آپولونی و دیونیسی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

هنر آپولونی و هنر دیونوسی نخستین بار در سدهٔ نوزدهم توسط فیلسوف آلمانی فریدریش نیچه در زایش تراژدی از آن یاد شده‌است.^[۱] نیچه این اصطلاحات را در زیباشناسی وارد کرد. وی در طبقه‌بندی منحصر به فرد خود از اقسام هنری از اسطوره‌های یونان باستان وام می‌گیرد. آپولون و دیونیسوس دو فرزند زئوس، خدای المپ، از دو مادر متفاوت هستند. نیچه در زایش تراژدی از آپولون برای ترسیم و ارائه نمادین مفاهیمی چون هماهنگی، توازن، نظم، قانون گرایی، صورت کامل، وضوح، روشنی، تفرد و از اسطوره دیونیزوس نیز برای نشان دادن نیروهای حیاتی مفرط، پویایی، سرزندگی، تغییر و تحول، آفرینش و انهدام، تحرک، جنبش، ریتم، نشئگی و یگانگی استفاده می‌کند.^[۲] وی در کتاب زایش تراژدی می‌گوید توسعهٔ هنر نتیجهٔ تقابل دو عنصر متضاد (آپولونی و دیونوسی) در زندگی خلاق بشر است.^[۳] در هنر آپولونی مسایلی از قبیل اطمینان، ساختار و عقلانیت حاکم است و هنرمند تابع نیروهای آپولونی زمانی احساس آزادی می‌کند که تأمین باشد. در هنر آپولونی همه چیز چه خیر و چه شر تقدیس می‌شود^[۴] هنر آپولونی بر وجود امر دهشتناک صحّه می‌گذارد اما در استحالهٔ به لذّات است که آن را زیبا نمایان می‌کند و تلویحاً آنچه ارائه می‌کند «دروغ» است.^[۴] در تبیین نیچه، یونانیان مسلماً می‌دانستند که آپولونیسم تمام حقیقت جهان را بیان نمی‌کند: آنها به خود دروغ می‌گفتند.^[۵]