سرخ‌پوستان ایالات متحده آمریکا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سرخ‌پوستان ایالات متحدهٔ آمریکا
کل جمعیت
	سرخ‌پوستانی آمریکا و بومیان آلاسکا (سرشماری ۲۰۱۰ میلادی); یک نژاد: ۲٫۹۳۲٫۲۴۸; در ترکیب با یک یا چند نژاد دیگر: ۲٫۲۸۸٫۳۳۱; مجموع: ۵٫۲۲۰٫۵۳۹ تقریباً ۱٫۶٪ کل جمعیت ایالات متحده آمریکا
مناطق با جمعیت چشمگیر
	غالباً در غرب ایالات متحده آمریکا اجتماعاتی کوچک نیز شرق ایالات متحده آمریکا وجود دارد
زبان‌ها
	زبان‌های بومی آمریکا; (شامل ناواهو، یوپیک آلاسکای مرکزی، داکوتا، آپاچی غربی، کرس، چروکی، چاکتاوی، زونی، اویبوه، اودهام); انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، روسی
دین
	کلیسای بومیان آمریکا; پروتستانتیسم; کلیسای کاتولیک; کلیسای ارتدکس روسی; مراسم‌های سنتی (منحصر به قبیله یا گروهی خاص);
قومیت‌های وابسته
	سرخ‌پوست بومی‌های مکزیک; بومی‌های کانادا; ; مردم بومی آمریکای جنوبی; متیس; مستیزو;

سرخ‌پوستان بومی ایالات متحده آمریکا (به انگلیسی: Native Americans) که در ابتدا به آنان هندی‌های آمریکا (American Indians) نیز گفته می‌شد، بومیان قدیمی کشور آمریکا هستند که امروزه به صورت اقلّیتی در میان جمعیت مهاجر بعدی به‌سر می‌برند. این اقوام به گروه‌های بومی آمریکای شمالی تعلق دارند و به زبان‌های گوناگونی گویش می‌کنند. برخی هنوز به سنّت‌های قدیمی قومی خود پایبند مانده و برخی زیر فشار همسان‌سازی، با فرهنگ مدرن آمریکایی خو گرفته‌اند.

جمعیت همه قبایل مختلف امروزه حدود ۲٫۵ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.^[۳]

تاریخ

اقوام سرخپوست آمریکای شمالی از بازماندگان گروه‌هایی هستند که در حدود بیست هزار سال پیش از میلاد از نواحی سرد شمال سیبری گذشته و به قاره جدید وارد شده بودند. برخلاف ساکنان مزوآمریکا و نواحی متمدن آمریکای مرکزی و جنوبی، سرخپوستان آمریکای شمالی چندان متمدن نبوده و حالتی نیمه بدوی داشتند. بیشتر اطلاعاتی که امروزه از گذشته سرخپوستان ساکن در ایالات متحده داریم از گزارش‌های اروپاییان بدست آمده‌است. برخورد میان اروپاییان تازه‌وارد و ساکنان قدیمی در سرزمین آمریکا، بحران‌ها و تضادهایی به‌وجود آورد که تا مدت‌ها به صورت جنگ و کینه ادامه پیدا کرد.

کریستوف کلمب پنداشته بود که سرخ‌پوستان آمریکای مرکزی، هندی هستند. از این رو امروزه در بیشتر زبان‌های اروپایی بومیان قاره آمریکا را هندی (به انگلیسی: Indian) می‌خوانند.^[۴] پس از ورود اروپاییان، سرخ‌پوستان آمریکایی با بیماری‌های همه‌گیر^{^{[نیازمند منبع]}}، نابودی فرهنگ^[۵] و از دست رفتن خاک روبرو شدند. برخی قبایل سرخ‌پوستان به مدت دو قرن در بردگی سفیدپوستان بودند،^[۶] و برخی دیگر در جنگ‌ها و پاکسازی‌های قومی همانند کشتار ووندد نی به نابودی کشانده شدند.

