Liverpool FC - Vikipedi

Başlığın diğer anlamları için Liverpool sayfasına bakınız.
Liverpool
Tam adLiverpool Football Club
Takma adThe Reds (Kırmızılar)
Renkler  Kırmızı-Beyaz
Kuruluş3 Haziran 1892[1]
StadyumAnfield, Liverpool
(Kapasite: 53.394)
BaşkanAmerika Birleşik Devletleri Tom Werner
Teknik direktörHollanda Arne Slot
LigPremier League
2023-24Premier League, 3.
Resmî siteliverpoolfc.com
Şu anki sezon

Liverpool Football Club (İngilizce telaffuz: [ˈlɪvərpuːl]); Merseyside, Liverpool'da kurulmuş İngiltere'nin en köklü futbol kulüplerinden birisidir. Kurulduğu yıl olan 1892'den beri, 6 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu, 3 UEFA kupası şampiyonluğu, 19 Premier League şampiyonluğu ve 8 FA Cup şampiyonluğu elde etmiştir. İngiliz kulüpleri arasında en fazla lig şampiyonu olan ikinci takımdır. Ayrıca toplamda en fazla sayıda kupası bulunan kulüptür. Kulübün stadyumu 53.394 kapasiteli Anfield stadyumudur. Lakabı ambleminde de olduğu gibi Kırmızı Anka Kuşları'dır ancak Kırmızılar olarak bilinir. Kulübün sloganı "You'll Never Walk Alone" (asla yalnız yürümeyeceksin), en ateşli olarak bilinen taraftar grubu ise The Kop'tur.

25 Mayıs 2005 tarihi UEFA Şampiyonlar Ligi Finalinde Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda İtalyan ekibi Milan ile karşılaşan İngiliz ekibi ilk yarısı 3-0 Milan'ın üstünlüğüyle sona eren maçta ikinci yarı bulduğu gollerle maçı 3-3'lük eşitliğe getirmiştir. Uzatmalardan sonra penaltılarda Milan'ı 3-2 mağlup eden Liverpool, UEFA Şampiyonlar Ligi kupasını müzesine götürmüştür. O maçta muhteşem bir geri dönüş yapan İngiliz temsilcisinin bu başarısının en büyük payı kaptan Steven Gerrard'ın olmuştur ve maçın adamı ilan edilmiştir. Bu maç kulüp ve UEFA Şampiyonlar Ligi tarihinin efsane maçlarından birisi olmuştur.

1985 yılında kulüp tarihinin en büyük trajedisini yaşamış ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde Juventus'la oynanan maçta çıkan ve tarihe Heysel Faciası olarak geçen olaylarda kulüp ve taraftarları sorumlu tutulmuştur. Bu olay sonrası UEFA tüm İngiliz kulüplerini Avrupa kupalarından beş yıl süreyle men etmiştir. Liverpool[2]'a ise önce on yıl ceza verilmiş daha sonra yapılan itirazlarla bu ceza altı yıla indirilmiştir.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyah beyaz bir fotoğrafı.
John Houlding, Liverpool FC'nin kurucusu

Liverpool kulübü, John Houlding ile Everton arasında yaşanan ihtilafın bir sonucu olarak kurulmuştur. 8 yılın ardırdan Everton kulübü, 1892 yılında Goodison Park'a taşınmış ve buna takriben Houlding, Liverpool kulübünün temellerini atmıştır.[3] İlk başta "Everton FC Athletic Grounds Ltd. (Kısaca Everton Athletic) adıyla yola çıkan kulüp, federasyonun Everton FC isminin kullanımına izin vermemesi nedeniyle Mart 1892 yılında Liverpool FC adını almış ve bu tarihten 3 ay sonra da federasyon tarafından resmen tanınmıştır.[4] Takım ilk sezonunda Lancashire Ligini kazanarak iyi bir başlangıca imza atmıştır. 1893-94 sezonunda Football League Second Division'a katılmıştır. Bu ligde ilk sezonunda birinci olduktan sonra Football League First Division'a yükselmiştir. Bu ligi de 1901 ve 1906 yılında şampiyon olarak tamamlamıştır.[5]

