T-64 - Vikipedi

T-64
T-64
	;
Çeşidi	Ana Muharebe Tankı
Uyruğu	Sovyetler Birliği
Hizmet geçmişi
Hizmet	1963-günümüz
Kullanıldığı savaşlar	Transdinyester Savaşı, Birinci Çeçen-Rus Savaşı
Üretim tarihi
Tasarımcı	Kharkiv Mozorov Tasarım Bürosu
Tasarlandığı tarih	1951-1962
Üretici	Malişev Fabrikası
Üretildiği tarih	1963-1987
Üretim adedi	13.000
Çeşitleri	T-64BM Bulat, BMPV-64, BREM-64
Özellikler
Ağırlık	38 ton
Uzunluk	6,54 m
Genişlik	3,60 m
Yükseklik	2,172m
Namlu Çapı	125mm
Mürettebat	3 (şoför, silahçı, tank komutanı)
Yolcu	yok
Zırhı	Cam takviyeli plastik+çelik 450mm
Ana silahı	D-81T 125mm'lik yivsiz top
Diğer silahları	1x 12,7mmlik NSV,1x 7.62mm'lik eşeksenli PKMT
Motor	5DTF 5-silindir. dizel; 700 hp (522 kW)
Süspansiyon donanımı	Burulma çubuğu
Boş ağırlık	38.0ton
Harekat menzili	500km
Azami hızı	60.5 km/h

T-64, 1960'ların başında üretimine başlanan SSCB yapımı ikinci nesil bir ana muharebe tankıdır.^[1]^[2] T-72'lere paralel tasarım özelliklerine sahiptir ve Sovyetler Birliği dışına ihraç edilmemiştir.^[3] 1985'te T-72B modeli çıkana kadar birçok yönden T-72'den üstündü. T-80 tankı bu modelin üstüne kurulmuştur. Bugün Rusya'nın en modern tankı olan T-90 ise T-72 temeli üzerine kuruludur.^[3]

Bu tank ikinci jenerasyon muharabe tanklarının ilki olup o zamandaki NATO ana muharebe tanklarından M60, M48, Centurion (tank), Chieftain (tank), AMX-30 zırh koruması ve ateş gücü bakımından oldukça üstündü.

Genel bakış

T-64 Kharkov'da T-54 tankının tasarımcısı olan Alexander A Mozorov tarafından bir üst sınıf tank olarak tasarlandı.

Öne çıkan özelliklerinden biri olan zamanın ilerisindeki 125mm'lik topu otomatik dolum mekanizmasıyla tamamlanmıştır. Bu mekanizma tankın ağırlığını ve büyüklüğünü düşük tutmaya yardımcı olmuştur.

Ayrıca T-64 tankı Sovyet tank teknolojisinde öncülük etmiştir. 1967 yılında ilk kez 125mm'lik topa sahip T-64A modelinin üretimine başlandı. Ardından 1976 yılında da T-72 tankında kullanılan anti tank füzesi fırlatabilen 2A46 topuna sahip T-64B modelinin üretimine başlandı.

T-64 tank tasarımı temel alınarak gaz türbin motorlu T-80 tankı tasarlandı. T-64B varyantının tareti ise Ukrayna üretimi T-80U ve T-80UD tanklarında kullanıldı. Ayrıca T-64'ün dizel motoru daha modern bir versiyonu ile gene Ukrayna üretimi güncel T-80UD ve T84'ların atası T-80'lerin gövdesine güç verecek şekilde üretime geçti.

T-54/55 ve T-72 tanklarının aksine, SSCB dışına ihraç edilmemiştir.Bu tank sadece Doğu Avrupa'daki elit Sovyet zırhlı birliklerinde hizmete girmiştir. İlk olarak Doğu Almanya'daki Sovyet Güçleri grubuna dağıtılmıştır. Sonraki yıllarda SSCB cumhuriyetlerindeki birliklere dağıtılmıştır.

Kullanıcılar

Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte 5 ülke ordularında hizmette kalmıştır. Şu an itibarıyla Ukrayna'da 2000 Rusya'da ise 4000 adet ve diğer iki ülkede hizmettedir.

Azerbaycan - 120
Moldova - Dnyester ayrılıkçıları tarafından az sayıda kullanılmıştır.
Özbekistan - 100
Transdinyester - 10-15 T-64
Ukrayna - 2000

Eski kullanıcılar

Belarus - 1990'lı yıllarda belirsiz sayıda hizmette kalmıştır.
Sovyetler Birliği - Ardılı devletlere devredildiler.
Rusya - 1995 yılında 4000 adet tank hizmette kalmıştır. 2013 yılı itibarıyla hepsi parçalara ayrılmıştır

Kaynakça

^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.
^ Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484.
^ ^a ^b Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.

Ayrıca bakınız

T-80
T-90

Wikimedia Commons'ta T-64 ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Sovyetler Birliği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Tanklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[KomünizmTarihi-1] Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.

[SovyetlerBirliğiKısaTarihi-2] Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484.

[RusyaSözlüğü-3] Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.

[1]

[2]

[3]

g t d SSCB Tankları
Hafif Tanklar	BT tankı · T-18 · T-26 · T-27 · T-37 · T-60 · T-70 · T-80 · PT-76
Orta Tanklar	T-24 · T-28 · T-34 · T-44 · T-54 · T-55 · T-62
Ağır Tanklar	IS-2 · IS-3 · IS-4 · IS-6 · KV-1 · KV-2 · KV-85 · SMK · T-10 · T-32 · T-35 · T-100
Ana Muharebe Tankları	T-64 · T-72 · T-80 · T-90 · T-99