ورونا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ورونا Verona
شهر
پونته پیترا
پرچم
کشور	ایتالیا
ناحیه	ونتو
استان	ورونا
حکومت
• شهردار	فلاویو توسی
مساحت
• کل	۲۰۶٫۶۳ کیلومتر مربع (۷۹٫۷۸ مایل مربع)
ارتفاع	۱۹۴ متر (۶۳۶ فوت)
جمعیت  (۲۰۰۹)
• کل	۲۶۵۴۱۰
• تراکم	۱۳۰۰/کیلومتر مربع (۳۳۰۰/مایل مربع)
اهلیت‌نام	Veronesi or Scaligeri
منطقهٔ زمانی	یوتی‌سی ۱+ (CET)
• تابستانی (DST)	یوتی‌سی ۲+ (CEST)
کد پستی	۳۷۱۰۰
کد منطقه	۰۴۵
وبگاه	portale.comune.verona.it

ورونا (به ایتالیایی: Verona) شهری در شمال ایتالیا است. ورونا در بین ایتالیایی‌ها به شهر عشق معروف است. علت آن واقع شدن خانه‌های رومئو و ژولیت، عشاق معروف ایتالیایی، در مرکز شهر ورونا و رخ دادن ماجرای عشق و مرگ آنها در این شهر می‌باشد. این خانه‌های باستانی هر روزه توسط گردشگران فراوان از سرتاسر جهان بازدید می‌شوند. داستان عشق رومئو و ژولیت توسط نویسندگان مختلف از جمله دانته و شکسپیر نقل شده‌است. همچنین داستان عشق آن‌ها روی تابلوهایی از سنگ، در محل مقبره ژولیت حکاکی شده‌است و گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند.

باشگاه‌های فوتبال کیه‌وو ورونا و هلاس ورونا مهم‌ترین تیم‌های ورزشی آن محسوب می‌شوند.

ورونا شهری است در شمال ایتالیا، ناحیه ونتو Veneto کنار رود آدیجه Adige که موقعیت سوق‌الجیشی آن بین ونیز و میلان و همچنین گذرگاه برنر Brenner که ارتباط دهنده اروپای مرکزی با ایتالیاست، آن را به مرکز مهم تجاری و راه‌آهن تبدیل کرده‌است.

این شهر تا سال ۸۹ قبل از میلاد متعلق به رومیان بوده‌است.

در سدهٔ پنجم اقوام وحشی ژرمنی این شهر را به یک دژ نظامی تبدیل کردند، تا اینکه در قرن ۱۲ به یک شهر آزاد تبدیل شد. اوج پیشرفت سیاسی و هنری شهر در سدهٔ چهاردهم بود که توسط ونیز فتح شده بود.

این شهر تا سال ۱۷۹۷ یکی از ایلات ونیز به‌شمار می‌رفت تا اینکه توسط قوای ناپلئون فتح شد.

هنرستان نقاشی ورونا (متعلق به سده‌های ۱۵ و ۱۶) به جهت تابلوهای چشم‌اندازها و خودچهره‌نگاری‌های زبانزد است. در سدهٔ نوزدهم ورونا به اشغال اتریشی‌ها درآمد تا اینکه در سال ۱۸۶۶ قسمتی از پادشاهی ایتالیا گردید.

این شهر در جنگ جهانی دوم خسارات فراوانی دید. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۲، ۲۵۶۱۱۰ نفر بوده‌است.

در سال ۲۰۰۹؛ ۲۶۵/۲۶۸ نفر در استان ورونا، منطقه ونتو ساکن بودند؛ که از این تعداد ۴۷٫۶٪ مرد و ۵۲٫۴٪ زن می‌باشد. ۱۶٫۵٪ جمعیت جوان (زیر ۱۸ سال) و ۲۲٫۳۶٪ جمعیت کهنسال و بازنشسته هستند، که این آمار در مقایسه با کل ایتالیا به ترتیب ۱۸٫۰۶٪(جمعیت جوان) و ۱۹٫۹۴٪ (بازنشسته). بین سالهای ۲۰۰۲–۲۰۰۷ رشد جمعیت ورونا ۳٫۰۵٪ بوده که این میانگین برای کل ایتالیا ۳٫۸۵٪ می‌باشد.

