5 Kresowy Pułk Artylerii Przeciwpancernej – Wikipedia, wolna encyklopedia

5 Kresowy Pułk Artylerii Przeciwpancernej (5 pappanc) – oddział artylerii przeciwpancernej Polskich Sił Zbrojnych.

5 Kresowy Pułk Artylerii Przeciwpancernej został sformowany w 1942 roku, w składzie 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Uczestniczył w walkach 2 Korpusu w kampanii włoskiej 1944-1945.

Przeznaczony był do zwalczania wszelkiego rodzaju pojazdów pancernych pociskami o dużej prędkości początkowej i płaskim torze. Z uwagi na wysokie straty poniesione przez 2 Korpus w bitwie o Monte Cassino dokonano reorganizacji części pułków artylerii, celem wzmocnienia jednostek piechoty. Z uwagi na to 4 czerwca 1944 roku rozformowano w każdym dywizjonie jedną baterię armat 6-funtowych^[1]. Po zakończeniu działań bojowych, na przełomie lipca i sierpnia 1945 pułk wyznaczony został do pełnienia służby wartowniczej. Wszedł w skład Zgrupowania Brygadowego „Wołyń” Grupy „Straż” (Polish Guarg Group)^[2]. Chronił składnice zaopatrzenia w Carvi i w Casenatico, linie wysokiego napięcia „A”, „B” i Cervia. Obsada jednej zmiany wynosiła 120 żołnierzy^[3].

• Dowództwo
• I dywizjon
• II dywizjon
• III dywizjon
• IV dywizjon

Każdy dywizjon składał się z trzech baterii po cztery 4 działony. W każdym z czterech dywizjonów dwie baterie uzbrojone były w 57 mm armaty przeciwpancerne natomiast trzecia bateria w 76,2 mm armaty przeciwpancerne.

Zgodnie z etatem pułk liczył 39 oficerów oraz 611 podoficerów i kanonierów. Na uzbrojeniu posiadał 32 armaty 6-funtowe (kal. 57 mm) i 16 armat 17-funtowych (kal. 76,2 mm)^[4]

Dowódcy pułku

• ppłk dypl. kaw. Emil Gruszecki (1942 - 19 VI 1944) († 6 VII 1944)^[5]
• mjr Franciszek Benrot (p.o. 20 VI - 29 VIII 1944), (od 30 VIII 1944)

Zastępcy dowódcy

• mjr Franciszek Benrot^[5]
• mjr Zenon Offenkowski

• adiutant pułku - por. Wawrzyniec Solecki^[6](Stan na dzień 21 VI 1944)
• dowódca I dywizjonu - kpt. Marian Kuźniewicz^[5]
  • zastępca dowódcy dywizjonu - por. Dyonizy Michelis
  • dowódca 1 baterii - por. Władysław Zaniewski
  • dowódca 2 baterii - por. Mieczysław Jaworski
• dowódca II dywizjonu - kpt. Ludwik Szamocki^[5]
  • zastępca dowódcy dywizjonu - rtm. Edward Różycki
  • dowódca 4 baterii - ppor. Stanisław Wiącek
  • dowódca 5 baterii - ppor. Bolesław Wiłkojć
• dowódcy III dywizjonu:
• rtm. Jan Chludziński^[5]
• rtm. Kazimierz Garbacki
  • zastępca dowódcy dywizjonu - rtm. Piotr Medyna
  • dowódca 7 baterii - ppor. Jan Wybranowski
  • dowódca 8 baterii - ppor. Bolesław Jadczak
• dowódcy IV dywizjonu:
• rtm. Stefan Bogusławski^[5]
• mjr Zenon Offenkowski
  • zastępca dowódcy dywizjonu - por. Franciszek Bidny
  • dowódca 10 baterii - por. Jan Mogielnicki
  • dowódca 11 baterii - ppor. Tadeusz Ciepły

• Maciej Szczurowski: Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-918-X.
• Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim i Środkowym Wschodzie, Warszawa 1981
• A. Blum, M. Przedrzymirski, J. Wisz, J. Paśnicki: Artyleria polska Bitwa o Bolonie. Koło Oficerów Artylerii. Londyn 1990
• Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
• Kronika 5 Kresowego Pułku Artylerii Przeciwpancernej. 1 czerwca 1944 5 maja 1945, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. C.458/I
• MichałM. Polak MichałM., Grot - Zeszyty Historyczne nr 18/19 2004.„Obsada dowództw Armii Polskiej na Wschodzie według stanu na 1 stycznia 1943 r.”, Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie, 2004, ISSN 1509-9792 .