در سال ۱۸۳۰ اندرو جکسون دستوری صادر کرد که به نام قانون سرخ‌پوست‌زدایی (به انگلیسی: Indian Removal Act) مشهور گشت. بر اساس این دستور، سرخ‌پوستان از زمین‌های خود واقع در شرق آمریکا به سمت زمین‌های بایر واقع در غرب رود میسیسیپی مهاجرت داده شدند. مهاجرت بزرگ قوم چروکی در سال ۱۸۳۸ از جورجیا به سمت غرب، از همین گونه مهاجرت‌های دولتی بود که به «رد اشک‌ها» (به انگلیسی: Trail of tears) شهرت پیدا کرد. در این سفر ۲۰۰۰ کیلومتری، ۴۰۰۰ سرخ‌پوست جان خود را از دست دادند. این سرخ‌پوستان به زمین‌های مخصوصی در غرب آمریکا مهاجرت داده شدند که امروزه به زمین‌های رزرویشن (به انگلیسی: reservation) یا اختصاصی معروفند. این زمین‌ها در سال ۱۸۳۴ و به دستور کنگره آمریکا برای سرخ‌پوستان در نظر گرفته شدند. سرخپوستان در جنگ‌های داخلی آمریکا از مبارزان فعال بودند. پس از پایان این دوره از جنگ‌ها و آزادی سیاهپوستان در آمریکا، سیاست همسان‌سازی علیه سرخپوستانی که به امید پایان تنش وارد جنگ شده بودند آغاز شد.

در قرن نوزدهم جورج واشینگتن و هنری ناکس تصمیم به متمدن کردن بومیان آمریکا گرفتند و همین موجب بروز شدیدترین درگیری‌ها میان آن‌ها شد. در پی این رویدادها، جنگ‌های سرخپوستان شدت گرفت. گرچه پیروزی معمولاً با نظامیان جمهوری آمریکا بود اما سرانجام در سال ۱۹۲۴ دولت آمریکا حق شهروندی سرخپوستان را پذیرفت^[۷]و از آن زمان تا کنون آنان با حفظ حقوق قومی و مالکیت سرزمینی به عنوان شهروند آمریکا محسوب می‌شوند.

زندگی در جامعه امروزی آمریکا

امروزه ۲۲۵٬۰۰۰ کیلومتر مربّع از سرزمین ایالات متحده آمریکا به صورت خودمختار در اختیار سرخ‌پوستان قرار دارد. این زمین‌ها همان زمین‌های جایگزین یا اختصاصی قرن نوزدهم هستند. این زمین‌ها تحت سرپرستی دفتر امور سرخ‌پوستان قرار دارد که خود زیر نظر وزارت کشور ایالات متحده آمریکا است. سرخپوستان آمریکا امروزه در بسیاری از مناطق، استقلال فرهنگی و تاحدودی سیاسی دارند. تلاش‌هایی برای تحکیم ریشه‌های قومی خود دارند و زبان‌هایی که بدان‌ها صحبت می‌کنند تا حدودی محافظت شده قلمداد می‌شوند. برخی از آن‌ها هنوز به شیوه زندگی سنتی و روستایی خود با آداب قبیله‌ای ادامه می‌دهند که بیشتر در نواحی جنوبی هم‌مرز مکزیک سکونت دارند. در سال ۲۰۰۳ جمعیت آنان در جامعه آمریکا ۲٬۷۸۶٬۶۵۲ برآورد شد که از این میزان ۴۱۳٬۳۸۲ نفر در کالیفرنیا، ۲۹۴٬۱۳۷ در آریزونا و ۲۷۹٬۵۵۹ تن در اوکلاهاما به‌سر می‌بردند. همچنین این گروه دارای نسبت بالایی از الکلیسم در درون خود است. آژانس‌های فعال بومیان آمریکا تلاش دارند تا با حفظ ریشه‌ها و هنجارهای سنتی، در راستای بهبود شرایط بهداشتی و فرهنگی این گروه گام بردارند.

پراکندگی جغرافیایی و زبان‌ها

دکتر فلش اولین زن سرخپوستی بود که در آمریکا به درجه پزشکی رسید.

