1866 yılında Fetva Emini,^[2] 1873 yılında da Anadolu Kazaskeri oldu. 1871 tarihinde Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye Cemiyeti üyesi olarak Ahmed Cevdet Paşa'yla birlikte Mecelle hukukunun kurucuları arasında yer aldı. 26 Temmuz 1877 tarihinde Sultan II. Abdülhamid tarafından Hasan Hayrullah Efendi'nin yerine şeyhülis­lâmlık makamına getirildi. Ayrıca aynı yıl Meşrutiyetin ilanı üzerine yeni kurulan Ayan Meclisi'ne de üye tayin edildi. 4 Aralık 1878 tarihinde şeyhüslamlık görevinden azledildi. Bunun sebebi olarak II. Abdülhamid'in Kara Halil Efendi'nin Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesi için verilen fetvayı imzalamış olmasından hoşlanmaması gösterimiştir.

30 Aralık 1880 tarihinde ölen Kara Halil Efendi Fatih Türbesi bahçesinde defnedildi.^[3]