Kulüp ilk FA Cup finalini 1914 yılında Burnley'e karşı oynamış ve 1-0 kaybetmiştir. 1922 ve 1923 yılında üst üste lig şampiyonu olmuş, ancak kulübün 5. şampiyonluğunu aldığı 1946-47 sezonuna kadar suskun kalmıştır.[6] Liverpool, 1950 yılında yine kupada final oynamış fakat rakibi Arsenal'a karşı sahadan mağlup ayrılarak ikinci kupa finalini de kaybetmiştir. 1953-54 sezonunda takım tarihinde ilk kez küme düşmüştür.[7] 1958-59 FA Cup sezonunda Worcester City'ye karşı alınan 2-1'lik yenilgi sonrası Bill Shankly kulübün yeni menajeri olmuştur. Takımın başına geçen Bill Shankly, 24 oyuncu ile yollarını ayırmış ve kulübün bir ayakkabı deposunu teknik ekibin taktik stratejileri tartıştığı bir odaya dönüştürmüştür. Bu odada Bill Shankly önderliğinde Joe Fagan, Reuben Bennett ve Bob Paisley kulübü yeniden yapılandırmaya başlamışlardır.[8]

Anfield'ın dışarısındaki Bill Shankly heykeli. Shankly, First Division'a çıktı ve 1947'den beri kulübün ilk lig şampiyonluğunu kazandı.

Kulüp birinci lige 1962 yılında tekrar dönmüş ve 17 yıl sonra 1964'te şampiyon olmuştur. 1965 yılında kulüp tarihinin ilk FA kupası kazanılmıştır. 1966 yılında tekrar şampiyon olunmuş ancak UEFA Kupa Galipleri Kupası finalinde Borussia Dortmund'a kaybedilmiştir.[9] 1972-73 sezonunda Liverpool, tarihinin ilk Avrupa kupası olan UEFA Kupası'nı ve aynı zamanda ligi kazanmıştır. Daha sonra Bill Shankly emekliye ayrılmış ve yerine yardımcısı Bob Paisley geçmiştir.[10] 1976 yılında, Paisley'in ikinci sezonunda Liverpool tekrar UEFA kupası ile lig şampiyonluğunu kazanarak ikinci kez duble yapmıştır. Bir sonraki sezonda şampiyonluk unvanı korunmuş ve kulüp tarihinin ilk UEFA Şampiyonlar Ligi (o dönemki adıyla European Cup) şampiyonluğu elde edilerek bu büyük bir başarı sağlanmıştır. Fakat bu 1977 sezonunda FA Cup finali kaybedilerek sezon üç kupayla noktalanmamıştır. Liverpool 1978 yılında tekrar Şampiyonlar Ligi şampiyonu olmuş, bir sonraki sezonda bir yıl aradan sonra tekrar şampiyon olunmuştur.[11] 9 yıllık Paisley döneminde Liverpool 21 kupa kazanmıştır, bunlara 3 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu, 1 UEFA Kupası, 6 Lig Şampiyonluğu Kupası, üst üste 3 Lig Kupası gibi kupalar dahildir. Paisley'in yerel liglerde kaybettiği tek kupa finali 1977 sezonu FA Cup finalidir.[12]

Paisley, 1983 yılında emekli olma kararı almış ve yerine yardımcısı Joe Fagan geçmiştir.[13] Fagan ilk sezonunda Lig, FA Cup ve Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu elde ederek, Liverpool'u İngiliz takımları içerisinde bu başarıyı gösteren ilk takım yapmıştır.[14] Liverpool 1985 yılında tekrar Şampiyonlar Ligi finaline çıkmış ve rakibi Juventus olmuştur. Heysel Stadyumu'nda oynanacak bu karşılaşma öncesi Liverpool'lu futbol holiganları Juventus taraftarlarının olduğu bölüme saldırmış ve bu saldırıdan kaçan taraftarlar bir duvarın çökmesi sonucu tel örgülere sıkışarak hayatlarını yitirmiştir. O gün 38'i İtalyan, 39 kişi hayatını kaybetmiş ve bu olay Heysel faciası olarak adlandırılmıştır. Oyuncuların ve menajerlerin hüznüne rağmen maç oynanmış ve Liverpool bu karşılaşmadan 1-0 yenik ayrılmıştır, golü penaltıdan Michel Platini atmıştır. Bu trajedi sonrası İngiliz futbol takımları Avrupa kupalarından 5 yıl men edilmiştir. Liverpool'a da 10 yıllık men cezası verilmiş ancak bu karar daha sonra 6 yıla indirilmiştir. 14 Liverpool taraftarı gayriihtiyari adam öldürme suçundan hüküm giymiştir.[15]

Hillsborough faciasında ölen 96 kişinin adlarıyla kazınmış olan Hillsborough anıtı.

