French
DeutschRinaldo (opera) - Vikipedi
 | |
| Özgün isim | Rinaldo HWV 7 |
|---|---|
| Müzik | George Frideric Handel |
| Libretto | Aaron Hill |
| Gala | 24 Şubat 1711 |
| İlk gösterim yeri | Haymarket Kraliyet Tiyatrosu, Londra |
| Oyuncular | |
Rinaldo (özgün ismi: Rinaldo HWV 7), 1711 yılında George Frideric Handel tarafından hazırlanan 3 perdelik İtalyan operası. Aaron Hill librettosunu, Giacomo Rossi senaryosunu yapmıştır. Operanın prömiyeri 24 Şubat 1711 yılında Londra'daki Haymarket Kraliyet Tiyatrosu'nda olmuştur.
Roller
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu liste bu eserin 24 Şubat 1711'de prömiyer temsili içindir. Handel daha sonraki temsil ve yapımlanmalarda rollerin içeriklerini değiştirmiş; yeni roller koymuş ve birkaç ilk temsil rolünü kaldırmıştır. Günümüz temsillerinde ise kastrato ses bulunmadığı için tenor, soprano veya orijinale daha uygun şekilde kontr-tenor sesi kullanılmaktadır.
 | Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
| Rol | Ses tipi | Prömiyer, 24 Şubat 1711 (Orkestra şefi: -) |
|---|---|---|
| Goffredo Birinci Hacli Seferi bas lideri 1096–1099 | kontralto | Francesca Vanini-Boschi |
| Rinaldo, Este sulalesinden bir asil sovalye | kastrato | Nicolò Grimaldi |
| Almirena, Gofferdo'nun kizi | soprano | Isabella Girardeau |
| Eustazio, Gofferdo'niun kardesi | kastrato | Valentino Urbani |
| Armida, Buyucu. Sam'in Arap kralicesi | soprano | Elisabetta Pilotti-Schiavonetti |
| Argante, Kudüs'ün Arap krali | bas | Giuseppe Boschi |
Enstrumentasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Rinaldo'nun prömiyer temsili için partitur notaları su müziksel çalgılar için hazırlanmıştır: yaylı çalgılar (kemanlar, viyolalar, viyolonseller, kontrobas), klavsen, pikolo, blokflütler, fagotlar, obua, trompetler, timpani
Konu özeti
[değiştir | kaynağı değiştir]
Zaman: Birinci Haçlı Seferi 1099
Mekan: Filistin
Uvertür. girişte "fa-major" (yavaş-hızlı-yavaş) ritmiyle başlar ama yeni bir "allegro" ile sona erer. Bu parçaya kemanın kullanılması ile İtalyan havası verilmiştir.
I. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristiyan Haçlılar Birinci Haçlı Seferi sonlarına doğru Kudus önleri erişmişler ve o şehri kuşatmaya almışlardır. Bu opera, gayet tarihsel ve coğrafi gerçeklerden uzak olarak, Haçlılar bu kuşatma sırasında geçmektedir.
Birinci Haçlı Seferi'nde bas liderlerden olan Goffredo eğer Rinaldo Kudüs'ü eline geçirirse ona kızı Almira'yi karisi olarak vermeye söz vermiştir. çok tantanali bir müzikle sahneye giriş yapan Arap asilli Kudüs Kralı olan Argente ile üç gün sureli bir ateşkes ister. Bu ateşkese anlaşma yapıldıktan Argente'den başkaları sahneden ayrılır. Argente sevgilisi olan ve ayni zamanda bir buyucu olan Arap asilli Sam Kraliçesi Armida'nin bu ateşkes sırasında Rinaldio'yu kandırıp onun savaş gücünü azaltacağını ummaktadır. Armida göklerden ateşten harp arabası içinde sahneye iner. Armida, Arapların Haçlıların kuşatmasını kırmak için tek çaresinin Rinaldo'yu yenmek olduğu kehanetini Argente'ye bildirir ve kendisinin bunu başarabileceğini de övünme ile açıklar.
