زبان بروشسکی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زبان بروشسکی (بُرُشَسکی) (Burshaski language) یک زبان تک‌خانواده است که در ناحیة هُنزَه و نگر و یاسین ـ قراقروم، در شمال پاکستان توسط قوم بُروشو تکلم می‌شود. تعداد بسیاری از این قوم در شهر کراچی زندگی می‌کنند و اندکی در راولپندی ،لاهور پاکستان و قم و مشهد در ایران و نجف و کربلای عراق زندگی می‌کنند۔ ساختار صرفی آن غنی است و فعل در این زبان، به ویژه نظام گسترده اتصالی دارد.

زبان بروشسکی در پیوندگاه سه خانواده زبانی بزرگ هندواروپایی، چینی-تبتی و آلتایی قرار دارد اما به هیچ یک تعلق ندارد. ساختار دستوری بروشسکی هم یادآور ساختار دستوری زبان‌های قفقازی است، و هم زبان باسْکی (که امروزه فقط در جنوب غربی فرانسه و شمال اسپانیا به آن سخن می گویند). با وجود این، خویشاوندی بنیادین زبان بروشسکی با این زبانها، یا هر زبان دیگر، تاکنون اثبات نشده‌است.

ادبیات ثبت شده قدیمی از این زبان به دست نیامده‌است این موضوع بازسازی گذشته این زبان را دشوار می‌سازد. کوشش‌های زیادی صورت گرفته تا پیوند آن را با زبان‌های قفقازی، دراویدی، موندا و باسک و دیگر زبان‌ها پیدا کنند اما در این زمینه نتیجه نهایی در دست نیست. گفته می‌شود که بروشسکی در دوره‌های قدیم در مناطقی که امروزه در آن‌ها زبان‌های داردی رواج دارد رایج بوده و زیرلایه‌ای در گستره داردی‌زبان به‌شمار می‌آید. حتی گریرسن Grierson ادعا می‌نماید که گویندگان زبان بروشسکی و زبانهای دیگر زمانی همه مناطق یا تقریباً تمام مناطقی را که قبایل داردی در آنند اشغال نموده بودند.

بروشسکی دارای وام‌واژه‌های زیادی است و شمار زیادی واژه‌های زبان‌های ایرانی در بروشسکی وجود دارد که عمدتاً از فارسی، به واسطه زبان اردو داخل آن شده‌است.

• دانشنامه جهان اسلام. سرواژه بُرُشَسکی.
• Anderson، Gregory D. S. 1997. Burushaski Morphology. Pages 1021–1041 in volume 2 of Morphologies of Asia and Africa، ed. by Alan Kaye. Winona Lake، IN: Eisenbrauns.
• Anderson، Gregory D. S. 1999. M. Witzel’s "South Asian Substrate Languages" from a Burushaski Perspective. Mother Tongue (Special Issue، October 1999).