Bu felaket sonrası Joe Fagan istifa etmiş ve yerine kulübün efsane futbolcusu Kenny Dalglish oyuncu-menajer olarak geçmiştir.[16] Onun döneminde Liverpool üç lig şampiyonluğu ve iki FA Cup kazanmıştır. 1985-96 sezonunda çift kupalı bir sezon yaşanmıştır. Tüm bu başarılara Hillsborough faciası gölge düşürmüştür. 15 Nisan 1989'da Nottingham Forest'e karşı oynanan FA Cup yarı finalinde, yüzlerce Liverpool taraftarı tel örgülere sıkışıp ezilmiştir.[17] O gün doksan dört Liverpool taraftarı ölmüştür. 95. kurban bu olaydan dört gün sonra, 96. kurban ise 4 yıl komada kaldıktan sonra ölmüştür.[18] Bu olaydan sonra devlet stadyumların güvenliği konusunda bir inceleme yürütmüştür ve bunun sonucunda üst seviye liglerdeki takımların tribünlerinin tamamının koltuklu olması şart konulmuştur. Yapılan incelemede bu faciaya tribünlere aşırı taraftar alınması ve polisin de bu kontrolü sağlayamamasının yol açtığı söylenmiştir.[19]

Liverpool, facianın yaşandığı 1988-89 sezonunun sonunda Arsenal ile puan ve averaj olarak eşit olmasına rağmen, Arsenal'ın sezonun son maçında (26 Mayıs 1989, Liverpool 0 - 2 Arsenal) attığı son dakika golüyle birlikte toplamda daha çok gol atmış olmasından dolayı şampiyonluğu kaybetmiştir.[20] 1989-90 sezonunda kulüp 18. lig şampiyonluğunu kazanmıştır.

1991'de Kenny Dalglish, Hillsborough faciasının da etkisiyle görevinden ayrılmıştır. Yerine kulübün eski futbolcusu Graeme Souness geçmiştir.[21] Onun döneminde 1991-92 sezonunda FA Cup kazanıldı. Daha sonra yerini Roy Evans'a bıraktı.[22]

Aradan geçen 30 yıldan sonra 2019/20 sezonunda Jürgen Klopp ile 19. şampiyonluğunu kazanmıştır.

Rakipleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Liverpool'un ezeli rakipleri, Merseyside'ın diğer takımı olan Everton ve 1960'lı yıllardan beri rakip oldukları Manchester şehrinin takımı olan Manchester United'dır.

Liverpool, en büyük rakibi olan Everton ile Merseyside Derbisi'ni oynamaktadır. Bu derbi "Dostluk Derbisi" olarak da adlandırılmaktadır.[23] Merseyside Derbisi'nde oynanan 215 maçın 85'ini Liverpool, 66'sını Everton kazanmıştır. 64 maç da berabere bitmiştir.

Renkleri ve formaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Liverpool'un 1892-1896 yılları arasındaki ev forması[24]

Liverpool'un ev sahibi forması her zaman kırmızıdır. Ancak bu kulübün kurulduğu 1892 ile 1894 yılları arasında böyle değildi. O yıllarda forma olarak mavi-beyaz gömlek kullanılırdı. 1894 yılından sonra formalarda Liverpool şehrinin sembolü olan kırmızı renk kullanıldı.[3]

Liverpool'un deplasman formaları genellikle beyaz forma ve siyah şort ya da sarı forma ve şort şeklinde olmaktadır. Ancak 1987 yılında gri, 1991-92 sezonunda ise yeşil forma ve beyaz şort deplasman forması olarak kullanılmıştır. Liverpool 1990'lı yıllarda formasında altın sarısı, ekru, siyah, gri gibi renkleri kullanmıştır. 2008-09 sezonunda gri formayı yeniden kullanmıştır. Kulüp 3. formalarını genellikle Avrupa kupalarındaki deplasman maçlarında kullanmaktadır.

Forma üreticileri ve sponsorları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dönem Forma Üreticisi Forma Sponsoru (göğüs) Forma Sponsoru (kol)
1973-1979 Umbro - -
1979-1982 Hitachi
1982-1985 Crown Paints
1985-1988 Adidas
1988-1992 Candy
1992-1996 Carlsberg
1996-2006 Reebok
2006-2010 Adidas
2010-2012 Standard Chartered
2012-2015 Warrior Sports
2015-2017 New Balance
2017-2020 Western Union
2020- Nike Expedia

Şampiyonluklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Anfield Stadyumu
İkincilik (2): 1981, 1984

Kadro

[değiştir | kaynağı değiştir]
29 Temmuz 2022 itibarıyla[26]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

