اردکان (سپیدان) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اردکان
Map
کشور ایران
استانفارس
شهرستانسپیدان
بخشمرکزی
نام(های) پیشینپارتاکنا- آرتاکن
سال شهرشدن۱۳۳۲
مردم
جمعیت۱۴٬۶۳۳ تن[۱]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۲۲۰۰–۲۳۰۰ متر
اطلاعات شهری
شهردارعبدالمطلب رهنما
ره‌آوردحلوای سوهان (حلوایی خاص اردکان)، آش کارده، گردو، سیب
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۱
وبگاه
شناسهٔ ملی خودرو۷۳ ی ایران
اردکان بر ایران واقع شده‌است
اردکان
روی نقشه ایران
۳۰°۱۵′۴۴″شمالی ۵۱°۵۹′۰۰″شرقی / ۳۰٫۲۶۲۱۲۹°شمالی ۵۱٫۹۸۳۲۵۶°شرقی / 30.262129; 51.983256

اردکان، مرکز شهرستان سپیدان، شهری در استان فارس در جنوب ایران است، که با مساحتی حدود ۳۷۵ هکتار در هفتاد کیلومتری شمال‌غرب شیراز در مسیر شیراز-یاسوج واقع شده‌است. این شهر که با ارتفاع ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ متری از سطح دریا در دره‌ای میان کوه‌های زاگرس جنوبی واقع شده، به دلیل دریافت بارش سالانه زیاد، در زمستان پربرف و در تابستان پرآب است. شهرداری اردکان فارس در سال ۱۳۳۲ تاسیس شد و جزو اولین و قدیمی ترین شهرداری ها در استان فارس می باشد .

آب و هوا

[ویرایش]

ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شهر اردکان در سال ۱۳۸۳ تأسیس شد و از آن زمان تاکنون وضعیت آب و هوایی این شهر به صورت خودکار ثبت می‌شود. در این مدت (۱۳۸۳ تا ١٤٠٣) مشخصات اقلیمی شهر اردکان بدین گونه ثبت شده‌است:[۲][دقیق بیان نشده]

پارامتر فروردین اردیبهشت خرداد تیر مرداد شهریور مهر آبان آذر دی بهمن اسفند سالانه
متوسط دمای روزانه ۱۱.۶ ۱۷ ۲۳.۳ ۲۶.۵ ۲۶.۴ ۲۳.۸ ۱۹.۱ ۱۲ ۶.۷ ۴ ۴.۲ ۷.۹ ۱۵.۲
میانگین دمای کمینه ۶.۶ ۱۱.۷ ۱۷.۴ ۲۰.۷ ۲۰.۸ ۱۸.۱ ۱۳.۵ ۷٫۳ ۲.۳ ۰.۴- ۰.۳- ۲.۹ ۱۰.۱
میانگین دمای بیشینه ۱۶.۵ ۲۲.۳ ۲۹.۲ ۳۲.۳ ۳۲ ۲۹.۴ ۲۴.۶ ۱۶.۷ ۱۱.۱ ۸.۵ ۸.۷ ۱۲.۹ ۲۰.۳
رکورد دمای کمینه ۴.۱- ۱.۵ ۹ ۱۳.۲ ۱۴.۸ ۱۲.۴ ۶.۶ ۲.۲- ۸.۶- ۱۵.۵- ۱۳- ۹.۵- ۱۵.۵-
رکورد دمای بیشینه ۲۶ ۳۱.۱ ۳۶.۷ ۳۷.۷ ۳۷.۲ ۳۴ ۳۱.۳ ۲۶.۳ ۲۰٫۲ ۱۹ ۱۹.۵ ۲۳.۸ ۳۷.۷
تعداد روزهای بارانی ۹ ۴ ۰ ۰ ۱ ۱ ۰ ۶ ۷ ۹ ۱۰ ۸ ۵۶
مجموع بارش (میلی‌متر) ۹۹.۸ ۲۱.۶ ۱.۲ ۱.۱ ۴.۶ ۲.۱ ۰.۹ ۷۰.۳ ۱۱۲.۲ ۱۳۳.۸ ۱۳۲.۴ ۷۹.۵ ۶۵۹.۶
ارتفاع برف تجمعی (سانتی‌متر) ۱ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۳ ۳۸ ۳۰ ۱۲ ۸۵
میانگین رطوبت نسبی ۴۷ ۳۸ ۲۳ ۲۲ ۲۴ ۲۴ ۲۷ ۴۵ ۵۳ ۵۳ ۵۴ ۴۹ ۳۸
تعداد روز یخبندان ۱ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۱ ۸ ۱۷ ۱۶ ۶ ۴۸

