می‌دمد صبح و کله بست سحاب - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

می‌دمد صبح و کله بست سحاب
زبانفارسی
شاعرحافظ
شمار ابیات۸
بحرفعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
متن

می‌دمد صبح و کِلِّه بست سحاب
الصَبوح الصَبوح یا اصحاب
می‌چکد ژاله بر رخِ لاله
المُدام المُدام یا احباب
می‌وزد از چمن نسیمِ بهشت
هان، بنوشید دَم به دَم مِیِ ناب
تخت زُمْرُد زده است گل به چمن
راحِ چون لعلِ آتشین دریاب
درِ میخانه بسته‌اند دگر
اِفتَتِح یا مُفَتِّح الاَبواب
لب و دَندانْت را حقوق نمک
هست بر جان و سینه‌هایِ کباب
این چنین موسِمی عجب باشد
که ببندند میکده به شتاب
بر رخِ ساقیِ پری پیکر
همچو حافظ بنوش بادهٔ ناب




۲



۴



۶



۸


نسخهٔ مبنا: تصحیح محمد علی فروغی و قاسم غنی

غزلی با مطلع «می‌دمد صبح و کله بست سحاب» سیزدهمین غزل از دیوان حافظ به تصحیح قاسم غنی و محمد قزوینی است.[۱][۲][۳][۴]

معنی

[ویرایش]

بیت اول: سپیده صبح می‌دمد و ابر هم پرده بسته است، ای یاران بیدار شوید و باده بیارید که بنوشیم.

بیت دوم: روی لاله، ژاله می‌چکد. ای دوستان باده بیارید بنوشیم.

بیت سوم: از چمن بادِ خوشبوی بهشت می‌وزد. ای یاران حالا پیوسته باده خالص بنوشید.

بیت چهارم: گل در چمن تختِ زُمردی زده است یعنی روی زمین را چمن سبز پوشانیده پس حالا شراب چون لعل ارغوانی تهیه کن. به سلیقه باده نوشان شرب خمر در فصل بهار از سایر فصول مطبوع تر است.

بیت پنجم: درِ میخانه را دوباره بسته‌اند. ای بازکننده درها (مفتح الابواب) دوباره درِ میخانه را باز کن.

بیت ششم: لب چون لعل تو بر سینه‌های مجروح و کباب شده خیلی حق نمک دارد و سرخی زخم‌ها از تأثیر لب تو است.

بیت هفتم: در چنین زمانی یعنی در فصل بهار عجب است که درِ میخانه را با این عجله ببندند.

بیت هشتم: به روی ساقی که اندامی زیبا مانند پری دارد، مثل حافظ شراب خالص بنوش.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. «گنجینهٔ گنجور». museum.ganjoor.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۳.
  2. «دیوان حافظ/می‌دمد صبح و کله بست سحاب - ویکی‌نبشته». fa.wikisource.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۳.
  3. «گنجینهٔ گنجور». museum.ganjoor.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۳.
  4. «گنجینهٔ گنجور». museum.ganjoor.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۳.
  5. «شرح و تفسیر غزل شماره 13 دیوان حافظ شیرازی». دیدار جان. ۲۰۱۷-۰۹-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۳.