French
Deutschموسیقی راک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| ریشه‌های سبکی | |
|---|---|
| ریشه‌های فرهنگی | از نیمه دوم دهه ۱۹۵۰ میلادی تا نیمه نخست دهه ۱۹۶۰ میلادی، انگلستان و آمریکای شمالی |
| سازهای معمول | |
| فرم‌های مشتق‌شده | |
| زیرژانرها | |
| |
| ژانرهای درهم‌آمیخته | |
| حلقه‌های منطقه‌ای | |
| سایر مطالب | |
موسیقی راک سبک گسترده‌ای از موسیقی همه پسند است که در اواخر دههٔ ۱۹۴۰ و سالهای نخست دههٔ ۱۹۵۰ میلادی با نام «راک اند رول» شکل گرفت و در میانهٔ دههٔ ۱۹۶۰ و بعد تر به طیف گسترده‌ای از سبک‌های مختلف به ویژه در انگلستان و ایالات متحده گسترش یافت.[۱] این سبک مستقیماً از سبک‌های بلوز، ریتم اند بلوز، موسیقی بردگان آمریکایی و موسیقی کانتری گرفته شده است.[۲] همچنین تأثیراتی از موسیقی جاز و کلاسیک را نیز در خود گنجانده است.[۳] نام راک از گزاره to rock در زبان انگلیسی به معنای «جنباندن و تکان خوردن» می‌آید. سازهای رایج در موسیقی راک گیتار برقی، گیتار بیس، درام و سازهای کوبه‌ای دیگر و کی بورد است که معمولاً در چهارچوب یک گروه موسیقی به نوازندگی می‌پردازند. در ابتدا راک مبتنی بر کسر میزان ۴/۴ بوده و از سروده‌های با گونه بیت استفاده زیادی می‌شد. هرچند با گذشت زمان موسیقی راک از دید ساختار بسیار گوناگون شده است. در آغاز سروده‌های راک بیشتر برای دلباختگی و دلبستگی نوشته می‌شدند اما در دهه ۶۰ میلادی جستارهای مدنی، سیاسی و اجتماعی وارد موسیقی راک شدند. از دهه پنجاه میلادی تا سالهای نخست سده بیست و یکم راک محبوب‌ترین سبک موسیقی در ایالات متحده و بیشتر دنیای غرب بود.
نوازندگان راک در میانه دهه ۱۹۶۰ شروع به جایگزینی جُنگ به جای تک آهنگ در هنر موسیقی کردند. گروه موسیقی بیتلز پیشرو این جنبش بود. موسیقی آنها به راک پایه‌های فرهنگی مورد نیاز را داد تا بتواند خود را با نام موسیقی مورد پسند جای بیندازد. در دهه شصت میلادی که از آن با نام دوره کلاسیک راک[۱] یاد میشود، سبک‌های تازه ای در موسیقی راک به مانند بلوز راک، فولک راک، کانتری راک، راک جنوبی، راگا راک و جاز فیوژن پدیدار شدند.[۱] پیدایش این سبک‌ها و جنبش هوش‌ربودگان که در میانه‌های دهه ۶۰ میلادی اوج گرفته بود پایه ایجاد سبک سایکدلیک راک شدند. در این دهه سبک‌های تازه دیگری نیز به وجود آمدند مانند پراگرسیو راک، که به ویژگی‌های هنری و پیچیدگی ساختار موسیقی می‌پرداخت و گلم راک که به جلوه‌های نمایشی و اجرا زنده ارزش بیشتری می‌داد نیز به وجود آمد. در نیمه نخست دهه ۷۰ میلادی زیر سبک هوی متال در کشور انگلستان از زیر سبک هارد راک به وجود آمد که آمیزه‌ای از آوازهای خشن و آواهای از هم گسیخته گیتار برقی است. در نیمه دوم دهه هفتاد میلادی سبک پانک راک در انگلستان شکل گرفت. این سبک نوپا و پرانرژی تنها به جستارهای سیاسی و مدنی اشاره می‌کرد. پانک راک به گسترش پی در پی دیگر سبک‌ها مانند موج نو و پست-پانک و در نهایت آلترناتیو راک در دهه ۸۰ میلادی کمک کرد.
در دهه ۱۹۹۰ آلترناتیو راک و شاخه‌هایش موسیقی راک را دربر گرفتند. از شاخه‌های آلترناتیو راک می‌توان گرانج، بریت پاپ، شوگیز، دریم پاپ و ایندی راک را نام برد که در انگلستان و ایالات متحده به فروش بالایی دست پیدا کردند. در ادامه دهه ۹۰ میلادی زیر سبک دیگری به مانند پاپ پانک، الکترونیک راک، رپ راک و رپ متال نیز وار موسیقی راک شدند. برخی از سبک‌ها قدیمی تر مانند گاراژ راک و پست پانک در نیمه نخست دهه ۲۰۰۰ در تلاش بودند تا موسیقی راک را به ریشه‌های خود در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی برگردانند. از دهه ۲۰۱۰ موسیقی راک جایگاه خود را به عنوان برترین و پرفروشترین سبک موسیقی در دنیا غرب را از دست داد. هرچند همچنان از دید فروش جایگاه خوبی در هنر موسیقی داشت. سبک‌های هیپ-هاپ و رقص الکترونیک در دهه ۲۰۱۰ و جنبش احیا پاپ-پانک و پانک-هیپ هاپ در دهه ۲۰۲۰ از موسیقی راک تأثیر فزآینده گرفتند.
راک همچنین پدیده‌ای از جنبش‌های فرهنگی و مدنی نیز بود که منجر به زایشش خرده فرهنگ‌های بزرگی به مانند مدها و راکرها در انگلستان و جنبش هیپیان و پاد فرهنگی دهه ۶۰ در سانفرانسیسکو ایالات متحده شد. فرهنگ پانک در دهه ۷۰ میلادی خرده فرهنگ‌های مانند گات و ایمو را در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی درست کرد. موسیقی راک وارث رسم ترانه اعتراضی در موسیقی همه پسند شد که پیشتر در اختیار موسیقی فولک بود.
ویژگی‌های موسیقی راک
[ویرایش]راک اند رول نمایشی از آرزوهای نوجوانان است... ساخت موسیقی راک اند رول به گونه درست خود نیازمند درک مفاهیمی به مانند نزدیکی جنسی، دلبستگی بین زن و مرد، خشونت و خوش‌گذارانی است.
—رابرت کریستگاو در کتاب راهنمای خرید جُنگِ کریسگاو: آلبوم‌های راک دهه هفتاد (۱۹۸۱)[۴]
مهم‌ترین ویژگی راک گیتار برقی است که به همراه یک تقویت کننده استفاده میشود. گیتار برقی به گونه امروزی در دهه ۱۹۵۰ با محبوبیت راک اند رول به وجود آمد.[۵]
همچنین بسیار تحت تأثیر نوازندگان گیتار در سبک بلوز الکتریک قرار گرفت.[۶] گیتار برقی در راک بیشتر به همراه یک گیتار بیس الکتریک استفاده میشود که در دهه ۵۰ میلادی در موسیقی جاز نیز مورد استفاده بود.[۷] سازهای کوبه‌ای مانند طبل و سنج نیز در راک استفاده می‌شوند.[۸] این سه ساز با گنجاندن سازهای دیگر، به ویژه کیبوردهایی مانند پیانو، ارگ هاموند و سینت سایزر همراهی می‌شوند.[۹] سازهای راک از سازهای پایه گروهای بلوز (گیتار لید، ریتم گیتار، بیس گیتار و درام) گرفته شده‌اند.[۶] گروهی از نوازندگانی که موسیقی راک را اجرا می‌کنند، گروه راک نامیده می‌شوند. گروه‌های راک از سه تا پنج عضو پدید می‌آیند.. بیشتر گروهای راک به گونه یک چهارنفره به وجود می‌آیند. که نوازندگان آن یک یا چند ساز را به مانند گیتار لید، ریتم گیتار، بیس گیتار، سازهای کوبه ای و کیبورد را می‌نوازند.[۱۰]
موسیقی راک بیشتر ریتم‌های مترش بر میزان ۴/۴ نوشته میشود که با ضرب تکراری بر طبل و یا سازهای کوبه ای در ضربات دو و چهارم همراهی میشود.[۱۱] ملودی‌ها اغلب از حالت‌های موسیقی قدیمی‌تر مانند دوریان و میکسولیدین و همچنین حالت‌های گام ماژور و گام مینور سرچشمه می‌گیرند. هارمونی‌ها از گونه سه صدایی تا یک چهارم درست و پنجم درست شروع می‌شنود و تا پیشرفته‌ترین هارمونیک‌های ناهماهنگ ادامه پیدا می‌کنند.[۱۱] از اواخر دهه ۵۰ میلادی[۱۲] به‌ویژه از اواسط دهه ۶۰ میلادی به بعد، سروده‌های موسیقی راک از گونه بیت-همخوانی موسیقی بلوز و فولک استفاده می‌کنند، هرچند در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی این ساختار سرودها راک دچار دگرگونی زیادی شده‌اند.[۱۳] منتقدان بر گوناگونی ریشه‌های راک و تنوع سبکی آن تأکید کرده‌اند.[۱۴]
به دلیل تاریخ پیچیده راک و تمایل این سبک به وام گرفتن از سایر سبک‌های موسیقی، ناممکن است موسیقی راک را به یک تعریف موسیقایی یکسان متمایز کرد.[۱۵] به عقیده رابرت کریستگاو روزنامه‌نگار و منتقد موسیقی، «موسیقی راک یعنی ویژگی‌های هنری موسیقی فولک - رو راست بودن، سودمندی، مورد پسند بودن- را فناوری امروزی و نوگرایی یکی کنید».[۱۶]
![\version "2.22.0"
\header { tagline = ##f}
\score {
\drums \with {midiInstrument = "drums"}
\with { \numericTimeSignature }
{
\repeat volta 2 {
<<
\tempo 4 = 80-160
\bar ".|:"
{
cymra8 [cymra] cymra [cymra] cymra [cymra] cymra [cymra]
}\\{bd4 sne bd sne}
>>\break
}
}
\layout {}
}
\score {
\unfoldRepeats {
\drums \with {midiInstrument = "drums"}{
\repeat volta 2 {
<<
\tempo 4 = 80-160
\bar ".|:"
{
cymra8 [cymra] cymra [cymra] cymra [cymra] cymra [cymra]
}\\{bd4 sne bd sne}
>>\break
}
}
}
\midi { \tempo 4 = 90 }
}](http://upload.wikimedia.org/score/q/7/q7zgk58fk50qw5gy319yyae70kywto9/q7zgk58f.png)
برخلاف بسیاری از سبک‌های قبلی موسیقی مورد پسند، سروده‌های راک با دامنهٔ گسترده‌ای از زمینه‌های مختلف مانند دلبستگی، آمیزش جنسی، سرکشی، بیم و ترس در مورد دشواری‌های مدنی - سیاسی و زندگی روزمره افراد نوشته می‌شوند.[۱۱] این دستمایه‌ها از سبک‌های متفاوتی مانند پاپ سنتی، موسیقی محلی و ریتم اند بلوز به ارث رسیده است.[۱۷] کریستگاو اشعار راک را با عنوان: «سروده‌های که دنیا امروز را با ساختاری ساده بیان می‌کنند، می‌خواند.» اما او در ادامه ادعا می‌کند که: «در واقع راک فقط متعلق به خود موسیقی یا به‌طور کلی تر فقط سر و صدا کردن است».[۱۸][۱۹][۲۰] کریستگاو، که در سال ۱۹۷۲ نوشت: «راک اند رول بیشتر دربرگیرنده ویژگی‌های مردانه ای مانند پرخاشگری است».[۲۱][۲۲] در اواخر دهه ۶۰ میلادی واژه راک جایگزین راک اند رول شد، که بیشتر با موسیقی پاپ در رویارویی قرار می‌گیرد هرچند که ویژگی‌های مشترک زیادی با آن دارد. هرچند موسیقی راک دارای ویژگی‌ها زیادی مانند ساختار پیچیده تری موسیقی، اجرای زنده، و سروده‌های که دستمایه‌های بارزش تر و پیچیده تری در برابر سروده‌های موسیقی پاپ دارند.[۲۳] به گفته موسیقیدان انگلیسی سایمون فریت: «راک چیزی فراتر از پاپ و راک اند رول بود. موسیقیدانان سبک راک با روی آوردن بر مهارت و تکنیک نوازندگی و پیچیدگی ساختار موسیقی و همچنین با گسترش نگاه خود به راک و سروده‌هایش از دریچه هنری، سبک تازه ای را به وجود آوردند».[۲۳]
در قرن ۲۱ ام، اصطلاح راک به یک اصطلاح عمومی برای سبک‌های دگر موسیقی به مانند موسیقی پاپ، موسیقی رگی، موسیقی سول و حتی هیپ-هاپ استفاده میشود که بسیاری از المان‌های موسیقی راک را در خود دارد.[۲۴] کریستگاو این اصطلاح را به‌طور گسترده برای اشاره به تمامی سبک‌های موسیقی همه پسند به کار می‌برد. او المان‌ها موسیقی عامه پسند را داشتن یک ضرب آهنگ و ساختار خوب، سروده‌های با آرایه با کمی شوخ‌طبعی، و اشاره به زندگی در جوانی می‌داند. او در کتاب «راهنمای خرید جُنگِ کریستگاو: موسقی دهه ۱۹۸۰» (چاپ ۱۹۹۰) می‌نویسد: «این جوان گرایی در موسیقی را می‌توان در خواننده و ترانه‌سرا فولک میشل شوک، رپر ال‌ال کول جی و گروه موسیقی سینث-پاپ پت شاپ بویز به همان اندازه که در موسیقی چاک بری، رامون‌ها و د ریپلیسمنتز وجود دارد نیز دید».[۲۵]
دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰: زایش موسیقی راک
[ویرایش]راک اند رول
[ویرایش]