از معماری‌های قابل توجه این شهر می‌توان به قصر سلطنتی سن زنو ماجوره (San Zeno Maggiore متعلق به سدهٔ ۱۲ و ۱۳)، مقبره خانواده اسکالیر (Scaliger قرن ۱۴)، کلیسای سبک گوتیک سنت آناستازیا (Sant'Anastasia اتمام بنا در سدهٔ ۱۵)، مکان باشکوه قرن ۱۵ بویلاکوا (Bevilacqua)، تئاترو رومانو (Teatro Romano)، کانوسا (Canossa) و پمپی (Pompeii) و قلعه قدیمی (Castel Vecchio ۱۳۵۴) که اکنون به یک موزه هنری تبدیل شده‌است، اشاره کرد.

یکی از سالمترین آمفی تئاترهای بجا مانده از امپراتوری روم در مرکز ورونا واقع شده که متعلق به قرن یکم میلادی است، که امروزه برای اجرای اپرا و کنسرت‌ها استفاده می‌شود. در سمت راست تالار بزرگ شهر واقع شده‌است.

همچنین ورونا به دلیل پلهایش مشهور است. در سر تا سر مسیری که رود آدیجه از این شهر می‌گذرد پلهایی بر روی این رود ساخته شده و دو طرف شهر را به هم متصل می‌کنند. برخی مانند پونته پیترا باستانی بوده و برخی در قرن اخیر ساخته شده‌اند.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ورونا موجود است.

نمایش بحث ویرایش نمایش بحث ویرایش شهرهای اصلی ایتالیا برآورد موسسه ملی آمار ایتالیا برای ۳۱ دسامبر ۲۰۱۰
رم میلان
	رتبه	شهر	ناحیه	جمعیت	رتبه	شهر	ناحیه	جمعیت	ناپل تورین
	۱	رم	لاتزیو	۲٬۷۶۱٬۴۷۷	۱۱	ونیز	ونتو	۲۷۰٬۸۸۴
	۲	میلان	لمباردی	۱٬۳۲۴٬۱۱۰	۱۲	ورونا	ونتو	۲۶۳٬۹۶۴
	۳	ناپل	کامپانیا	۹۶۳٬۳۵۷	۱۳	مسینا	سیسیل	۲۴۲٬۵۰۳
	۴	تورین	پیمونت	۹۰۷٬۵۶۳	۱۴	پادووا	ونتو	۲۱۴٬۱۹۸
	۵	پالرمو	سیسیل	۶۵۵٬۸۷۵	۱۵	تریسته	فریولی ونتزیا جولیا	۲۰۵٬۵۳۵
	۶	جنوآ	لیگوریا	۶۰۷٬۹۰۶	۱۶	برشا	لمباردی	۱۹۳٬۸۷۹
	۷	بولونیا	امیلیا-رومانیا	۳۸۰٬۱۸۱	۱۷	تارانتو	آپولیا	۱۹۱٬۸۱۰
	۸	فلورانس	توسکانی	۳۷۱٬۲۸۲	۱۸	پراتو	توسکانی	۱۸۸٬۰۱۱
	۹	باری (ایتالیا)	آپولیا	۳۲۰٬۴۷۵	۱۹	پارما	امیلیا-رومانیا	۱۸۶٬۶۹۰
	۱۰	کاتانیا	سیسیل	۲۹۳٬۴۵۸	۲۰	رجیو کالابریا	کالابریا	۱۸۶٬۵۴۷

این یک مقالهٔ خرد ایتالیا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.