جمعیت پیک سعادت نسوان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جمعیت پیک سعادت نسوان یکی از سازمان‌های زنان در رشت بود که در سال ۱۳۰۰^[۱] توسط تعدادی از زنان روشنفکر این شهر با گرایش‌های چپ تشکیل شد. این انجمن نشریه پیک سعادت نسوان را منتشر می‌کرد و مدرسه، کلاس‌های آموزشی برای زنان، کتابخانه و … تأسیس می‌کرد. این جمعیت نخستین گروه در ایران بود که هشت مارس را به عنوان روز زن پذیرفت و هر سال مراسم بزرگداشت آن را اجرا می‌کرد.^[۲][۳]

در دوره جنبش مشروطه انجمن‌های سری و نیمه‌سری زیادی در ایران به وجود آمدند. در این دوران انجمن‌های زنان نیز به طور مخفیانه شکل گرفتند که در جنبش مشروطه شرکت می‌کردند و بعدها، در سالهای پس از تشکیل مجلس و جنگ جهانی دوم سازمان‌هایی تأسیس شدند که به حقوق زنان می‌پرداختند.^[۴][۵]

پس از تشکیل نخستین کنگره حزب کمونیست ایران در بندر انزلی (۱۲۹۹)، تعدادی از زنان رشت جمعیت پیک سعادت نسوان را برای پی‌گیری حقوق سیاسی و اجتماعی زنان تأسیس کردند. مؤسسان اولیه انجمن عبارت بودند از: روشنک نوعدوست، جمیله صدیقی، سکینه شبرنگ، و اورانوس پاریاب.^[۲]

این انجمن به تأسیس مدرسه دخترانه، کلاس‌های صنایع دست‌دوزی، کتابخانه، برپایی تئاتر و سخنرانی برای زنان می‌پرداختند. آنان نشریه «پیک سعادت نسوان» را نیز منتشر می‌کردند که نخستین نشریه چپ در ایران بود. صاحب امتیاز این نشریه روشنک نوعدوست بود.^[۲]

بعدها جمیله صدیقی و شوکت روستا در حکومت رضاشاه پهلوی به چهار سال زندان محکوم شدند.^[۲]

• آفاری، ژانت (1996 - ترجمه ۱۳۷۷)، انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطه، ترجمهٔ دکتر جواد یوسفیان، نشر بانو، شابک ۹۶۴-۹۰۷۷۲-۱-۹ تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
• ساناساریان، الیز (۱۳۸۴)، جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)، تهران: نشر اختران، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۷۸-۶
• ناهید، عبدالحسین (۱۳۶۰)، زنان ایران در جنبش مشروطه، تبریز: نشر احیا، ص. ۱۱۵