فرم نخستین موسیقی راک می‌توان راک اند رول نامید که در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی و اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی در ایالات متحده ایجاد شد و به سرعت در بسیاری از نقاط جهان گسترش یافت. خاستگاه راک اند رول از هم آمیختن چند سبک موسیقی مختلف آن زمان به مانند ریتم اند بلوز، موسیقی گاسپل و کانتری به وجود آمده بود.[۲۶] بحث پیرامون اینکه «نخستین ترانه راک اند رول» کدام است، همچنان ادامه دارد. تاریخدانان موسیقی چندین ترانه گوناگون را به نام اولین ترانه راک اند رول نام می‌برند. «چیزهای عجیبی که هر روز اتفاق می‌افتد» از خواهر روزتا تارپ (۱۹۴۴)،[۲۷] «همه چیز درست است» از آرتور کروداپ (۱۹۴۶)،[۲۸] «خانه نورهای آبی» از الا مای مورس و فردی اسلک (۱۹۴۶)،[۲۹] «امشب ترکوندیم» از «وینونی هریس» (۱۹۴۸)،[۳۰][۳۱] «راک در زندان» از «جیمی پرستون» (۱۹۴۹) که بعدها توسط گروه «بیل هیلی و هیز کامتز» در سال ۱۹۵۲ بازخوانی شد[۳۲] و «راکت ۸۸» از «جکی برنستون و دلتا کت» (۱۹۵۱) را می‌توان نام برد.[۳۳]
سال ۱۹۵۱ در کلیولندِ اوهایو، الن فرد شروع به پخش موسیقی ریتم اند بلوز برای مخاطبان خود کرد و او بود که برای نخستین بار از گزاره «راک اند رول» استفاده کرد.[۳۴] چهار سال بعد در سال ۱۹۵۴ ترانه بیل هیلی «راک سرجاشِ» به نخستین ترانه راک اند رولی تبدیل شد که در صدر جدول فروش و پخش نشریه بیلبورد قرار گرفت.[۳۵][۳۶] از دیگر هنرمندانی که ترانه آنها در همان سال‌ها وارد بیلبورد شدند می‌توان چاک بری، بو دیدلی، فتز دومینو، لیتل ریچارد، جری لی لوئیس و جین وینسنت را نام برد. راک اند رول با شتابی بالا توانست به پرهوادارترین سبک موسیقی در ایالات متحده تبدیل شود. خواننده‌های پاپ سنتی به مانند ادی فیشر، پری کومو و پتی پیج که در دهه گذشته در قله‌های موسیقی همه پسند قرار داشتند، به سرعت این جایگاه خود را از دست دادند.[۳۷]
راک اند رول آمیزه ای از سبک‌های کانتری، بلوز و ریتم اند بلوز است. در دهه ۱۹۵۰ میلادی سبک کانتری توسط خوانندگانی مانند کارل پرکینز، جری لی لویز، بادی هالی و الویس پریسلی که پرفروشترین خواننده راک تمام دوران است، وارد راک اند رول شد.[۳۸] راک اند رول در همان سال‌ها نخستین به آمریکای لاتین راه پیدا کرد که در نهایت دو سبک جدید راک لاتین و راک چیکانو را در ایالات متحده درست کرد. در جنوب غربی ایلات متحدهریچی والنز، آل هورکین به همراه برادراش تینی موری و بیبی گابی شروع به ترکیب راک اند رول با موسیقی کانتری و موسیقی لاتین کردند. این موسیقیدانان پایه‌های زیر سبک کانتری راک را بنا گذاشتند که در دهه ۶۰ میلادی این زیر سبک به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد.[۳۹] در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰ گیتار برقی محبوبیت بالایی پیدا کرد و همچنین سبک گیتار زنی به مانند راک اند رول توسط نوازندگانی به مانند چاک بری، لینک ری و اسکاتی مور پیشرفت بسیاری کرد.[۴۰] استفاده از فاز توسط نوازندگانی به مانند جونیور برنارد، الدون شمبلین در نیمه دوم دهه ۵۰ میلادی گسترش یافت.[۴۱][۴۲] پاور کورد که توسط فرانسیسکو تارگا و هیتور ویلالوبس در قرن ۱۹ ام میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت، در نیمه نخست دهه ۵۰ میلادی توسط ویلی جانسون و پت هِر و در پایان دهه ۵۰ میلادی توسط لینک وِری وارد راک اند رول شد.[۴۳]
تاریخ نگاران موسیقی آمریکا باورمند به این اند که راک اند رول را در اواخر دهه ۵۰ میلادی و اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی محبوبیت خود را از دست داد. در سال ۱۹۵۹ با مرگ بادی هالی، بیگ باپر و ریچی والنز در یک سانحه هوایی، اعزام الویس پرسلی به ارتش آمریکا برای سربازی، کناره‌گیری لیتل ریچارد از موسیقی برای تبدیل شدن به یک کشیش، دستگیری جری لی لوئیس و چاک بری توسط پلیس و همچنین رسوایی پایولا (اسنادی که نشان دهنده این بود که چهره‌های اصلی رادیو در ایالات متحده مانند اَلِن فِرد رشوه می‌گرفتند تا ترانه‌ها و خواننده‌های خاصی را تبلیغ کنند) نشان دهنده پایان راک اند رول در ایالات متحده بود.[۴۴]
گسترش در جهان
[ویرایش]
راک اند رول به سرعت از خاستگاه خود در ایالات متحده گسترش پیدا کرد که این روند با آمریکایی سازی که در سطح جهانی پس از جنگ جهانی دوم در حال گسترش بود، همراه شد.[۴۵] کلیف ریچارد یکی از اولین آهنگ‌های راک اند رول خارج از آمریکای شمالی با آهنگ «بلرزونش» (۱۹۵۹) را در انگلیس خواند که سرآغار گسترش و تبدیل راک اند رول به موسیقی راک بود.[۴۶] خوانندگان بریتانیایی مانند تامی استیل، با بازخوانی ترانه‌های راک اند رول آمریکایی قبل از اینکه آهنگ‌ها در سطح بین‌المللی پخش شوند به شهرت زیادی دست پیدا کردند.[۴۷][۴۸] استیل از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷ در انگلیس، اسکاندیناوی، استرالیا، اتحاد جماهیر شوروی و آفریقای جنوبی تور کنسرت برگزار می‌کرد که بر جهانی شدن راک تأثیر زیادی گذاشت. ترانه «گردنکشان» از «جانی اوکیف» یکی از اولین آهنگ‌های راک اند رول در استرالیا بود.[۴۹]
در اواخر دهه ۱۹۵۰، راک در کشورهای کمونیستی[۵۰][۵۱] و همچنین در مناطقی مانند آمریکای جنوبی رایج بود. در اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰، موسیقی بلوز آمریکایی و هنرمندان بلوز راک که با پیدایش راک اند رول در انگلیس محبوبیت زیادی پیدا کرده بودند شروع به تور رفتن در انگلیس و اروپا کرند.[۵۲] آهنگ پرطرفدار «کرانه‌های جزیره راک» از «لونی دونگان» که در سال ۱۹۵۵ میلادی پخش شد به همه گیر شدن روند گروه‌های راک در بریتانیا کمک بسیاری کرد. یکی از این گروه‌ها «گَریمنِ» جان لنون (بعدها به بیتلز تبدیل شد) بود.[۵۳]در حالی که بازار راک اند رول در ایالات متحده در استیلای سبک‌ها پاپ قرار گرفته بود، گروه‌های راک بریتانیایی در کلوب‌ها شبانه و رقص در حال گسترش صدایی جدیدی بودند که بسیار تحت تأثیر پیشگامان و پایه‌های راک اند رول مانند بلوز بود. سبک نواختن آنها بسیار متفاوت با راک اند رول‌های آمریکایی بود و در ترانه‌های آنان گیتار نقش پررنگتری داشت و زمان آهنگ‌ها نیز بیشتر بود.[۵۴] این گروها تأثیر زیادی بر تبدیل شدن راک ان رول به موسیقی راک داشتند که در انتها نخستین تهاجم انگلیس را شکل دهد.[۵۲]
نمود واژه پاپ
[ویرایش]
کلمه پاپ از اوایل قرن بیستم برای اشاره به موسیقی همه پسند استفاده می‌شده است اما از اواسط دهه ۵۰ میلادی شروع به استفاده از آن برای یک ژانر متمایز کردند که بیشتر به عنوان جایگزینی برای موسیقی آرام‌تر و سبک‌تر نسب به راک اند رول بود.[۵۵][۵۶] از حدود سال ۱۹۶۷ استفاده از واژه پاپ به‌طور فزاینده ای در برابر راک افزایش پیدا کرد. پاپ برای برای توصیف فرمی بود که تجاری تر، ساده و یکبار مصرف بود.[۲۳] از موسیقی راک به عنوان سبکی که به کیفیت موسیقی خود، ارزش‌های هنری و متفاوت بودن، اجرا زنده سازها و سبکی که به جای دنبال کردن نوآوری می‌کند؛ یاد میکردند، به‌ویژه اینکه جٌنگ‌های سبک راک اغلب با خرده فرهنگ‌های زمان خود همراه بود (مانند فرهنگ ضد فرهنگ دهه ۱۹۶۰).[۵۷] با این وجود، بسیاری از ترانه‌های پاپ و راک در قرن ۲۰ ام میلادی از نظر صدا، ساز و سروده‌ها بسیار شبیه به هم بوده‌اند.
از نیمه دوم دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ میلادی به عنوان دوره افول راک اند رول یاد می‌کنند.[۵۸] برخی از تاریخ شناسان موسیقی تبدیل شدن راک اند رول به موسیقی راک را بدون نوآوری‌های که در دهه ۶۰ میلادی در انگلیس اتفاق افتاد را، امکان‌پذیر نمی‌داند.[۵۹] هرچند راک اند رول در پایان دهه ۵۰ میلادی به‌طور کامل ناپدید نشد اما بخش بزرگی از فروش خود را به هنرمندانی مانند چابی چکر و ترانه‌های مانند توییست در اوایل دهه ۶۰ میلادی داد. برخی از تاریخ شناسان موسیقی همچنین به پیشرفت‌های فنی و مبتکرانه‌ای راک اند رول اشاره کرده‌اند مانند، استفاده از سازهای الکترونیکی توسط مبتکرانی مانند جو میک، و استفاده از شیوه دیوار صدا که توسط فیل اسپکتور برای اولین بار استفاده شد.[۶۰]
دهه ۱۹۶۰: نخستین تاخت و تاز انگلستان و گسترده شدن سبک راک
[ویرایش]تاخت و تاز انگلیس
[ویرایش]
در پایان سال ۶۲ میلادی راک انگلیسی با گروه‌های که موسیقی بیت می‌نواختند مانند بیتلز، گری و پیس میکرز و سرچرز از لیورپول و فردی و دریمرز، هرمانز هرمیتز و هالیز از منچستر آغاز شد. آنها از طیف گسترده‌ای از سبک‌های آمریکایی مانند راک اند رول، سول، ریتم اند بلوز و سرف راک استفاده میکردند.[۶۱] این گروه در آغاز فقط آهنگ‌های آمریکایی را در مهمانی‌ها و مجالس بازخوانی میکردند. گروه‌هایی مانند حیوانات از نیوکاسل و دِم از بلفاست[۶۲] و به‌ویژه گروه‌هایی از لندن مانند رولینگ استونز و یاردبردز بسیار بیشتر تحت تأثیر موسیقی ریتم اند بلوز و بلوز قرار داشتند.[۶۳] این گروه‌ها کم‌کم آغاز به نوشتن آهنگ‌های خود کردند، آنان سبک موسیقی ایالات متحده را با هم ترکیب میکردند و پایه‌های راک نوین را بنیان گذاشتند. گروه‌های بیت بیشتر به ملودی‌های موزون، هماهنگ و یکپارچه گرایش داشتند؛ در حالی که نخستین آهنگ‌های بلوز انگلیسی به سمت آهنگ‌هایی که کمتر موزون و بیشتر دارای ملودی‌ها پیچیده‌ای بودند گرایش داشتند. با این حال در سالهای نخستین راک اند رول در انگلیس، شباهت‌های بسیاری بین این دو سبک وجود داشت. در سال ۱۹۶۳ با رهبری بیتلز گروه‌های راک انگلیسی به موفقیت‌های گسترده‌ای در انگلیس دست یافتند و نخستین آهنگ‌های راک وارد نمودارهای فروش این کشور شدند.[۶۴]
می‌خواهم دستت را بگریم نخستین ترانه بیتلز بود که به نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ وارد شد[۶۵] و هفت هفته در جایگاه نخست نمودار و روی هم رفته ۱۵ هفته در این نمودار ماند.[۶۶][۶۷] اولین حضور آنها در دِ اد سالون شو در ۹ فوریه ۱۹۶۴ بود که حدود ۷۳ میلیون نفر بیننده داشت که در آن زمان بالاترین رکورد برای یک برنامه تلویزیونی در ایلات متحده بود. از این برنامه به عنوان نقطه عطفی در فرهنگ پاپ آمریکا یاد میشود. در طول هفته ۴ ام آپریل سال ۶۴ میلادی، بیتلز ۱۲ جایگاه در نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ داشت و تمامی جایگاه یکم تا پنجم را در اختیار خود داشت. بیتلز تواست در کمتز از یک سال به پرفروشترین گروه راک در ایلات متحده شود، همچنین گروه‌های انگلیسی بعد از بیتلز شروع به ورود به نمودارهای فروش موسیقی ایالات متحده کردند.[۶۸] در طول دو سال بعدی گروه‌هایی راک انگلیسی مانند پیتر و گوردون، حیوانات، [۶۹] مانفرد مان، پتولا کلارک، [۶۹] فردی و دِ ریمرز، وین فونتانا، مایندبندرز، هرمان هرمیتز، رولینگ استون،[۷۰] تٌروگز و دونوان[۷۱] نمودارهای فروش دو کشور انگلستان و ایالات متحده را در سیطره خیش درآوردند.[۷۲] دو گروه کینکس و دیو کلارک فایو بخشی از نخستین تاخت و تاز انگلیس نیز بودند.[۷۳][۷۴]