Rinaldo ve Almirenda bir kuşlarla ve çiçeklerle dolu bir bahçede buluşup birbirine evlenme yemini ederler. Birden bu bahçeye Armida gelir ve yaptığı büyüler ile Armida'yi Rinaldo'nun kolları arasından alıp bir siyah bulut içinde oradan kaçırır. Bu Rinaldo'yu büyük bir yeise düşürür. Onu teselli için gelen Goffredo ve kardeşi Eustazio Rinaldo'nun sevgilisine tekrar kavuşabilmesi için bir Hristiyan büyücüden yardım istemesini tavsiye ederler.
II. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]Akdeniz kıyısında Rinaldi, Godfredo ve Eustazio uygun bir buyucuyu nasıl bulabileceklerini ve bulurlarsa ondan neler isteyebilecekleri hakkında görüşmektedirler. Bu sırada karaya yakında çapa atmış durmakta bir gemiden bir kadın Rinaldo'yu nişansılısı Almirena hakkında yeni haberler vermek için gemiye çıkmayı davet eder. Goffredo ve Eustazio buna itirazları olmakla beraber onları dinlemeyen Rinaldo kadının bulunduğu gemiye biner ve gemi hemen oradan ayrılır.
Armida'nin Şam'daki sarayına getirilmiş olan Armirena gayet üzgündür. Kudüs Kralı olan Argante Armirena'yi şahsen görür; ona âşık olmuştur; ona aşkını ona ifade eder fakat Armirena onun aşkını reddeder. Buna rağmen Argente buyucu Armida'nın gücünü kırarak Armirena'yı serbest bıraktıracağına söz verir ve böylece Armirena'nin kendi aşkına karşılık vereceğini düşünmektedir.
Diğer taraftan Rinaldo gemide kendini tutuklatmış olan Armida'nin huzuruna getirilir. Rinaldo kendinin serbest bırakılmasını talep eder. Onun bu mertçe hareketleri Armida'nin kendine bir aşkla bağlamaya neden olmuştur. Armida Rinaldo'ya aşkını ifade eder; ama Rinaldo gayet kızgın bir tavırla bunu reddeder. Buna rağmen Almira büyücülük gücünü kullanarak Almirante kılığına girer. Ama bu sefer de Rinaldo'yu aldatamaz ve Rinaldo Almira'yi her ne kılıkta olursa olsun reddetmekte devam eder. Almiara tekrar kendi sekline döner. Aşkının reddedildiği için çok kızgındır ama yine de Rinaldo'ya karşı askından vazgeçmez.
Almira bir diğer teşebbüse girişmek için tekrar Almirena kılığına girer. Ama bu sefer Argante ile karşılaşır. Algente karşılaştığı kadını Almirena zanneder. Ona daha önceki gibi aşkını bildirir ve onu merhametsiz buyucu Argente'nin elinden kurtaracağına söz verdiğini tekrar eder. Almira hemen kendi sekline döner. Argante'yi kendine sadakatsizlikle itham eder ve ondan intikam alacağına yemin verir. Buna rağmen Argante Almirena'ya olan aşkının sona ermeyeceğini bildirir ve bundan sonra Almira'nin yardımını istemediğini de belirtir. Almira oradan büyük bir kızgınlıkla ayrılır.
III. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu perde bir senfonieta ile açılır.
Goffredo ve Eustazio canavarlar tarafından savunulmakta olan buyucu Armida'nin sarayının üzerinde bulunduğu dağına altında bulunan bir Hristiyan buyucunun mağarasını aramaktadırlar. Bu Hristiyan buyucu bu iki kişiye kötülüklere karşı gelmek için kullanabilecekleri iki sihirli değnek verir.
Armida'nin sarayında Rinaldo Armirena'yi tam buyucu Armida onu öldürmek üzereyken buyucunun elinden kurtarır. Sam Kraliçesi Almirada'da destek sağlayan kotu ruhlar Rinaldo tarafından tehdit edilirler ve bu ruhlar sarayın üstünde bulunduğu dağdaki bir mağara deliğine çekilirler. Sihirli değneklerini kullanan Goffredo ve Eustazio gelirler ve bu sihirli değnekleri kullanarak şatoyu ortadan kaldırırlar. Ortadan kalkan şato yerine Kudüs şehri surları ile görünür.