№ Mevki Uyruk Futbolcu
1 KL Brezilya BRA Alisson
2 DF İngiltere ENG Joe Gomez
3 OS Brezilya BRA Fabinho
4 DF Hollanda NED Virgil van Dijk
5 DF Fransa FRA Ibrahima Konaté
6 OS İspanya ESP Thiago Alcântara
7 OS İngiltere ENG James Milner (2. kaptan)[27]
8 OS Gine GUI Naby Keïta
9 FV Brezilya BRA Roberto Firmino
11 FV Mısır EGY Muhammed Salah
13 KL İspanya ESP Adrián
14 OS İngiltere ENG Jordan Henderson (kaptan)[28]
15 OS İngiltere ENG Alex Oxlade-Chamberlain
17 OS İngiltere ENG Curtis Jones
№ Mevki Uyruk Futbolcu
19 OS İngiltere ENG Harvey Elliott
20 FV Portekiz POR Diogo Jota
21 DF Yunanistan GRE Kostas Çimikas
22 DF İskoçya SCO Calvin Ramsay
23 FV Kolombiya COL Luis Díaz
26 DF İskoçya SCO Andrew Robertson
27 FV Uruguay URU Darwin Núñez
28 FV Portekiz POR Fábio Carvalho
32 DF Kamerun CMR Joël Matip
47 DF İngiltere ENG Nat Phillips
62 KL İrlanda EIR Caoimhín Kelleher
66 DF İngiltere ENG Trent Alexander-Arnold
72 DF Hollanda NED Sepp van den Berg

Kiralık gidenler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

№ Mevki Uyruk Futbolcu
46 DF İngiltere ENG Rhys Williams (30 Haziran 2023 tarihine kadar Blackpool'da)[29]
97 KL Brezilya BRA Marcelo Pitaluga (30 Haziran 2023 tarihine kadar Macclesfield'da)[30]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Happy birthday LFC? Not quite yet..." 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2015. 
  2. ^ "Liverpool kulüp profili". www.transferhunt.com. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  3. ^ a b "Liverpool Football Club is formed". Liverpool FC. 12 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2010. 
  4. ^ Graham 1985, s. 14.
  5. ^ Graham 1985, ss. 16-18.
  6. ^ Graham 1985, s. 20.
  7. ^ Kelly 1988, ss. 50-51.
  8. ^ Kelly 1988, s. 57.
  9. ^ "1965/66: Stan the man for Dortmund". Union of European Football Associations (UEFA). 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020. 
  10. ^ Kelly 1999, s. 86.
  11. ^ Pead 1986, s. 414.
  12. ^ Kelly 1988, s. 157.
  13. ^ Kelly 1988, s. 158.
  14. ^ Cox, Russell & Vamplew 2002, s. 90.
  15. ^ "On This Day – 29 May 1985: Fans die in Heysel rioting". BBC. 29 Mayıs 1985. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2006. 
  16. ^ Kelly 1988, s. 172.
  17. ^ "On This Day – 15 April 1989: Soccer fans crushed at Hillsborough". BBC. 15 Nisan 1989. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2006. 
  18. ^ Pithers, Malcolm (22 Aralık 1993). "Hillsborough victim died 'accidentally': Coroner says withdrawal of treatment not to blame". The Independent. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2010. 
  19. ^ "A hard lesson to learn". BBC. 15 Nisan 1999. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2006. 
  20. ^ Cowley, Jason (29 Mart 2009). "The night Football was reborn". The Observer. 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  21. ^ Liversedge 1991, ss. 104-105.
  22. ^ Scully, Mark (22 Şubat 2012). "LFC in the League Cup final: 1995 – McManaman masterclass wins praise from wing wizard Matthews". Liverpool Echo. 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  23. ^ Smith, Rory (24 Ocak 2009). "Liverpool and Everton no longer play the 'friendly derby' as fans become more vitriolic". The Daily Telegraph. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010. 
  24. ^ "Historical LFC Kits". Liverpool FC. 24 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010. 
  25. ^ "İngiltere Lig Kupası Liverpool'un". radikal.com.tr. Erişim tarihi: 17 Nisan 2012. 
  26. ^ "First team". Liverpool FC. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  27. ^ Shaw, Chris (10 Ağustos 2015). "Milner on vice-captain honour and Coutinho class". Liverpool FC. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018. 
  28. ^ "Henderson appointed Liverpool captain". Liverpool FC. 10 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  29. ^ "Liverpool defender Rhys Williams has joined Championship side Blackpool on a season-long loan deal". Liverpool FC. 19 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022. 
  30. ^ Williams, Sam. "Marcelo Pitaluga joins Macclesfield on loan". Liverpool FC. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Liverpool FC ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Liverpool_FC&oldid=34166559" sayfasından alınmıştır