نخستین تاخت و تاز انگلیس به جهانی شدن موسیقی راک کمک کرد و راه را برای موسیقیدانان دگر انگلیسی و ایرلندی برای دستیابی به موفقیت جهانی باز کرد.[۷۵] این جنبش در ایالات متحده پایانی بر موسیقی سرف راک، گروه‌های دخترانه و آیدل‌های نوجوانان گذاشت که در نیمه دوم دهه ۵۰ و نیمه نخست ۶۰ میلادی محبوبیت زیادی داشتند.[۷۶] نخستین تاخت و تاز انگلیس نقش برجسته ای در پختگی راک و پایان راک اند رول ایفا کردند. این گروه‌ها بر پایه گیتار لید، گیتار ریتم، گیتار بیس و سازهای کوبه ای بودند و همچنین آنان ترانه‌های خود را می‌نوشتند که در راک اند رول این رویه متفاوت بود.[۷۷]گروه بیتلز با جٌنگ روح لاستیکی خود استاندارد جدیدی در موسیقی راک بنیان گذاشت که بر سویه هنری سفارش زیادی داشت. سایر گروهای راک انگلیسی مانند رولینگ استونز با جٌنگ پس از آن، بیتلز با رولور و دِ هو با پرشتاب، نیز این روند را ادامه دادند. همچنین موسیقیدانان آمریکایی مانند بیچ بویز با صدای حیوانات خانگی و باب دیلن با بلوند روی بلوند به سویه هنری در موسیقی خود توجه بیشتری کردند.[۷۸]
سایکدلیک راک
[ویرایش]
ریشه‌های موسیقی سایکدلیک راک در سبک فولک و روانگردان اسید است.[۷۹] نخستین گروهی که نام سایکدلیک راک بر خود گذاشت دِ ۱۳ فلور بود.[۸۰] بیتلز بسیاری از عناصر اصلی سایکدلیک راک در این دوره را به مخاطبان خود نشان دادند مانند بازخورد گیتار، سیتار، جلوه‌های صوتی و نهان سازی. سایکدلیک راک در کالیفرنیا بسیار محبوب شد زیرا گروه‌ها راک از سال ۶۵ میلادی به دنباله روی از گروه بیردز که از فولک به فولک راک تغییر سبک دادند، شروع به تغییر سبک از گاراژ راک و فولک به سایکدلیک راک کردند.[۸۱] سبک زندگی روانگردان که شامل مواردی مانند موادهای مخدر توهم زا می‌چرخید، در شهر سانفرانسیسکو رو به رشد بود. گروه‌های مانند بیگ برادر اند د هولدینگ کمپانی، گریت فول دد و جفرسون ایرپلن در این زمان شروع به ساخت موسیقی کردند.[۸۲][۸۳] جیمی هندریکس گیتاریست اصلی گروه جیمی هندریکس اسکپرینس سبک جدیدی از گیتار نوازی را ابداً کرد که شامل استفاده از فاز با بازخورد گیتار زیاد و ریف‌های سنگین بود. اینس بک از نوازندگی به یکی از ویژگی‌های کلیدی سایکدلیک راک مبدل شد.[۸۴]
سایکدلیک راک در سالهای پایانی دهه ۶۰ میلادی به اوج خود رسید. در سال ۱۹۶۷ میلادی بیتلز جٌنگ مشهور سایکدلیک خود گروه کلوپ بی‌کسان گروهبان فلفل را منتشر کردند. آهنگ سوم این جنگ، لوسی در آسمان با الماس هاست جنجال زیادی به پا کرد. رولینگ استونز در اواخر همان سال جنگ درخواست شیطانی شاهنشاهان آنها خود را منتشر کردند. پینک فلوید نخستین جنگ خود نی‌زن بر دروازه‌های سپیده‌دم در سال ۶۷ میلادی منتشر کردند. از جنگ‌های محبوب دگر این سبک می‌توان بالش سورئالیستی گروه جفرسون ایرپلن و درها اولین آلبوم گروه دورز را نام برد. اوج این سبک در جشنواره وودستاک سال ۱۹۶۹ میلادی بود که بیشتر گروه‌های حاضر در آن، سایکدلیک راک بودند.[۸۵]
از کلوپ بی کسان گروهبان فلفل به عنوان یکی از بهترین جنگ‌های تمام دوران و آغاز دوره جٌنگ یاد میشود که در آن دوره موسیقی راک از چارچوب تک آهنگ خارج به جنگ تبدیل شد.[۸۶] به رهبری بیتلز در میانه‌های دهه ۶۰ میلادی[۸۷] گروه‌های راک، جنگ را نماد بنیادین هنر موسیقی کردند و دوره جنگ هنر موسیقی را در چند دهه آینده در اختیار خود قرار گرفت.[۸۸]
راک بی‌کلام و سِرف راک
[ویرایش]
راک بی‌کلام توسط نوازندگانی مانند دوین ادی، لینک وری، دِ ونچرز و دیک دیل به محبوبیت رسید. این نوازندگان با افزودن بازآوایش به صدای گیتار، نوازندگی سریع و متناوب و افزودن ریشه‌های موسیقی از ایران و مکزیک به گسترش این سبک کمک کردند. دیک دیل در سال ۱۹۶۱ و ۶۲ با ترانه‌های پرفروش خود «بزن بریم» و میسیرلو سرف راک به محبوبیت فراوانی رساند. مانند دیل و گروه موسیقی اش «دل تونز»، بیشتر گروه‌های سرف راک اولیه در کالیفرنیای جنوبی تشکیل شدند مانند بل-ایرز، چلنجرز و ادی و شومن.[۸۹] دِ شانتایز در سال ۱۹۶۳میلادی ترانه لوله، شناخته شده‌ترین آهنگ سرف راک سال ۶۳ میلادی را منتشر کردند. خسته در سال ۶۳ میلادی توسط گروه دِ سرفاریس منتشر شد که به رتبه ۲ و ۱۰ در نمودارهای بیلبورد رسید.[۹۰] سرف راک در اروپا نیز پرطرفدار بود. گروه انگلیسی شدووز در اوایل دهه ۶۰ میلادی با آهنگ‌هایی مانند آپاچی و کان-تیکی و گروه سوئدی دِ اسپاتنیک در اروپا بسیار پرفروش بودند.
موسیقی سرف راک بزرگ‌ترین موفقیت تجاری خود توسط بیچ بویز که در سال ۱۹۶۱ در کالیفرنیای جنوبی شکل گرفت، به دست آورد. آلبوم‌های اولیه آنها شامل آهنگ‌های سرف راک (از جمله بازخوانی آهنگ‌های دیک دیل) راک اند رول و دوو واپ بود.[۹۱] اولین ترانه بیچ بویز که وارد نمودار فروش بیلبورد شد، «سرفین» بود که در سال ۱۹۶۲ وارد نمودار ۱۰۰ آهنگ برتر بیلبورد رسید و کمک کرد تا سرف راک به سبک موفقی در ایالات متحده تبدیل شود.[۹۲] گفته میشود که سرف راک با نخستین تهاجم انگلیس در سال ۶۴ میلادی به دست فراموشی سپرده شد چرا که بیشتر آهنگ‌های سرف راک بین سالهای ۶۱ تا ۶۴ میلادی ساخته و پخش شده‌اند.[۹۳]
گاراژ راک
[ویرایش]گاراژ راک به فرم خام و ساده‌تری از موسیقی راک گفته میشود که در آمریکای شمالی در سال های نخست دهه ۶۰ میلادی گسترده پیدا کرد. چرایی این نام گذاری به خاطر این بود که گروه‌های موسیقی گاراژ راک در گاراژ خانه‌های خود در محله‌های برون‌شهری تمرین میکردند.[۹۴][۹۵] ترانه‌های گاراژ راک بیشتر به دشواری‌های زندگی نوجوانان آمریکایی می‌پرداختند، مانند دروغ‌گویی دختران و شرایط خود در دبیرستان و مدرسه. بیشتر سروده‌های آنها خالی از مفاهیم پیچیده‌تر بود و فقط از زندگی نوجوانان میگفت.[۹۶] سروده‌ها و شیوه خوانندگی در گاراژ راک بیشتر با فریادهای زیاد، غرغر، جیغ کشی و تُن خشن همراه است که با آهنگ راک زمان خود تفاوت به سزایی داشت.[۹۷] در بسیاری از بخش‌های آمریکا شمالی به ویژه کالیفرنیا و تگزاس گاراژ راک بسیار شکوفا بود.[۹۸][۹۹]
این سبک از سال ۱۹۵۸ میلادی در حال اجرا بود هرچند که محبوبیت و فروش زیادی نداشت. ترانه‌های «بلند قدها خفن» (۱۹۵۹) از دِ ویلرز و «لویی لویی» از دِ کینگسمن (۱۹۶۳) از نخستین نمونه‌های از این سبک در فاز نخستش هستند.[۱۰۰] در سال ۱۹۶۳ میلادی ترانه‌های گاراژ راک آغاز به ورود به نمودارهای فروش کردند. از گروهای که ترانه آنها وارد نمودارهای فروش شدند می‌توان پل ریور و رایدرها،[۱۰۱] دِ تراشمن[۱۰۲] و دِ ریورز را نام برد.[۱۰۳] برخی از گروه‌های گاراژ راک که بسیار بر موسیقی راک تأثیرگذار بودند مانند دِ سونیکس نتوانستند به فروش بالایی در زمان خود دست پیدا کنند و وارد نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ شوند.[۱۰۴]
نخستین تاخت و تاز انگلیس بر گروه‌های گاراژ راک تأثیر زیادی گذاشت و مخاطبان فراوانی را برای آنها فراهم کرد. بیشتر گروه‌های سرف راک به سمت آهنگسازی به سبک راک انگلیسی رفتند. این گروه‌ها دست آویزی برای شروع راک آمریکایی شدند و در نهایت گروه‌های راک نوین در آمریکای شمالی شروع به تشکیل شدن کردند. هزاران گروه موسیقی گاراژ راک در آن دوران در ایالات متحده و کانادا وجود داشت و صدها ترانه پر فروش منتشر کردند. هرچند که تعداد زیادی از گروهای گاراژ راک با ناشران موسیقی محلی یا جهانی قرارداد بستند اما بیشتر آنها به موفقیت تجاری دست نیافتند. تاریخ شناسان موسیقی بر این باورند که گاراژ راک هم از دید تجاری و هم از دید هنری در سال ۱۹۶۶ میلادی به اوج خود رسید. از سال ۱۹۶۸ این سبک شروع به کنار رفتن از نمودارهای فروش کرد زیرا نوازندگان این سبک که جوانان بودند شروع به رفتن به دانشگاه، کار یا به خدمت سربازی کردند. در سالهای بعدی سبک‌های تازه ای جایگزین گاراژ راک شدند و این سبک تا اواخر دهه ۹۰ میلادی به دست فراموشی سپرده شد.[۱۰۵]
بلوز راک
[ویرایش]
اگرچه نخستین گروه‌های انگلیسی که وارد موسیقی ایلات متحده و کانادا شدند بیشتر استوار بر موسیقی بیت و ریتم اند بلوز بودند اما موج دوم آن گروهایی بودند که از بلوز آمریکایی الهام گرفته بودند، مانند رولینگ استونز و یاردبردز.[۱۰۶] نوازندگان راک در انگلیس در اواخر دهه ۱۹۵۰ و نیمه نخست دهه ۱۹۶۰ از نوازندگان آکوستیک بلوز مانند لد بلی و رابرت جانسون الهام گرفته بودند.[۱۰۷] آنها در ادامه آغاز به استفاده از گیتار برقی به همراه تقویت‌کننده کردند مانند زیر سبک بلوز شیکاگو که از گیتار برقی استفاده میکردند. مادی واترز به همراه سیریل دیویس و نوازنده مشهور گیتار الکسیس کورنر در سال ۱۹۵۸ میلادی در انگلستان با اجراهای زنده خود باعث محبوبیت بلوز شیکاگو شدند.[۱۰۸] این گروه الهام بسیاری بر گروه‌های راک انگلیسی به مانند رولینگ استوز و کریم گذاشت. در ادامه گروه های راک انگلیسی بلوز آمریکایی را با سازها و سبک راک در هم آمیختند.[۱۰۹]
یکی از موسیقیدانان کلیدی در بلوز راک انگلستان جان مایال بود. گروه او دِ بلوزبریکرز شامل اریک کلاپتون (پس از کناره‌گیری از گروه یاردبردز) و پیتر گرین بود. از جنُگ بلوز بریکرز به همراه اریک کلاپتون (۱۹۶۶) به عنوان یکی از بنیادی‌ترین جنگ‌های بلوز راک انگلستان یاد می‌کنند که به بسیاری در انگلستان و ایالات متحده سبک جدیدی از راک را معرفی کرد.[۱۱۰] اریک کلاپتون در گروهای بزرگی به مانند کریم، بلایند فیت و درک اند د دومینوز به نوازندگی پرداخت و به همه گیر شدن بلوز راک کمک کرد.[۱۱۱] پیتر گرین به همراه میک فلیتوود و جان مک‌وی گروه سرشناس و پرآوازه فلیتوود مک را درست کردند که توانست به یکی از بزرگ‌ترین و پرفروشترین گروه‌های تاریخ راک تبدیل شود.[۱۱۲] در اواخر دهه ۱۹۶۰ جف بک که یکی دیگر از نوازندگان گروه یاردبردز بود گروه خود، دِ جف بک گروپ را که سبک هارد راک می‌نواختند را درست کرد.[۱۱۳] آخرین نوازنده گیتار گروه یاردبردز جیمی پیج بود که در ادامه گروه «دِ نیو یاردبردز» را درست کرد که در ادامه تبدیل به گروه مشهور لد زپلین شد. بسیاری از ترانه‌های چهار جنگ نخست لد زپلین ریشه در ترانه‌های سنتی بلوز بودند.[۱۱۴] در آمریکا بلوز راک در اوایل دهه ۱۹۶۰ توسط لونی مک مورد استفاده بود[۱۱۵] اما این سبک در میانه دهه ۱۹۶۰ شروع به اوج‌گیری کرد زیرا که گروه‌های راک آمریکایی در تلاش بودند تا موسیقی شبیه به گروه‌های راک انگلیسی درست کنند. از گروه‌های کلیدی بلوز راک می‌توان پل باترفیلد که گروهش مانند گروه بلوزبریکرز در انگلستان به عنوان نقطه شروع بسیاری از نوازندگان بزرگ راک بود، کنِد هیت، جفرسون ایرپلن، جانیس جاپلین، جانی وینتر، دِ جی. گیلز بند و جیمی هندریکس به همراه گروه سه نفره اش که شامل دو عضو انگلیسی بود و در انگلستان تأسیس شد و گروه کولی‌ها که چیره‌دستی آنها در نوازندگی گیتار الگو بسیاری از گروه‌های آینده راک شد، را نام برد.[۱۱۶] گروه‌های بلوز راک در ایالت‌های جنوبی آمریکا مانند برادران آلمن، لینیر اسکای‌نیر و زی زی تاپ موسیقی بلوز راک را با سبک کانتری در هم گنجاندند و سبک راک جنوبی را درست کردند.[۱۱۷]
