Propan - Vikipedi

Propan
Skeletal formula of propane
Adlandırmalar
	Tercih edilen IUPAC adı Propan
	Sistematik IUPAC adı Trikarban (önerilmez)
Tanımlayıcılar
CAS numarası	74-98-6 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
Beilstein Referansı	1730718
ChEBI	CHEBI:32879 ;
ChEMBL	ChEMBL135416 ;
ChemSpider	6094 ;
ECHA InfoCard	100.000.753
EC Numarası	200-827-9;
E numaraları	E944 (parlatıcılar, ...)
Gmelin Referansı	25044
KEGG	D05625 ;
PubChem CID	6334;
RTECS numarası	TX2275000;
UNII	T75W9911L6 ;
UN numarası	1978
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID501019643 DTXSID5026386, DTXSID501019643 ;
	InChI InChI=1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3 Key: ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N ;
	SMILES CCC;
Özellikler
Kimyasal formül	C3H8
Molekül kütlesi	44,10 g mol−1
Görünüm	renksiz gaz
Koku	kokusuz
Yoğunluk	2.0098 kg/m3 (0 °C, 101.3 kPa)
Erime noktası	582 °C; 1.079 °F; 855 K
Kaynama noktası	2.036 ila 22.838 °C; 3.697 ila 41.140 °F; 2.309 ila 23.111 K
Çözünürlük (su içinde)	47 mg⋅L−1 (0 °C)
log P	2.236
Buhar basıncı	853.16 kPa (at 211 °C (412 °F))
Henry yasası; sabiti (kH)	15 nmol⋅Pa−1⋅kg−1
Konjuge asit	Propanium
Manyetik alınganlık (χ)	−40.5 × 10−6 cm3/mol
Dipol momenti	0.083 D
Termokimya
Isı sığası (C)	73.60 J⋅K−1⋅mol−1
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−105.2–104.2 kJ⋅mol−1
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)	−2.2197–2.2187 MJ⋅mol−1
Tehlikeler
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	DANGER
Tehlike ifadeleri	H220
Önlem ifadeleri	P210
NFPA 704; (yangın karosu)	2 4 0
Parlama noktası	[dönüştürme: geçersiz sayı]
Kendiliğinden tutuşma; sıcaklığı	470 °C (878 °F; 743 K)
Patlama sınırları	2.37–9.5%
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)
REL (tavsiye edilen)	TWA 1,000 ppm (1,800 mg/m3)
IDLH (anında tehlike)	2,100 ppm
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanlar	etan; bütan; izobütan;
Benzeyen bileşikler	propen; allen; siklopropan;
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

^[5]

Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır.

Özellikler

Propanın formülü C₃H₈'dir ve hiçbir izomeri yoktur. Erime noktası -187,1 °C ve kaynama noktası -42,2 °C'dir. Doğalgaz, hafif ham petrol ve petrol rafineri gazlarından elde edilir. Sıvılaştırılmış petrol gazlarında bol miktarda bulunur. Etan, diğer hidrokarbonlar ve propan petro-kimya endüstrisinde etilen elde etmek için önemli bileşiklerdir. Propan sıcakta bozunarak etilen ve yine önemli bir madde olan propilene dönüşür. Propilen önemli bir bileşik olup, aseton ve propilen glikol gibi birçok maddenin elde edilmesinde kullanılır. Oksidasyon ile, propil alkole, propionaldehide ve propiyonik aside yükseltgenebilir.

Diğer taraftan basınç altında kolayca sıvı hâle geçmesinden dolayı bütan gazı ile karıştırılarak tüpler içine doldurulmuş hâlde yakıt olarak kullanılır.

Kaynakça

^ ^a ^b "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4. Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane’; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'.
^ Lide, David R. Jr. (1960). "Microwave Spectrum, Structure, and Dipole Moment of Propane". J. Chem. Phys. 33 (5): 1514-1518. Bibcode:1960JChPh..33.1514L. doi:10.1063/1.1731434.
^ Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki Propane kaydı
^ ^a ^b ^c NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0524". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ GOV, NOAA Office of Response and Restoration, US. "PROPANE – CAMEO Chemicals – NOAA". cameochemicals.noaa.gov. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.

[iupac2013-1] "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4. Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane’; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'.

[2] Lide, David R. Jr. (1960). "Microwave Spectrum, Structure, and Dipole Moment of Propane". J. Chem. Phys. 33 (5): 1514-1518. Bibcode:1960JChPh..33.1514L. doi:10.1063/1.1731434.

[GESTIS-3] Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki Propane kaydı

[PGCH-4] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0524". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[5] GOV, NOAA Office of Response and Restoration, US. "PROPANE – CAMEO Chemicals – NOAA". cameochemicals.noaa.gov. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.

[5]

[1]

[2]

[4]