بومیان آمریکا - به جز انگلیسی که زبان عمومی کشور محسوب می‌گردد به زبان‌های مختلفی از گروه زبان‌های بومی آمریکا تکلم می‌کنند. زبان آزتکی در یوتا بیشترین متکلم را دارد. پس از آن، زبان ناهواتل با نزدیک به دویست هزار گویشور و زبان ناواهو با یکصد و پنجاه هزار تن در رده‌های بعدی هستند. سرخپوستان آمریکا اگرچه در تمام سرزمین پراکنده‌اند اما بیشتر آنان در نواحی غربی و جنوب غربی به‌سر می‌برند. گروه مهم چروکی در میامی و سواحل میسیسیپی ساکن هستند. گروه‌هایی نیز در مناطق شمالی مانند میشیگان، مونتانا، داکوتای شمالی و داکوتای جنوبی زندگی می‌کنند. در این مناطق جمعیت و حضور بومیان کاملاً قابل توجه است. همچنین در نواحی روستانشین ایالت آلاسکا نیز شمار زیادی از بومیان ساکن می‌باشند.

قبیله‌های مشهور

● سو sioux

فرهنگ

مکان‌ها

رهبران نامدار

جستارهای وابسته

سرخ‌پوستان کانادا
تیپی، چادر سرخ‌پوستی

پانویس

↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2011-04-29. Retrieved 2013-05-08.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) 2010 Census Bureau
↑ Siebens, J & T Julian. Native North American Languages Spoken at Home in the United States and Puerto Rico: 2006–2010. United States Census Bureau. December 2011.
↑ 2000 Decennial Profiles
↑ Marcel Trudel et Micheline D'Allaire, Deux siècles d'esclavage au Québec
↑ فردریش انگلس، منشأ خانواده، نشر جامی
↑ Paul Robert Magocsi, Aboriginal peoples
↑ "1924 Indian Citizenship Act" (PDF). National Park Service. Retrieved 5 September 2015.

پیوند به بیرون

فهرست قبایل

[2010census-1] "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2011-04-29. Retrieved 2013-05-08.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) 2010 Census Bureau

[2] Siebens, J & T Julian. Native North American Languages Spoken at Home in the United States and Puerto Rico: 2006–2010. United States Census Bureau. December 2011.

[3] 2000 Decennial Profiles

[4] Marcel Trudel et Micheline D'Allaire, Deux siècles d'esclavage au Québec

[5] فردریش انگلس، منشأ خانواده، نشر جامی

[6] Paul Robert Magocsi, Aboriginal peoples

[NPS-7] "1924 Indian Citizenship Act" (PDF). National Park Service. Retrieved 5 September 2015.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

کل جمعیت
سرخ‌پوستانی آمریکا و بومیان آلاسکا (سرشماری ۲۰۱۰ میلادی)^[۱] یک نژاد: ۲٫۹۳۲٫۲۴۸ در ترکیب با یک یا چند نژاد دیگر: ۲٫۲۸۸٫۳۳۱ مجموع: ۵٫۲۲۰٫۵۳۹ تقریباً ۱٫۶٪ کل جمعیت ایالات متحده آمریکا
مناطق با جمعیت چشمگیر
غالباً در غرب ایالات متحده آمریکا اجتماعاتی کوچک نیز شرق ایالات متحده آمریکا وجود دارد
زبان‌ها
زبان‌های بومی آمریکا (شامل ناواهو، یوپیک آلاسکای مرکزی، داکوتا، آپاچی غربی، کرس، چروکی، چاکتاوی، زونی، اویبوه، اودهام^[۲]) انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، روسی
دین
کلیسای بومیان آمریکا پروتستانتیسم کلیسای کاتولیک کلیسای ارتدکس روسی مراسم‌های سنتی (منحصر به قبیله یا گروهی خاص)
قومیت‌های وابسته
سرخ‌پوست بومی‌های مکزیک بومی‌های کانادا مردم بومی آمریکای جنوبی متیس مستیزو