گروه‌های بلوز راک در آغاز از موسیقی جاز الهام زیادی گرفتند که در نهایت منجر به ورود شگرد گیتار نوازی طولانی مدت و بداهه پردازی در گیتار نوازی شد. در ادامه شگرد و فن های ساز زنی در گیتار، گیتار بیس، درام و کیبورد به پیدایش سبک پراگرسیو راک کمک کرد. از سال ۶۷ میلادی گروه‌هایی مانند کریم و جیمی هندریکس از بلوز راک به سایکدلیک راک رفتند.[۱۱۸] در دهه ۱۹۷۰ موسیقی بلوز راک بسیار خشن تر و ریف‌ها گیتار آن بسیار پیچیده‌تر شدند که در موسیقی گروه‌هایی مانند لد زپلین و دیپ پرپل نمایان است. در این زمان مرزی بین بلوز راک و هارد راک دیگر وجود نداشت و این دو زیر سبک به یک زیر سبک یکسان تبدیل شدند.[۱۱۹] بلوز راک در غالب هارد راک در دهه ۱۹۷۰ توسط گروه های مانند جورج توروگود و پت تراورز ادامه یافت[۱۲۰] اما در انگلستان به جز گروه‌هایی مانند استیتس کوئو و فوقت که سمت زیر سبک بوگی راک رفتند، گروه‌ها بلوز راک به هارد راک و زیر سبک تازه راک هوی متال تغییر سبک دادند و بلوز راک کم‌کم از نمودارهای موسیقی محو شد.[۱۲۱]
فولک راک
[ویرایش]
در دهه ۶۰ میلادی جنبش احیای موسیقی فولک به یک جنبش بزرگ در آمریکا شمالی تبدیل شد. این جنبش با بازخوانی موسیقی‌های سنتی و ترانه‌های جدید در سبک سنتی که بیشتر بر روی سازهای آکوستیک نواخته می‌شدند، همراه بود.[۱۲۲] در آمریکا این سبک توسط چهره‌های مانند وودی گاتری و پیت سیگر که بیشتر به سبک پراگرسیو فولک یا و سروده‌های که برای قشر کارگری جذاب بود می‌خواندند، آغاز شد.[۱۲۲] در نیمه آغازین دهه شصت چهره‌های مانند جوآن بائز و باب دیلن وارد موسیقی فولک شدند.[۱۲۳] باب دیلن با ترانه‌های دمیدن در باد (۱۹۶۳) و «اربابان جنگ» (۱۹۶۳) محبوبیت زیادی به دست آورد و توانست ترانه‌های اعتراضی وارد موسیقی همه پسند کند،[۱۲۴] اگرچه در آغاز موسیقی راک و فولکلور بر یکدیگر تأثیر داشتند اما با مخاطبان متفاوتی رو به رو بودند.[۱۲۵]
نخستین گروهی که المان‌های فولک و راک را با هم ترکیب کرد، گروه حیوانات با ترانه خانه طلوع خورشید (۱۹۶۴) خود بود. این ترانه نخستین آهنگ فولک بود که با سازهای راک بازخوانی شده بود.[۱۲۶] ترانه منم یه بازنده ام (۱۹۶۴) گروه بیتلز نیز آشکارا تحت تأثیر دیلن قرار داشت.[۱۲۷] گفته میشود که جنبش احیا فولک راک توسط گروه بردز که ترانه آقای طبل زن باب دیلن را در سال ۶۵ میلادی بازخوانی کردند آغاز شد. این آهنگ توانست به رتبه نخست نمودارهای فروش برسد.[۱۲۸] افراد این گروه که در کافه‌های لس آنجلس نوازندگی میکردند شروع به استفاده از سازهای راک مانند گیتارهای ۱۲ سیمی ریکنباکر و سازهای کوبه ای کردند، که به یکی از المان‌های اصلی در این سبک بدل شده است.[۱۲۹] در همان سال دیلن شروع به استفاده از گیتار برقی کرد که باعث خشم بسیاری از موسیقیدانان بزرگ این سبک و هوادارانش شد. او ترانه مثل رولینگ استون را در همان سال منتشر کرد. از این آهنگ به نام یکی از بزرگ‌ترین آهنگ‌های راک یاد میشود.[۱۳۰] به گفته ریچی آنتربرگر نویسنده آمریکایی: «دیلن (حتی قبل از استفاده از ساز الکتریکی) بر گروه‌های راک مانند بیتلز تأثیر به سزایی گذاشته بود و نشان داد بود که برای اینکه بتوانی یک آلبوم خوب داشته باشی به داشتن تک آهنگ موفق نیازی نیست».[۱۳۱]
فولک راک در کالیفرنیا به ویژه با گروهایی به مانند ماماز اند پاپاز و کرازبی، استیلز، نش اند یانگ که از سازهای الکتریک در موسیقی خود استفاده میکردند به فروش خوبی دست پیدا کرد. در نیویورک نوازندگانی مانند لئونارد کوهن، لاوین اسپونفول و سایمون و گارفانکل بیشتر از سازهای آکوستیک استفاده میکردند. ترانه صداهای سکوت از سایمون و گارفانکل یکی از موفق‌ترین تک آهنگ فولک راک است.[۱۳۲] فولک راک آمریکایی تأثیر زیادی بر موسیقیدانان و نوازندگان انگلیسی مانند دونوان و فریپورت کانکشن داشت.[۱۳۳] هرچند در اواخر دهه ۶۰ میلادی بیشتر این گروه‌ها سبک فولک راک آمریکایی را کنار گذاشتند و شروع به خواندن فولک انگلیسی با سازهای برقی کردند.[۱۳۴] فولک-راک انگلیسی توسط گروه‌های پنتگل، استیلی آی اسپان و البیون بند، گروه ایرلندی هورسلیپ و گروه اسکاتلندی جی اس دی بند، اسپنسر فیت و بعداً فایو هند ریل به محبوبیت رسید که منجر به زایش سبک سلتیک راک در دهه ۷۰ میلادی شد.[۱۳۵]
فولک راک در سالهای ۶۷ تا ۶۸ میلادی به محبوبیت و فروش تجاری خود رسید. در سالهای آینده بسیاری از خوانندگان این سبک مانند دیلن و بردز به سبک کانتری راک رفتند.[۱۳۶] هم آمیختگی فولک و راک توانست تأثیر بسیاری در پیشرفت موسیقی راک داشته باشد و المان‌هایی مانند روانگردانی، ترانه‌سرایی توسط خود خواننده یا گروه موسیقی، سروده و ترانه‌های اعتراضی و همچنین نوشتن ترانه و موسیقی با بن مایه و اصالت را وارد سبک راک کرد.[۱۳۷][۱۳۸] در ایران قبل از انقلاب ۵۷ کورش یغمایی یکی از مشهورترین چهره‌ها در این سبک بود. ترانه مشهور گل یخ او یکی از محبوب‌ترین ترانه‌های فولک راک ایرانی است.
راک تجربی
[ویرایش]راک تجربی که گاهی آن آوانت-راک نیز می‌خوانند زیرشاخه‌ای از موسیقی راک[۱۳۹] است که مرزهای رایج در آهنگسازی و تکنیک اجرا موسیقی راک[۱۴۰] را جابجا می‌کند یا المان سبک راک را با سبک‌های دیگر در هم می‌آمیزد.[۱۴۱] هدف راک تجربی نوآوری و آزادی موسیقیدانان راک در آهنگسازی و نوازندگی است. ویژگی‌های راک تجربی بداهه نوازی، استفاده از المان‌های آوانگارد، استفاده از سازهای عجیب یا نابهنجار، سروده‌های مبهم، ساختارها و ریتم‌های نابهنجار در آهنگسازی است.[۱۴۲]
موسیقی راک همیشه سبکی تجربی شناخته می‌شد، اما سالهای پایانی دهه ۱۹۶۰ بود که هنرمندان راک شروع به نوشتن آهنگ‌های پیچیده و گسترده‌تری نسبت به گذشته کردند.[۱۴۳] یکی از دلیلی که وجود راک تجربی را در آن سال‌ها ممکن می‌کرد ابداع دستگاه ضبط چند آهنگه بود. در سال ۱۹۶۷ راک تجربی یکی از زیر سبک‌های محبوب راک بود، هرچند در سالهای نخست دهه ۱۹۷۰ بیشتر گروه‌های برجسته آن سبک خود را به پراگرسیو راک تغییر داده بودند.[۱۴۴] در اروپا زیر سبک کراوت راک از در هم آمیزی سایکدلیک راک، بداهه نوازی‌های راک تجربی، موسیقی الکترونیک، آوانگارد و کلاسیک معاصر به وجود آمد.[۱۴۵]
گروه‌های راک تجربی در سالهای پایانی دهه ۱۹۸۰ سایکدلیک راک به جای پست پانک با موسیقی خود در هم آمیختند.[۱۴۶] در دهه ۱۹۹۰ جنبشی با نام پست-راک به فرم اصلی راک تجربی تبدیل شد. بعد از پیدایش پست-راک این واژه به جای راک تجربی مورد استفاه قرار می‌گیرد. منتقدان موسیقی پست-راک با نام مهم‌ترین زیر سبک را بعد گرانج می‌خوانند. در دهه ۲۰۱۰ گروه‌های راک زیادی موسیقی خود را با نام پست-راک و راک تجربی می‌خوانند.[۱۴۷][۱۴۸][۱۴۹][۱۵۰]
جاز فیوژن
[ویرایش]
سبک گیتاری نوازی او تاثیر بسیاری بر نوازندگان جاز فیوژن و راک تجربی گذاشت
در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی جاز فیوژن به عنوان یک زیر سبک متمایز از بلوز راک، سایکدلیک راک و پراگرسیو راک به وجود آمد که راک را با پیچیدگی‌های موسیقی و بداهه نوازی‌های جاز در هم می‌آمیخت. آل موزیک نوشت: «واژه جاز فیوژن به پر سر و صداترین و خشن‌ترین گروه‌های تلفیقی جاز اشاره دارد، اما بیشتر جاز فیوژن به سمت راک گرایش دارد تا جاز». جاز فیوژن در اواخر دهه ۶۰ میلادی و نخست دهه ۷۰ میلادی توسط موسیقیدانانی که به سویه هنری بیشتر اهمیت می‌دادند رشد کرد.
بسیاری از نوازندگان اولیه راک اند رول در ایالات متحده، از موسیقی جاز شروع کرده بودند و برخی از بن مایه‌های جاز را با خود به راک اند رول آوردند. در انگلستان بسیاری از نوازندگان سبک بلوز راک مانند جینجر بیکر، جک بروس و اریک کلاپتون از سبک جاز در انگلستان شروع کرده بودند. بیشتر از جُنگ بیرون از دید و شنیدار (۱۹۶۶) گروه فری اسپیرت به نام نخستین جنگ جاز فیوژن یاد میشود. اولین گروهایی که از این برچسب استفاده کردند، گروه‌های راک و ریتم اند بلوز بودند که از سازهای بادی جاز در ترانه‌های خود استفاده میکردند، مانند الکتریک فلگ، خون عرق و اشک و شیکاگو که توانستند در دهه ۶۰ و دهه ۷۰ میلادی به موفقیت‌های زیادی دست پیدا کنند.
گروه‌های جاز فیوژن انگلیسی که همزمان با بلوز راک پدید آمدند سویه‌های آهنگ سازی و بداهه نوازی جاز را وارد راک کردند. از این گروه‌ها می‌توان نیوکلوس[۱۵۱] گراهام باند و کلوسوم را نام برد. از سبک سایکدلیک راک و کانتربری، گروه‌های مانند سافت ماشین پدید آمدند که این دو سبک را با یکدیگر درهم آمیختند. شاید ستایش شده‌ترین اثر جاز فیوژن، جٌنگ آبجوی جِندگان مایلز دیویس باشد که از سازهای راک استفاده کرده است و بسیار تحت تأثیر جیمی هندریکس و سایکدلیک راک قرار گرفته است. آبجوی جندگان تأثیر بسیاری بر هنرمندان دگر جاز و راک مانند هربی هنکاک، چیک کوریا و ودر ریپورت گذاشت.[۱۵۲]
این سبک در اواخر دهه ۷۰ میلادی با پیدایش سبک‌های مانند سرود راک، پانک راک، موج نو و سافت راک به دست فراموشی سپرده شد.[۱۵۳] هرچند هنرمندانی مانند استیلی دان، فرانک زاپا و جونی میچل ترانه‌های موفق جاز فیوژن را در این دوره ضبط کردند و در آن زمان جاز فیوژن همچنان تأثیر زیادی بر موسیقی راک داشت.[۱۵۴]
دهه ۱۹۷۰:دوران طلایی راک و اوج گیری فروش آن
[ویرایش]اگر بخواهم به بنیادین ترین ویژگی راک اشاره کنم باید بگویم موسیقی است همه پسند اما نه به اندازه‌ای که به فروش و سود ارزش زیادی بدهد، چون این ویژگی سبک پاپ است نه راک.
