Heemtuin Rucphen

Heemtuin Rucphen
Het Venneke in de herfst
Het Venneke in de herfst
Type Heemtuin
Locatie Rucphen, Noord-Brabant Vlag van Nederland
Coördinaten 51° 32′ NB, 4° 34′ OL
Oppervlakte 2 hectare

Heemtuin Rucphen is een Brabantse natuur- en landschapstuin, met inheemse, wilde flora en fauna. Met 400 soorten wilde bloemen is de Heemtuin Rucphen een van de mooiste wilde bloementuinen van Nederland en Vlaanderen.

De Heemtuin Rucphen is 2 hectare groot en ontworpen rondom negentien leefgebieden, welke zijn gebaseerd op de Brabantse natuur die rond de vijftiger jaren nog geregeld voorkwam. Daarmee voldoet de Heemtuin Rucphen aan het oorspronkelijke idee van een Heemtuin van Jac. P. Thijsse (1865-1945). Namelijk het geven van "inzicht in levensgemeenschappen" door het creëren van een "educatief plantsoen dicht bij de mensen". Echter is de Heemtuin Rucphen niet opgericht uit een educatieve, maar uit een sociale doelstelling.

Eind zeventiger jaren is door het Werkvoorzieningschap West Noord-Brabant (WVS) en de gemeente Rucphen besloten een Heemtuin aan te leggen en te laten onderhouden door WSW- medewerkers, om zodoende een aantal WSW- medewerkers een beschermde werkomgeving te kunnen bieden. In 1980 is vervolgens gestart met het aanbrengen van randbeplanting en afrastering, om vervolgens een jaar later echt aan de slag te gaan met de aanleg van de Heemtuin.

Thans bestaat de Heemtuin Rucphen uit 19 leefgebieden, welke door een intensief beheer in stand worden gehouden.

Leefgebied Voorkomende gemeenschappen van flora en fauna
Muurke muurvaren, muurleeuwebek, muurbloem, tripmadam, zacht vetkruid, steenbreekvaren, tongvaren, muurpeper
Pioniersgebied buntgras, klein tasjeskruid, zandblauwtje, hazenpootje, zilverhaver, muizenoor, hoornbloem
Droge Heide struikheide, brem, gaspeldoorn, rozenkransje, haarmos, korstmossen, kruipbrem, kraaihei, Duitse brem
Venneke wollegrassen, veenbes, veenmos, lavendelheide, moerashertshooi, waterlelie, gele plomp, lisdodde, zegge, naaldwaterbies
Ruigtegebied kattenstaart, zeggesoorten, moerasspirea, leverkruid, wilde bertram
Rivierengebied wildemanskruid, anjers, margriet, ereprijs, knautia, knoopkruid, vetkruiden, gele kamille, wilde cichorei, wilde tijm
Houtwallen zomereik, krent, lijsterbes, vlier, vuilboom, eikvaren, mannetjesvaren, dalkruid, besanjelier, salomonszegel, bosrank
Korenakkers klaproos, korenbloem, korensla, gele ganzebloem, bolderik, zandraket, spiegelklokje, vroegelingetje, leeuwenklauw, roggelelie, akkerviooltje
Kalkgrasland wilde narcis, herfsttijloos, wilde hyacint, zonneroosje, driedistel, duifkruid, wilde weit, wilde marjolein, grote centaurie, nachtsilene
Poelen voortplantingsplaats voor groene kikker, bruine kikker, padden en salamanders
Bogerd wilde peer, sterappel, zigeunerin, juttepeer, bellefleur, maretak
Kapellenweike met Puitenkuil door het toegepaste maaibeheer kunnen vlinderpoppen en rupsen overleven
Vochtige Heide dopheide, beenbreek, orchissen, wollegras, klokjesgentiaan, gagel, veenbes, zonnedauw, lavendelheide
Struwelen hondsroos, sleedoorn, hazelaar, wilgen, rode kornoelje, Gelderse roos, zuurbes, mispel, egelantier, vlier
Holle Weggeske lelietje-van-dalen, gele helmbloem, daslook, dagkoekoeksbloem, bosroos, dovenetel, beukvarens, bostulp, goudveil
De Sijpeltjes orchissen, blauwe knoop, veldbies, Spaanse ruiter, grote pimpernel, rapunzel, lange ereprijs, bevertjes, margriet, kleine valeriaan, vrouwenmantel, biggenkruid, ratelaar, gagel, kale jonker, havikskruiden
Vochtig Beekdal veenpluis, zegge, dotter, goudveil, orchissen, bittere veldkers, kievitsbloem, ratelaar, sleutelbloemen, koekoeksbloem
Hakhoutboske eik, berk, vuilboom, krent, lijsterbes, lelietje-van-dalen, varens, braam
Eiken- berkenbos eik, berk, vuilboom, lijsterbes, kamperfoelie, bosbes, dalkruid, varens