Kudüs Kralı Argente ve Sam Kraliçesi Almira birbirleriyle barışıp Kudüs'ü kuşatan Hristiyan ordusuna karşı birlikte harekâta geçerler. Haçlı ordusuyla yapmaya başladıkları çatışmalarda önce Haçlılara karşı galip gelmişler gibi görülür. Fakat Rinaldo gelip de Haçlılara katıldığı zaman çatışma durumu birden değişir ve çarpışma Haçlılar lehine sonuç verir.
Argante ve Armide Haçlılar eline geçerler. Haçlılar onları affederler. Onlar da dinlerinden dönerek Hristiyanlığı kabul ederler. Rinaldo Almirena ile evlenir. Finalde koro erdemin her zaman galebe çalacağına ait bir koro şarkısı söyledikten sonra perde kapanır.
Seçilmiş müziksel parçalar
[değiştir | kaynağı değiştir]1711'de prömiyer temsilde kullanilan liberettodaki secilmis muziksel parçalar verilmektedir ve 1717 ve 1730 verziyonlarındaki değişmeler verilmekte.
|
|
|
Seçilmiş ses kayıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yil | Roller (Rinaldo, Almirena, Armida, Goffredo, Argante) | Orkestra şefi, Operaevi ve kori ve orkestra | Marka |
|---|---|---|---|
| 1977[1] | Carolyn Watkinson, Ileana Cotrubaș, Jeanette Scovotti, Paul Esswood, Ulrik Cold] | Jean-Claude Malgoire, La Grande Écurie et la Chambre du Roy | Sony Music Entertainment |
| 1992[2] | Marilyn Horne, Cecilia Gasdia, Christine Weidinger, Ernesto Palacio, Natale de Carolis | John Fisher, La Fenice korosu ve orkestrası | Nuova Era. (Kayıt:1989. 1.defa:1989, 2.defa:2009) |
| 1999[3] | David Daniels, Cecilia Bartoli, Luba Orgonášová, Bernarda Fink, Gerald Finley | Christopher Hogwood, Academy of Ancient Music | Decca Records |
| 2001[4] | Vivica Genaux, Miah Persson, Inga Kalna, Lawrence Zazzo, James Rutherford | René Jacobs, Freiburg Barok Orkestrasi | Harmonia Mundi |
| 2005[5] | Kimberly Barber, Laura Whalen, Barbara Hannigan, Marion Newman, Sean Watson | Kevin Mallon, Aradia Ansambl | Naxos Records |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Thomas, Christopher J. "Rinaldo and Rinaldo highlights" Opera Quarterly C.3 No. 3 s.183–288
- ^ Sadie, Stanley (2003) "Handel: Rinaldo" Gramophone 2003 (Mayis) s.78 [ http://www.gramophone.net/Issue/Page/May%202003/78/807973/HANDEL#header-logo 24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]
- ^ ""Handel: Rinaldo" Garmaphone (2000 Ocak) s.96". 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2014.
- ^ Sadie, Stanley (2003) "Handel: Rinaldo" Gramophone 2003 (Mayis) s.78 [ http://www.gramophone.net/Issue/Page/May%202003/78/807973/HANDEL#header-logo 24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]
- ^ Quinn, Michael (2004) "Session Report: The Aradia Ensemble's Rinaldo" Gramaphone 2004 (Eylul) s.11 [1] 24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Haendel" websitesinde "Rinaldo" liberettosu http://www.haendel.it/composizioni/libretti/pdf/rinaldo.pdf20 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
- IMSLP websitesinde "Rinaldo, HWV 7a (Handel, George Frideric)" maddesinde 1711 versiyonu partitur notaları Rinaldo, HWV 7a (Handel, George Frideric) - IMSLP/Petrucci Music Library: Free Public Domain Sheet Music6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IMSLP websitesinde "Rinaldo, HWV 7b (Handel, George Frideric)" maddesinde 1731 versiyonu partitur notaları Rinaldo, HWV 7b (Handel, George Frideric) - IMSLP/Petrucci Music Library: Free Public Domain Sheet Music6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Boyden, Matthew; Kimberley, Nick ve Staines, Joseph (2007). The Rough Guide to Opera. London: Rough Guides. ISBN 1-84353-538-6 (İngilizce)
- "YouTube" websitesine "Rinaldo" 2012 basrolde Marilyn Horne tum video kaydi rinaldo de Handel marilyn horne completa - YouTube30 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