راک در این دهه شاهد فروش بیشتری شد و به یک هنر چند ده میلیارد دلاری تبدیل شد و بازار خود را دو برابر کرد. هرچند همان‌طور که کریستگاو اشاره کرد نو گرایی و فرهنگ کوچک خود را از دست داد. او نوشت: «شاید بی جیز فروش بیشتری از بیتلز داشتند اما آنها هرگز محبوب تر از مسیح نبودند. تا آنجایی که موسیقی قدرت پایه خود را حفظ می‌کرد می‌توانست پوپا تر باشد که این پایه، خود گرایش بود. ترانه‌های زیادی در مورد زندگی راک استارها وجود داشت اما تعداد کمی از ترانه‌ها در مورد اینکه چگونه راک می‌تواند چاره گشا مشکلات باشد، بود. در دهه ۷۰ راک تبدیل به موسیقی همه پسند شد و ناشران موسیقی تمام زوایا راک را در دست گرفتند و موسیقی راک از هنر به یک بازار تبدیل شد».[۴]
پراگرسیو راک
[ویرایش]
پراگرسیو راک واژه ایی است که گاهی به جای آرت راک نیز استفاده میشود. پراگرسیو راک بیشتر با استفاده از سازها گوناگون، انواع تئوری‌های موسیقی و گنجاندن فرم‌های مختلف در موسیقی راک شناخته میشود.[۱۵۶] از میانه‌های دهه ۶۰ میلادی گروه‌های مانند لفت بنک، بیتلز، رولینگ استونز و بیچ بویز با گنجاندن هارپسیکورد، سازهای بادی و زهی در ترانه‌های خود سبک جدید از راک به نام باروک راک را تولید کردند. ترانه سایه سپیدتری از رنگ‌پریدگی از پروکول هارم نمونه از این سبک است که از موسیقی باخ الهام گرفته است.[۱۵۷] گروه مودی بلوز در جٌنگ روزهای آینده گذشت (۱۹۶۷) خود از یک ارکستر کامل استفاده کردند و صداهای کلاسیک ارکستر را با سینت سایزر در هم آمیختند.[۱۵۸] ارکسترا، گونه‌های مختلف کیبوردها و سینت سایزر ها در این دهه به سازهای راک اضافه شدند که در انتها این سازها به پایه‌های سبک پروگرسیو راک تبدیل شدند.[۱۵۹]
پراگرسیو راک برای استفاده از چندین ساز مختلف در آهنگسازی ترانه‌های خود مشهور است. سروده‌های این سبک بیشتر مبتنی بر زمینه‌های مانند فلسفه، فانتزی و داستان‌های علمی تخیلی هستند و از سروده‌های دربارهٔ دلبستگی و دلدادگی پرهیز می‌کنند.[۱۶۰] جنگ اس اف سارو (۱۹۶۸) از گروه د پرتی تینگز، آرتور (سقوط امپراتوری بریتانیا) (۱۹۶۹) از گروه دِ کینگس و تامی از گروه د هو فرمت اپرای راک را معرفی کردند و در را به روی آلبوم‌های مفهومی باز کردند، که اغلب داستان‌های حماسی و مهم را روایت میکردند.[۱۶۱] اولین جنگ گروه کینگ کریمسون در بارگاه شاه کریمسون (۱۹۶۹) که ترکیبی از ریف‌های گیتار و ملوترون را با موسیقی جاز و سازگان بود، از آن بیشتر به عنوان کلیدی‌ترین جنگ پراگرسیو راک یاد میشود که به گسترده شدن این سبک در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی کمک زیادی کرد. بیشتر گروه‌های بلوز راک و سایکدلیک راک انگلیسی در دهه ۷۰ میلادی به این سبک روی آوردند. جنبش کانتربری با درهم آمیختن سایکدلیک راک، جاز و هارد راک توسط گروهای مانند کاراوان، هتفیلد اند د نورس، گانگ و نشنال هلث به گستردگی پراگرسیو راک کمک شایانی کرد.[۱۶۲] گروه فرانسوی ماگما در نیمه نخست دهه ۷۰ میلادی به تنهایی توانست سبک موسیقی تازی با نام زویل را درست کند.[۱۶۳]
پینک فلوید از پرفروشترین گروه‌های این سبک است. پینک فلوید پس از جدایی سید بارت در سال ۱۹۶۸ از سبک خود را که سایکدلیک راک بود را با پراگرسیو راک جابجا کردند. از نیمه تاریک ماه (۱۹۷۳) به عنوان شاهکار این سبک یاد می‌شد که توانست به یکی از پرفروشترین جنگ‌های تمام دوران بدل شود.[۱۶۴] در دهه ۷۰ میلادی تأکید زیادی بر استفاده از سازهای مختلف در آهنگسازی بود. گروه یس با ترانه‌های خود مهارت‌های گیتاریست استیو هو و نوازنده کیبورد ریک ویکمن را به نمایش گذاشتند. گروه امرسون، لیک و پالمر توانست یکی از سخت‌ترین و فنی‌ترین ترانه‌های راک را تولید کنند. جترو تال و جنسیس تواستند این سبک را در انگلستان به محبوبیت بالایی برسانند.[۱۶۵] گروه رونسانس که در سال ۶۹ میلادی توسط دو عضو سابق گروه یاردبردز، جیم مک‌کارتی و کیت رلف به همراه آنی هاسلم تشکیل شد از گروه‌های موفق این سبک است.[۱۶۶] بیشتر گروه‌های انگلیسی این سبک طرفداران زیادی نداشتند اما اندک شماری مانند پینک فلوید، جنسیس و جترو تال توانستند در انگلستان و آمریکا طرفداران زیادی پیدا کنند.[۱۶۷] از گروه‌های آمریکایی پراگرسیو راک می‌توان فرانک زاپا، کاپیتان بیف‌هارت، بلاد، سوت اند تیرز، بوستون، فرونر کانزاس، جورنی و استیکس را نام برد.[۱۶۸] این گروه‌ها در کنار گروه‌های انگلیسی سوپرترمپ و ایلو توانستند سبک پراگرسیو راک را تا اواخر دهه ۷۰ میلادی زنده نگه دارند. در انتها از دل اجراهای زنده پراگرسیو راک سبک سرود راک زاده شد که بر نمایش‌های پیچیده و پرهزینه، صحنه‌سازی و جلوه‌های ویژه تاکیی داشت که در انتها بیشتر به مانند یک تئاتر بود. این سبک از اجرای زنده در نیمه نخست دهه ۱۹۹۰ میلادی با جشنوارهای راک کوچکتر و اجراهای زنده اقتصادی‌تر جایگزین شد.[۱۶۹]
جنگ زنگ‌های لوله‌ای (۱۹۷۳) مایک اولدفیلد نخستین جنگ ناشر موسیقی انگلیسی ویرجین رکوردز بود که تواست در کنار نیمه تاریک ماه به یکی از ارکان بنیادین این سبک تبدیل شود.[۱۷۰] راک بی کلام به ویژه در قاره اروپا بسیار مهم بود و گروه‌هایی مانند کرافت ورک، تینجر دریم، کن و فاست اجازه داد تا در کشورهای دگر به فروش بالایی دست پیدا کنند.[۱۷۱] سبک کراوتوک همراه با موسیقی برایان انو تأثیر زیادی بر الکترونیک راک داشت.[۱۷۲] با پیدایش پانک راک و پیشرفت تکنولوژی در اواخر دهه ۷۰ میلادی، پراگرسیو راک به دست فراموشی سپرده شد.[۱۷۳][۱۷۴] بسیاری از گروه‌ها این سبک از هم پاشیدند اما برخی از آنها مانند جنسیس، ای ال پی، یس و پینک فلوید همچنان موفق مانند و به برگذاری اجراهای زنده در سراسر جهان ادامه دادند. برخی از گروه‌های پانک راک مانند سوزی اَند دِ بنشیز، اولتراوکس و سیمپل مایند تأثیرات زیادی از پراگرسیو راک گرفتند.[۱۷۵]
آرت راک
[ویرایش]آرت راک یا راک هنری زیرشاخه ای از موسیقی راک است که به مانند پراگرسیو راک از دید موسیقی و آهنگسازی، سبکی آوانگارد و پیچیده‌تر از سبک‌ها دگر راک دارد؛ اما پیچیدگی ساختار آرت راک به اندازه پراگرسیو راک نیست و ترانه‌های این سبک بسیار کوتاه‌تر از پراگرسیو راک هستند. سروده‌های آرت راک در زمینه‌های نوگرایی، فلسفه و عارفی هستند و از خواندن دربارهٔ دلبستگی و دلباختگی پرهیز می‌کنند. آرت راک به مانند پراگرسیو راک، موسیقی راک را از یک سرگرمی به یک بیانیه هنری تبدیل می‌کند،[۱۷۶] و دیدگاهی تجربی و مفهومی تر به موسیقی راک دارد.[۱۷۷] آرت راک از سبک‌های مانند موسیقی تجربی، موسیقی آوانگارد، موسیقی کلاسیک و جاز تأثیر گرفته است.[۱۷۸]
موسیقی آرت راک با هدف گوش دادن و تفکر کردن و نه برای رقص ایجاد شده است[۱۷۹] و بیشتر با استفاده زیاد از سازهای الکترونیک، سینث سایرز و ساکسوفون است. همچنین از ریتم‌های ساده سبک راک دوری می‌کند.[۱۷۶] این واژه ممکن است گاهی به جای پراگرسیو راک به کار رود، اگرچه پراگرسیو راک نگاه ویژه تری به استفاده از تکنیک‌های موسیقی کلاسیک و ساختار سمفونیک دارد.
آرت راک در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ توسط گروه‌های راک انگلسی به محبوبیت رسید. موسیقی و همچنین ماهیت تئاتر گونه اجراهای زنده این سبک و پیچیدگی آهنگسازی و سروده‌های آن، توانست برای نوجوانان و جوانان جذاب باشد.[۱۸۰] آرت راک بیشتر با دوره خاصی از موسیقی راک مرتبط است که از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۷ شروع شد و با ورود پانک راک در اواسط دهه ۱۹۷۰ به پایان رسید.[۱۸۱] آرت راک در سبک‌های دگر موسیقی در دهه ۹۰ میلادی تأثیر بسزایی گذاشت و به وجود آمدن دریم پاپ و شوگیز کمک شایانی کرد.[۱۸۲]
سافت راک، یات راک و سیتی پاپ
[ویرایش]
در اواخر دهه ۶۰ میلادی سبکی با نام سافت راک یا لایت راک در جنوب کالیفرنیا و انگلستان شروع به رشد کرد که از فولک راک و پاپ راک الهام گرفته است و با استفاده از گیتار آکوستیک،ملودی و هارمونی در آهنگسازی همراه است.[۱۸۳] سافت راک در سراسر دهه ۷۰ میلادی در رادیوهای موسیقی رواج بود و در دهه ۸۰ میلادی با پیدایش موج نو تبدیل به سبک جدیدی به نام موسیقی بزرگسالان شد. از موسیقیدانان مشهور این سبک می‌توان بوستون، شیکاگو، فلیتوود مک، دوبی برادرز، ایگلز، جرنی، وینگز، بیلی جول، پل مک‌کارتنی، التون جان، کارول کینگ، کارپنترز، باز اسکگز، کت استیونز و جیمز تیلور را نام برد.[۱۸۴] در ایران هم گروه‌ها و موسیقیدانان زیادی در این سبک مانند دِ وِیز، رضا یزدانی و شروین اِن زِد بند فعالیت می‌کنند.
سافت راک در میانه های دهه ۶۰ میلادی بسیار ملایم بود و بیشتر از ساز های آکوستیک در آن استفاده می شد. ترانه‌های مانند «آهنگ تابستانی» از چاد و جرمی (۱۹۶۴) و «اینجا، آنجا و همه جا»[۱۸۵] از بیتلز و «من سگم را دوست دارم» از کت استیونز که هر دو در سال ۱۹۶۶ پخش شدند، نمونه ایی از سافت راک در دهه ۶۰ میلادی هستند.[۱۸۶] در سال ۱۹۶۸ هارد راک به یک سبک پایه در راک تبدیل شد. در این سال‌ها دسته‌بندی موسیقی راک به دو دسته سافت راک و هارد راک رایج شد[۱۸۷] که هر دو این سبک‌ها به عنوان دو سبک اصلی موسیقی راک از انگلستان نمود پیدا کرده بودند.[۱۸۸][۱۸۹] از موسیقیدانان سافت راک اواخر دهه ۶۰ میلادی می‌توان به بی جیز[۱۹۰] اشاره کرد که ترانه «شوخی من» آنها به جایگاه نخست نمودارهای موسیقی فروش در چندین کشور رسید. نیل دایموند با ترانه «کارولاین شیرین» در سال ۱۹۶۹، گروه هالیز با ترانه «آدم مهمی نیست، برادرمه» و التون جان با ترانه مشهور خود «کبوتر آسمان خراش‌ها» از موسیقیدانان مشهور دیگر این سبک در آن زمان هستند.
در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی ترانه‌های گروهای مانند کارپنترز، آن موری، جان دنور، بری مانیلو و حتی باربارا استرایسند در رادیوهای سراسر جهان پخش می‌شدند و ترانه‌های سافت راک در تمامی ایستگاه‌های رادیویی موسیقی بزرگسالان پخش می‌شدند. از موسیقیدان مشهور دیگر سافت راک در دهه ۷۰ میلادی می‌توان نان،[۱۹۱] کارلی سایمون، کارول کینگ، کت استیونز، جیمز تیلور،[۱۹۲] لوبو و گیلبرت او سالیوان را نام برد که ترانه دوباره تنها او توانست به فروش بالایی در سراسر جهان دست پیدا کند.
