گل گاوزبان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

گل گاوزبان
گل گاوزبان ایرانی
رده‌بندی علمی
فرمانرو:
(طبقه‌بندی‌نشده):
(طبقه‌بندی‌نشده):
(طبقه‌بندی‌نشده):
(طبقه‌بندی‌نشده):
راسته:
تیره:
سرده:
گل گاوزبان

گونه نماد
گل افعی رسمی
Echium auberianum
Echium candicans (pride of Madeira)
Echium judaeum
Echium rauwolfii
گل‌های گونهٔ Echium hierrense
Echium asperrimum

گل گاوزبان یا افعی گیاه (نام علمی: Echium)[۱] نام یک سرده از گیاهان گل‌دار از خانواده گاوزبانیان است. این سرده، شامل حدود ۷۰ گونه و چندین زیرگونه است. گونه‌های گاوزبان، بومی شمال آفریقا، سرزمین اصلی اروپا تا آسیای مرکزی و جزایر ماکرونزی هستند که در آن‌جا دارای بیشترین تنوع هستند. ۲۹ گونهٔ گاوزبان، بومی جزایر قناری، مادیرا و کیپ ورد هستند.[۲] به‌جز دو گونه از گونه‌های بومی جزایر ماکرونزی، که درختچه‌های چوبی چند ساله هستند، سایر گونه‌های گاوزبان، گیاهانی علفی هستند.[۳]

کاربردها

[ویرایش]

بسیاری از گونه‌های این سرده به‌عنوان گیاهان زینتی و باغی و برخی گونه‌ها مانند گل گاوزبان ایرانی، در طب سنتی استفاده می‌شوند. در کرت شاخه‌های نرم گل گاوزبان ایتالیایی به‌صورت آب‌پز یا بخارپز، مصرف خوراکی دارد.[۴]

روغن دانهٔ گونهٔ Echium plantagineum حاوی سطوح بالایی از آلفا لینولنیک اسید (ALA)، اسید گاما-لینولنیک (GLA) و استاریدونیک اسید (SDA) است و این گیاه، برای کاربردهای آرایشی و محصولات مراقبت از پوست و برای مصرف خوراکی ارزشمند است.[۵]

گونه‌ها

[ویرایش]
  • برج جواهر Echium wildpretii
  • گل افعی رسمی Echium vulgare
  • گل گاوزبان ایتالیایی Echium italicum
  • گل گاوزبان ایرانی Echium amoenum
  • Echium acanthocarpum
  • Echium albicans
  • Echium anchusoides
  • Echium angustifolium
  • Echium arenarium
  • Echium asperrimum
  • Echium auberianum
  • Echium bethencourtii
  • Echium boissieri
  • Echium bond-spraguei
  • Echium bonnetii
  • Echium bramwellii
  • Echium brevirame
  • Echium callithyrsum
  • Echium candicans
  • Echium canum
  • Echium creticum
  • Echium decaisnei
  • Echium flavum
  • Echium gaditanum
  • Echium gentianoides
  • Echium giganteum
  • Echium glomeratum
  • Echium handiense
  • Echium hierrense
  • Echium horridum
  • Echium humile
  • Echium hypertrophicum
  • Echium judaeum
  • Echium khuzistanicum
  • Echium lancerottense
  • Echium lemsii
  • Echium leucophaeum
  • Echium lidii
  • Echium longifolium
  • Echium lusitanicum
  • Echium modestum
  • Echium nervosum
  • Echium onosmifolium
  • Echium orientale
  • Echium pabotii
  • Echium parviflorum
  • Echium petiolatum
  • Echium pininana
  • Echium plantagineum
  • Echium popovii
  • Echium portosanctense
  • Echium rauwolfii
  • Echium rosulatum
  • Echium sabulicola
  • Echium salmanticum
  • Echium simplex
  • Echium spurium
  • Echium stenosiphon
  • Echium strictum
  • Echium suffruticosum
  • Echium sventenii
  • Echium tenue
  • Echium triste
  • Echium tuberculatum
  • Echium velutinum
  • Echium virescens
  • Echium vulcanorum
  • Echium webbii

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، ۱۹۸.
  2. https://repositorio.ul.pt/bitstream/10451/41473/1/ulfc125744_tm_Ricardo_Costa.pdf [نشانی وب عریان]
  3. Böhle, U. -R. , Hilger, H.H. & Martin, W.F. 2001. Island colonization and evolution of the insular woody habit in Echium L. (Boraginaceae). Proceedings of the National Academy of Sciences 93:11740-11745.
  4. Kleonikos G. Stavridakis , Κλεόνικος Γ. Σταυριδάκης (2006). Wild edible plants of Crete - Η Άγρια βρώσιμη χλωρίδα της Κρήτης. Rethymnon Crete. ISBN 960-631-179-1.
  5. National Non-Food Crops Centre. NNFCC Crop Factsheet: Echium

منابع

[ویرایش]
  • مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Echium». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴.

پیوند به بیرون

[ویرایش]