یکی از ویژگی‌های آب و هوایی شهر اردکان بارش‌های بسیار شدیدی است که در فصول بارش در مدت زمان کوتاه رخ می‌دهد و در زمستان به صورت برف بسیار سنگین به وقوع می‌پیوندد. برای مثال می‌توان به بارش ۲۰۰ میلی‌متری بهمن ۱۳۹۰ اشاره کرد که در ۱۱ و ۱۲ بهمن در ظرف مدت ۳۶ ساعت انجام شد.[۳][دقیق بیان نشده] و در مرکز شهر ۸۰ سانتی‌متر و در مناطق کوهستانی ۱۵۰ سانتی‌متر برف به زمین نشست و موجب قطع شبکه برق و بسته شدن بسیاری از راه‌های روستایی شهرستان شد[۴][پیوند مرده] هم چنین در جریان توفان برفی بهمن ۱۳۵۰ به گفته روزنامه اطلاعات شهر اردکان و روستاهای اطراف آن (از جمله دهستان کمهر) از جمله مناطقی بودند که بیشترین تأثیر را بر اثر بوران متحمل شدند و هزاران نفر از اهالی منطقه در زیر حجم عظیم برف مدفون شدند.[۵]

دیدنی‌ها

[ویرایش]

شهر اردکان، چه در تابستان و چه در زمستان، دارای جاذبه‌های فراوان توریستی و گردشگری است. در تابستان با آب‌وهوای خنک و باغ‌ها و رود و چشمه‌های فراوان، و در زمستان با سپیدی زیبای برف و پیست اسکی، از جمله پیست پولاد کف که رتبه دوم را در میان پیست‌های ایران داراست، پذیرای گردشگران است.

مردم شناسی

[ویرایش]

زبان اردکانی ، گویش مردمان اردکان است که ریشه در زبان پهلوی داشته و علیرغم آنکه با گذشت زمان، گویش ها تحت تحول و دگرگونی قرار می گیرند، کماکان واژه ها و ضرب المثلهای اصیل در گویش مردمان کوچه و بازار رایج است. آثار و اشیاء مکشوفه در روستای خوش مکان(به فاصله ۱۰ کیلومتری اردکان)، گویای اینست که قدمت اردکان حداقل به زمان هخامنشیان باز میگردد.[۶][۷][۸][۹] در شهر اردکان علاوه بر گویش اردکانی لری جنوبی نیز رواج دارد.[۱۰][۱۱][۱۲]





جاذبه‌های گردشگری

[ویرایش]

شهرستان سپیدان منطقه‌ای کوهستانی است و دارای ۱۲ قله بالای ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می‌باشد.

از جمله مناطق تفریحی این شهرستان عبارتند از:

تصاویر

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
  2. «اداره کل هواشناسی استان فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
  3. سازمان هواشناسی ایران[پیوند مرده]
  4. واحد خبر صدا و سیمای مرکز فارس[پیوند مرده]
  5. 1972 Iran blizzard
  6. https://www.magiran.com/paper/759447/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d9%88-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d9%81%d8%b9%d9%84-%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%a7%d8%aa%db%8c%d9%88-%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%88%db%8c%d8%b4-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b1%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%8c-%d8%af%d8%b4%d8%aa%db%8c%d8%8c-%d8%af%d8%b4%d8%aa%da%a9%db%8c%d8%8c-%da%a9%d9%84%db%8c%d9%85%db%8c%d8%a7%d9%86-%db%8c%d8%b2%d8%af-%d9%88-%d9%84%d8%a7%d8%b1%db%8c
  7. https://web.archive.org/web/20200113194826/https://www.iranpl.ir/news/13871/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8-%25D9%2588%25D8%25A7%25DA%2598%25D9%2587-%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587-%25DA%25AF%25D9%2588%25DB%258C%25D8%25B4-%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25AF%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586-%25D9%2581%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25B3-%25D8%25B1%25D9%2588%25D9%2586%25D9%2585%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C-%25D8%25B4%25D8%25AF
  8. https://web.archive.org/web/20190906193029/http://amiriardakani.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3/
  9. https://abnow.ir/history/
  10. دومورینی، گوستاو. «بخش اول: ذیل بلوک ممسنی». عشایر فارس (اصلاحات اداری). شابک ۹۷۸۹۶۴۰۳۶۲۲۸۰. بلوک ممسنی از غرب به بلوک کهگیلویه، از شرق به بلوک اردکان و از جنوب به بلوک کازرون و کوهمره شگفت محدود است.
  11. مقدمهای تاریخی بر مردمشناسی ایل مَماسَن (ممسنی)
  12. «شناخت لرهای استان فارس=». archive.ph. ۲۰۲۵-۰۱-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۱۰.
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.