جنگ سافت راک پرده نگاری از کارول کینگ که در فوریه سال ۷۱ میلادی پخش شد توانست به یکی از پرفروشترین جنگ‌های تمام دوران تبدیل شد. تک آهنگ دو طرفه اصلی این جنگ «خیلی دیر شده/من چرخش زمین را احساس می‌کنم» در اواسط ژوئن سال ۷۱ میلادی پخش و توانست در نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ در جایگاه نخست بنشیند.[۱۹۳] جنگ مشهور شایعات از گروه فلیتوود مک که در ۱۱ فوریه سال ۷۷ میلادی پخش شد توانست پیش از ۳۰ میلیون نسخه در سراسر جهان بفروشد و تبدیل به ۹ امین جنگ پرفروش تمام دوران شود.[۱۹۴]
سافت راک در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ میلادی با گروه‌هایی مانند بوستون، شیکاگو، فلیت وود مک، توتو، انگلستان دن و جان فورد کولی، ایر سپلای، سیل و کرافتز، آمریکا بیلی جوئل، التون جان، جفرسون استارشیپ، شیکاگو، توتو، بوز اسکاگز، برادران السی، مایکل مک دونالد، پل دیویس، اریک کارمن، گروه برادران دوبی، آلن پرسونز پراجکت، کاپیتان و تنیل، هالیز و دکتر هوک توانست به اوج فروش هنری و تجاری خود برسد.[۱۹۵] در اواخر دهه ۱۹۷۰ گروه جرنی به محبوبیت رسید که از آن به عنوان آخرین گروه بزرگ سافت یاد می شود.[۱۹۶]
در اوایل دهه ۱۹۸۰میلادی گونه جدیدی از ایستگاه رادیویی به وجود آمدند که موسیقی سافت راک با فقط با نام موسیقی بزرگسالان پخش میکردند. این ایستگاه‌های رادیو ترانه‌های سبک‌های دیگری مانند پاپ و موسیقی الکترونیک را هم پخش می کردند و بروی موسیقی راک متمرکز نبودند.[۱۹۷][۱۹۸] موسیقیدانان سافت راک مانند شینا ایستون، آمبروسیا، لیونل ریچی، کریستوفر کراس، دن هیل، جینو وانلی، لئو سایر، ایر ساپلی، جولیو ایگلسیاس و برتی هیگینز هنوز دارای فروش خوبی در سالهای نخستین دهه ۱۹۸۰ میلادی بودند اما با دومین تاخت و تاز انگلستان در سال ۸۱ میلادی این سبک محبوبیت خود را از دست داد و تا میانه‌های سال ۸۳ میلادی کاملاً به دست فراموشی سپرده شد.[۱۹۹]
یات راک و سیتی پاپ
[ویرایش]سبکی جدید از راک که از سافت راک برگرفته شده بود، در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان یات راک به وجود آمد.[۲۰۰] نام این سبک در سال ۲۰۰۵ توسط سازندگان مجموعه ویدیویی آنلاین یات راک به آن داده شده است. یات راک که از موسیقی گروه‌های راک کالیفرنیایی سرچشمه می‌گیرد با سبک سافت راک و پاپ راک اندکی همپوشانی دارد و با سبک‌های دیگر راک نزدیکی ندارد.[۲۰۱] بسیاری از المان‌های یات راک از موسیقیدانان سافت راک در غرب آمریکای شمالی گرفته شده است. از موسیقیدانان این سبک می‌توان کریستوفر کراس، باز اسکگز، استیلی دن، دوبی برادرز، ال استورت، پلیر، لاگینز و مسینا، نیلسین پرسون، امبروسا، روپرت هلمز و هال اند اوتس نام برد.[۲۰۲]
سیتی پاپ شاخه ایی از موسیقی پاپ ژاپنی است که در اواخر دهه ۷۰ میلادی ظهور کرد و در دهه ۱۹۸۰ به اوج خود رسید. این موسیقی در اصل به عنوان شاخه‌ای از موسیقی جدید ژاپن تلقی می‌شد اما شامل گستره ایی از سبک‌های دگر مانند، سافت راک، یات راک، ریتم اند بلوز، فانک و بوگی نیز میشود. این موسیقی در زمان شکوفایی اقتصادی ژاپن محبوب شد و با فناوری‌های جدید آن زمان مانند واکمن، ضبط کاست خور خودرو و ساز های برقی توانستند سبک جدیدی از موسیقی را برای طبقه فرادست ژاپن به وجود آورد.[۲۰۳][۲۰۴]
در پایان دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی این سبک موسیقی با آمدن نسل جوان بعدی به حاشیه رانده شد و مقبولیت پیشین خود را از دست داد، اما در دهه ۲۰۱۰ با پیدایش وبگاه های مانند یوتوب و دیگر وبگاه های اشتراک گذاری موسیقی این سبک توانست محبوبیت بسیار بالایی در کشور های دیگر و سایت‌های اینترنتی خارج از ژاپن پیدا کند که باعث شد شرکت های موسیقی ژاپنی بعد از نزدیک به سه دهه دوباره پخش این سبک از موسیقی را آغاز کنند. همچنین پیدایش دوباره این سبک سبب به وجود آمدن سبک‌ها و زیر سبک‌های تازه ایی مانند ویپورویو، فیوتر فانک، هاردویپور، اَستَتیک و لو-فی هیپ هاپ شد.[۲۰۵][۲۰۶]
آرنا راک
[ویرایش]
آرنا راک یا سرود راک که گاهی با نام‌های ای او آر یا استادیوم راک نیز شناخته میشود[۲۰۷] زیر سبکی از موسیقی راک است که در دهه ۱۹۷۰ به وجود آمد. آرنا راک شامل موسیقی راک همه پسندی بود که در ایستگاه‌های رادیویی برای مخاطب عامه و خانواده‌ها پخش می‌شد زیرا که سروده‌های آن ساده بودند و از مسایل جنسی دوری میکردند. سروده‌های آرنا راک بیشتر از دلبستگی و دلدادگی و دلشکستگی می‌گویند.[۲۰۸]
با افزایش محبوبیت هارد راک و پاپ راک گروه‌ها راک شروع به ساخت موسیقی برای اجرا در میان جمعیت و اجراهای بزرگ کردند. آرنا راک از آهنگسازی ساده و همه پسند که برای پخش در ایستگاه های رادیویی در نظر گرفته شده بود، استفاده می‌کرد. آرنا راک از ترانه‌های شاد، دراماتیک، تصنیف‌های آرام، ملودی‌های گیرا و خوانندگی همزمان چندین خواننده استفاده می‌کند. استفاه از سازهای کیبورد مانند پیانو الکتریک و اٌرگ در آرنا راک بسیار زیاد است.[۲۰۹]
آرنا راک توسط منتقدان و دوستاران موسیقی همیشه مورد نقد و تحقیر بود.[۲۱۰] منتقدان بر این باور بودند که توجه زیاد به اجرا زنده، سروده‌های بی‌ارزش و آهنگسازی ساده به از دست رفتن سویه هنری موسیقی راک کمک می کند. طرفداران آرنا راک بیشتر مردان طبقه کارگر و یا متوسط در آمریکای شمالی بودند، که به آنها یاپی می‌گفتند. آرنا راک توانست در سراسر جهان بسیار موفق باشد و تا میانه‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی محبوبیت خود را نگه داشت.[۲۱۱][۲۰۹]
هارد راک
[ویرایش]
هارد راک یا هوی راک[۲۱۲] زیرشاخه سنگین‌تری از موسیقی راک است که با خوانندگی خشن و صدای بلند، استفاده از فاز در گیتار ریتم، گیتار لید و تکنوازی گیتار استفاده میشود. هارد راک در نیمه نخست دهه ۱۹۶۰ میلادی با سبک‌های گاراژ راک، سایکدلیک راک و بلوز راک آغاز شد. نخستین ترانه‌های هارد راک توسط کینگز، د هو، رولینگ استونز، کریم، ونیلا فادج و جیمی هندریکس ساخته شده است. در نیمه دوم دهه ۶۰ میلادی گروه‌هایی مانند بلو چیر، گروه جف بک، آیرون باترفلای، لد زپلین، گلدن ایرینگز، استپن ولف و دیپ پرپل به ساخت ترانه‌های هارد راک ادامه دادند.[۲۱۳]
هارد راک در دهه ۱۹۷۰ میلادی با گروه‌های مانند لد زپلین، دیپ پرپل، بلک سبس، ایروسمیث، کیس، کویین، ای سی/دی سی، تین لیزی و ون هلن به بخشی از موسیقی همه پسند تبدیل شد. دردهه ۱۹۸۰ میلادی برخی از گروه‌های هارد راک از این سبک فاصله گرفتند و به سمت پاپ راک رفتند.[۲۱۴][۲۱۵] گروه‌های هارد راک که از این سبک فاصله گرفته بودند در میانه‌های دهه ۸۰ میلادی به سبک هارد راک بازگشتند، همچنین در این دوره سبک گلم متال به همراه گروهایی مانند ماتلی کرو، بون جووی، دف لپرد و گانز ان روزز به اوج فروش هنری خود رسیدند.[۲۱۶]
هارد راک با موفقیت تجاری آراندبی معاصر، هیپ هاپ، پاپ، گرانج و در ادامه بریت پاپ در دهه ۱۹۹۰ میلادی محبوبیت خود را از دست داد. به جز برخی از ترانه‌ها مانند باران نوامبر گروه گانز اند روزز و ترانه زندگی خودم است از بان جوویی هارد راک فروش زیادی نداشت. با این وجود بسیاری از گروه‌های پست گرانج، هارد راک را به بخشی از آهنگسازی خود افزودند. در دهه نخست ۲۰۰۰ میلادی گروه‌های قدیمی تر هارد راک شاهد محبوبیت دوباره خود شدند، همچنین تلاش‌هایی برای احیای دوباره سبک هارد راک دست آویزی برای تشکیل گروه‌های هارد راک جدید شد که این گروه‌ها در ادامه جنبش احیای گاراژ راک و پست پانک را به وجود آوردند.[۲۱۷][۲۱۸] از این جنبش گروه‌های گاراژ راکی مانند وایت استرایپس، استروکز، اینترپل و بلک کیز به وجود آمدند. در نخستین دهه ۲۰۰۰ میلادی تنها چند گروه هارد راک از دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی توانستند موفقیت‌های قبل خود را ادامه دهدند.[۲۱۹][۲۲۰]
هوی متال
[ویرایش]
از سالهای پایانی دهه ۱۹۶۰ میلادی واژه هوی متال برای توصیف برخی از ترانه‌های هارد راک ایی به کار گرفته شد که با حجم و شدت بیشتر، ضرب آهنگ بالاتر، گیتارهای با فاز بسیار بیشتر و خشن تر، تکنوازی‌های گیتار خشن تر و ترانه‌های که بسیار پر صدا تر از هارد راک هستند، نواخته می‌شوند. در آغاز این واژه به عنوان یک صفت بود ولی در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی از آن به عنوان یک اسم شروع به استفاده شد. این سبک در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ میلادی در انگلستان و در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی در ایلات متحده به محبوبیت رسید.[۲۲۱] پایه‌های این سبک در هارد راک، سایکدلیک راک، بلوز راک و اسید راک است.[۲۲۲]
این واژه نخستین بار برای ترانه استپن ولف، به دنیا آمده‌ام تا وحشی باشم (۱۹۶۷) استفاده شد و گروه‌های آمریکایی مانند بلو چیر از سانفرانسیسکو، جیمز گنگ از کلیولند و گرند فانک ریل رود میشیگان این کلمه را برای ترانه‌های خود استفاده کردند. تا سال ۷۰ میلادی سه گروه کلیدی انگلیسی لد زپلین، بلک سبس و دیپ پرپل پایه‌ها و هسته بنیادین هوی متال را با موسیقی‌های خود پایه‌گذاری کردند که به شکل‌گیری این سبک کمک شایانی کرد. لد زپلین المان‌های پویا و هارمونیک را که از بلوز-راک وام گرفته بود ریف گیتار خود افزود، دیپ پرپل المان‌های سمفونیک و سازهای قرون وسطایی را که از پراگرسیو راک وام گرفته بودند به موسیقی خو افزودند و بلک سابث المان‌های از هارمونی گاتیک و گام مد را به موسیقی خود وارد کردند که به وجود آمدن ترانه‌های «خشن تر و تیره‌تر» کمک کرد.
این المان‌ها به دست نسل دوم گروه‌های هوی متال در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی گسترش بیشتری پیدا کردند. از این گروه می‌توان جوداس پریست، یوفو، موتورهد، رینبو، کیس، تد نوجنت، بلو اویتستر کلت، راش و اسکورپیونز را نام برد. با وجود نبود پخش و حضور بسیار اندک در نمودارهای فروش، هوی متال سالهای پایانی دهه ۱۹۷۰ میلادی طرفداران بسیاری را به ویژه در میان نوجوان، جوانان و طبقه کارگر در آمریکای شمالی و اروپا به دست آورد.[۲۲۳]
در دهه ۱۹۸۰ میلادی سبک‌های زیادی در هوی متال به وجود آمد و هوی متال بیشترین فروش خود تا به امروز را در این دهه داشت. در نخستین سالهای دهه ۱۹۸۰ میلادی زیر سبک تازی از هوی متال به نام اسپید متال در انگلستان آغاز به رشد کرد.[۲۲۴] اسپید متال درای ریف‌ها و آهنگسازی بسیار پرشتاب تر، تیز تر و پیچیده‌تر از هوی متال است.[۲۲۵] از ترش متال بیشتر به عنوان سبک کوچکتر و ساده‌تر از ترش متال یاد میشود.[۲۲۶] از گروه‌های این زیر سبک می‌توان اکسیتر، دث انجلز، اورکیل و تستمنت را نام برد.
در میانه‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی گروه‌هایی مانند بان جووی، گانز ان روزز، اسکید رو و دف لپرد با آمیختن اسپید متال، هارد راک و پاپ سبک تازه ایی به نام گلم متال را درست کردند.
ترش متال سبک دیگری از هوی متال بود که در میانه دهه ۸۰ میلادی به محبوبیت رسید. پایه‌های این سبک در هاردکور پانک، اسپید متال و هوی متال انگلیسی بود که به همراه جنبش دومین تاخت و تاز انگلیس وارد آمریکای شمالی شده بود. سبک ترش متال بسیار سریع تر و خشن تر از هوی متال رایج بود.[۲۲۷] تکنوازی‌های گیتار ترش متال بسیار پیچیده‌تر از تکنوازی‌های رایج در هوی متال و اسپید متال بود، همچنین ترانه‌های ترش متال بیشتر داری مفاهیم هیچ‌انگاری، افسردگی و فلسفی هستند.[۲۲۸] از گروه‌های ترش متال متالیکا، انترکس، مگادث و اسلیر را نام برد.[۲۲۹] از زیر سبک‌های دگر متال که در این دوره پدید آمدند می‌توان پراگرسیو متال، دث متال، دوم متال، بلک متال، پور متال و آلترناتیو متال را نام برد.[۲۳۰]
در طول دهه ۱۹۹۰ میلادی هوی متال و هارد راک هردو با کاهش فروش روبرو شدند. دوران هوی متال در آمریکای شمالی در نیمه نخست دهه ۱۹۹۰ با پیدایش نیروانا و سایر گروه‌های گرانج به پایان رسید که نشان‌دهنده محبوب شدن آلترناتیو راک بود.[۲۳۱] گروه‌های گرانج تحت تأثیر سبک هوی متال قرار داشتند اما وست نداشتند تا در کنار گروه‌های هوی متال دهه ۱۹۸۰ میلادی قرار بگیرند.[۲۳۲] گلم متال نه تنها به دلیل موفقیت گرانج[۲۳۳] بلکه به دلیل محبوبیت فزاینده گروه‌های مانند متالیکا و گروه‌های جدید گروو متال مانند پنترا و وایت زامبی کاملاً فروش خود را از دست دادند.[۲۳۴]
در میانه و سالهای پایانی دهه ۱۹۹۰ میلادی موج جدیدی از گروه‌های متال آمریکایی با الهام از گروه‌های آلترنتیو متال و هیپ-هاپ سبک تازی با نام رپ متال، نیو متال و متال‌کور را به وجود آوردند.[۲۳۵] گروه‌هایی مانند اسلپ نات، لینکین پارک، لیمپ بسکیت، پاپا روچ، پی.او. دی، کورن و دیستربد المان‌های از دس متال، هیپ‌هاپ و دی‌جی را با یکدیگر در هم آمیختند.[۲۳۶]
پانک راک
[ویرایش]
پانک راک بین سالهای ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ در انگلستان توسعه یافت. پانک راک ریشه در گاراژ راک و سرف راک دارد که امروز پروتوپانک نامیده می‌شوند. گروه‌های پانک راک بیشتر از موسیقی همه پسند که در دهه ۱۹۷۰ محبوب بود اجتناب میکردند،[۲۳۷] آنها موسیقی خشن و پرشتاب، سازهای بی‌درنگ و اغلب اشعار سیاسی و ضد اجتماعی را در ترانه‌های کوتاه ۲ یا ۳ دقیقه ای خود می‌گنجاندند. پانک راک تفکر خودت انجام بده را سر لوحه خود قرار داد. بسیاری از گروه‌ها این سبک جنگ‌های خود را ضبط و تولید میکردند و موسیقی خود را به صورت غیررسمی پخش میکردند.[۲۳۸]
در اواخر سال ۱۹۷۶ گروه‌هایی مانند رامونز و پتی اسمیت در شهر نیویورک و سکس پیستولز و د کلش در لندن به عنوان پیشتاز یک جنبش موسیقی جدید شناخته می‌شدند.[۲۳۹] در سال بعد پانک راک در سراسر جهان گسترش یافت. پانک راک به سرعت به یک پدیده فرهنگی مهم در انگلستان تبدیل شد. درگیری سکس پیستولز با بیل گراندی در برنامه زنده تلویزیونی اش در ۱ دسامبر ۱۹۷۶ به نقطه عطفی در تبدیل پانک راک به یک پدیده تازه در انگلستان کمک کرد. هرچند برخی از فروشگاه‌ها از فروش جنگ‌های این سبک خودداری میکردند و ترانه‌های آنها به ساختی در ایستگاه‌های رادیویی پخش می‌شد.[۲۴۰] در مه سال ۱۹۷۷ سکس پیستولز با ترانه ایی با نام خداوند ملکه را نجات دهد که به ملکه الیزابت دوم توهین می‌کرد، جنجال‌های فراوانی به پا کرد.[۲۴۱] در بیشتر موارد گروه‌های پانک راک در سطح محلی باقی می‌ماندند و تمایلی به محبوبیت بیشتر نداشتند. در اواخر دهه ۷۰ میلادی خرده فرهنگ پانک ظهور کرد که با سبک‌های لباس متمایز و خاص و انواع ایدئولوژی‌های غیر مرتبط با یکدیگر مشخص می‌شد.[۲۴۲]
در آغاز دهه ۸۰ میلادی زیر سبک‌های سریع تر و خشن تری مانند هاردکور و اوآی! به حالت غالب پانک راک تبدیل شدند.[۲۴۳] این روند منجر به پیدایش چندین گونه مختلف از هاردکور پانک مانند دی-بیت یک زیر سبک پانک راک با فازهای سنگین، که تحت تأثیر موسیقی گروه انگلیسی دیسچارچ است، آنارکو پانک و کراس، گریندکور که توسط گروه نپالم دث گسترش یافتند و کراست پانک که د اواخر دهه ۸۰ میلادی رشد کرد، شد.[۲۴۴] نوازندگانی که موسیقی پانک راک می‌نواختند کم‌کم شروع به ورود به طیف‌های گسترده‌ای از انواع دیگر سبک‌های موسیقی راک کردند که موجب پیدایش موج نو، پست پانک و آلترناتیو راک در دهه ۸۰ میلادی شد.[۲۴۵]
پاپ راک و پاور پاپ
[ویرایش]
پاپ راک یک زیر سبک راک است که با فروش و همه پسند بودنش شناخته میشود.[۲۴۶][۲۴۷] پاپ راک با تکیه بیشتر بر آهنگسازی ساده و شیوا، سرودهای همه پسند و اجرا زنده محبوبیت پیدا کرده است و از کلیشه‌های رایج در آهنگسازی و سروده‌های راک دوری می‌کند.[۲۴۸][۲۴۹][۲۵۰] نخستین گروه‌های پاپ راک که در سالهای پایانی دهه ۱۹۵۰ به عنوان جایگزینی برای گروه راک اند رول کار خود را آغاز کردند و موسیقی آنها بیشتر بر روی ضرب آهنگ تنظیم سازها به روش دوواپ و پاپ سنتی بود.[۲۵۱] گاهی ممکن است به جای زیر سبکی که با سبک پاپ و راک همپوشانی دارد، به عنوان یک سبک متمایز در نظر گرفته شود.[۲۵۲] دوستداران موسیقی و منتقدان از پاپ راک را بیشتر با نام زیر سبکی بی‌ارزش، همه پسند و بی هنری از موسیقی راک یا می‌کنند.[۲۵۳] موسیقی پاپ و راک از نظر آهنگسازی، سازها و سروده‌هایشان بسیار شبیه به هم بوده‌اند. دو واژه پاپ راک و پاور پاپ برای ترانه‌های راکی استفاده میشود که از دید فروش و موفقیت‌های تجاری از بقیه زیر سبک‌های موفق تر بوده‌اند.[۲۵۴] یوهان فورناس نویسنده و روزنامه‌نگار، موسیقی پاپ و موسیقی راک را یک سبک می‌داند و آنها را از هم جدا نمی‌کند. لری استار و کریستوفر واترمن پاپ راک را گونه شاد و خانواده محوری از موسیقی راک می‌دانند که توسط موسیقیدانان و گروه‌هایی مانند اندی کیم، بلز، پل مک کارتنی، لایت هاوس و پیتر فرامپتون اجرا میشود.[۲۵۵]
واژه پاپ از سالهای نخست دهه ۱۹۴۰ برای اشاره به تمامی سبک‌های موسیقی همه پسند مانند جاز، پاپ سنتی، کانتری و بلوز استفاده می‌شد، اما در میانه‌های دهه ۱۹۵۰ استفاده از این واژه برای بیان سبکی آرام‌تر و ملودیک تر از راک اند رول با هدف فروش به جوانان و نوجوانان مورد استفاده قرار گرفت.[۲۵۶][۲۵۷] پس از نخستین تاخت و تاز انگلستان از میانه‌های سال ۱۹۶۷ استفاه از واژه پاپ برای تقابل با موسیقی راک استفاده می‌شد. این نوع موسیقی تجاری تر، بی‌آلایش، خانواده محور و همه پسند بود.[۲۵۸]
از موسیقیدانان و گروه‌های مشهور پاپ راک می‌توان به بیتلز، بیچ بویز، مایکل جکسون، التون جان، آبا، پل مک‌کارتنی، کویین، مدونا، د گو-گووز، پلیس، الیویا نیوتن جان، برایان آدامز، جورج مایکل، آوریل لوین را نام برد. در ایران نیز پاپ راک بسیار محبوب است و از موسیقیدانان آن می‌توان به کورش یغمایی، سیروان خسروی، کاوه آفاق، کاوه یغمایی، محسن چاوشی ،گروه کیوسک و گروه کامنت را نام برد.
پاور پاپ
[ویرایش]
پاور پاپ زیر سبکی از موسیقی راک و شاخه ای از پاپ راک[۲۵۹][۲۶۰] است که بر اساس موسیقی گروه‌هایی مانند دِهو، بیتلز، بیچ بویز و بردز پیداش کرده است.[۲۶۱][۲۶۲] پاور پاپ ماند پاپ راک شامل گوش ربا ملودیک، خوانندگی هارمونیک و چند صدا، اجرای‌های زنده پر انرژی، آهنگسازی شاد و سروده‌های بی‌آلایش و ساده است که حس شور و شگفتی، خودباوری و گاهی غم را در شنونده ایجاد می‌کنند. آهنگسازی و تنظیم در پاور پاپ ریشه در موسیقی پاپ و راک دهه ۱۹۶۰ دارد اگرچه برخی از گروه‌های پاور پاپ از زیر سبک‌های دگر راک مانند پانک، موج نو، گلم راک، کالج راک و سایکدلیا نو الهام گرفته‌اند.
پاور پاپ در دهه ۱۹۶۰ بیشتر در میان موسیقیدانان آمریکایی که در دوران نخستین تاخت و تاز انگلستان تشکیل شده بودند، تکامل یافت. این واژه در سال ۱۹۶۷ توسط پیت تاونزند نوازنده گیتار و ترانه‌سرای دِ هو برای بیان سبک موسیقی گروهش استفاده شد.[۲۶۳] هرچند واژه پاور پاپ به‌طور گسترده‌تری برای گروه‌های راک در دهه ۱۹۷۰ که به دنبال زنده نگه داشتن موسیقی پاپ به سبک بیتلز بودند استفاه می‌شد.[۲۶۴][۲۶۵]
از ترانه‌های گروهایی مانند بدفینگرز، رزبریز، و تاد راندگرن با نام ترانه‌های که پاور پاپ را محبوب کردند یاد می‌شوند.[۲۶۶] پاور پاپ در زمان پیدایش پانک راک و موج نو در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ به اوج فروش و موفقیت تجاری خود رسید. گروه‌ها و موسیقیدانانی مانند چیپ تریک، د نک، رومنتیکز، نیک لو، دیو ادمانز و دوایت تویلی در این سال‌ها بیشترین فروش را داشتند.[۲۶۷] پس از نقدهای منفی به ترانه مشهور شرونای من گروه د نک در سال ۱۹۷۹ شرکت‌های پخش موسیقی گروه‌های پاور پاپ را کنار گذاشتند و بیشتر این گروه‌ها در نخستین سالهای دهه ۱۹۸۰ از هم پاشیدند.[۲۶۸][۲۶۹]
در دهه ۱۹۹۰ موج جدیدی از گروه‌های آلترناتیو آغاز به کار کردند که از گروه‌های پاور پاپ دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ الهام گرفته بودند.[۲۷۰] اگرچه موفقیت‌های گروه‌های دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی را نداشتند اما گروه‌های مانند جلی فیش، پوزیز، ر کراس، تینیج فن کلاب و متریال اشو به موفقیت‌های کوچکی دست پیدا کردند.[۲۷۱] در میانه‌های دهه ۱۹۹۰ زیر سبک جدید که هارمونی پاور پاپ را با پانک راک در هم می‌آمیخت به نام پاپ پانک به محبوبیت رسید.[۲۶۶][۲۷۲]
گلم راک
[ویرایش]
او یکی از بزرگ‌ترین موسیقیدانان سبک گلم راک است.
گلم راک از سبک‌های سایکدلیک راک و آرت راک در اواخر دهه ۶۰ میلادی پدیدار شد.[۲۷۳] از نظر موسیقی آمیزه ای از جنبش احیای راک اند رول مانند آلوین استارداست تا موسیقی آرت راک راکسی میوزیک است. گلم راک به اضافه موسیقی فشن خاص خود را نیز دارد.[۲۷۴] از نظر هنر بصری و اجاره زنده این سبک مجموعه ای از فشن‌های گوناگون بود. فشن گلم راک آمیزه ای از زرق و برق‌های دهه ۱۹۳۰ هالیوود تا فشن دهه ۱۹۵۰ در آمریکای شمالی، سبک اجرا کاباره دهه ۱۹۲۰ میلادی، سبک‌های ادبی و نمادگرای ویکتوریایی، داستان‌های علمی تخیلی، عرفان‌های شرقی و اسطوره‌های باستان غربی بود. همچنین هنرمندان این سبک خود را آرایش غلیظی میکردند و مدل‌های موی بلند و زنانه ایی داشتند.[۲۷۵] گلم راک بیشتر به دلیل زنانه پوشی و بازنمایی آندروژنی اش در اجراهای خود مورد توجه قرار گرفته است.[۲۷۶] از نخستین هنرمندان این سبک می‌توان به کوکت‌ها و آلیس کوپر اشاره کرد.[۲۷۷]
او گلم راک را در میانه دهه ۸۰ میلادی دوباره به محبوبیت رساند.
خاستگاه گلم راک با مارک بولان شروع میشود که نام گروه موسیقی فولک راک خود را در پایان دهه ۱۹۶۰ به تی رکس تغییر داد و به استفاده از سازهای الکتریکی روی آورد. از اجرا زنده ترانه «عشق گرم» او در برنامه تاپ آف د پاپ بی‌بی‌سی در مارس ۱۹۷۱ که او در آن اجرا با پوشیدن لباس‌های زرق و برق و ساتن به صحنه اجرا رفت، به عنوان نماد آغاز گلم راک یاد میشود.[۲۷۸] از سال ۱۹۷۱ دیوید بااوی که قبلاً یک ستاره کوچک بود شخصیت زیگی استارداست خود را درست کرد. زیکی استارداست گریم زیادی داشت و لباس ساتن دار می‌پوشید.[۲۷۹] گروه‌های دگری مانند راکسی موزیک، دِ سوییت، اسلید، مات دِ هوپ، ماد و آلوین استارداست در ادامه وارد این سبک شدند.[۲۸۰] در حالی که این گروه‌ها در نمودارهای فروش در انگلستان بسیار موفق بودند، اما تعداد بسیار کمی از آنها توانستند در ایالات متحده به موفقیتی دست پیدا کنند. هرچند دیوید بااوی توانست به یک سوپراستار بین‌المللی شد و سبک گلم راک را جهانی کند. در ایلات متحده موسیقیدانان مانند لو رید، ایگی پاپ، نیویرک دالز و جوبریث با ترانه‌هایی تاریک و پیچیده‌تر به محبوبیت رسیدند.[۲۸۱]
در انگلستان واژه گلیتر راک اغلب برای اشاره به نسخه افراطی تر از گلم استفاده می‌شد که توسط گری گلیتر و گروهش گلیتر بند دنبال می‌شد. گلیتر بند بین سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۶ به هجده تک آهنگ در نمودار فروش انگلستان دست یافتند.[۲۸۲] موج دوم گروه‌های راک گلم مانند سوزی کواترو، وزرد روی وود و اسپارکس بین سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ نمودارهای فروش انگلستان را در اختیار خود داشتند.[۲۸۳] گروه‌های قدیمی تر راک که قبل پیدایش سبک گلم راک وجود داشتند شروع به ورود به این سبک کردند. از این گروه و موسیقیدانان می‌توان به راد استوارت، التون جان، کوئین و حتی برای مدتی رولینگ استونز را نام برد.[۲۸۴] گلم راک همچنین تأثیر مستقیمی بر روی گروه‌های که بعدتر به شهرت رسیدند مانند کیس و آدام آنت گذاشت و در دهه ۸۰ میلادی بر شکل‌گیری گوتیک راک و گلم متال نیز مؤثر بود. پیدایش پانک راک به پایان این سبک در سال ۱۹۷۶ بدل شد.[۲۸۵] گلم راک از آن زمان تاکنون در چندین دوره به واسطه گروه‌هایی مانند چانیز کیتن، دِ دارکنس[۲۸۶] و پرنس به محبوبیت دوباره دست پیدا کرده است.[۲۸۷]
روتس راک
[ویرایش]در دهه ۷۰ میلادی راک ماهیت خودش را پیدا کرد وقتی گروه‌های راک کلید آهنگسازی برای راک را پیدا کردند، دهه ۶۰ تمام شد؛ گزاره ایی که در سال ۱۹۷۲ به گوش من خورد. نشانی بود برای آن‌هایی که باور داشتند آرمانگرایی تمام شده است و وقتی این باور همه گیر شد، آن دهه واقعاً تمام شد.
موسیقی راک در دهه ۷۰ میلادی به مانند این بود که پادفرهنگ دهه ۶۰، نخبه‌گرایی موسیقی و اجراهای زنده کوچک کم درآمد راک در آن دهه را با فروش میلیونی جنگ‌های راک و پخش گسترده ترانه‌های راک در رادیوهای اف ام که بسیار درآمد زا بودند، جابه‌جا کنید.
—رابرت کریستگاو در کتاب راهنمای خرید جُنگِ کریسگاو: آلبوم‌های راک دهه هفتاد (۱۹۸۱)[۴]
روتس راک زیر سبکی از موسیقی راک و شاخه ای از کانتری راک است که بلوز، کانتری و موسیقی فولک را به‌طور ویژه تر و مهم تر از راک اند رول در آهنگسازی خود جای داده است. این سبک در نهایت منجر به تشکیل کانتری راک و راک جنوبی شد.[۲۸۸] در سال ۱۹۶۶ باب دیلن برای ضبط جنگ بلوند روی بلوند خود به نشویل رفت. بلوند روی بلوند و جنگ‌های کانتری دگر به مانند دور نمای شهر نشویل پایه‌های زیر سبک جدیدی با نام فولک کانتری را بنا گذاشتند.[۲۸۹] گروه‌های د بند و سی سی پی از دیگر گروه‌های بودند که راک اند رول را با فولک، کانتری و بلوز ترکیب کردند و توانستن به فروش بالای در دهه ۶۰ میلادی داشته باشند.[۲۹۰] موسیقیدانان دگری مانند رای کودر، بانی رایت و لوول جورج از سبک روتس راک کار خود را شروع کردند. همچنین روتس راک بر موسیقی گروه‌های دیگر سبک‌های راک مانند بیتلز و رولینگ استونز نیز تأثیر گذاشت.[۲۹۱][۲۹۲]
در سال ۱۹۶۸ گرم پارسونز جنگ آسوده و امن در خانه را با گروه سابمرین اینترنشنال بند ضبط کرد که از آن با نام نخستین جنگ کانتری راک یاد میشود.[۲۹۳] پارسونز در همان سال به گروه د بردز برای ضبط دختر گاو چران (۱۹۶۸) پیوست که عموماً یکی از تأثیرگذارترین جنگ‌های این سبک محسوب میشود.[۲۹۴] بردز با همین سبک از موسیقی به کار خود ادامه داد، اما پارسونز این گروه را به همراه کریس هیلمن ترک کردند و گروه فلاینگ بوریتو برادرز تشکیل دادند. هرچند که مدتی بعد از آن پارسونز این گروه را ترک کرد تا موسیقی انفرادی خود را دنبال کند.[۲۹۴] از گروه‌های که در کالیفرنیا روتس راک و کانتری راک را سبک خود قرار می‌توان به پوکو،[۲۹۴] بیو بروملز،[۲۹۴] نیو رایدرز آف دِ پرپل سیج و نیتی گیریتی درت بند[۲۹۵] را نام برد. برخی از نوازندگان نیز با شروع به نواختن به سبک روتس راک و کانتری راک محبوبیت دوباره ای پیدا کردند، مانند برادران اورلی ریک نلسون که بعدتر رهبر گروه استون کانیون شد، مایک نسمیت که گروه فرست نشنال بند را تشکیل داد، نیل یانگ[۲۹۶] و دِ دیلاردز را نام برد[۲۹۶] بزرگ‌ترین موفقیت تجاری روتس راک در دهه ۱۹۷۰بود. گروه‌های برادران دوبی، امیلو هریس، لیندا رونشتات و ایگلز توانست فروش بالایی را تجربه کنند. پرفروشترین جنگ این سبک هتل کالیفرنیا (۱۹۷۶) از گروه ایگلز است.[۲۹۷]
از گروه برادران آلمن به عنوان بنیانگذاران راک جنوبی یا میشود که توانستند از در هم آمیختن بلوز راک، کانتری، بوگی و سول راک جنوبی را تشکیل دهند.[۲۹۸] موفق‌ترین گروه این زیر سبک لنرد اسکینرد بود که به محبوبیت روتس راک در دهه ۷۰ میلادی کمک شایانی کرد.[۲۹۸] از گروه‌های دیگر می‌توان دیکسی درگز ،اوت لا، وت ویلی و اوزارک موتن دردول را نام برد.[۲۹۹] پس از پایان یافتن دو گروه برادران المن و لنر اسکینرد در نیمه دوم دهه ۷۰ میلادی روتس راک و راک جنوبی محبوبیت خود را از دست دادند. هرچند در دهه ۱۹۸۰ گروه‌های مانند ۳۸ اسپشال، مالی هچت و مارشال تاکر بند توانستند به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کنند.[۲۹۹]
دیسکو و دنس راک
[ویرایش]
ابا پرفروش ترین گروه دیسکو و از یکی از پرفروش ترین گروه های تمام تاریخ است.
دیسکو سبکی است که از راک، موسیقی رقص، فانک و سول تشکیل شده است. از نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ در باشگاه‌های شبانه ایالات متحده به وجود آمد. آهنگسازی در دیسکو با ضربات چهار بر روی چهار، بیس همزمان و گیتار ریتم به همراه سازهای زهی، سازهای بادی، پیانو الکتریک و سینت سایزر ساخته میشود. دیسکو در ابتدا در میان سیاه پوستان، اسپانیایی‌تبارها و آمریکایی‌های ایتالیایی‌تبار[۳۰۰] در فیلادلفیا و نیویورک در اواخر دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰ همه گیر شد. چندین سبک رقص جدید در زمان محبوبیت دیسکو در نیمه دوم دهه ۷۰ میلادی ابداً شدند مانند بامپ، هاسل، واترگیت و باس استاپ.[۳۰۱]
در سالهای پایانی دهه ۷۰ میلادی دیسکو توسط گروه‌های اروپایی و آمریکایی توسعه بیشتری یافت. از گروه‌ها و موسیقیدانان دیسکو در آن سال‌ها می‌توان به بی جیز، ابا، دانا سامر، گلوریا گینور، جورجو مورودر، باکارا، د جکسون، مایکل جکسون، بانی ام، ارث، ویند اند فایر، چاکا خان، شیک، کی سی اند د سانشاین بند، تلما هیوستون، سیستر اسلج، سیلوستر، د ترمپس، بری وایت، دایانا راس، کول اند گنگ و ویلج پیپل را نام برد.[۳۰۲][۳۰۳] هرچند گروه‌ها و موسیقیدانان دیسکو توجه عمومی را به خود جلب میکردند اما تهیه‌کنندگان موسیقی که در پشت صحنه کار میکردند نقش مهمی در توسعه این زیر سبک داشتند.
در اواخر دهه ۷۰ میلادی بیشتر شهرهای بزرگ ایالات متحده باشگاه‌های شبانه پررونق و بزرگی داشتند و دی‌جی‌ها در در باشگاه‌های مانند استودیو ۵۴ در منهتن نیویورک، ترانه‌های دیسکو را با هم ترکیب میکردند. افرادی که به این کلوپ‌های شبانه می‌رفتند، لباس‌های گران‌قیمت می‌پوشیدند که شامل شلوارهای گشاد و پیراهن‌های تنگ بود. استفاه از مواد مخدر به ویژه برای موادی که کمک به رقصیدن میکردند مانند کوکائین و کوالود بسیار گسترده بود. به این گونه از مواد مخدر لقب «بیسکویت دیسکو» داده‌اند.
از باشگاه‌های شبانه دیسکو به عنوان بازتابی از انقلاب جنسی دهه ۶۰ میلادی یاد میشود که در ترویج بی بند و باری در ایالات متحده و اروپا نقشی پرنگ داشت. فیلم‌هایی مانند تب شب یکشبه (۱۹۷۷) و خدا را سپاس جمعه است (۱۹۷۸) به محبوبیت دیسکو در این دهه ۷۰ میلادی کمک کردند. محبوبیت دیسکو پس از پیشامد شبی که دیسکو مرد در ۱۲ ژوئیه ۱۹۷۹، در ایالات متحده بسیار کاهش یافت. هرچند در ایتالیا و برخی از کشورهای اروپایی در طول دهه ۱۹۸۰ محبوبیت خود را حفظ کرد. همچنین در جاهای دگر مانند هند[۳۰۴] و خاورمیانه[۳۰۵] که جنبه‌های دیسکو را با غزل و شکم رقص ترکیب میکردند، محبوبیت پیدا کرد.
دیسکو هسته بنیادین و پایه نخست سبک‌های دیگر مانند موسیقی رقص الکترونیک، موسیقی هاوس، هیپ هاپ، موج نو، رقص پانک و پست دیسکو است. این سبک از دهه ۱۹۹۰ به این سو جندین بار دوباره محبوب شده است و تأثیر دیسکو در موسیقی پاپ آمریکایی و اروپایی همچنان قوی است. دیسکو از نیمه نخست دهه ۲۰۱۰ به بالاترین میزان محبوبیت خود بعد از افول در سال ۱۹۷۹ دست پیدا کرده است. از جنگ‌های که در این احیا نقش داشته‌اند می‌توان به اعتراف‌ها بر روی جایگاه رقص، حافه‌های تصادفی، نوستالژی آینده و دیسکو را نام برد.[۳۰۶][۳۰۷][۳۰۸][۳۰۹]
دنس راک
[ویرایش]دنس راک یا رقص راک یک زیر سبک از موسیقی راک است که پاپ راک، پست-پانک، پست-دیسکو، موسیقی رقص و ریتم اند بلوز را با یکدیگر در هم آمیخته است.[۳۱۰] به دنبال کاهش محبوبیت پ